Morgunblaðið - 04.07.1993, Blaðsíða 26

MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR SUNNUDAGUR 4. JÚLÍ 1993
Gunnþóra Þórðar-
dóttir — Minning
Fædd 19. júlí 1931
Dáin 25. júní 1993
Auð né heilsu
ræður engi maður,
þótt honum gangi greitt;
margan það sækir,
er minnst um varir,
engi ræður sættum sjálfur.
(Sólarljóð)
Gunnþóra vinkona mín er dáin.
m Hún kvaddi þennan heim að
kvöldi hins 25. júní.
Þegar leiðir skiljast langar mig
að minnast hennar með nokkrum
fátæklegum orðum. Ég átti því láni
að fagna að kynnast Gunnþóru fyr-
ir rúmum fjörutíu árum, þar sem
verðandi eiginmenn okkar voru
bestu vinir og skólabræður. Þótt
oft væri vík milli vina hittumst við
þegar aðstæður leyfðu og var þá
jafnan glatt á hjalla og hlýlegt og
uppörvandi að heimsækja þau hjón.
Gunnþóra var viljaföst þrekkona,
sem stýrði stóru heimili með reisn
og rausn. Nutu afkomendur hennar
og eiginmaður þess í ríkpm mæli.
Hún var staðföst og lét andbyr
~ ekki hrekja sig af leið þegar á slíkt
reyndi. Hún var glaðvær og vina-
mörg og tók verulegan þátt í félags-
lífi í sínu bæjarfélagi. Eftir að dæt-
umar komust á legg, dreif hún sig
í sjúkraliðanám og lauk því 1978.
Hún starfaði síðan samfellt á Rey-
kjalundi uns yfir lauk. Þar er henn-
ar nú sárt saknað.
Gunnþóra var fædd 19. júlí 1931
á Akranesi, dóttir hjónanna Guð-
rúnar Magnúsdóttur, f. 1.10. 1887,
d. 18.7. 1977, og Þórðar Frímanns-
- sonar, f. 24.2. 1886, d. 18.3. 1931.
Hinn 9. ágúst 1953 giftist Gunn-
þóra eftirlifandi eiginmanni sínum
Friðriki Sveinssyni heilsugæslu-
lækni, f. 7.6. 1927, og eignuðust
þau fimm dætur. Þær eru: Guðrún,
f. 12.2. 1954, yfírdeildarstjóri
röntgendeildar Landakotsspítala,
var gift Sveini Klausen, eiga þau
dótturina Gunnþóru; Brynhildi
Jónsdóttur átti Guðrún áður; Rósa,
f. 18.7. 1957, húsfreyja í Mos-
fellsbæ, gift Þorsteini Ola Kratsch
rafeindavirkja og eiga þau Friðrik,
Oddnýju og Reyni; Jóhanna, f. 29.3.
1961, hjúkrunarfræðingur og hús-
freyja í Odda á Rangárvöllum, gift
Sigurði Jónssyni sóknarpresti og
•*‘6iga þau Tinnu, Hrafnkel og Ás-
gerði; Þóra, f. 1.7.1963, meðferðar-
fulltrúi og húsfreyja í Linköping í
Svíþjóð, gift Guðmundi Ragnars-
syni lækni og eiga þau Ragnar og
Jóhönnu; Hildur Kristín, f. 6.9.
1968, verslunarmaður, hún á dótt-
urina Rakel, sambýlismaður hennar
er Sigurður Reynisson.
Eftir að Friðrik lauk læknisnámi
1957 fluttust þau til Þórshafnar á
Langanesi og vom þar til 1966, að
hann fékk Álafosslæknishérað og
hafa þau búið á Reykjalundi síðan.
Fyrir einu og hálfu ári veiktist
Gunnþóra af þungbærum sjúkdómi.
í fyrstu virtist sem lækning tækist,
sem þó varð ekki raun. Henni var
það ljóst, en lét ekki bugast. Hún
tók því mótlæti með æðruleysi og
háði hetjulega baráttu til hinstu
stundar. Ég er þakklát fyrir að
hafa átt slíka vinkonu.
Hér við skiljumst
og hittast munum
á feginsdegi fira;
drottinn minn
gefi dauðum ró,
en hinum líkn, er lifa.
(Sólarljóð)
Elsku Friðrik, dætur, tengdasyn-
ir og barnaböm, ég og fjölskylda
mín vottum ykkur innilega samúð.
Ásta.
