Morgunblaðið - 08.03.1994, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. MARZ 1994
35
félagana, þegar okkur barst sú
harmafregn, að gamall og góður
vinur og félagi, Móses Aðalsteins-
son, væri fallinn frá fyrir aldur
fram. Við vissum raunar, að hann
hafði átt við nokkra vanheilsu að
stríða um sinn, en gerðum okkur
vonir um, að hann væri á góðum
batavegi, þegar kallið kom. Þannig
sannast enn hið fornkveðna: „Eng-
inn veit sína ævina, fyrr en öll er.“
Hann hóf störf hjá Almenna
byggingafélaginu hf. þegar að
loknu verkfræðinámi í Kaupmanna-
höfn vorið 1952, og starfaði þar
samfleytt til ársins 1969, er hann
réð sig hjá Teiknistofu SÍS. Hann
vann aðallega við hönnun lagna
hverskonar, mest þó hita-, vatns-
og hreinlætislagna, og var um tíma
eini sérfræðingur ABF á því sviði.
Átti hann þannig sinn stóra þátt í
hönnun fjölmargra stórra og mikilla
mannvirkja svo sem eins og Toll-
stöðvarinnar við Tryggvagötu, Lög-
reglustöðvarinnar við Hverfisgötu
o.fl o.fl.
En þrátt fyrir allt minnumst við
hans ekki fyrst og fremst sem góðs
verkfræðings, heldur sem einstak-
lega góðs vinar og félaga. Hann
var að eðlisfari einstaklega hlýr
maður í viðmóti svo aidrei bar
skugga á. Þannig var hann alla tíð
miðdepiilinn í þeirri fátíðu list að
auka samferðamönnum sínum gleði
og ánægju, efla samhug í stórum
hópi og gera samverustundirnar
afar eftirsóknarverðar, hvenær sem
var og hvemig sem á stóð. Ekki
var nóg með það, að hann væri sjálf-
ur búinn þessum einstæðu mann-
kostum, heldur stóð konan hans,
Ingibjörg Gunnarsdóttir, ávallt við
hlið hans í þessu efni sem öðrum,
enda stóð heimilið þeirra opið öllum
vinum og kunningjum hvenær sem
við félagarnir fundum hjá okkur
þörf fyrir að blanda geði utan vinnu.
En þótt Móses væri ætíð glaðvær
og hlýr í hópi góðra vina og raunar
hvar sem hann var, þá var hann
samt mjög viðkvæmur fyrir því, er
honum eða öðrum var sýnd ósann-
girni í umgengni og viðskiptum.
Hann bar þó alltaf sárindi sín í hljóði
og galt aldrei fyrir sig í sömu mynt,
heldur hafði lag á því að breyta
köpuryrðum hugumstórra í létt
gaman, sem breytti andúð í samúð.
Við minnumst þess ekki, að hann
hafi nokkru sinni lagt illt til nokk-
urs manns né borið honum annað
en góða sögu, hvað sem öðru leið.
Þetta er óvenjuleg gáfa og um leið
gæfa.
Nú, þegar leiðir skilja um sinn,
viljum við félagarnir frá ABF þakka
kærlega fyrir samfylgdina, sem bar
okkur mikla birtu á lífsleiðinni. Við
óskum þér, Móses, góðrar ferðar á
leiðinni framundan. Við vottum
Ingibjörgu og fjölskyldunni djúpa
samúð okkar og erum þess fullviss,
að sorginni fylgir einlæg þökk fyrir
að hafa átt slíkan lífsförunaut, föð-
ur, tengdaföður og afa. Guð veri
með ykkur öllum.
Gömlu félagarnir.
Móses Aðalsteinsson verkfræð-
ingur er látinn. Andlát hans bar
brátt að og kom öllum á óvart, þó
að vitað væri að hann gekk ekki
heill til skógar.
Fyrir um það bil einu ári kom í
ljós að hann var haldinn erfiðum
sjúkdómi og gekkst hann þá undir
aðgerð sem virtist takast vel og var
hann kominn til vinnu aftur í júlí
sl. Reglulega var fylgst með heilsu-
fari hans og nú nýlega var liann
kallaður inn á sjúkrahús með stutt-
um fyrirvara til framhaldsmeðferð-
ar. Þegar hann kvaddi okkur grun-
aði engan að svo skammt væri til
skilnaðarstundarinnar, en hann lést
þremur dögum síðar á Landspítal-
anum að morgni laugardagsins 26.
febrúar.
