Morgunblaðið - 14.09.1993, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. SEPTEMBER 1993
SJALFSTJORNARSAMNINGURISRAELA OG PALESTINUMANNA
Reuter
Ofbeldi og- mótmæli
FYRIR botni Miðjarðarhafs settu
mótmæli og ofbeldisaðgerðir
svip sinn á helgina ekki síður en
fögnuður. Palestinumaður í Lí-
banon mótmælir friðarsamningi
PLO og Israela með því að
brenna mynd af Yasser Arafat,
leiðtoga PLO.
Mannfall
í kjölfar
samnings
Washington. The Daily Telegraph.
FJÓRIR ísraelar og þrír Palest-
ínumenn létust á sunnudag í
ofbeldisaðgerðum sem voru í
mótmælaskyni við friðarsamn-
inga Frelsissamtaka Palestínu,
PLO og ísraela.
Liðsmenn Hamas, hreyfingar
öfgafullra múhameðstrúarmanna,
drápu þrjá ísraelska hermenn á
Gaza-svæðinu og Palestínumaður
lést er hann keyrði bíl hlaðinn
sprengiefni og bensíni á flutninga-
bíl ísraelsks fangelsis. Palestínu-
maður drap ísraelskan rútubíl-
stjóra og slasaði nokkra farþega
áður en hann var skotinn. Þá lést
Palestínumaður er handsprengja
sem hann hélt á sprakk en hann
var á flótta undan ísraelskum her-
mönnum.
„Ekki liðið mánuður án þess að
mæðurnar hafi grátið syni sína“
- sagði forsætisráðherra ísraels er samningurinn hafði verið undirritaður
Washington. Reuter.
FULLTRÚAR ísraela og Palest-
ínumanna ásamt bandariskum og
rússneskum forsvarsmönnum
friðarviðræðna ríkjanna í Mið-
austurlöndum fluttu ávörp við
undirritun samningsins um tak-
markaða sjálfstjórn á hernumdu
svæðunum sem fram fór í Wash-
ington í gær. Athygli vakti að
þegar Yitzhak Rabin, forsætis-
ráðherra ísraels, minntist á Jerú-
salem kallaði ráðherrann hana
„hina eilífu höfuðborg gyðinga"
en Shimon Peres utanríkisráð-
herra lét nægja að segja borgina
vera eilífa. Deilurnar um yfirráð
Jerúsalem eru af mörgum taldar
geta orðið erfiðasti þröskuldur-
inn í viðræðum deiluaðila.
Bill Clinton Bandaríkjaforseti
minnti viðstadda á sögulegar rætur
þeirra deilna um yfirráð Palestínu
sem nú væri reynt að leysa. Hann
hrósaði hugrekki ráðamanna ísra-
ela og Palestínumanna sem hefðu
stigið þetta örlagaríka skref. Clint-
on sagði að nú hétu tvær þjóðir sem
báðar hefðu kynnst biturleika út-
legðarinnar því að gleyma gömlum
deilum og sorgum og vinna að því
að skapa sér „sameiginlega framtíð
sem byggist á torah [helgirit gyð-
inga], kóraninum og biblíunni“.
Forsetinn þakkaði Norðmönnum
sérstaklega þátt þeirra í samninga-
viðræðunum.
Rabin sagði undirritun samn-
ingsins ekki vera auðvelt verk fyrir
ísraela, heldur ekki fyrir alla þá
gyðinga sem byggju víða um heim,
allir gyðingar væru í senn fullir
vonar og kvíða. Hann minntist
þeirra sem hefðu fallið, fómað sér
fyrir landið. Fyrir þá kæmi þessi
athöfn of seint. „Við komum frá
Jerúsalem, hinni ævafomu og eilífu
höfuðborg gyðingaþjóðarinnar. Við
komum frá landi þar sem óttinn og
sorgin ríkja. Við emm fulltrúar
þjóðar, heimilis, fjölskyldu sem ekki
hefur átt eitt einasta ár, einn ein-
asta mánuð, án þess að mæðumar
hafi grátið syni sína. Við komum
til að reyna að binda enda á átökin
svo að börnin okkar, barnabömin
okkar, verði ekki að sætta sig við
þær fómir og það tjón sem stríð,
ofbeldi og hryðjuverk baka okkur“.
Rabin sagði það örlög ísraela og
Palestínumanna að byggja sama
landið og ísraelar bæru engan
hefndarhug í brjósti. Þeir vildu deila
landinu með Palestínumönnum,
væm þjóð eins og þeir, fólk sem
vildi reisa sér heimili, planta tré,
elska, búa með reisn, gagnkvæmri
virðingu og vináttu, sem frjálsir
menn.
Yasser Arafat, leiðtogi Frelsis-
samtaka Palestínu (PLO), mælti á
arabísku og var ávarp hans túlkað
jafnóðum. Hann sagði þjóð sína
vona að með þessari undirritun
væru að hefjast endalok tímaskeiðs
þjáninga sem staðið hefði yfir alla
öldina. Hún vonaði að nú hæfíst
tími friðsamlegrar sambúðar og
jafnréttis. Enn þá væm miklir erfíð-
leikar fram undan og ríki heims
yrðu að leggja sig fram um að að-
stoða deiluðaila við að ná víðtæku
og endanlegu samkomulagi.