Að liðnum öllum jíessum þrautum
Þessum þrotlausum erfiðleikum
Þessum endurteknu vonbrigðum
Pessum hverfulu gleðistundum
Spyijum við þrátt fyrir allt
Þegar því er lokið:
Hvers vegna ekki einn dag enn
Aðeins einn dag?
Að kvöldi hins 25. júní síðastlið-
inn lést elskuleg amma mín eftir
hetjulega en erfíða baráttu við ill-
vígan sjúkdóm sem leggur svo
marga að velli nú á tímum. En þrátt
fyrir allt kvartaði hún aldrei né lét
neinn fínna fýrir vanlíðan sinni.
Amma bar alltaf hag annarra fyrir
bijósti en þó sérstaklega sinna nán-
ustu og vorum við barnabörnin ekki
undanskilin. Eitt af því sem lýsir
ömmu vel er hvað hún lifði sig inn
í gleðistundir annarra, eins og t.d.
þegar ég útskrifaðist úr mennta-
skóla fyrst barnabamanna og til-
hlökkun hennar var jafnmikil og
mín, ef ekki meiri. Hún var einlæg
í gleði sinni yfir velgengni og lífs-
hamingju annarra og tók virkan
þátt í leik og starfí okkar. Hún og
afí voru mjög dugleg að mæta á
leiksýningar, tónleika og íþróttamót
sem við tókum þátt í.
Það eru margar góðar minningar
sem ri^'ast upp fýrir mér þegar ég
lít til baka, en þó sérstaklega hvað
það var gott að koma til ömmu og
afa bara til að hitta þau og spjalla
við þau. En nú er elsku afí einn
eftir og það verður mjög erfítt að
fylla upp í það tómarúm sem amma
skilur eftir sig.
Elsku afi minn. Nú er amma
dáin og söknuðurinn er mikill. Megi
Guð styrkja þig og okkur öll í þess-
ari miklu sorg.
Amma mín er móðir hennar mömmu
Mamma er það besta sem ég á
Gaman er að gleðja hana ömmu
Þá gleðibros á vanga hennar sjá
í rökkrinu hún segir mér oft sögur
Svæfir mig er líða fer að nótt
Hún syngur við mig sálma og kvæðin fógur
Þá sofna ég svo sætt og vært og rótt
F.h. barnabamanna,
Brynhildur Jónsdóttir.
Það var gæfa mín að leiðin lá á
Reykjalund haustið 1976. Því réð
.raunar niðurröðun ráðningarstjóra
unglækna í kandídatsstöður að
loknu læknanámi. Á Reykjalundi
kynntist ég góðu fólki, sem átti
eftir að hafa mikil áhrif á framtíð
mína, ekki síst Friðrik Sveinsson
héraðslæknir. Á glaðværu heimili
hans og Gunnþóru Þórðardóttur,
sem hér er kvödd, var ég síðar sum-
argestur, er ég kom heim til afleys-
inga frá námi í Svíþjóð.
Nú fínnst mér eins og ég hafí
gleymt að þakka fyrir mig. Og
Gunnþóra, þessi yndislega síunga
kona farin. Hún sem var svo glað-
vær og hress að hún rann eiginlega
inn í stóran dætrahópinn, sem um-
vefur Friðrik. Gunnþóra var heil-
steypt kona, hispurslaus og fékkst
lítt um smámuni. Hún hafði gáska-
fullan hlátur, sem ævinlega var
stutt í. Návist hennar var öllum
kær. Hún var gleðigjafí.
Veikindin, sem urðu bæði hröð
og hörð, bar hún af eðlislægu æðru-
leysi og þeirri reisn, sem ávallt ein-
kenndi hana.
Kæri Friðrik. Við vinir þínir og
samstarfsmenn ykkar Gunnþóru á
Reykjalundi sendum þér og fjöl-
skyldunni allri hugheilar samúðar-
kveðjur.
Jóhann Tómasson.
Gunnþóra mágkona mín er látin,
öllum harmdauði er hana þekktu.
Hún var fædd á Akranesi og ólst
þar upp. Foreldrar hennar voru
Guðrún Magnúsdóttir, f. 1. október
1897, d. 18. júlí 1977 og Þórður
Frímannsson sjómaður, f. 24. febrú-
ar 1896, d. 18. mars 1931. Guðrún
bar Gunnþóru undir belti þegar hún
missti mann sinn af slysförum.
Bræður Gunnþóru voru Elías Magn-
ús Þórðarson sjómaður, f. 24. nóv-
ember 1928, d. 6. janúar 1993, og
Þórður Þorkell Þórðarson, f. 3. maí
1930, d. 9. janúar 1932. Elías
Magnús var kvæntur Hrefnu Daní-
elsdóttur og áttu þau sex böm,
búsett á Akranesi. Það var Gunn-
þóru mikið áfall að missa bróður
sinn, en hann varð bráðkvaddur úti
á sjó. Þessi samrýndu systkini falla
frá með nokkurra mánaða millibili
og er því skarð fyrir skildi í fjöl-
skyldunni.
