Morgunblaðið - 08.03.1994, Blaðsíða 28

Morgunblaðið - 08.03.1994, Blaðsíða 28
28 MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. MARZ 1994 Magnús SigurðurHar- aldsson — Minning Fæddur 11. ágúst 1905 Dáinn 27. febrúar 1994 Genginn er á vit feðra sinna mik- ill öðlingsmaður, Magnús S. Har- aldsson, ættaður frá Mjóafirði en búsettur í Hafnarfírði frá 1919. Minnisstæður öllum er hann þekktu. Það gustaði af honum hvar sem hann fór og aldrei var nein lognmolla í kring um hann. Pólitík- in var hans hjartans mál alla tíð og fylgdist hann með þjóðmálum af áhuga fram á síðasta dag. Oft var skipst á skoðunum og skegg- rætt. Magnús lá ekki á skoðunum sínum og hélt sínum málstað fast fram enda hafði hann mjög ákveðn- ar skoðanir á ýmsum málum svo sem atvinnu- og samgöngumálum. Kynni okkar Magnúsar stóðu rúma tvo áratugi, en ég tengdist honum fjölskylduböndum er ég gift- ist syni hans. Var hann þá roskinn og komið að starfslokum. Sjó- mennska hafði verið hans starfs- vettvangur frá fermingu og fram 'til sextugs, en netagerð er í land kom. Magnús var vel kvæntur og fáa hefí ég þekkt er dáðu og báru jafn mikla virðingu fyrir konu sinni og hann. Það var ekki til það sem hann vildi ekki gera fyrir sína góðu konu Guðrúnu Gunnarsdóttur, en hún lést fyrir tæpum 17 árum, eft- ir langvarandi veikindi. Skapaðist þá nokkurt tómarúm við fráfall hennar og söknuður þó ekki bæri Magnús sorg sína á torg. Fór hann að stunda leikhús af miklum krafti og fór ekkert leikrit framhjá honum um árabil. Mikla ánægju hafði hann einnig af ferðalögum, bæði innan- lands og utan. Nú gafst honum tækifæri að ferðast, oft í félagsskap aldraðra, en einnig með fjölskyldu sinni. Hann fór vítt og breitt um alla Evrópu allt austur til Moskvu og að Svartahafi, en einnig til Vest- urheims á íslendingaslóðir. Gaman var að heyra frásagnir hans af framandi mannlífi og ijarlægum löndum, því Magnús var athugull Nú er hver síðastur að panta fermingar- myndatökuna í öllum okkar myndatökum eru allar myndimar stækkaðar í 13 x 18 cm tilbúnar til að gefa þær, að auki 2 stækkanir 20x25cmog einstækkun 30 x 40 cm í ramma Ljósmyndastofan Mynd sími: 65 42 07 Ljósmyndast. Bama og fj.myndir sími: 677 644 Ljósmyndastofa Kópavogs , sími: 4 30 20 3 Odýrastir ferðalangur. Hann aflaði sér upp- lýsinga um sérhvem stað, keypti sér myndavél og festi á filmu allt það markverðasta. Einnig fór hann að binda inn bækur, fór á námskeið og náði góð- um tökum á bókbandinu. Slíkur var ákafínn við bókbandið að oft var hann að fram á rauða nótt. Eiga nú böm hans, vinir og kunningjar margar bækur í góðu bandi, því Magnús var bæði vandvirkur og smekkmaður. Ég held ég hafi samt ekki gert mér grein fyrir hvílík hamhleypa Magnús var til verka v fyrr en við hjónin fómm að byggja en þá mætti tengdapabbi, kominn hátt á áttræðisaldur, í vinnugalla tilbúinn í byggingarvinnuna. Yngri menn gátu verið fullsæmdir ef þeir unnu á við gamla manninn. En fyrst og fremst var Magnús fjölskyldumaður og barnavinur. Hann hafði mikið og gott samband við börn sín fjögur og þeirra fjöl- skyldur. Barnabörnunum og lang- afabörnunum var hann einstakur afi. Langri og farsælli ævi er Iokið. Við fyllumst söknuði við fráfall hans en jafnframt þakklæti yfir að hann fékk að lifa lífinu lifandi. Blessuð sé minning hans. • Margrét. Lífíð er hverfult og sú staðreynd að dauðinn fylgir lífinu hvert fót- mál frá fæðingu er öllum ljós. Samt verður manni ævinlega hverft við þegar hann minnir á tilvist sína, jafnvel þó að ellimóð gamalmenni séu kvödd til farar yfir móðuna miklu. Og maður stingur við fótum, horfir um öxl yfir farinn veg því að nú er ljúfsár