Móses Aðalsteinsson var fæddur
á Akureyri hinn 7. mars 1925, son-
ur hjónanna Aðalsíeins Stefánsson-
ar verkstjóra og Þórdísar Ágústínu
Jónsdóttur. Hann ólst upp á Akur-
eyri, lauk þar hefðbundnu skyldu-
námi, settist síðan í Menntaskólann
á Akureyri og lauk þaðan stúdents-
prófi 1945. Að því loknu iagði Mós-
es stund á nám við Háskóla íslands
og lauk þaðan fyrrahlutaprófi í
Katrín Olafsdótt-
ir - Minning
Fædd 30. september 1927
Dáin 27. febrúar 1994
verkfræði árið 1948. Á þeim tíma
þurftu verkfræðinemar að Ijúka síð-
ari hluta verkfræðináms erlendis
og valdi Móses Tækniháskólann í
Kaupmannahöfn (DTH), sem alltaf
hefur staðið íslendingum opinn, og
þar lauk hann prófi í byggingaverk-
fræði árið 1952.
Að loknu námi í Kaupmannahöfn
fiutti Móses aftur heim til íslands
og hóf þá störf hjá Almenna bygg-
ingarfélaginu hf., sem á þeim tíma
var með stærstu verktakafyrirtækj-
um hér á landi, og vann Móses þar
við hönnun ýmissa mannvirkja.
Móses réðst til starfa hjá Teikni-
stofu Sambandsins um mitt ár 1969
og vann þar við fjölbreytt hönnun-
arverkefni af ýmsu tagi. Eigi að
tiltaka eitthvert sérsvið hönnunar
sem hann glímdi við má nefna hita-
og loftræsikerfi, sem varð hans
sérgrein. Hann var traustur starfs-
maður og glöggskyggn og gat unn-
ið ákaflega hratt og ákveðið þegar
mikið lá við.
Árið 1986 var Teiknistofa Sam-
bandsins lögð niður og stofnuðu þá
nokkrir fyrrum starfsmenn hennar
nýtt fyrirtæki, Nýju teiknistofuna
hf., sem tók að mestu við verkefnum
Teiknistofu Sambandsins. Móses
var einn af stofnendum og eigend-
um Nýju teiknistofunnar hf. og
vann þar til dauðadags. Sat hann
jafnframt í stjórn fyrirtækisins er
hann féll frá.
Dagleg störf sín rækti Móses af
mikilli kostgæfni og samviskusemi
og var ávallt reiðubúinn til að leggja
sig fram um að leysa úr hvers
manns vanda. Einlægni og glað-
værð voru einkenni hans í daglegri
umgengni við samferðamenn sína,
hvort sem var í leik eða starfi.
Við viljum sérstaklega minnast
síðasta þorrablótsins okkar fyrir
þremur vikum, þegar Móses ávarp-
aði okkur og hvatti nú til að hefja
sönginn og gleðina til æðra veldis.
í framhaldi af því hóf Teiknistofu-
kvartettinn upp raust sína eins og
svo oft áður við slík tækifæri, en
Móses var þar ævinlega hrókur alls
fagnaðar.
Á námsárunum kynntist Móses
eftirlifandi eiginkonu sinni, Ingi-
björgu Gunnarsdóttur frá Syðra-
Vallholti í Skagafirði, og gengu í
hjónaband 4. október 1952.
Það var þeim báðum til mikillar
gæfu að leiðir þeirra skyldu liggja
saman. Þau hafa alla tíð verið ákaf-
lega samhent hjón og hafa notið
þess að sækja tónleika, myndlistar-
sýningar og leikhús, auk þess sem
þau hafa ferðast mikið saman og
skoðað sig um víða í heiminum.
Ingibjörg og Móses eignuðust
eina dóttur, Ragnheiði. Hún hefur
lokið cand. mag.-prófí í sagnfræði
frá Háskóla íslands og einnig prófi
í skjalavörslu í Lundúnum. Ragn-
heiður starfar nú við Þjóðskjalasafn
, íslands. Eiginmaður hennar er
Matthew James Driscoll, Banda-
ríkjamaður af írskum ættum. Hann
hefur lokið cand.mag-prófi í ís-
lenskum fornbókmenntum frá Há-
skóla íslands. Einnig lauk hann
nýlega doktorsprófi í Oxford og
fjallar doktorsritgerð hans um ís-
lenskt bókmenntaefni. Matthew
starfar nú að rannsóknum á Árna-
stofnun. Þau Ragnheiður og Matt-
hew eiga tvö börn, en þau eru Kári,
fæddur 1980, og Katrín Þórdís,
fædd 1987.
