Morgunblaðið - 05.10.1993, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. OKTOBER 1993
Guy Maddin kvikmyndagerðarmaður
Langar að hafa
Island að bak-
grunni næst
MYND Guy Maddins, Varlega (Careful), sem sýnd er á Kvik-
myndahátíð í Reykjavík þessa dagana, hefur eins og fyrri myndir
hans hlotið góðar viðtökur gagnrýnenda. í Lundúnum standa líka
yfir sýningar á Varlega og í Financial Times á fimmtudaginn birt-
ist umfjöllun kvikmyndagagnrýnanda að nafni Nigel Andrew. Hann
ræður sér vart af hrifningu yfir Varlega, kallar hana gimstein og
veislu svo hógvær dæmi séu tekin og vill helst skipuleggja hópferð-
ir í bíóið úr öðrum landshlutum og löndum álfunnar. En meðan
Englendingar eru að uppgötva Maddin er hann staddur á Islandi,
í fyrsta sinn, þótt héðan sé hann ættaður og hafi lengi viljað koma.
Hann fer aftur til síns heima í dag og segir blaðamanni að nú viti
hann hvernig sviðsmynd næstu kvikmyndar geti litið út. Hér hafi
landið ennþá sál.
Maddin er fæddur í Kanada 1957
og býr í Toronto. Hann segist raun-
ar eiga nokkur lítil heimili, eitt
þeirra í bíóborginni Los Angeles
og annað á Islendingaslóðum í
Gimli. Sá bær var sögusvið fyrstu
myndar hans i fullri lengd, Sögum
af Gimlispítala, sem gerð var 1988
og sýnd hér á kvikmyndahátíð árið
eftir. Hún gerist um síðustu alda-
mót þegar spítalinn var fullur af
bólusóttarsjúklingum og fjallar um
þá Einar og Gunnar sem beijast
um hylli hjúkrunarkvenna þar.
Næst, árið 1990, gerði Maddin
myndina Erkiengilinn um hermenn
í Rússlandi á árum fyrri heimsstyij-
aldar. Þeir þjást af minnistruflun-
um og fyrir flókin ástamál eins og
gestir síðustu Kvikmyndahátíðar
gátu kynnt sér.
í nýjustu mynd Maddins, Var-
lega, segir af eðli og óeðli fólks í
þorpinu Tolzbad sem er einhver-
staðar í þýsku ölpunum. Þar vofir
stöðugt yfir ógn náttúrunnar - snjó-
flóða, eldinga og ísi lagðra einstiga
í brattanum. Þorpsbúar lifa þess
vegna lífinu af fádæma gætni, tala
lágt og gæta þess að börn og fénað-
ur reki ekki upp hljóð sem ýft
gæti skap hins hvíta og kalda al-
mættis. En undir þessum bælda
bæjarbrag krauma langanir fólks-
ins og gjósa stundum afskræmdar
upp.
Madden segir að eins og í óperu
sé efnið ólíkindalegt en alveg satt.
Hann hafi viljað segja sögu úr fjöll-
unum, fjalla um blóðskömm og
benda á ískyggilegar afleiðingar
þess að fara að ráðum Freuds og
tjá hug sinn allan í orðum og gerð-
um.
Gagnrýnandi Financial Times,
sem fyrr er getið, segir að Varlega
sé meðal margs annars ljóðrænn
gamanleikur um þjóðfélagshræsni,
um þörfína á því að hafa aðgát í
nærveru sálar til að hrasa ekki um
það sem þar býr í raun. Myndin
minni á þýskar kvikmyndir þriðja
áratugarins um ævintýri í ölpunum
og hafi áferð, með litaðri grófri
filmu og rispuðu hljóði, sem hendi
verðskuldað gaman að gömlum list-
rænum myndum af norðlægum
slóðum. Sjálfur vill Maddin ijúfa
einsleitni kvikmynda, sem líkjast
eiga raunveruleikanum sem mest.
Hann segir að með þessari viðleitni
og fullkomnum búnaði séu allir að
gera það sama, breytingarnar verði
frá ári til árs frekar en milli manna.
Hann þurfi ekki að endursegja
raunveruleikann, við lifum þar,
heldur vilji hann festa á filmu ævin-
týri í sama anda og þau sem við
heyrðum sem börn fyrir svefninn,
í sérkennilegri veröld með sterkum
tilfinningum.
Maddin segir að sér hafi með
nokkrum hætti liðið eins og hann
stigi á helga jörð þegar hann kom
til íslands fyrir nokkrum dögum.
Háskólobtói fimmtudaginn
7. október kl. 20.00
Hljómsveitarstjóri: Osmo Vánská
Einleikari: Auður Hafsteinsdóttir
EFNISSKRÁ:
Þorsteinn Haraldsson: Ad Astra
Carl Nielsen: Fiðlukonsert
Ludwig van Beethoven: Sinfónía nr.