minningin ein eftir og hún verður ekki frá neinum tek- in. Hinn 27. febrúar sl. lést tengda- faðir minn, Magnús S. Haraldsson, á hjúkrunarheimilinu Sólvangi í Hafnarfirði. Þó að hann væri kom- inn fast að níræðu bar andlát hans brátt að enda hafði honum sjaldan orðið misdægurt um dagana. Hann fæddist 11. ágúst 19Q5 í Hlíð, vest- asta býlinu í Brekkuþ'orpi í Mjóa- firði, sonur hjónanna Haraldar Jónssonar bókbindara, sem rakti ættir sínar til Hermanns í Firði, og konu hans Sigríðar Magnúsdóttur sem var upprunnin á Suðurnesjum. Ári síðar fluttu þau hjónin í Skóla- húsið sem þá var nýreist og þar fæddist þeim annar sonur, Vil- hjálmur. Þau bjuggu -í Skólahúsinu ásamt sonum sínum uns öll fjöl- skyldan flutti til Norðfjarðar árið 1912. Átta árum síðar voru þröngir og djúpir Austfirðimir yfirgefnir og flust búferlum suður á land til Hafn- arfjarðar. Haraldur lagði stund á flest þau störf sem til féllu á árunum í Mjóa- firði, reri m.a. til fiskjar auk þess að binda inn bækur. Hvort tveggja lagði frumburður hjónanna fyrir sig og beygðist snemma krókurinn. Sjómennskuferil sinn hóf hann með því að ýta bróður sínum úr vör í kassa sem að vísu náði aldrei að fljóta svo að þessi fyrsta sjóferð varð endaslepp. Eftir að til Norð- fjarðar kom hóf hann sjóróðra með föður sínum á opnum báti aðeins fjórtán ára gamall. Upp frá því varð hafið hans annað heimili í næstum hálfa öld og þar kynntist hann ekki einungis þeim fleytum sem hafa verið og eru undirstaðan undir velsæld landsmanna, opnum bátum, skútum, vélskipum og tog- urum, heldur líka hinu að sjó- mennska er ekki fyrir neina veifi- skata. Hrakningar á sjó, skipstrand og siglingar á myrkvuðum skipum til Bretlands á styijaldarárunum síðari gerðu hann reynslunni ríkari. Hann lauk fiskimannaprófi frá Stý- rimannaskólanum í Reykjavík 1930 og var eftir það stýrimaður á ýms- um bátum frá Hafnarfirði. Sjó- mennsku hætti hann 1965 og hóf að vinna við netagerð uns hann lét af störfum hálfáttræður. Þá hóf hann bókbandsferil sinn sem að vísu varð ekki langur en afköstin voru dijúg enda batt hann ekki aðeins fyrir sjálfan sig heldur líka bækur ættingja og vina. Magnús kvæntist árið 1937 Guð- rúnu Gunnarsdóttur sem ættuð var frá Hákoti í Flóa. Hún var árinu yngri en hann. Þau eignuðust fjög- ur böm: Elst er Sigríður, fædd 25. ágúst 1939, gift Sveinbirni Guð- bjarnasyni, þá Haraldur, fæddur 11. mars 1941, kvæntur Margréti Pálsdóttur, svo Gunnar, fæddur 25. mars 1945, ókvæntur, og yngst er Guðbjörg Áslaug, fædd 21. okt. 1952, gift undirrituðum. Guðrún lést í maímánuði 1977 eftir lang- vinn og erfið veikindi. Magnús hafði ákveðnar skoðanir á lífinu og tilverunni en þær mótuð- ust fyrst og fremst af ríkri réttlætis- kennd og samúð með þeim sem minna mega sín. Þessar skoðanir sínar var hann óhræddur við að láta í ljós við hvern sem var, háa jafnt sem lága, og talaði þá tæpi- tungulaust enda var fjarri honum að gera sér mannamun. Þó setti hann böm skör hærra en annað fólk. Hann jós í þau gjöfum og taldi þeim ekkert of gott í því efni. Hins vegar talaði hann alltaf við þau eins og jafningja. Hann hafði gaman af að segja frá. Fóru ekki barnabömin og barnabarnabörnin varhluta af því en þau munu áreiðanlega njóta þess æ síðan að hafa á bernskuár- unum kynnst tungutaki hans. Áhugmálin vora mörg. Víst er að á þeim árum er Magnús stund- aði sjó gafst sjaldan tóm til að fara í leikhús en það bætti hann sér hins vegar upp eftir að hann hætti sjó- mennsku. Þá fór hann á hveiju ári til útlanda og hafði komið á flestra markverðustu staði frá Moskvu í austri til sléttanna miklu í vestri áður en heilsan gaf sig. Víst er sjónarsviptir