Gunnþóra var af góðu bergi brot-
in, komin af þekktum borgfírskum
ættum í móðurætt og þingeyskum
og eyfírskum í föðurætt. Ekki verð-
ur nánar farið út í það hér. Móðir
hennar kom bömum sínum upp af
eigin rammleik. Hún var hörkudug-
leg til vinnu og með sparsemi,
nægjusemi og ráðdeild kom hún
börnum sínum vel til manns. Guð-
rún var hógvær kona, greind og
góð. Líf hennar snerist til æviloka
um böm og barnaböm. Hún fylgdi
dótturinni Gunnþóm og var á heim-
ili hennar þar til síðustu æviárin
er hún dvaldist á Hrafnistu. Hún
var elskuleg amma og nutu dóttur-
dætumar fímm þess.
Gunnþóra fékk þá fræðslu sem
hægt var að fá á Akranesi. Barna-
skóla og gagnfræðaskóla. Veturinn
1950—’51 var hún á húsmæðraskól-
anum á Varmalandi í Borgarfírði.
Hún starfaði í sex ár á símstöðinni
á Akranesi eða þar til hún gifti sig
9. ágúst 1953. Maður hennar er
Friðrik Sveinsson, f. 7. júní 1927,
heilsugæslulæknir á Reykjalundi.
Hann er sonur Rósamundu Eyjólfs-
dóttur húsfreyju, f. 17. febrúar
1895, d. 31. júlí 1948, og Sveins
Sigurðssonar verkamanns, f. 7. des-
ember 1888, d. 17. febrúar 1953 í
Siglufírði.
Börn þeirra Friðriks em: Guðrún,
f. 12. febrúar 1954, röntgentæknir,
gift Sveini Klausen, yfirþýðanda
þýðingarmiðstöðvar Orðabókar HÍ,
og eiga þau eina dóttur, Gunnþóm,
f. 13. september 1977, nema í
Kvennaskólanum. Dóttir Guðrúnar
fyrir hjónaband er Brynhildur Jóns-
dóttir, f. 15. desember 1971, há-
skólanemi. Guðrún og Sveinn slitu
samvistum; Rósa, f. 18. júlí 1957,
stúdent og húsfreyja í Mosfellsbæ,
gift Þorsteini Óla Kratsch rafeinda-
virkja. Böm þeirra em, Friðrik, f.
23. apríl 1983, Oddný, f. 13. nóvem-
ber 1990, og Reynir, f. 17. apríl
1992; Jóhanna, f. 29. mars 1961,
hjúkmnarfræðingur og húsfreyja í
Odda á Rangárvöllum, gift séra
Sigurði Jónssyni sóknarpresti. Böm
þeirra em, Tinna, f. 19. ágúst 1981,
Hrafnkell, f. 13. maí 1987 og Ás-
gerður, f. 31. ágúst 1991; Þóra, f.
1. júlí 1963, kennari, gift Guð-
mundi Ragnarssyni lækni. Börn
þeirra em, Ragnar, f. 22. júlí 1988
og Jóhanna f. 2. júní 1993. Þau em
búsett í Linköping í Svíþjóð; Hildur
Kristín, f. 6. september 1968, í sam-
búð með Sigurði Reynissyni. Dóttir
hennar er Rakel, f. 25. júní 1989.
Við fímm systur Friðriks munum
hann er hann var að draga sig eft-
ir heimasætunni á Bmnnastöðum á
Akranesi, en svo var hús Guðrúnar
kallað í þá daga. Hann vann í Hval-
stöðinni og var hálfnaður í læknis-
fræðinni og fór í fríum til Sigur-
laugar systur sinnar er bjó á Akra-
nesi. Friðrik er eini bróðirinn í
systkinahópnum og dekmðum við
hann og dáðum. Hvernig mundi
þetta enda? Auðvelt var að sjá að
þetta var stóra ástin hans og okkur
leist vel á ráðahaginn. Gunnþóra
var glæsileg stúlka. Brúðkaup var
haldið í Akraneskirkju um há-
sumartíð. Akranesprestur var í
sumarfríi og leysti séra Sigurbjöm
Einarsson hann af og gaf brúðhjón-
in saman. Á brúðkaupsdaginn, í
veislunni á Bmnnastöðum, var haft
á orði að þau væm vel gift og ekki
þyrfti að kenna því um ef illa færi,
að ekki hefði verið talað yfír þeim.
