Morgunblaðið - 14.09.1993, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. SEPTEMBER 1993
11
Sinfómuhljómsveit Is
lands á Selljamamesi
_________Tónlist____________
Ragnar Björnsson
Sinfóníuhljómsveitin byrjaði
starfsárið með tónleikum í Sel-
tjarnarneskirkju, þar sem hún
sýndi afrakstur tveggja nám-
skeiða, annars vegar námskeiðs
fyrir blásara sveitarinnar, undir
leiðsögn Bernharðs Wilkinson
flautuleikara, og hins vegar
strokhljóðfærasveitin, eftir leið-
sögn Rolands Vamos, og báðir
komu þeir fram sem hljómsveit-
arstjórar á tónleikunum. Blásara-
sveitin reið á vaðið með Fanfare
for the Common Man eftir Aaron
Copland, skrifað 1942 „til heið-
urs þeim ungu mönnum sem boð-
aðir voru til herþjónustu" eins
og segir í efnisskrá. Ekki virtust
allir hljóðfæraleikararnir vera
búnir að hita nægilega upp, því
nokkurra óhreininda gætti í byrj-
un, má vera að hafi af einhverju
leyti stafað af hljómburðinum í
allt of lítilli kirkjunni, að hljóð-
færaleikararnir hafi heyrt illa
hver í öðrum. Fyrir bragðið verk-
aði þessi Fanfare dálítið þung-
lamalega og ekki nógu ritmískt.
Sinfóníur fyrir blásara eru hvorki
það þekktasta né það auðveld-
asta í flutningi af verkum Strav-
inskíjs fyrir blásara. Hér reynir
mikið á hvern einstakan hljóð-
færaleikara í leiktækni og sam-
hljóm. Oft var fallega blásið, en
líklega hefði þurft meiri vinnu
til þess að algjörlega hreint spil
næðist og um leið skýrari temat-
ísk meðvitund, en stundum var
eins og ekki væri ákveðið hvaða
mótív ættu að skera sig út úr.
Serenaðan fyrir blásara, selló og
kontrabassa eftir Anton Dvorak
er fallegt verk en verður lang-
dregið ef ekki er allt á sínum
stað. Hvers vegna ekki að hafa
punkteraða ritmann í marsinum
nákvæman, hvers vegna þurfa
óbóin að vera óhrein, (klarinettin
voru sérlega góð í Menuettinum)
hvers vegna þarf að yfirdrífa
styrkleikabreytingar í sérlega
fallegum Adagio-kafla og hvers
vegna að slá ekki stundum tvo í
Finalnum, sem hefði gert þáttinn
léttari og kannske gefið hljóð-
færaleikurunum meira spila-
frelsi? Wilkinson hefur um of
markerað slag og.þyrfti, held ég,
að temja sér meiri mýkt í slagið,
það gerði músík og hljóðfæraleik-
urum gott. Roland Vamos hafði
aftur á móti þessa mýkt í slaginu
og fékk strokhljóðfæraleikarana
til að músísera i Serenöðu op. 6
eftir Josef Suk. í eðlilegum og
góðum tempóum hljómaði Seren-
aðan í gegnum alla fjóra þætt-
ina, þótt styrkleikamörkin væru
á stundum við að sjóða upp úr
og þótt Suk nappaði stundum
áberandi töktum frá tengdaföður
sínum Dvorak, en það er jú ekki
sama frá hverjum maður stelur.
Síðasta verk kvöldsins var Ver-
klárte Naeht eftir Arnold Schön-
berg. Þetta margslungna meist-
araverk þarf líklega aðrar að-
stæður en kirkjan á nesinu getur
boðið upp á. I litlu hljómmiklu
húsi er oft nauðsynlegt að tala
aldrei hátt ef þú vilt að það sem
þú segir skiljist. Öllum skap-
sveiflum verður að halda innan
hávaðamarka ef ekki verða lang-
dregnar og þreytandi. Þrátt fyrir
góða spilamennsku gerðist ein-
mitt þetta, hápunktarnir urðu of
margir og athyglin var horfín í
lokin. Þrátt fyrir að ekki er hróp-
að halelúja í upphafi starfsárs
er vitað að hljómsveitina skipa
margir ágætir hljóðfæraleikarar
og ekki þarf að óttast að afrakst-
ur vetrarins verði neitt í líkingu
við fréttina um vetrarstarfið sem
birtist í Mbl. sl. laugardag.
