Morgunblaðið - 05.10.1993, Blaðsíða 54

54
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. OKTÓBER 1993
FRUMVARP TIL FJARLAGA 1994
525 milljóna lækkun útgjalda lífeyristrygginga
Grunnlífeyrir o g ekkjubæt
ur eigna- og tekjutengdar
GERT er ráð fyrir um 525 milljóna kr. lækkun útgjalda til lífeyr-
istrygginga Tryggingastofnunar á næsta ári. Eru áform um tekju-
og/eða eignatengingu lífeyrisgreiðslna. Dregið verður úr greiðslum
ekkjulífeyris, þær greiðslur tekjutengdar og úthlutunarreglur endur-
skoðaðar, og grunnlífeyrir verði tengdur fjármagnseignum, en sú
aðgerð á að skila 200 millj. kr. sparnaði.
Heildarútgjöld heilbrigðis- og
tryggingaráðuneytis verða 47,7
milljarðar á næsta ári og hækka
að raungildi um 2,3% frá fjárlögum
yfirstandandi árs, en í greinargerð
íjárlagafrumvarpsins segir að út-
gjöldin lækki um 2,4 milljarða
króna frá því sem orðið hefði ef
ekkert hefði verið að gert.
Eingreiðslur endurskoðaðar
Einnig er áformað að endurskoða
fyrirkomulag eingreiðslna vegna
launabóta, desember- og orlofsupp-
bótar til bótaþega í samráði við
fulltrúa verkalýðsfélaga og aðra
hagsmunaaðila, þar sem gildandi
reglugerð um þessar greiðslur renn-
ur úr gildi um áramótin. Eingreiðsl-
ur reiknast á tekjutengda liði lífeyr-
istrygginga og er áætlað að þær
kosti 720 millj. áþessu ári. Er stefnt
að um 200 mitlj. kr. sparnaði með
þessum ráðstöfunum.
Ákveðið hefur verið að Trygg-
ingastofnun bjóði öllum landsmönn-
um að kaupa heilsukort sem kosti
2.000 kr. og veita afslátt á greiðslu
fyrir lyf, þjónustu hjá sérfræðingum
og á heilsugæslustöðvum auk þess
sem handhafar kortanna fái þjón-
ustu á sjúkrahúsum án endurgjalds.
Þeir sem ekki greiða fyrir skírteinið
þurfa hins vegar að greiða mun
hærra verð fyrir læknisþjónustuna.
Er áætlað að tekjur af sölu skírtein-
anna verði um 400 millj. kr. á
næsta ári.
Framlag til Landakots lækkar
um 173 millj.
Framlög til ríkisspítala og ann-
arra sjúkrahúsa í Reykjavík lækka
að raungildi um 3,2%. Áformað er
að hætta rekstri barnaheimila spít-
alanna og lækka framlög af þeim
sökum um rúmlega 170 millj. kr.
Þá lækka framlög til áfengisdeilda
ríkisspítala um 50 millj. kr.
Framlag til Landakotsspítala
lækkar hlutfallslega mest af ein-
stökum spítölum eða samtals um
rúmar 173 millj. kr. Stærstur hluti
þeirrar upphæðar er vegna áforma
um að flytja barnadeild spítalans
til Borgarspítalans. í fjárlagafrum-
varpinu er hins vegar gert ráð fyr-
ir að framlag til Borgarspítala lækki
einnig á næsta ári um 64 millj. kr.
að raungildi.
Morgunblaðið/RAX
Fjárlagafrumvarpið kynnt
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráðherra, kynnti fjárlagafrumvarp
ársins 1994 fyrir fréttamönnum í gær.
■ EMBÆTTI Húsameistara
rikisins verður endurskipulagt á
næsta ári og veruiega dregið úr
starfsemi þess, að því er kemur
fram í fjárlagafrumvarpi næsta
árs. Undirbúningur er þegar haf-
inn. Ekki er gert ráð fyrir þessari
breytingu í forsendum frumvarps-
ins en þó er gert ráð fyrir að kostn-
aður við embættið minnki vegna
minnkandi framkvæmda hins op-
inbera.
■ ÞÁTTTAKA lögreglunnar í
vörslu á Flugstöð Leifs Eiríks-
sonar verður færð yfir á rekstur
Flugstöðvarinnar á næsta ári. Við
þetta lækkar framlag til embættis
sýslumannsins á Keflavíkurflug-
velli um 13 milljónir króna.
■ REKSTRARSTAÐA Flug-
stöðvar Leifs Eiríkssonar hefur
batnað frá fjárlögum þessa árs.
Tekjur hafa orðið meiri, einkum
vegna hækkunar á gengi banda-
ríkjadals. Einnig hækka tekjur
Flugmálastjórnar á Keflavíkur-
velli af sömu ástæðu.