Missið ekki af frumraun Auðar Hafsteinsdóttur með
Sinfóníuhljómsveit íslands!
Miðasala á skrifstofu hljómsveitarinnar
í Háskólabíói alla virka daga kl. 9—17.
Sala áskriftarskírteina stendur yfir.
sdottur með
O
SINFONIUHLJOMSVEIT ISLANDS
7
sími 622255.
Úr myndinni Varlega, sem sýnd verður á Kvikmyndahátíð í kvöld, á fimmtudag og næsta mánudag.
Fundið til uppruna, sem hann hafi
síðan mátt rekja fyrir næstum öll-
um sem hann hitti í heimsókninni.
Amma hans og afi fluttust fyrir
99 árum frá íslandi til Manitoba í
Kanada og móðir Maddins talaði
alltaf íslensku við systur sína og
móður, sem var uppalinn á Snæ-
fellsnesi. Maddin lærði hins vegar
ekki málið og hefur ekki komið til
íslands fyrr en nú, til að vera við-
staddur frumsýningu myndar sinn-
ar á Kvikmyndahátíð. Hann segist
telja að koman hingað eigi eftir að
hafa áhrif á verk hans, nú sé hann
til dæmis að skrifa handrit að
mynd sem hann langi að taka upp
á íslandi í heild eða að hluta.
„Ég byggi handritið á skáldsögu
en þori ekki að segja strax hver
hún er eða hvernig myndin verður.
Nema að ég held hún verði tals-
vert framfaraskref fyrir mig. Þang-
að til í fyrradag var ég í vandræð-
um með hvar myndin gæti gerst,
en nú langar mig að reyna að fá
peninga til að taka að minnsta
kosti útiatriði á íslandi. Ef það
reyndist of dýrt myndi ég reyna
að nota myndir héðan sem bak-
grunn. Annars hef ég úr meiri pen-
ingum að spila með hverri kvik-
mynd. Ég hef verið heppinn, mikil
ósköp, hæfileikar duga skammt.
Og ég held ekki að ég hafi sér-
staka hæfileika, þeir Iiggja þá helst
í að ég þekki eigin takmarkanir."
Maddin er hagfræðimerintaður
og segist hafa gerst kvikmynda-
gerðarmaður smám saman. Hann
hafi horft mikið á bíómyndir og
kynnst mönnum sem unnu við
þær. Einn þeirra hafi sagt sér að
hálftíma löng mynd sem hann gerði
hafi kostað 5000 dollara, sömu
upphæð og Maddin átti í banka.
Þá hafi hann ákveðið að taka pen-
ingana út og búa sjálfur til mynd.
„Hún var allt í lagi, byijendaverk,“
segir hann um Dauða föðurinn, frá
1986. „Síðan hafa myndirnar mínar
breyst og munu halda því áfram.
Ég er eins og hákarl stöðugt á
veiðum."
MENNING/LISTIR
Atriði úr „Dýrunum í Hálsa-
skógi“.
Leiklist
„Dýrin í Hálsaskógi“
Barnaleikritið „Dýrin í Hálsaskógi"
sem sýnt var á síðasta leikári verður
aftur tekið til sýninga í Þjóðleikhúsinu,
sunnudaginn 10. október. Sýningar
verða örfáar að þessu sinni þar sem
nýtt barnaleikrit, „Skilaboðaskjóðan,,
verður frumsýnt eftir nokkrar vikur.
Yfir 25 þúsund manns sáu leikritið
á síðasta leikári. Þetta er í þriðja sinn
sem „Dýrin í Hálsaskógi" eru færð upp
í Þjóðleikhúsinu.
Það eru þeir Sigurður Siguijónsson
og Örn Árnason sem leika þá Mikka
ref og Lilla klifurmús, Flosi Ólafsson
er Hérastubbur bakari og Hjálmar
Hjálmarson er í hlutverki bakara-
sveinsins. Martein skógarmús leikur
Ólafía Hrönn Jónsdóttir. Alls taka þátt
í sýningunni 25 leikarar, böm og full-
orðnir.
Leikstjóri er Sigrún Valbergsdóttir
og hljómsveitarstjóri Jóhann G. Jó-
hannsson.
Myndlist
Ljósmyndasýning í
Stöðlakoti
Leifur Þorsteinsson opnaði Ijós-
myndasýningu i Stöðlakoti, Bókhlöðu-
stíg 6 þann 25. september sl. Leifur
er fæddur 1933, hann stundaði nám í
Kaupmannahöfn á árunum 1955-1962
og hefur síðan verið Ijósmyndari að
atvinnu og rekið eigið fyrirtæki.
Leifur hefur haldið einkasýningar
og tekið þátt í samsýningum bæði hér
heima og erlendis, m.a. voru myndir
hans sýndar á heimssýningunni í Japan
1970.
