Morgunblaðið - 05.10.1993, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. OKTÓBER 1993
mumnn
// l/'S gongum um deiIdivLO me£
kana. þegar fcr aá i/anta, Lequpiáss."
Ást er ...
11-13
... aðgefahonum
rafknúna golfkerru í
afmælisgjöf
TM Reg. U.S Pal Off. — all rights reserved
e 1992 Los Angeles Times Syndicate
Pabbi, ég er að gera osta-
köku. Hvort viltu frekar
kúmenost eða hvítlauksost?
)
HÖGNI HREKKVISI
. /itrSAkíADO &TOrUNA OS KttrTTINN
Hann CR ótrALEGue sóe>i.«
Plior0itmWíiíítí>
BRÉF HL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329
Merktar eða ómerktar
lögreglubifreiðir
Frá Ómari Smára Ármamssyni:
Bréf Egils Sigurðssonar um
ómerkta lögreglubíla birtist í Vel-
vakanda föstudaginn 1. október sl.
í bréfinu er Egill m.a. að finna að
notkun ómerktra lögreglubifreiða
við eftirlitsstörf. Honum „líkar ekki
að lögreglumenn liggi einhvers stað-
ar í leyni og komi þeim, sem brjóti
umferðarreglur í opna skjöldu. Lög-
reglan eigi eða vera þar sem hennar
er þörf - og ekki í felum.“
Lögreglan hefur uppi eftirlit hvort
sem er á merktum og ómerktum
bifreiðum. Að öllu jöfnu er megin-
áherslan lögð á eftirlit á merktum
bifreiðum. Það er stefna löggæsluyf-
irvalda að lögreglan eigi að vera sem
sýnilegust. í því felst ákveðinn varn-
aður og áminning til almennings um
að honum beri að virða þau lög og
þær reglur sem í gildi eru. Flestir
þeir sem kærðir eru fyrir brot á
umferðarlögunum eru staðnir að
verki af lögreglumönnum á merktum
bifreiðum. Þó eru meiri líkur á að
fólk veigri sér við að bijóta reglurn-
ar ef það sér lögreglumenn eða
merkta lögreglubíla. Lögreglan get-
ur ekki eins og gefur að skilja verið
alls staðar á sama tíma. Það veit
fólk og gengur á lagið. Þess vegna
notar lögreglan hér sem og lögreglan
víðast hvar annars staðar í heiminum
einnig ómerktar bifreiðar til umferð:
areftirlits sem og annars eftirlits. í
því á eihnig að felast varnaður og
jafnframt auknir möguleikar. Næsta
bifreið gæti verið ómerkt lögreglu-
bifreið og því er enn meiri ástæða
fyrir vegfarendur að virða lögin.
Ahætta þeirra er meiri fyrir bragðið.
Hins vegar eiga þeir (og þeir eru
fleiri) sem ætla sér að virða reglurn-
ar ekki að hafa neinar áhyggjur.
Það þurfa þeir einungis sem hafa
miður góða samvisku og vilja geta
brotið reglurnar í þeim tilvikum er
lögreglan er hvergi nálægt. Þessi
einstaklingar vilja vita hvenær þeir
áhættulítið telja sig geta brotið regl-
urnar. Það geta þeir hins vegar ekki
af neinu öryggi ef þeir eiga von á
að næsta bifreið getur verið ómerkt
lögreglubifreið. Enda verða margir
þeir sem þannig hugsa undrandi
þegar þeir eru staðnir að verki af
lögreglumönnum á merktri bifreið.
Umferðarreglurnar gilda venjulega
allan sólarhringinn allan ársins
hring, án tillits til þess hvort lögregl-
an sé einhvers staðar nálægt eða
ekki.