■ STARF eins starfsmanns við
Fastanefnd íslands hjá Samein-
uðu þjóðunum verður lagt niður
í sparnaðarskyni frá miðju næsta
ári. Þá verður ekki skipaður sendi-
herra hjá Fastanefnd íslands í
Genf til ársloka 1994. Á síðasta
ári var ákveðið að láta sendiherra
íslands í Bandaríkjunum gegna
jafnframt starfi fastafulltrúa ís-
lands hjá Sameinuðu þjóðunum
en þegar til kom var ekki talið
stætt á að standa við þessa
ákvörðun allt yfirstandandi ár
m.a. vegna þess að ísland var
kosið til þátttöku í umhverfisnefnd
SÞ og hefur því nýr sendiherra
hjá SÞ með aðsetur í New York
verið skipaður.
■ FRAMLAG til Þróunarsam-
vinnustofnunar íslands verður
lækkað um 14 milljónir króna á
næsta ári. Ekki er enn ljóst á
hvem hátt þessi lækkun kemur
niður á þróunarverkefnum þeim
sem ísland stendur að en þau eru
nú unnin á Grænhöfðaeyjum, í
Namibíu og Malaví.
■ ÍSLAND greiðir um 92
milljónir króna vegna friðargæslu-
verkefna Sameinuðu þjóðanna.
Samtals er um 10 verkefni að
ræða. Á Kýpur, fyrir botni Mið-
jarðarhafs, í Líbanon.fyrir botni
Persaflóa, á Balkanskaga, í E1
Salvador, Angólu, Sómalíu,
Kambódiu og Mósambík.
39. leikvika ,2.-3. okL 1993 |
Nr. Leikur: Röðin:
1. AIK - Degerfoss 1 - -
2. Göteborg - Malmö 1 - -
3. Halmstad - Brage 1 - -
4. Helsingborg - Örgryte 1 - -
5. Trelleborg - Hiicken 1 - -
6. Frölunda - Norrköping 1 - -
7. Örebro - Öster 1 - -
8. Liverpool - Arsenal - X -
9. Norwich - Coventry 1 - -
10. QPR - Ipswich 1 - -
11. Sheff. Wed. - Man. Utd. - - 2
12. Svvindon - Blackbum - - 2
13. Wcst Ham - Chelsea 1 - -
12 réttir: 1.340 | kr.
11 réttir: 0 j kr.
10 réttir: 0 jkr.
Heildarvinningsupphæðin:
89 milljón krónur
13 i
réttir: | 3S.
690
kr.
Löggæsla á
höfuðborg-
arsvæðinu
sameinuð
ÁFORMAÐ er að allt höfuðborg-
arsvæðið verði gert að einu lög-
gæslusvæði á næsta ári, þ.e. Sel-
tjarnarnes, Reykjavík, Kópavog-
ur, Garðabær, Hafnarfjörður,
Bessastaðahreppur, Mosfells-
bær, Kjalarneshreppur og Kjós-
arhreppur.
Með sameiningunni er ætlað að
ná fram rekstrarhagræðingu með
tímanum, auka skilvirkni og bæta
árangur. Dragast fjárveitingar til
þessara embætta saman um 4% á
milli ára skv. fjárlagafrumvarpinu.
Einnig stendur til að sameina
sýslumannsembætti og fækka þeim
úr 27 í 18. Á sú aðgerð að hafa
verulegan sparnað í för með sér á
næsta ári en þá lækka útgjöld til
yfirstjórna sýslumannsembætta um
7,8% frá fjárlögum þessa árs. Er
áformað að sameining sýslumanns-
embættanna taki gildi 1. mars,
nema á Austfjörðum 1. maí og á
höfuðborgarsvæðinu 1. júlí.
Fjármálaráðherra um markmið fjárlagafrumvarpsins
Dregið úr halla án
skattahækkana
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráðherra lagði frumvarp til fjárlaga
fyrir árið 1994 fram á Alþingi í gær. Rekstrarhalli ríkissjóðs skv.
frumvarpinu verður 9,8 miiyarðar kr. samanborið við áætlaðan
12,3 milljarða halla á þessu ári. Fjármálaráðherra sagði á fundi
með fréttamönnum í gær að þó þetta væri mesti fjárlagahalli sem
gert væri ráð fyrir í fjárlagafrumvarpi væri þetta frumvarp raun-
hæfara en oft áður og því ættu markmiðin að standast, en það
byggðist m.a. á því að gengið væri út frá að kjarasamningarnir
giltu út næsta ár. Sagði hann að boðskapurinn væri skýr; þrátt
fyrir erfiðar efnahagsaðstæður verði að draga úr hallarekstri ríkis-
sjóðs án þess að hækka skatta og það verði aðeins gert með því
að lækka ríkisútgjöld.
Friðrik sagði að skatttekjur rík-
issjóðs myndu lækka að raungildi
á næsta ári, þriðja árið í röð, um
1,5 milljarða kr. og hafí ekki verið
lægri í sjö ár.