Séra Sigurbjöm Einarsson, síðar
biskup, hélt mjög áhrifamikla og
fallega ræðu er gleymist ekki.
Hjónabandið varð farsælt og bar
góðan ávöxt. Daginn eftir brúð-
kaupið var haldið í brúðkaupsferð
akandi eins og leið liggur norður í
Siglufjörð. Við Sigurlaug systir,
ásamt eiginmanni mínum, slógumst
í för með brúðhjónunum. Siglufjörð-
ur með sín tignarlegu fjöll og feg-
urð tók á móti okkur með sólskini
þegar yfír Siglufjarðarskarð vár
komið. Ættingjar og vinir fögnuðu
okkur og nutum við mikillar gest-
risni og greiðvikni, að hætti Sigl-
fírðinga. Á þessu ferðalagi kynnt-
umst við Gunnþóm mágkonu vel.
Mér er efst í huga glaðlyndi hennar
og smitandi, dillandi hlátur. Þetta
var ógleymanlegt ferðalag, er oft
barst í tal síðar meir og glaðst var
yfír.
Eftir að Friðrik lauk námi varð
hann héraðslæknir í Þórshafnar-
læknishéraði. Það reyndi mikið á
manndóm og kjark hinna ungu
læknishjóna í afskekktu héraði.
Læknisbústaðurinn var gamall og
fmmstæður og allar aðstæður erfið-
ar í byijun. Gunnþóra stóð sem
klettur við hlið manns síns og móð-
ir hennar var betri en enginn á
heimilinu eins og áður er sagt. Þau
Friðrik og Guðrún mátu hvort ann-
að mikils og vom nánir vinir. Fljót-
lega var byggður nýr læknisbústað-
ur og fleira fært til betri vegar.
Eftir níu ára vem á Þórshöfn héldu
þau suður, með tilhlökkun í aðra
röndina en eftirsjá í hina. Gunnþóra
sagðist ekki hafa viljað vera án
áranna fyrir norðan. Hún bar hlý-
hug til fólksins og eignaðist góða
vini er hún batt tryggð við.
Mosfellssveitin tók vel á móti
þeim og bjó vel í haginn fyrir þau
og dætumar, en sú fímmta, Hildur
Kristín, fæddist þeim þar í sveit.
Málshátturinn segir að sjaldan falli
eplið langt frá eikinni. Það sannast
hér. Gunnþóra var mikil og góð
móðir dætmm sínum og öminu-
börnin nutu góðs af gæðum henn-
ar. Þau hafa mikils að sakna. Þegar
fór að hægjast um á heimilinu og
bömin uxu úr grasi fór Gunnþóra
í Sjúkraliðaskólann og lauk námi
1978. Hún vann á Reykjalundi og
var alla tíð hraust, þar til sjúkdóm-
urinn fór að segja til sín. Henni
þótti vænt um starfíð, en var eftir
sem áður hin gestrisna fyrirmynd-
arhúsmóðir á sínu fallega heimili.
í veikindastríði sínu reyndist hún
sönn hetja.
Við flórar núlifandi systur Frið-
riks kveðjum Gunnþóm mágkonu
hinstu kveðju og þökkum öll elsku-
legheitin á 40 ára samleið. Ég hef
sérstaklega verið beðin um að færa
alúðarþakkir frá Kristínu, elstu
systur okkar. Gunnþóra reyndist
henni sem sönn dóttir í veikindum
hennar, þegar heilsan tók að bila
og aldurinn færðist yfir.
Gunnþóra gjörði ávallt það sem
í hennar valdi stóð til að gleðja og
græða sár, ef veikindi eða annað
mótdrægt kom upp á í fjölskyld-
unni.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og alit.
(V. Briem.)
Ég bið góðan guð að styrkja alla
þá er syrgja Gunnþóm Þórðardótt-
ur.
Margrét Sveinsdóttir.
Það var ekki Gunnþóru stíll að
vera veik. Við samstarfskonur
hennar þurftum að styðja hver aðra
til að meðtaka þá staðreynd að hún
væri orðin veik. Það var sárt, alveg
óendanlega sárt, en engu að síður
staðreynd.
Gunnþóra var eins og kletturinn,
hún haggaðist ekki á hveiju sem
gekk, hún tókst á við veikindin og
barðist gegn dauðanum síðastliðið
eitt og hálft ár, með sama kraftin-
um og hún hafði tekist á við lífíð
öll árin þar á undan. Hún var góð-
ur vinnufélagi, ósérhlífin og áhuga-
söm, hafði einnig í ríkum mæli
kvenlegt innsæi, sem lýsti sér með
því að hún sá hvaða verk þurftu
að hafa forgang og hvað gat beðið.