Bætt fyrir sögulegt óréttlæti
Arafat ávarpaði ísraela og leið-
toga þeirra sérstaklega, sagði að
mikið hugrekki hefði þurft til að
taka jafn erfíða ákvörðun og þá að
gera samninginn. „Þjóð okkar telur
ekki að réttur hennar til sjálfs-
ákvörðunar gæti skert réttindi ná-
grannanna eða stofnað öryggi
þeirra í voða. Miklu fremur mætti
segja að sé bætt fyrir þá tilfinningu
hennar að hafa þurft að þola sögu-
legt óréttlæti sé það öflugasta
tryggingin fyrir friðsamlegri sam-
búð og hreinskilni milli þjóða okkar
og komandi kynslóða. Þjóðir okkar
bera báðar þessa von í bijósti og
vilja freista þess að koma á friði.“
Reuter
Samningur í höfn
SHIMON Peres, utanríkisráðherra ísraels, undirritar hið sögulega samkomulag á grasflötinni framan
við Hvíta húsið í Washington í gær. Frá vinstri eru Yitzhak Rabin, aðstoðarmaður Bills Clintons Banda-
ríkjaforseta, John Podesta, Clinton, Peres og Yasser Arafat, leiðtogi PLO.
Mikið mannfall vegna
stórskotaliðsárása Serba
Harðir
bardagar í
Mogadishu
Zagreb. Reuter.
SERBAR héldu í gær uppi stór-
skotaliðsárásum á króatísku borg-
ina Karlovac. Að sögn Króata féllu
rúmlega 200 sprengikúlur og eld-
flaugar á borgina. Að minnsta
kosti þrír óbreyttir borgarar féllu
og sjö særðust. Er þetta til viðbót-
ar þeim ellefu sem hafa fallið og
30 sem hafa særst í árásum Serba
á Karlovac frá því fyrir helgi.
Minnti háttsettur embættismaður
á vegum Sameinuðu þjóðanna á
að sprengjuárásir á óbreytta borg-
ara væri „alvarlegur stríðsglæp-
ur“.
Serbar telja sig vera að svara sókn
Króata i síðustu viku, sem gerð var
í þeim tilgangi að ná aftur svæðinu
Knin Krajina. Héldu Serbar því fram
í gær að þeir væru að ná yfirhönd-
inni í átökum um bæinn Pocitelj, sem
er einn af þremur bæjum, er Króatar
náðu á sitt vald.
Cedric Thomberry, næst æðsti
yfirmaður friðargæsluliðs SÞ í fyrr-
verandi Júgóslavíu, gagnrýndi árásir
Serba harðlega, og sagði þær fyrst
og fremst beinast að óbreyttum borg-
urum. Sagði hann starfsmenn SÞ
hafa staðfest 6.000 sprengingar á
króatísku landssvæði frá því átökin
hófust.
Hafa Serbar hótað því að nota „ný
vopn“ hörfí Króatar ekki.
Alþjóðadómstóllinn í Haag skipaði
í gær Serbum og Bosníumönnum að
gera allt sem í þeirra valdi stæði til
\ ,
að koma í veg fyrir þjóðarmorð. It-
rekaði dómstóllinn úrskurð frá 8.
apríl sl. þar sem fram kom að öllu
deiluaðilum beri skylda til að koma
í veg fyrir þjóðarmorð og bætti við
að dómstóllinn væri ekki ánægður
með þann árangur, sem náðst hefði,
frá því úrskurðurinn var kveðinn upp.
Raymond Burr
látinn
KANADÍSKI leikarinn Raym-
ond Burr lést á sunnudagskvöld,
76 ára að aldri. Burr var þekkt-
astur fyrir leik sinn í sjónvarps-
myndunum um lögfræðinginn
Perry Mason. Gerður var fjöldi
sjónvarpsþátta um Mason á ár-
unum 1957-1965 og 12 sjón-
varpsmyndir hafa verið gerðar
frá árinu 1985. Krabbamein var
banamein leikarans.
Mogadishu. Reuter.
TIL harðra átaka kom í gær
milli friðargsæsluliða frá Sam-
einuðu þjóðunum og skæruliða
í Mogadishu, höfuðborg Sómal-
íu. Var aðallega barist í kring-
um tvo helstu spítaia borgar-
innar og skemmdist önnur spít-
alabyggingin nokkuð er
sprengjur lentu á henni.
Þrír bandarískir friðargæslulið-
ar særðust í átökunum og að sögn
talsmanns Rauða krossins særðust
einnig um fjörutiu Sómalir.
Ekki er enn ljóst hversu margir
Sómalir féllu en í fyrstu héldu
aðstoðarmenn skæruliðaforingj-
ans Mohamed Farah Aided því
fram að 65 manna hans hefðu leg-
ið í valnum.
Atökin hófust í kjölfar þess að
bandarískir og malasískir friðar-
gæsluliðar gerðu vopnaleit í spít-
alabyggingunum og stóðu þau í
um þijár klukkustundir.
Getgátur um að Anna
prinsessa sé með bami
London. Reuter
BRESKA blaðið People sagði frá því á sunnudag að Anna Breta-
prinsessa væri barnshafandi en hún er 43 ára. Um tíu mánuðir
eru liðnir frá því að prinsessan gekk í hjónaband með Tim Laur-
ence sjóliðsforingja. Fréttin um væntanlegan erfingja hefur enn
ekki verið staðfest.
í frétt People sagði að Anna haldið vandlega leyndu. Annar
prinsessa ætti von á sér snemma vinur þeirra hjóna sagði Önnu yfir
á næsta ári. Var haft eftir nánum sig ánægða. Hún á tvö börn af
vini hennar að hún væri komin fyrra hjónabandi, þau Pétur og
þijá mánuði á leið, en því væri enn Söru.