Einsöngstónleikar
__________Tónlist________________
Jón Ásgeirsson
Sigrún Hjálmtýsdóttir sópran-
söngkona, Sigurður Ingvi Snorrason
klarinettuleikari og Jónas Ingimund-
arson píanóleikari hófu Ljóðatónleika
Gerðubergs sl. laugardag. Á efnis-
skránni voru söngverk eftir Rac-
hmaninov, nokkur óþekkt íslensk
sönglög, eitt !ag eftir Schubert og
lagaflokkar eftir Poulenc, Respighi
og Rossini.
Fyrsta lagið var „vókalisan" fræga
eftir Rachmaninov. Að syngja án
orða er líklega hin upprunalega að-
ferð manna í að tjá tilfinningar sín-
ar, löngu áður en þeir fóru að tala.
Söngur Sigrúnar var sérlega fallegur
og tónunin þrungin tilfinningalegri
dýpt, sem er óskilgreinanleg en tekur
til hjartans. Það er ékki aðeins að
Sigrún geti leikið sér með röddina á
öllu tónsviðinu og hafí á valdi sínu
margvísleg blæbrigði, heldur er túlk-
un hennar þrungin af svo sterkri eða
eðlilegri innlifun, að lögin verða allt
annað og miklu meira en laglínur.
Þau verða skáldskapur fagurra og
djúpstæðra tilfinninga, æðri öllu þasli
með orð og útskýringar.
Þetta kom einstaklega vel fram í
íslensku lögunum, sem mörg eru lítt
þekkt. Á bak við val laganna liggur
merkilegt starf við söfnun íslenskra
sönglaga, sem Jónas Ingimundarson
hefur unnið með aðstoð Trausta Jóns-
sonar veðurfræðings. Mörg laganna
hafa fatlið í geymslu, vikið fyrir þeim
sem náðu vinsældum, en um það er
flestum þykir ekki lengur sérstakt
nýnæmi í þessum vinsælu lögum,
kemur tími þeirra sem enn eru ósung-
in.
Sjá þann hinn mikla flokk eftir
Sigfús Einarsson og Huldumál eftir
Sveinbjörn Sveinbjörnsson eru vel
samin söngverk, en Fjólan, sem Þór-
arinn Jónsson gerði fræga, var flutt
í tónklæðum Helga Sigurðar Helga-
sonar, sonar Helga Helgasonar tón-
skálds, er samdi m.a. Óxar við ána.
Fjóla Helga Sigurðar er sérlega þýð
og falleg tónsmíð og var einstaklega
fallega mótuð í samspili listamann-
anna. Draumsjón eftir Pál ísólfsson
og Kveld eftir Bjarna Böðvarsson
hafa trúlega ekki verið flutt oft, en
lag Bjarna er, hvað snertir hjómskip-
an, mjög vel og ótrúlega nýtískulega
unnið. Öll lögin voru mjög vel flutt
og samspil söngvara og píanóleikara
átti sinn átt í að gera þessi lítt kunnu
lög eftirminnileg og á það einnig við
um lag (Svanurinn) eftir undirritað-
an.
Tónleikunum fýrir hlé lauk með
Hjarðmanninum á hamrinum eftir
Schubert, en við þetta þrískipta
söngverk, þar sem fyrst er leikið með
bergmálið, þá ástarsorgina og að lok-
um glaðst yfír vorkomunni, er einnig
aukið klarinetti, sem Sigurður Ingvi
lék á sérlega fallega. Flutningurinn
í heild var í alla staði góður og á
engan hallað þó söngs Sigrúnar sé
sérlega getið, vegna þess að með
þessum flutningi er ljóst, að á sviði
ljóðasöngs er Sigrún ekki síður vel
fær en í flutningi óperuverka.
Þetta kom og greinilega fram í
lagaflokkunum eftir Poulenc
(Spaugileg trúlofun), Respighi (Arm-
ensku ljóðin) og Rossini (Kappróður-
inn), en þar fór Sigrún á kostum, lék
sér að glæsilegri tónlist Poulencs,
náði að túlka á áhrifamikinn máta
harminn í lögum Respighis og leik-
ræna gamansemina hja Rossini.