Myndirnar á sýningunni eru kyrra-
lífsmyndir, unnar með tveim mismun-
andi aðferðum, mjög ólíkum; með Pol-
aroidfilmu, yfirfærðri á vatnslitapappír
þannig að aðeins er eitt eintak af hverri
mynd og á Ilford Color de Luxe stækk-
unarpappír fyrir negatívfilmu.
Sýningin er opin alla daga frá kl.
14-18 og lýkur sunnudaginn 10. októ-
ber.
„Nýjar myndir“ í Gall-
erí Sævars Karls
Birgir Bjömsson sýnir málverk í
Gallerí Sævars Karls, Bankastræti 9,
dagana 5.-27. október. Þetta er önnur
einkasýning Birgis í Gallerí Sævars
Karls og ber hún heitið „Nýjar mynd-
ir“. Birgir er fæddur 1961 og stundaði
nám við forskóla MHT 1981-82, við
auglýsingadeild Myndlista- og hand-
íðaskóla íslands 1982-85 og við Vest-
landets Kunstakademi í Bergen
1986-88. Birgir hefur haldið fjölda
einkasýninga og tekið þátt í nokkrum
samsýningum.
Sýningin er opin á verslunartíma, á
virkum dögum frá kl. 10-18 og á laug-
ardögum frá kl. 10-14.
Tónlist
Camerarctica með
tónleika í kvöld
Fyrstu tónleikar þessa vetrar í tón-
leikaröð Félags íslenskra hljómlistar-
manna verða haldnir í sal FÍH að
Rauðagerði 27, í kvöld þriðjudagskvöld
kl. 20.30.
Fram kemur kammerhópurinn Ca-
merarctica sem skipaður er þeim Ár-
manni Helgasyni klarinettuleikara,
Hallfríði Ólafsdóttur flautuieikara,
Hildigunni Halldórsdóttur fiðluleikara,
Gretu Guðnadóttur fiðluleikara, Guð-
mundi Kristmundssyni víóluleikara og
Sigurði Halldórssyni sellóleikara.
Tónlistarmennimir eiga menntun og
reynslu að baki frá tónlistarháskólum,
námskeiðum og störfum með ýmsum
hljómsveitum, erlendum sem innlend-
um, þ.á m. Sinfóníuhijómsveit íslands.
Einnig hafa þau haldið fjölda einleiks-
og kammertónleika hér á landi sem
erlendis og leikið með kammersveitum
Reykjavíkursvæðisins.
Á efnisskrá Camerarctica! kvöld em
„Kvintett fyrir flautu og strengjakvart-
ett“ eftir Walter Piston, „Impresiones
de la Puna“ eftir Alberto Ginastera,
„Kvintett fyrir klarinettu og strengja-
kvartett í A-dúr op. 146“ eftir Max
Reger og frumflutt verður verk Hildi-
gunnar Rúnarsdóttur, „Marr“ sem
samið var sérstaklega fyrir þessa tón-
leika.
Páll ísólfsson.
Sjöttu Og- síðustu
hausttónleikar Sel-
fosskirkju
Tónleikar til minningar um dr. Pál
ísólfsson verða í Selfosskirkju í kvöld,
þriðjudaginn 5. október kl. 20.30 en
þann 12. október nk. em liðin eitt
hundrað ár frá fæðingu hans.
Hörður Áskelsson orgelleikari og Mar-
grét Bóasdóttir sópransöngkona koma
fram. Ávörp flytja, sr. Tómas Guð-
mundsson prófastur og Hjörtur Þórar-
insson.
Á efnisskránni er Forspil um sálma-
lagið „Hin mæta morgunstundin“,
Ostinato et fugetta, Sálmur úr Gullna
hliðinu, Chaconne um upphafsstef Þor-
lákstíða, Maríuvers, Forspil um sálma-
lagið: „Víst ertu Jesú kóngur klár“ og
Sálmurinn „Víst ertu Jesú kóngur
klár“.
„Guðný og Drengirn-
ir“ halda útgáfutón-
leika
Hljómsveitin „Guðný og Drengirnir"
halda sína fyrstu útgáfutónleika í til-
efni af nýútkomnum geisladiski og
kassettu sem heitir „Sálmur í C“ nk.
miðvikudagskvöld í Bústaðakirkju kl.
20.30.
Hljómsveitina skipa þau Óskar Ein-
arsson píanóleikari, Páll E. Pálsson
bassaleikari og Guðný Einarsdóttir
söngkona.
í fréttatilkynningu segir: „Sálmur í
C“ hefur að geyma marga af þekktari
sálmum kristinnar kirkju, nú fluttir í
nýrri jazzútsetningu hljómsveitarinnar.
Þeim til aðstoðar koma fram á disknum
og tónleikunum þeir Einar Valur
Scheving trommuleikari og Sigurður
Flosason sem blæs í saxafón.“