Ingibjörg og Móses hafa ávallt
verið höfðingjar heim að sækja og
sérstaklega minnumst við afmælis-
boðanna hjá þeim í Fremristekk 9,
þar sem félagsandi og glaðværð
réðu ríkjum. Einnig minnumst við
annarra stunda er við höfum notið
gestrisni þeirra.
Nú þegar við njótum ekki lengur
samvista við Móses, geymum við í
hugum okkar hvers og eins minn-
inguna um góðan dreng og góðan
félaga og þökkum samfylgdina að
leiðarlokum.
Við vottum Ingibjörgu, Ragn-
heiði og öðrum vandamönnum
dýpstu samúð við fráfall ástvinar.
Vinnufélagarnir á Nýju
teiknistofunni.
Fleiri minningargreinar um
Móses Aðalsteinsson bíða birt-
ingar og munu birtast hér í
blaðinu næstu daga.
In memoriam
Allra nánasta vinkona okkar hjón-
anna um rúmlega fjörutíu ára skeið,
Katrín Ólafsdóttir, er látin. Hún hef-
ur um árabil átt við illvígan sjúkdóm
að stríða og legið á Landspítala, svo
mánuðum skiptir. Þá tók annar
skæðari sjúkdómur við og varð henni
að aldurtila.
' Ef gripið er til líkingar úr kvæði
eftir Bjarna Thorarensen, mætti
segja, að hún félli hljóðlega eins og
fjólan bláa, en anganin, sem af henni
stóð, er horfin. Við vinir hennar og
vandamenn finnum sárt til þess, að
við njótum ekki framar ilmsins, sem
af henni lagði. Við eigum aðeins eft-
ir minningarnar, sem aldrei jafnast
á við lífið sjálft, þótt ljúfar séu.
Katrín Ólafsdóttir fæddist á Eiski-
firði 30. september 1927 og var því
á sextugasta og sjöunda aldursári,
þegar hún lézt. Foreldrar hennar
voru Ólafur Hjalti Sveinsson frá Firði
í Mjóafirði, sonur Sveins Ólafssonar
alþingismanns, og kona hans, Guð-
rún Ingvarsdóttir alþingismanns
Pálmasonar.
Afar hennar báðir voru ötulir liðs-
menn Framsóknarflokksins. Ólafur
Hjaiti, sem var kennari að mennt og
stundaði kennslu framan af ævi,
fluttist að austan til Reykjavíkur
árið 1935 og gerðist sölustjóri Áfeng-
isverzlunar ríkisins. Katrín ólst þann-
ig upp fyrstu árin á Eskifirði, en síð-
an í Reykjavík. Hún stundaði nám
við Húsmæðraskóla Reykjavíkur og
lauk þaðan prófi. Katrín giftist 21.
júní 1951 Guðna Guðmundssyni
kennara, síðar rektor MR. Þannig
tengdumst við hjónin Katrínu fjöl-
skylduböndum. Hún varð mágkona
Sigríðar, konu minnar, og svilkona
mín. Frá upphafi hjúskapar þeirra
hefir verið náið samband milli heim-
iia okkar og þeirra. Mætti margs
minnast um þessi góðu samskipti,
m.a. margra skemmtilegra sumar-
ferða.
Katrín og Guðni eignuðust sjö
mannvænleg börn, sem nú eru öll
upp komin. Má telja það mikið ævi-
starf að koma svo stórum hópi á legg
á tímum, þegar vart var húshjálp að
fá og næsta lítil dagvist barna ti! í
landinu.
Katrín Ólafsdóttir var kona fríð
sýnum og björt yfirlitum. Hún var
ljóshærð og bláeyg, brosið milt, fal-
legt og stundum glettið. Hún var
ímynd birtu og hreinleika. Ég á ekki
aðeins við ytra borðið. Hugarheimur
hennar var tær og bjartur. Hún var
hreinlynd og hrundin. Hún fór aldrei
í launkofa með skoðanir sínar, lét
þær í ljós, hvort sem mönnum líkaði
betur eða verr. Og þó brást henni
aldrei kurteisin. Falsi og fláttskap
var hún fráhverf með öllu. Hún kom
alltaf til dyranna eins og hún var
klædd.