Gunnþóra gat verið óvægin og
kröfuhörð, en ekki síst við sjálfa sig.
Vinnan skipti hana miklu máli,
enda hafði hún drifið sig í sjúkra-
liðanámið með þeim dugnaði sem
henni var eiginlegur, þegar dæturn-
ar vom uppkomnar og heimilishald-
ið heldur að léttast. Reyndar var
alltaf margt fólk í kringum Gunn-
þóru, dæturnar fímm, tengdasyn-
irnir, bamabörnin, ættingjar og vin-
ir, hún var þannig persóna, að hanni
fylgdi ætíð líf og fjör.
Gunnþóra hafði ákveðnar skoð-
anir og fylgdi þeim vel eftir. Það
var oft glatt á hjalla hjá okkur í
vinnunni, hún var óþvinguð, alþýð-
leg og gamansöm, þegar svo bar
við, við kölluðum hana stundum
„yfirliðann" með stóra hjartað. í
okkar huga var Gunnþóra sterk
eins og kletturinn, mjúk eins og
mosinn og hlý eins og sólin.
Hún giftist eftirlifandi eigin-
manni sínum, Friðriki Sveinssyni
lækni, 9. ágúst 1953. Eignuðust
þau fimm dætur, sam allar komust
vel til manns og barnabörnin em
orðin ellefu talsins.
Elsku Friðrik, við flytjum þér,
dætrunum, tengdasonum, barna-
börnum og ástvinum öllum okkar
innilegustu samúðarkveðjur. Guð
blessi ykkur öll.
Úr Korintubréfí, 13.
Þótt ég tali tungum manna og
engla, en hefði ekki kærleika, yrði
ég hljómandi málmur eða hvellandi
bjalla.
Og þótt ég hefði spádómsgáfu
og vissi alla leyndardóma og ætti
alla þekkingu og þótt ég hefði svo
takmarkalausa trú, að færa mætti
fjöll úr stað, en hefði ekki kær-
leika, væri ég ekki neitt.
Og þótt ég deildi út öllum eigum
mínum og þótt ég framseldi líkama
minn, til þess að ég yrði brenndur
en hefði ekki kærleika, væri ég
engu bættari.
Kærleikurinn er langlyndur,
hann er góðviljaður, kærleikurinn
öfundar ekki, kærleikurinn er ekki
raupsamur, hreykir sér ekki upp.
Hann hegðar sér ekki ósæmilega,
leitar ekki sins eigin, hann reiðist
ekki, tilreiknar ekki hið illa.
Hann gleðst ekki yfír óréttvís-
inni, en samgleðst sannleikanum.
Hann breiðir yfír allt, trúir öllu,
vonar allt, umber allt.
Kærleikurinn fellur aldrei úr
gildi.
Samstarfskonur B-gangi,
Reykjalundi.
Spurningin eilífa um tilvist og
örlög mannanna verður alltaf jafn
áleitin þegar dauðinn kveður dyra
og hrífur nákominn ástvin á brott.
Rök skynseminnar ná býsna
skammt í því tilliti og sömuleiðis
verður krafa manna um réttlæti
fremur haldlítil. Enda höfum við svo
sem ekki mikið í höndunum til að
gera kröfur á hendur lífinu — við
erum þiggjendur þess en ekki veit-
endur og hljótum að lyktum að
beygja okkur undir þá staðreynd
að þurfa að láta af hendi það sem
þegið hefur verið. En það er engu
að síður sárt þegar sú stund fer
að, er við þurfum að missa og
kveðja og syrgja. Ekki svo að skilja
að sá sársauki þurfí að tjá ósætti
eða jafnvel hatur út í Guð almáttug-
an, heldur vitnar hann miklu frem-
ur um það rúm sem hinn horfni
vinur hafði búið sér í hjarta þess
sem tregar hann. Á þann hátt tjáir
sorgin og sársaukinn þann kærleika
sem á sér samhljóm í hjörtum allra
manna og endurspeglar í rauninni
kærleika Guðs föður, skapara him-
ins og jarðar, gjafara alls lífs og
höfundar allrar tilveru.
Það verður þvi óneitanlega mikið
tómarúm eftir í huga og sinni okk-
ar sem eftir lifum þegar lífsglöð og
aðsópsmikil kona á borð við Gunn-
þóru tengdamóður mína er fallin