Morgunblaðið - 08.03.1994, Blaðsíða 15

Morgunblaðið - 08.03.1994, Blaðsíða 15
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. MARZ 1994 15 Kristín Karlsdóttir „Sönnunarkröfur í sifjaspellsmálum er svartur blettur á ís- lensku réttarkerfi og réttur barna þar fótum troðinn.“ Gott að vera afbrotamaður á Islandi Svo mildilega er tekið t.d. á kyn- ferðisafbrotum hér á landi að undrun sætir. Þekkjast örugglega hvergi aðrir eins dómar um víða veröld. Að mati dómara mætti ætla að fórn- arlömbin séu að gera sér leik í að vera á vegi ofbeldismanna og geti þar af leiðandi sakað sjálfa sig um að verða fyrir barðinu á níðingunum. Hvenær koma skaðabæturnar? Það er hrein svívirða að það teljist til undantekninga að skaðabætur fáist greiddar fyrir kynferðislegt of- beldi. Og að ekki skuli vera búið að samþykkja að hið opinbera tryggi að þolendur fái þær bætur sem þeim eru dæmdar. Ef vilji væri fyrir hendi ætti að vera auðvelt að ganga svo frá málum ofbeldismannsins að ríkið ætti endurkröfurétt á sakamanninn. Einnig á ríkið alfarið að veita fría sálfræðiaðstoð fyrir börn og þá sem hafa orðið fyrir barðinu á þessum níðingum. Því oftast er þetta fólk svo illa farið að margir bíða þess aldrei bætur. Ríkið getur einnig í þessum tilfellum látið sakamanninn borga allan sálfræðikostnað. Blákaldar staðreyndir Það segir sína sögu hverskonar andlegar þrengingar þolendur sifja- spella og nauðgunar þurfa að ganga í gegnum. Þegar litið er yfir árs- skýrslu Stígamóta árið 1992 kemur í ljós að 225 þeirra 456 einstaklinga, sem leituðu til samtakanna, höfðu hugleitt sjálfsvíg einhvern tíman á ævinni og 16% höfðu gert sjálfsvígs- tilraun á fullorðinsaldri. Breytum íslensku réttarkerfi Hvernig stendur á þvi að stærsta hlutann af öllum sifjapells- og kyn- ferðislegum ofbeldismálum gagnvart börnum dagar uppi og fer aldrei fyr- ir dóm? Hverjum er verið að hlífa? Sönnunarkröfur í sifjaspellsmálum er svartur blettur á íslensku réttar- kerfí og réttur bama þar fótum troð- inn. Kominn er tími til að breytingar verði þar á og hreinsað verði til í réttarkerfinu. íslenska þjóðin er þessa dagana að hamast við að gera Island að umhverfísvænu landi. Rétt- arkerfið er stór þáttur, sem snertir alltof marga sem ekki geta borið hönd fyrir höfuð sér. Árið 1994 hefur verið tileinkað fjölskyldunni, einnig eru 50 ár frá stofnun lýðveldisins. í tilefni af öllu þessu skulum við strengja þess heit að breyta íslensku réttarkerfi, gera það réttlátt og umhverfisvænt, þar sem velferð (barna) og lítilmagnans verður höfð í fýrirrúmi. Höfundur er framkvæmdastjóri og fulltrúi KRFÍ hjá Stígamótum. Guðlaugur Þór Þórðarson Þorsteinn Siglaugsson Leggjum okk- ar af mörkum Svartur blettur á . íslensku réttarfari eftir Kristínu Karlsdóttur Það hefur verið áhugavert að fylgjast með því hvernig starfsemi Stígamóta hefur þróast. Ég minnist þess, þegar ég árið 1988 hóf leit að sifjaspellshópunum, fann ég konurn- ar eftir mikla leit faldar bak við lukt- ar dyr og glugga. Mér fannst konurn- ar svo sannarlega hjálparþurfí. Ég sagði konunum að halda ætti opinn fund um kynferðislegt ofbeldi sem KRFÍ stæði fyrir, og bauð þeim að tjá sig á fundinum. Þær vissu ekkert hvað KRFÍ var (Kvenréttinda- félag íslands) héldu jafnvel að það væri eitthvert knattspyrnufélag. Það tók mig svolítinn tíma að vinna traust þessara kvenna, sem síðar sögðu mér að þetta boð mitt hafi komið eins og sending af himnum ofan. Þar sem þær höfðu ekki fjárhagslegt bolmagn til að halda opinn fund um sín mál. Ég dáðist að þessum konum, sem tjáðu sig í fyrsta skipti opinberlega við flöktandi kertaljós þar sem þær voru ekki alveg tilbúnar að koma út úr myrkrinu, sem var búið að um- vefja þær frá bernsku. Ég er mjög stolt og ánægð yfir því að KRFÍ gat stutt við bakið á þessum niðurbrotnu konum. Má því segja að mikil breyting hafí orðið til batnaðar í þessum málum síðan þá, og heldur sú þróun vonandi áfram þolendum til bóta. Stígamót Stígamót eru samtök sem stofnuð voru á alþjóðlegum baráttudegi kvenna 8. mars 1989, til hjálpar þeim sem orðið hafa fyrir kynferðis- legu ofbeldi sama í hvaða mynd sá verknaður er framinn. Allur stuðn- ingur og ráðgjöf sem Stígamót veitir þeim sem orðið hafa fyrir kynferð- islegu afbroti er veittur ókeypis. Einnig veita Stígamót fræðslu og upplýsingar almenningi og starfs- hópum sem þurfa að sinna þolendum kynferðislegs ofbeldis í