Katrín var greind kona. Hún var
víðlesin og margfróð. Hún las ekki
aðeins skáldrit. Henni var þjóðlegur
fróðieikur jafnkær. Hún var ættfróð
og vissi öll kynstur um Austfirðinga,
skýldleika þeirra, uppruna og venzl.
Hún var minnug á það, sem hún las
og heyrði. Hún fylgdist vel með
heimsmálum og þjóðmálum og var
dyggur stuðningsmaður Alþýðu-
flokksins og var þannig ekki á sama
máli og afar hennar í stjórnmálum.
Þetta fylgi hennar við jafnaðarstefn-
una hefír að líkindum stafað af rétt-
lætiskennd hennar og samúð með
þeim, sem lífið hafði leikið grátt.
Allt, sem Katrín tók sér fyrir hend-
ur, gerði hún vel. Vandvirkni og
nákvæmni voru ríkir þættir í fari
hennar. Það þurfti ekki annað en sjá
hana sneiða köku til þéss að veita
þessu athygli. Allar sneiðar urðu að
vera nákvæmlega eins, ekki mátti
skakka millímetra. Sama nákvæmni
gilti um staðreyndir. Ef einhveijum
varð á að segja ekki fyllilega rétt
frá, leiðrétti Katrín frásögnina. Hún
þoldi engin frávik frá sannleikanum.
Ekki má gleyma trygglyndi Katr-
ínar. Hún var vinur vina sinna, og á
þá mátti ekki halla. Þá var henni að
mæta. Hún var góður vinur, sem
ómetanlegt var að eiga og sárt er
að sakna. Hún var mikilhæf kona,
sem sjónarsviptir er að.
Við hjónin vottum Guðna, manni
Katrínar, börnum þeirra og barna-
börnum dýpstu samúð okkar við
ótímabært fráfall hennar.
Halldór Halldórsson.
Menntaskólinn í Reykjavík, sem
áður hét Hinn lærði skóli í Reykja-
vík, á sér langa sögu. Á fyrri tíð var
skólinn heimavistarskóli, en að vísu
með því sérkennilega sniði að piltar
höfðu þar áðeins svefnaðstöðu en
ekki með sér matfélag. Þar á móti
kom að rektorar skólans bjuggu lengi
vel í skólahúsinu og áttu margir pilt-
ar athvarf á heimilum þeirra, voru
þar í fæði og þáðu aðra þjónustu.
Má nærri geta, að eiginkonur rektor-
anna, rektorsfrúrnar, komu þar við
sögu og er víða getið. Má sérstaklega
nefna frú Sigríði Jónsdóttur, konu
Jóns rektors Þorkelssonar, sem var
mörgum umkomulitlum skólapiltum
sem bezta móðir. Síðasti rektorinn,
sem bjó í skólahúsinu gamla, var
Pálmi Hannesson, og hann og kona
hans, Ragnhildur Skúladóttir, höfðu
skólapilta á heimili sínu fram á ár
síðari heimsstyijaldar.
Eiginkonur þeirra rektora sem
verið hafa við skólann eftir daga
Pálma hafa auðvitað ekki haft sama
hlutverk sem hinar eldri rektorsfrúr,
en þær hafa engu að síður gegnt
mikilvægu hlutverki við að skapa
ímynd skólans við hátíðleg tækifæri,
skólasetningu, skólaslit, árshátiðir
nemenda og kennara, móttöku júbíl-
stúdenta svo aðeins sé hið helzta
nefnt. Sú kona sem við minnumst í
dag, Katrín Ólafsdóttir, gegndi þess-
um hlutverkum með þeim virðuleika
og hlýju sem henni var eiginlegt.
Hún átti bæði blítt bros og glaðan
hlátur sem settu svip sinn á þessar
samkomur.
Kynni 'mín af Katrínu Ólafsdóttur
voru lengi vel tengd þeim samkomum
sem hér hafa verið nefndar, en á
þeim árum sem hún var að losna við
þorra barna sinna að heiman átti ég
þess kost að kynnast henni með nýj-
um hætti. Þetta var af þeim ástæðum
að hún tók að sér að semja nafna-
skrár við sögu Reykjavíkurskóla. Þá
komst ég að því, að hún var kona
víðlesin og fróð og gat oft bent mér
á hluti sem betur máttu fara í þess-
um fræðum. Hún hafði góðan smekk
á málfar og ekki fór milli mála að
ættfræði var henni hugleikin, ekki
sízt ættir Austfirðinga, en þar var
hún á heimaslóðum. Mér fannst líka
þetta fræðastúss vera henni kær-
komin tilbreyting frá heimilishaldi.