Bergmál þessara tilþrifa komu sterkt
fram í frábærum leik Jónasar, en
t.d. píanóhlutverkið í Poulenc-lögun-
um er mjög skemmtilega samið.
Söngur Sigrúnar er gæddur þeim
galdri, að yfírburðatækni hennar
skiptir ekki máli, heldur tónlistin sem
hún túlkar af elskulegum innileik og
tilfínningadýpt, sem aðeins mikill
listamaður getur lagt list sinni til af
lífi og sál.
Nýjai’ bækur
■íslenski kiljuklúbburinn hefur sent
frá sér þijár nýjar bækur:
Tröllakirkja er skáldsaga eftir
Ólaf Gunnarsson.
Sagan gerist í Reykjavík á 6. ára-
tugnum og fjallar um Sigurbjörn
Helgason arkitekt og fjölskyldu
hans. Sigurbjöm hefur ýmis stór-
brotin áform á pijónunum og vor
eitt lætur hann til skarar skríða og
ákveður að hrinda hugmyndum sín-
um í framkvæmd. Það á eftir að
draga dilk á eftir sér og vofveiflegir
atburðir gerast. Bókin er 279 bls.
og kostar 899 krónur.
Lífið framundan er skáldsaga
eftir franska höfundinn Roniain
Gary.
Sagan fjallar um arabadrenginn
Mómó sem er sonur vændiskonu.
Hann elst upp í einu af fátækra-
hverfum Parísar hjá Rósu, uppgjafa
vændiskonu af gyðingaættum sem
> á efri árum lifir af því að taka börn
annarra vændiskvenna í fóstur. Milli
Mómós og Rósu kviknar óijúfanleg
vinátta sem dafnar í hörðum heimi
stórborgarinnar. Guðrún Finnboga-
dóttir þýddi söguna sem hlaut
frönsku Concourt-verðlaunin. Bókin
er 192 bls. og kostar 786 krónur.
Vegur gegnum skóginn er ný
spennusaga eftir Colin Dexter.
Ung og ljóshærð sænsk stúlka
hverfur á dularfullan hátt á ferða-
lagi í Englandi. Bakpoki hennar
finnst, en ekkert meira og leit að
henni ber engan árangur. Eftir all-
marga mánuði birtist dularfullt ljóð
í dagblaði þar sem ýmsir þykjast sjá
vísbendingar um afdrif stúlkunnar.
Morse lögreglufulltrúi er kallaðir til
starfa úr fríi sínu til að taka við
rannsókn málsins. Sverrir Hólmars-
son þýddi bókina. Bókin er 279
bls. og kostar 786 krónur.
I Baltimore bjóðum við
gistingu á eftirtöldum
gæöahótelum:
Holiday Inn Inner Harbor,
Sheraton Towson,
Hyatt Regency,
Days Inn Inner Harbor
Frábært tækifæri til þess að gera hagstæð innkaup; m.a. stærsta verslunar-
miðstöð á austurströnd Bandaríkjanna, Towson Town Center. Heillandi
miðbær með aragrúa veitingastaða, verslana, leikhúsa og skemmtistaða.
Einstök söfn. Örstutt til höíuðborgar Bandaríkjanna, Washington D.C.
og The Latham.
Innifalið er flug og gisting og flugvallarskattar. Börn, 2ja - 11 ára, fa 15.500 kr. í afslátt.
Börn að 2ja ára aldri greiða 3.500 kr. Enginn bókunarfyrirvari. Forfallagjald, 1.200 kr., er
ekki innifaliö í verði. Forfallagjald er valfrjálst en Flugleiðir hvetja farþega til að
greiða það til að firra sig óþarfa áhættu.
*Verð miðast við gengi 6. ágúst 1993.
caATtAS^*
EUROCARD.
Haíðu samband við söluskriístofur okkar, umboðsmenn
um allt land, ferðaskrifstofurnar eða í síma 690300
(svarað alla 7 daga vikunnar ftá kl. 8 -18.)
FLUGLEIDIR
Traustur tslenskur ferðafélagi