starfí. Fyrsta starfsár Stígamóta 1990 voru skráð 503 viðtöl. Árið 1991 voru ríflega tvöfalt fleiri viðtöl eða 1.066. Árið 1992 voru tekin 1.395 viðtöl. Fj'öldi viðtala jókst því um 31% milli áranna 1991 og 1992. Auk viðtala fór mikið af ráðgjafastarfi fram í gegnum síma. Tekjur Stígamóta eru opinberir styrkir frá ríki, einstaka sveitarfélög- um, fyrirtækjum og einstaklingum ásamt eigin fjáröfiun. Starfsemin hefur vaxið ár frá ári, þannig að sýnt er hve brýn nauðsyn var á aðstoð þeirri sem Stígamót veita. Stór áfangi náðist á þriggja ára afmæli samtakanna þar sem þennan dag var opnuð neyðarmóttaka fyrir fórnarlömb nauðgunar og er það nýjung hér á landi. Ekki þegja glæpinn í hel Það er óhugnanleg staðreynd að þrátt fyrir alla fræðslu og umfjöllun í fjölmiðlum virðist sem sifjaspell og kynferðislegt ofbeldi áukist ár frá ári, og fjöldi þolenda hefur aldrei verið yngri en nú, tæplega 50% und- ir 10 ára aldri. Það virðist vera rauður þráður í gegnum sifíaspellsmál að níðingarnir læðast sem snákar að saklausu fóm- arlambinu sem í barnslegri einlægni treystir fullkomlega á þann full- orðna. Beitir síðan lúalegum brögð- um til að fá fórnarlambið til að þegja yfir ósómanum. Það er þrautaganga fyrir þann sem orðið hefur fyrir sifjaspelli að kæra atburðinn, en sú ganga er ör- ugglega þess virði að farin sé þegar til lengri tíma er litið. Það er mikil ábyrgð sem hvílir á herðum þess sem veit að glæpur sem þessi hefur verið framinn á heimilinu og ætlar að þegja ódæðið í hel. Þögnin stuðlar að því að ódæðis- menn geta haldið þessari viður- styggilegu iðju áfram. Þama er á ferðinni illgresi sem rífa þarf upp með rótum. Ranglátir dómar Eftir að hafa lesið hæstaréttar- dóma um nauðgunarmál, og ég tala nú ekki um sifjaspellsmál, fyllist ég viðbjóði. Þegar ég las dómsúrskurði í þessum svívirðilegu málum varð ég magnlaus af reiði yfír því að dólgar sem eru nær búnir að ganga frá fórn- arlömbum sínum, skuli ekki fá nema 15-18 mánaða fangelsi og í sumum tilfellum örlitlar fjársektir sem í fæst- um tilvikum fást greiddar. Og kannski undir hælinn lagt hvort níð- ingurinn situr refsinguna af sér, ef refsingu skal kalla. eftir GuðlaugÞór Þórðarson og Þorstein Siglaugsson Kynferðislegt ofbeldi hefur verið ofarlega á baugi í þjóðmálaumræðu síðustu misseri. Hér er um að ræða eitt alvarlegasta innanmeinið sem hrjáir íslenskt þjóðfélag. Spurningar hafa vaknað um það, hvort réttar- kerfið sé fyllilega fært um að taka á ofbeldismálum af þessu tagi, en nú er unnið að því á vegum Dóms- málaráðuneytis að athuga möguleika á breyttum sönnunarreglum í nauðg- unarmálum. Ályktun um þetta efni var samþykkt á síðasta landsfundi Sjálfstæðisflokksins. Þótt ýmislegt hafí áunnist er baráttunni þó hvergi nærri lokið. I dag, áttunda mars er afmæli Stígamóta, sem hafa unnið ötullega að því að opna umræðuma um þessi mál, og sérstakur baráttudagur gegn kynferðislegu ofbeldi. Stígamót ásamt fleiri samtökum standa þá fyrir göngu til að vekja athygli á þessu mikilvæga máli. Farið verður frá Hlemmi kl. 17.30 og gengið að „ Við hvetjum allt sjálf- stæðisfólk til að taka þátt í göngunni gegn kynferðislegu ofbeldi og leggja þannig lið baráttunni gegn þess- um smánarbletti á sam- félaginu.“ Hlaðvarpanum við Vesturgötu þar sem verður opið hús. Við hvetjum allt sjálfstæðisfólk til að taka þátt í göngunni gegn kyn- ferðislegu ofbeldi og leggja þannig lið baráttunni gegn þessum smánar- bletti á samfélaginu. Guðlaugur Þór er formaður Sambands ungra sjálfstæðisnmnna. Þorstcinn situr ístjórn Jafnréttis- og fjölskyldunefndar Sjálfstæðisflokksins og er í varastjórn Sambands ungra sjálfstæðismanna. Hann cr ritstióri Stefnis. STÓRSÝNING í KOLAPORTENU UM HELGINA Lokaundirbúningur stendur nú yfir að stórsýningunni TÖLVUR & TÆKNI '94 sem haldin verður í Kolaportinu laugardag og sunnudag. Stórum hluta Kolaportsins verður þá breytt í glæsilegt sýningarsvæði þar sem um 30 fyrirtæki munu kynna tölvur, hugbúnað og fjölbreyttar tæknivörur. Mörg þessara fyrirtækja flytja sérstaklega til landsins ný tæki og hugbúnað til kynningar á sýningunni og búist er við miklum fjölda gesta til að kynna sér nýjungar á þessu sviði og notfæra sér margvísleg sértilboö sem fyrirtækin bjóða í tilefni sýningarinnar. LAUGARDAG OG SUNNUDAG FRÁ KL.10-16. KOIAPORTIÐ MARKAÐSTORG Kemur sífellt á óvart!

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.