Morgunblaðið - 31.05.1994, Blaðsíða 1

72 SÍÐUR B/C
120. TBL. 82. ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 31. MAÍ 1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Kigali, höfuðborg Rúanda, um það bil að falla
Um hálf milljón
manna á flótta
Genf, Kigali. Reuter.
sem mynduð var eftir að Juvenal
Habyarimana forseti var drepinn 6.
apríl, flúðu höfuðstöðvar stjórnar-
innar i grennd við Gitarama á sunnu-
dag vegna sóknar uppreisnarmanna.
Grafin lifandi
Sjúkrahús Rauða krossins í mið-
borg Kigali er yfirfullt af sjúkling-
um. Þeirra á meðal er 29 ára kona,
sem var grafin lifandi í fjöldagröf
ásamt ijölskyldu sinni. Konan lá í
einu horni sjúkrahússins og stundi
í, sífellu: „Ég vil lifa, ég vil lifa“.
„Þeir settu fólkið ofan í holu, kon-
una og fjölskyldu hennar, og lokuðu
henni síðan, en fyrir einhvers konar
kraftaverk gat hún andað,“ sagði
hjúkrunarkona á sjúkrahúsinu, sem
taldi að konan hefði legið í gröfinni
í 24-36 kiukkustundir. „Vandamálið
er að allur líkaminn er illa bólginn
vegna þrýstingsins frá líkum sem
hún lá undir. Hún opnaði augun í
dag en hefur enga tilfinningu í fót-
unum.“
UM hálf milljón hútúa er nú á flótta vegna sóknar uppreisnar-
manna í Rúanda og er innlyksa í grennd við bæinn Gitarama, að
sögn talsmanna Rauða krossins í gær. Flóttamennirnir eru flestir
frá höfuðborginni, Kigali, en koma einnig frá suðurhluta landsins.
„Ástandið er orðið mjög alvar-
legt,“ sagði Tony Burgener, tals-
maður Rauða krossins. „Mjög erfitt
er að bregðast við slíku ástandi.
Matvæli og vatn eru af skornum
skammti og heilbrigðisástandið er
mjög slærnt."
Rúm milljón Rúandabúa hefur flú-
ið til nágrannaríkjanna og talið er
að hálf milljón manna hafi beðið
bana í stríðinu sem blossaði upp 6.
apríl. Barist var í höfuðborginni í
gær og var búist við að uppreisnar-
herinn, sem er aðallega skipaður
tútsum, næði borginni á sitt vald
bráðlega.
Fulltrúar stjórnarhersins og upp-
reisnarmanna efndu í fyrsta sinn til
viðræðna í Kigali í gær til að freista
þess að semja um frið. Flestir ráð-
herranna í bráðabirgðastjórninni,
Fólk á flótta. Konan er með
barnið sitt í fanginu en mað-
urinn með Maríustyttu.
Reuter
„ Gúlagið“ áritað
SOLZHENÍTSYN var enn i gær í Vladívostok þar sem hann
áritaði meðal annars bók sína um „Gúlag-eyjaklasann“.
Vill ekki póli-
tískt embætti
Vladívostok. Reuter.
RÚSSNESKA skáldið Alexander Solzhenítsyn sagði um helgina, að í
Rússlandi væri „gervilýðræði“ og þar hefðu engar umbætur átt sér
stað enn sem komið væri. Þá kvaðst hann aldrei mundu gegna póli-
tísku embætti, heldur reyna að beita sér fyrir andlegri endurfæðingu
þjóðarinnar með öðrum hætti.
Reynt að myrða leiðtoga Tsjetsjníju
Rússar sakaðir
um árásina á
forseta landsins
Moskvu. Reuter.
YFIRVÖLD í Tsjetsjníju í Kákasusfjöllum sökuðu í gær rússnesk
stjórnvöld um að hafa reynt að ráða forseta héraðsins af dögum
og haldið uppi reglulegri hryðjuverkastarfsemi gegn héraðinu.
Routor
Fagnað með blómum
Að sögn rússnesku fréttastof-
unnar Interfax gaf utanríkisráðu-
neytið í Tsjetsjníju út yfirlýsingu
þar sem Rússar eru sakaðir um
sprengjutilræði gegn forsetanum,
Dzhokhar Dúdajev, á föstudags-
kvöid. Dúdajev slapp þá naumlega
þegar öflug sprengja sprakk í bif-
reið hans og varð þremur mönnum
að bana, innanríkisráðherranum,
lögreglustjóra og bílstjóranum.