að Magnúsi. í minningunni sér maður hann fyr- ir sér þar sem hann kemur í heim- sókn, eina af ótal mörgum. Hann gengur greitt við staf, eilítið lotinn en úr augnaráðinu undan hattinum skín í senn bros og spurn. Þannig hefur hann verið órjúfanlegur hluti af tilvera barnanna okkar og fyrir það ber ekki síst að þakka enda er missir þeirra mestur. En minningin um góðan afa mun lifa með þeim eins og öðrum sem minnast hans nú þegar hann er allur. Sveinn Þórðarson. Dauðinn gerir ekki alltaf boð á undan sér og þótt hann afí hafl verið orðinn 88 ára gamall kom fregnin um andlát hans mér í opna skjöldu. Ég heimsótti afa á Sólvang fáeinum dögum áður en kallið kom og þá fannst mér hann við ágæta heilsu. Eins og venjulega þegar ég rak inn nefið snerust samræður okkar fljótlega að pólitíkinni en afi var manna áhugasamastur um stjómmál. Hann var óánægður með ríkisstjórnina og þótti lítið til ís- lenskra stjórnmálamanna koma. Hvort afi hefði staðið sig betur við stjórn þjóðarskútunnar veit ég ekki en ósjaldan hvarflaði sú hugsun að mér að hann hefði átt að verða þing- maður eða jafnvel ráðherra. Þótt ekki hefði okkur tekist að leysa vanda þjóðarbúsins í þessari heim- sókn hlakkaði ég til þeirrar næstu enda var gaman að ræða við afa því hann hafði skoðun á flestum málum. Þegar ég síðan gekk út í nepjuna þetta febrúarkvöld kom mér ekki til hugar að þetta hefði verið síðasta spjallið okkar því mér fannst alltaf einhvern veginn að hann afí myndi verða a.m.k. hund- rað ára. Afi, sem hét Magnús Sigurður Haraldsson fullu nafni, var fæddur í Hlíð í Mjóafirði í Suður-Múlasýslu og ólst upp þar og á Norðfirði. 14 ára að aldri fluttist hann síðan til Hafnarfjarðar með foreldram sín- um, Haraldi Jónssyni bókbindara og Sigríði Magnúsdóttur, en þau féllu bæði frá árið 1928. Fjölskyld- an bjó á ýmsum stöðum í bænum en auk afa áttu þau Vilhjálm, sem var tveimur árum yngri. Bræðurnir, sem vora afar samrýndir, lögðu báðir sjómennskuna fyrir sig en Vilhjálmur, sem lést 1982, var þó mun skemur til sjós. Líkt og aðrir strákar á þessum tímum fór afi snemma að róa með föður sínum og fljótt varð ljóst hvert ævistarfið yrði. Hann var á opnum bátum framan af en eftir að afí kom suður var hann á kútter Harrý frá Hafnarfirði til skamms tíma. Næstu árin eða öllu heldur áratugina var hann á ýmsum skipum og togurum Bæjarútgerðar Hafnarfjarðar og var lengst af á Júní. Afi var einnig stýrimaður á Guðbjörgu í meira en áratug en hann fór í Stýrimanna- skólann í Reykjavík og öðlaðist rétt- Biddu um Banana Boat þegar þú vilt 99,7% Aloe Vera Þú kemst ekki nær sjálfri Aloe Vera plötunni, sárasmyrsli náttúrunnar. Prófaðu 99,7% hreina Aloe Vera gelið frá Banana Boat á brunasár, þurra eða sprungna húð, útbrot o.þ.h. Þú finnur ekki mun á því og að brjóta Aloe Vera blað og bera hlaupið úr því beint á þig. Gerðu verðsamanburð á 99,7% hreina Aloe Vera gelinu frá Banana Boat og útþynntum Aloe Vera gelum. 99,7% hreina Aloe Vera gelið frá Banana Boat fæst í 6 misstórum túpum og. brúsum með eða án pumpu. Verð frá kr. 540,- desilítrinn til kr. 988,- hálfur lítri. 99,7% hreina Aloe Vera gelið frá Banana Boat fæst í Heilsuvali, Barónsstíg 20, og í öllum heilsubúðum utan Reykjavíkur. Það fæst líka í vönduðum apótekum, snyrtivöruverslunum, sólbaðsstofum og víðar, ásamt breiðri Aloe Vera húðvörulinu frá Banana Boat (Body Lotion, varasalva, sólkrem o.m.fl.). Biddu um Banana Bþat þegar þúýJlt hreina hágæðajgrtavöru á góðu yerði. HEILSUVAL - Barónsstíg 20 ^ 626275 og 11275 indi þaðan árið 1930. Eftir tæplega hálfrar aldar sjómennsku kom afi í land og fór að vinna við netavið- gerðir hjá Hringnót hf. í