Því hef ég reyndar líka kynnzt síð-
ustu árin vegna reglubundinna koma
á Laufásveginn til þess að eiga þar
stund yfir spilaborði með Guðna rekt-
or. Að visu rekur Guðni spilamennsk-
una áfram af miklum krafti eins og
hans er vandi, en í hléum var gott
að eiga orðastað við húsfreyju um
landsins gagn og nauðsynjar. Þar var
hvergi komið að tómum kofanum.
Umfangsmikil og tímafrek störf
Guðna rektors að kennslu og skóla-
stjórn hafa sjálfsagt oft mætt þungt
á konu hans. Hún fagnaði því mjög
þeim tækifærum sem buðust þeim
hjónum tii þess að ferðast innanlands
og utan. Ég minnist þar sérstaklega
góðra orða sem hún lét falla um
skemmtiiega dvöl þeirra fyrir rúmum
15 árum að Múlastekk í Skriðdal,
þar sem kennarafélag Menntaskól-
ans hafði að sumri til hús á leigu.
Þar fannst henni gott að vera, þó
að húsbóndinn þyrfti eitt sinn að
keyra á Breiðdalsvík eftir eldspýtum.
Katrín vonaðist sérstaklega til þess
að þau hjón mættu eiga saman góð
ár, eftir að Guðni léti af störfum.
Hörmuleg veikindi hennar og fráfall
hafa nú því miður gert þær vonir
að engu.
Ég færi vandamönnum hennar
ölium samúðarkveðjur. Blessuð sé
minning Katrínar Ólafsdóttur.
Heimir Þorleifsson.
Látin er í Reykjavík Katrín Ólafs-
dóttir húsfreyja, á besta aldri. Und-
anfarin misseri hafði hún átt við
miikil veikindi að stríða sem hljóta
að hafa verið henni og hennar nán-
ustu afar erfið. Katrín var Austfirð-
ingur, dóttir hjónanna Ólafs Hjalta
Einarssonar, kennara frá Mjóafírði
og síðar útsölustjóra í Reykjavík, og
Guðrúnar Bjargar Ingvarsdóttur
húsfreyju. Afar Katrínar voru Sveinn
Ólafsson í Firði og Ingvar Pálmason
á Norðfirði, báðir alþingismenn og
framsóknarmenn. Er það sérkennileg
tilviljun, en ekki veit ég hvort Katrín
hefur lialdið því á loft.
Katrín gekk að eiga Guðna Guð-
mundsson, rektor Menntaskóians í
Reykjavík. Geir S. Björnsson, bekkj-
arbróðir Guðna í MA og lengi prent-
smiðjustjóri á Akureyri, hefur sagt
frá því að þeir Guðni hafí haldið
austur á land í skemmtiferð sumarið
1945, ári eftir að þeir urðu stúdent-
ar. Og á Fljótsdaishéraði hittust þau
fyrst, Katrín Ólafsdóttir og Guðni
Guðmundsson, og ástarneistinn
kviknaði á milli þeirra. Vel og lengi
hefur sá eldur lifað. Þau áttu miklu
bamaláni að fagna, eignuðust sjö
börn sem öll eru upp komin og hafa
stofnað heimili.
Guðni og Katrín voru afar sam-
hent hjón og var mikið ástríki milli
þeirra. Vel mátti greina það á árs-
hátíðum kennara skólans og við önn-
ur tilefni er þau fóru saman. Eftir-
tektarvert var með Katrínu að alla
tíð hélt hún sínu ungmeyjarlega fasi,
sviphrein og glæsileg í framgöngu
svo að ómögulegt var að ímynda sér
að þar færi kona sem væri búin að
eignast sjö börn og koma til þroska.
Þýðir víst lítið fyrir karlmenn að
ætla að gera sér almennilega grein
fyrir þeim verkum. Mun það ærinn
starfi sem krefst þrautseigju, þolin-
mæði og kærleika.
Mikill harmur er nú kveðinn að
Guðna, börnum þeirra hjóna og öðr-
um ættingjum. Ég votta þeim mína
einlægustu samúð.
Haukur Sigurðsson.
Minnismerki úr steini
Steinn er kjörið efni í allskonar minnismerki. Veitum
alla faglega ráðgjöf varðandi hverskonar minnismerki.
Áralöng reynsla.
BiS. HELGASON HF
ISTEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48 • SÍMI 91-76677