Bifreiðin þeyttist tíu metra út af
veginum en Dúdajev slapp ómeidd-
ur.
Segjast ekki munu svara í
sömu mynt
„Þetta er nýjasta hermdarverk-
ið af hálfu rússneskra sérsveita í
þriggja ára sögu ríkis Tsjetsjníju,“
sagði í yfirlýsingunni. „Yfirvöld í
Tsjetsjníju munu ekki undir nokkr-
um kringumstæðum grípa til
hryðjuverka í hefndarskyni.“
Rússneska utanríkisráðuneytið
segir þessa ásökun „algjöran til-
búning sem jaðrar við fáránleika".
Yfirvöld í Tsjetsjníju, sem er í
norðanverðum Kákasusfjöllum,
lýstu yfir stofnun sjálfstæðs ríkis
árið 1990 en það hefur ekki feng-
ið viðurkenningu á alþjóðavett-
vangi. Dúdajev hefur sakað Rússa
um að hafa sett viðskipabann á
héraðið til að kúga það til undir-
gefni.
Viðræðum við Jeltsín vísað á
bug
Rússneska stjórnin hefur að
undanförnu reynt að draga úr
spennunni, án þess þó að viður-
kenna aðskilnaðinn. Háttsettur
embættismaður í Moskvu hefur
sagt að Borís Jeltsín Rússlandsfor-
seti kunni að efna til viðræðna við
Dúdajev en í yfirlýsingu stjórn-
valda í Tsjetsjníju var því hins
vegar vísað á bug og sagt, að
aðeins væri um að ræða lið í blekk-
ingarstarfsemi stjórnarinnar í
Moskvu.
„Stjórnvöld í Rússlandi hafa
mörg orð um lýðræði á sama tíma
og þau vinna skipulega að því að
grafa undan fullveldi Tsjetsjníju,“
sagði í yfirlýsingunni
ÍSRAELAR létu lausa í gær
uokkur hundruð Palestínumenn,
sem setið hafa í ísraelskum fang-
elsum, og var þeim fagnað með
blómum þegar þeir komu heim
til sín í Jeríkó og Gaza þar sem
myndin var tekin. Var um að
ræða fyrstu fangana, sem fá
frelsi eftir að Palestínumenn
tóku við stjórii eigin mála.
„Ég neita að viðurkenna, að hér
hafi átt sér stað einhveijar umbæt-
ur. Umbætur felast í úthugsuðum
aðgerðum en því er ekki til að dreifa
í þessu landi,“ sagði Solzhenítsyn á
blaðamannafundi á sunnudag. Hann
kvað það sitt hlutverk að vinna að
andlegri endurfæðingu þjóðarinnar
en lagði áherslu á, að af henni yrði
ekki fyrr en Rússar hefðu komið á
lýðræði, sem byggðist á rússneskum
hefðum og gildum. „Rússar verða
að losa sig við þá grillu, að þeir
þurfi aðeins á sterkum leiðtoga að
halda."
Solzhenítsyn neitaði að tjá sig
nokkuð um Borís Jeltsín, forseta
Rússlands, og hlustaði þegjandi á
heillaóskaskeyti frá honum en Alex-
ander Rútskoj, einn helsti fjandmað-
ur Jeltsíns, sagði í viðtali við sjón-
varpsstöð, að hann teldi Solzheníts-
yn standa næst stjórnarandstöðunni.
-----------»" ♦.♦---
Ungverjaland
Sósíalist-
ar sigra
Búdapest. Reuter.
SÓSÍALISTAR unnu mikinn sigur
í síðari umferð þingkosninganna í
Ungverjalandi á sunnudag og hafa
nú hreinan meirihluta á þingi. Sigur
þeirra er rakinn til óánægju al-
mennings með bág kjör.
Sósíalistaflokkurinn fékk sam-
tals 209 þingsæti af 386 en næst
þeim kom Bandalag fijálsra detnó-
krata með 70 þingsæti. Alls eru
þingflokkarnir átta. Það voru um-
bótasinnaðir kommúnistar, sent
stofnuðu Sósíalistaflokkinn 1989.
Hafa þeir afneitað marxisma og
vilja, að Ungverjar gangi í Evrópu-
sambandið og NATO.
■ Sósíalistar með/18