Hafnar- fírði. Hann vann þar í 15 ár en hætti þá störfum árið 1978. Málefni sjómanna voru afar ofar- lega í huga alla tíð og hann var ekki ýkja hrifinn af kvótakerfi nú- tímans. Eftir langa útivist á hafi úti hafði hann líka frá mörgu að segja og þær vora ófáar sögurnar sem ég heyrði um „svaðilfarir og ævintýri“. Sérstaklega er mér minnisstætt þegar gamli maðurinn heimsótti fjölskyldu mína austur í Selvík við Álftavatn. Þá ljómaði afi allur þegar hann reri út á vatnið og rifjaði upp sjóferðir sínar fyrir mér og eldri bróður mínum. Við bræðurnir hlustuðum agndofa á hann útlista fyrir okkur hvernig veiðiferðirnar gengu fyrir sig í af- takaveðri. Ekki spiliti heldur fyrir ánægjunni að afi var duglegur við að gauka að okkur lakkrís eða öðru góðgæti þótt móður minni félli það lítt í geð. Nú þegar ég riija þetta upp við andlát hans er ekki laust við að bros færist yfír andlit mitt þegar mér verður hugsað til þess- ara gömlu góðu daga. Önnur minn- ing sem kemur líka alltaf upp í huga mér þegar afa og ekki síst ömmu, ber á góma eru matarvenjur mínar. Æskuheimili mitt var í næstu götu við heimili þeirra og alltaf ef mér mislíkaði eitthvað í pottunum hjá mömmu „bauð“ ég mér í mat á Álfaskeiði 27. Þar komst ég upp með ýmislegt því ekki mátti heyra á það minnst að fara að skamma barnabarnið. Mamma sagði mér reyndar löngu seinna að afi hefði aldrei skammað þau systkinin og þegar þurfti að grípa í taumana hefði það komið í hlut ömmu. Hún amma var Guðrún Gunnars- dóttir en þau afi gengu í hjónaband 5. júní 1937. Amma var fædd 23. ágúst 1906 en hún lést 15. maí 1977 eftir erfiða baráttu við krabbamein. Hún var ættuð úr Fló- anum en foreldrar hennar voru Gunnar Jónsson og Guðbjörg Guð- brandsdóttir. Afi og amma hófu búskap á Hverfisgötu 35 (Ási) í Hafnarfirði og bjuggu það í áratug en fluttu síðan á Álfaskeið 27. Þar bjó afi áfram eftir lát ömmu en fyrir fáeinum árum fór hann í íbúð- ir fyrir aldraða á Hjallabraut 33 í Hafnarfirði og svo á Sólvang. Börn- in þeirra era fjögur og er móðir min, Sigríður, elst. Hún er starfs- maður á Landspítalanum, gift Sveinbirni Guðbjarnasyni, banka- stjóra Landsbankans í Hafnarfirði. Næstur kemur Haraldur, viðskipta- fræðingur á Skattstofu Reykjaness- umdæmis, kvæntur Margréti Páls- dóttur, kennara. Gunnar húsasmið- ur er næstyngstur og loks er Guð- björg Áslaug, sjúkraliði á Hrafn- istu, gift Sveini Þórðarsyni kenn- ara. Barnabörnin eru ellefu og bamabarnabörnin þijú en allir þess- ir afkomendur búa í Hafnarfirði. Fjölskyldan skipti afa alltaf miklu máli. Hann lét sig aldrei vanta þegar halda átti upp á af- mæli eða fagna öðram viðburðum og hann vissi yfirleitt upp á hár hvað hver og einn var að sýsla við. Afi var fram úr hófi rausnarlegur en eitt af því sem veitti honum hvað mesta ánægju var að gleðja aðra. Þegar ég horfi til baka og rifja upp allar rándýra gjafirnar dettur mér líka strax í hug ógleym- anleg hringferð sem ég og Magnús bróðir minn fóram í með afa fyrir einum tveimur áratugum eða svo. Veikindi ömmu höfðu þá þegar gert vart við sig og við fórum því þrír saman í þessa ferð sem varð ævin- týri líkust fyrir okkur bræðurna og vafalaust afa líka. Allan tímann meðhöndlaði hann okkur eins og krónprinsa en hápunkturinn fyrir afa var þegar við komum á æsku- stöðvar hans í Mjóafirði og á Norð- fírði en gamli maðurinn hafði þá ekki sótt þær heim í meira en fimm- tíu ár. Þótt ég hefði kosið að hann afi yrði að minnsta kosti hundrað ára er ég þó þakklátur fyrir þann tíma sem við áttum saman. Eg veit að hann yfirgaf þennan heim sáttur við sjálfan sig og aðra. Ég hefði

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.