Egill íjallar um í bréfi sínu þá
„ráðstöfun lögreglustjórans að setja
upp sjónvarpsskerma á víð og dreif
um borgina". Honum skal bent á
það að sú hugmynd kom upp og var
rædd í umferðarnefnd borgarinnar,
en ekki hjá lögreglunni. Það skal
þó ekki dregið úr því að hugmyndin
er góð og sú reynsla, sem fengist
hefur erlendis af notkun slíkra
myndavéia er jákvæð. Þess misskiln-
ing hefur gætt í umræðunni um
þessar vélar að þær fylgist með og
taki stöðugt mynd af þeim, sem um
tiltekin gatnamót aka. Hið rétta er
að búnaðurinn er stilltur þannig að
einungis eru teknar myndir af þeim,
sem aka inn á tiltekin gatnamót á
móti rauðu ljósi. Ekki öðrum. Mark-
miðið er að fylgjast með þeim sem
bijóta af sér. Ekki hinum. Ef að
uppsetningu slíks búnaðar verður
mun lögreglan eflaust annast rekst-
ur hans sem og eftirfylgju mála, sem
upp kunna að koma.
Egill segir órökstutt að færa eigi
löggæsluna frá ríki til borgar. Þetta
slagorð hefur heyrst áður sem svar
við lausn einhvers sem menn ekki
þekkja. Það getur vel verið að skoða
megi þann möguleika að til styrktar
löggæslu ríkis megi sveitarfélög
taka að sér afmörkuð löggæsluverk-
efni og þannig gefa þeim meira
vægi en nú er, ef niðurstaðan verður
sú að ástæða sé til að sinna þeim
betur en nú er gert. Það yrði hins
vegar meiriháttar slys ef sveitarfé-
lög tækju alfarið að sér löggæsluna
hér á landi, enda er slíkt ekki til
umræðu í neinni alvöru. í Bandaríkj-
unum eru löggæslueiningar fjöl-
margar. Þar annast borgir og sveitir
rekstur löggæslu auk ríkis. Þar er
helsta vandamálið sambands- og
samskiptaleysi löggæslustofnana og
það þrátt fyrir það að Bandaríkja-
menn ráði yfir einu besta upplýs-
ingakerfi í heimi. Annað vandamál
er það hvernig stjórnmálamenn
borga og bæja nota lögregluna í
stjórnmálalegum tilgangi á kostnað
löggæslunnar. Sömu aðilar annast
einnig rekstur fangelsa og standa
straum af kostnaði við rekstur rétt-
arkerfisins að hluta. Þeirra helsta
umkvörtunarefni í dag er það að
þeir standi ekki lengur undir
rekstrarkostnaðinum, enda ráði þeir
ekki lengur við þann mikla vanda
sem er í raun viðfangsefni löggæsl-
unnar. Helsta von Bandaríkjamanna
í dag er fólgin í samhæfingu og
samstarfi, en ekki sundrungu, eins
og raddir hafa heyrst um hér á landi.
Nú er krafa bæjar- og borgarfulltrúa
í Bandaríkjunum sú að ríkið ogjafn-
vel herinn komi þeim til aðstoðar í
verstu tilvikunum. Til samanburðar
má geta þess að í Bandaríkjunum
eru framin 9 morð á hveija 100.000
íbúa og ástandið fer versnandi. Hér
á höfuðborgarsvæðinu er þessi tala
0,9 morð á hveija 100.000 íbúa og
hefur farið fækkandi. í Reykjavík
eru 14 rán tilkynnt til lögreglunnar
á ári með sömu viðmiðun, en í
Bandaríkjunum eru þau 270. Þegar
tíðni alvarlegra afbrota hér á landi
er borin saman við hliðstæð afbrot
erlendis er samanburðurinn enn sem
komið er íslendingum mjög í vil.
Þeir sem tala fyrir eða vilja raska
eða jafnvel bijóta niður þá miklu
vinnu og það góða uppbyggingastarf
sem lögreglan hér á landi hefur sinnt
undanfarin ár taka á sig mikla
ábyrgð svo ekki sé meira sagt.
ÓMAR SMÁRI ÁRMANNSSON,
aðstoðar yfirlögregluþjónn.
Guðmundur
Jónsson
Frá Rafmagnsveitu Reykjavíkur:
Ágæti Guðmundur Jónsson.
Hér er svar við fyrirspurn þinni
um vaxtareikning í Morgunblaðinu
30. september sl.