Sagði hann að erfiðar efnahags-
aðstæður þrengdu mjög svigrúm
ríkisstjórnarinnar til aðgerða í rík-
isfjármálum. Samdrátturinn hefði
haft í för með sér aukin ríkisút-
gjöld og hefðu t.d. útgjöld til at-
vinnuleysisbóta aukist um 1,5-2
milljarða frá árinu 1991. Þrátt
fyrir þessar aðstæður hefði ríkis-
stjórninni tekist að stöðva útgjald-
avöxt ríkisins og heildarútgjöld
þess hefðu verið lækkuð um 10
milljarða kr. frá 1991. Þar af hefðu
greiðslur til landbúnaðarmála
lækkað um 4,5 milljarða og sparn-
aður í menntamálum næmi um 2
milljörðum.
Vaxtaskattur talinn skila
100-150 millj.
Friðrik sagði einnig að yfirlýst
áform ríkisstjórnar vegna kjara-
samninga sl. vor um að lækka virð-
isaukaskatt af matvælum frá
næstu áramótum fæli í sér um 2,5
milljarða kr. skattalækkun á
næsta ári. Því tekjutapi verði að
hluta mætt með álagningu skatts
á fjármagnstekjur sem talið er að
skili 100-150 millj., eða með
breikkun eignarskattsstofnsins,
sem nú væri til umræðu milli for-
ystumanna stjórnarflokkanna, og
hins vegar með innheimtu atvinnu-
tryggingagjalds af launþegum og
atvinnurekendum. Samanlagt
lækkuðu skatttekjur af þessum
ástæðum um 700-800 millj. kr. á
næsta ári og sagði fjármálaráð-
herra að skattbyrði einstaklinga
myndi minnka.
Rætt um viðbótarniðurskurð
Friðrik tók einnig fram að frum-
varpið væri lagt fram af ríkis-
stjórninni og nyti stuðnings henn-
ar. Þótt Jóhanna Sigurðardóttir
félagsmálaráðherra hefði fyrir-
vara við viss atriði í frumvarpinu
þá hefði henni verið sagt að stuðn-
ingur við frumvarpið væri for-
senda fyrir áframhaldandi setu í
ríkisstjórninni og hún sæti þar
áfram. Kvaðst Friðrik gera ráð
fyrir að hún myndi greiða því at-
kvæði sitt.
Friðrik sagði að eftir að fjár-
lagafrumvarpið hefði verið af-
greitt úr ríkisstjórn hefði verið
ákveðið að fjármálaráðherra og
utanríkisráðherra mótuðu frekari
hugmyndir um viðbótarniðurskurð
til að draga enn frekar úr halla
ríkissjóðs, sem gætu nýst ríkis-
stjórninni á síðari stigum. Það
breytti engu um það að fjárlaga-
frumvarpið stæði eins og það væri
nú úr garði gert. „Ef það á að
skera niður um nokkra milljarða
í viðbót, sem ég ætla ekki að úti-
loka að sé hægt, þýðir það veruleg-
ar breytingar. Það þyrfti að ræða
það við fleiri aðila í þjóðfélaginu,
eins og aðila vinnumarkaðarins.
Þessi vinna á sér stað en hún
breytir ekkert stöðu þessa frum-
varps,“ sagði Friðrik.
Spáð er 5% atvinnuleysi
í fjárlagafrumvarpinu er gert ráð fyrir 5% atvinnuleysi á næsta
ári samanborið við 4,5% af vinnuafli í ár. Spáð er minnkandi verð-
bólgu og að verðhækkanir verði um eða undir 3% á milli áranna
samanborið við 4% verðbólgu sem spáð er á þessu ári. Einnig er
gert ráð fyrir frekari samdrætti í kaupmætti ráðstöfunartekna á
'næsta ári eða um 4% að meðaltali.
Á yfirstandandi ári er búist við
að landsframleiðsla aukist lítillega,
eða um 0,5%, en á næsta ári er
hins vegar spáð 2,5% samdrætti
landsframleiðslunnar. Gengið er út
frá því að einkaneysla dragist sam-
an um 2,6% og samneysla um 1%.
Á árunum 1992 og 1993 dróst
fjárfesting saman um fimmtung og
er búist við að á næsta ári dragist
fjárfesting enn frekar saman, eða
um 4,1%. Við þetta fer fjárfesting
niður í 15,5% sem hlutfall af lands-
framleiðslu, en það er lægsta fjár-
festingarhlutfall sem mælst hefur
frá lokum seinni heimsstyijaldar.
Talið er að viðskiptahallinn verði
5,5 milljarðar kr. á þessu ári en
hann hefur farið ört minnkandi að
undanförnu, eða úr 18 milljörðum
kr. árið 1991, og er spáð óbreyttum
viðskiptajöfnuði á næsta ári, sem
jafngildir um 1,4% af landsfram-
leiðslu. Er búist við 3,5% sam-
drætti í útflutningi vöru og þjón-
ustu á næsta ári, aðallega vegna
minnkandi framleiðslu sjávaraf-
urða, og að innflutningur vöru og
þjónustu minnki um 3,5%.