Þannig er að inneignarvextir hjá
mér eru vegið meðaltal vaxta á al-
mennum sparisjóðsbókum hjá við-
skiptabönkum og sparisjóðum. Þess-
ir vextir eru nú 0,9% á ári, sem er
vissulega lágt. Ifmeignir hjá mér eru
tilfallandi, óbundnar og til skamms
tíma og vextirnir eru í samræmi við
það sem almennt gerist varðandi
slíkt.
Vextirnir eru reiknaðir frá því
inneign kemur í ljós og á meðan hún
varir.
Það er þitt að velja hvar þú ávaxt-
ar þína peninga og vonandi finnur
þú betri leið til þess, en ég býð. Eg
legg inneign þína inn á hvaða reikn-
ing sem er í hvaða innlánsstofnun
sem er, um leið og þú hefur sam-
band, eða sendi þér hana ef þú svo
kýst heldur.
Með bestu kveðju.
GUÐJÓN SIGURBJARTSSON,
fjármálastjóri.
Víkverji skrifar
Ihvert skipti, sem fólk stendur
agndofa frammi fyrir fréttum
um ofbeldi á götum Reykjavíkur,
vakna spurningar um hvað valdi
þessum ósköpum. Yfirleitt eiga
karlmenn hlut að máli. Ofbeldisverk
þriggja unglingsstúlkna gagnvart
jafnöldru fyrir helgina vekja óhug
og enn er spurt: hvað veldur?
Einn af viðmælendum Víkveija
um helgina sagði, að nú væri kæru-
leysi í uppeldi barna á undanförnum
áratugum að koma niður á þjóð-
inni. Þá var átt við, að lífsbaráttan
hefði orðið til þess, að báðir foreldr-
ar hafi orðið að vinna úti til að
tryggja afkomu fjölskyldunnar og
börnin skilin eftir við mismunandi
aðstæður. Afleiðingar þess, að
börnin alist upp við aðstæður þar
sem hvorugt foreldra er heima við,
mætti sjá á götum höfuðborgarinn-
ar í vaxandi ofbeidi.
Þetta er ein skýring á vaxandi
ofbeldi, sem sjálfsagt er að ræða
um. Þótt byggt hafi verið upp víð-
tækt dagvistunarkerfi er umhugsun
foreldra eitt og barnagæzla á
barnaheimilum annað.
xxx
• •
nnur skýring, sem ekki er
hægt að horfa fram hjá er
sú, að nú uppskerum við, eins og
aðrar þjóðir, áhrif ofbeldismynda í
sjónvarpi. Þegar heilu kynslóðirnar
alast upp við að horfa á ofbeldis-
myndir í sjónvarpi er hætt við, að
börnum og unglingum þyki ofbeldi
í raunveruleikanum jafn eðlilegt og
ofbeldi á sjónvarpsskjánum.
Ollum er ljóst, að sjónvarp hefur
mikil áhrif á fólk og fávizka að
halda, að það séu bara jákvæð áhrif.
Auðvitað verða áhorfendur líka fyr-
ir áhrifum af hinum neikvæðu hlið-
um sjónvarpsins og þá ekki sízt
börn og unglingar, sem í sumum
tilvikum eiga kannski erfitt með að
greina á milli þess, sem þau sjá í
sjónvarpi og þess, sem gerist í raun-
veruleikanum.
xxx
Hið hörmulega fyrir okkur ís-
lendinga er það, að við höfum
alla möguleika á að byggja hér upp
fyrirmyndarþjóðfélag. Þjóðin er svo
fámenn, að það á að vera tiltölulega
auðvelt, eða alla vega auðveldara
en hjá milljónaþjóðum, að veita
hveijum nýjum þjóðfélagsþegn
nægilega athygli, huga að menntun
hans og uppeldi með þeim hætti
að hann vaxi úr grasi, sem nýtur
einstaklingur. Þetta er okkur hins
vegar að mistakast.
Islenzkt samfélag er fjölskyldu-
íjandsamlegt samfélag, sagði fyrr-
nefndur viðmælandi Víkverja. Of-
beldisverkin á götum Reykjavíkur
benda óneitanlega til.að það geti
eitthvað verið til í því.