Morgunblaðið - 31.05.1994, Blaðsíða 30

30 ÞRIÐJUDAGUR 31. MAÍ 1994
MIIMINTINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
ASMUNDUR MATTHIASSON
+ Ásmundur Matthíasson,
fyrrverandi aðalvarðstjóri
hjá Lögreglunni í Reykjavík,
fæddist 30. júlí 1916 á Patreks-
firði og ólst þar upþ. Hann lést
21. maí 1994. Ásmundur var
sonur hjónanna Steinunnar
Guðmundsdóttur og Matthías-
ar Guðmundssonar á Patreks-
firði. Hann var næst elstur tólf
systkina og eru nú átta eftirlif-
andi. Árið 1943 hóf hann störf
hjá Lögreglunni í Reykjavík
og vann þar um 44. ára skeið.
Hann kvæntist 1. júlí 1944
Ragnhildi Pétursdóttur frá
Hjaltastað, Hjaltastaðaþinghá,
S.-Múl. Þau eignuðust þrjú
börn: Hauk, Guðlaugu og Stein-
unni. Utför Ásmundar verður
MIG SETTI hljóðan er mér barst
sú fregn, að fyrrum starfsfélagi
minn og vinur, Ásmundur Matt-
híasson væri látinn. Raunar vissi
ég að hann gekk ekki heill til skóg-
ar. Allmörg ár hafði hann átt við
hjartveiki að stríða.
Mér varð litið út um gluggann.
Ylgeislar sólar vörpuðu gullniim
ljóma yfir umhverfið. Sannarlega
var þessi bjarti sumarmorgunn í
samræmi við lífsstíl samferða-
mannsins, sem nú er genginn inn
í dýrð og birtu hinnar eilífu hvíta-
sunnu.
Kynni okkar Ásmundar hófust
fyrir meira en hálfri öld. Árið 1941
kvæntist ég konu minni, Guðrúnu
Runólfsdóttur, og bjuggum við
fyrstu árin í 2ja herbergja íbúð í
húsi tengdamóður minnar við Ei-
ríksgötu. Eins og hjá flestum sem
eru að byrja búskap voru efnin
tikki mikil. Til að drýgja tekjurnar
datt okkur það snjallræði í hug að
leigja hálfa stofuna. En þannig
hagaði til að draghurðir, sem hægt
var að læsa, skiptu henni í miðju.
Þarf ekki að orðlengja það að nýi
leigjandinn, sem var valinn eftir
auglýsingu, var Ijóshærður piltur í
hærra meðallagi, fríður sýnum,
prúðmannlegur og traustvekjandi.
Þessi ungi maður var Ásmundur
Matthíasson frá Patreksfirði, sem
var kominn til borgarinnar til að
leita sér fjár og frama eins og seg-
ir í_ gömlu ævintýrunum.
Ásmundur bjó síðan í nokkur ár
hjá okkur á Eiríksgötunni. Dag
nokkurn birtist í fylgd með honum
íing og fögur stúlka geislandi af
æsku og yndisþokka. Þessi stúlka
var Ragnhildur Pétursdóttir frá
Hjaltastað, Hjaltastaðaþinghá,
Fljótsdalshéraði, er síðar varð
éiginkona Ásmundar. Má með
sanni segja að jafnfræði var með
þeim hjónum bæði glæsileg í sjón,
vel gefin og höfðu mikla mann-
kosti til að bera.
Með þeim hjónum og okkur tókst
náinn kunningsskapur og vinátta
sem aldrei bar skugga á. Eg minn-
ist þess að fyrsta fólksbílinn sem
við Ásmundur eignuðumst keypt-
um við saman. Það var gamall
Nash, hálfgert skrapatól, en þjón-
aði samt vel sínum tilgangi að
hægt væri að grípa til hans sér til
hagræðis og yndisauka.
Stuttu eftir að Ásmundur flyst
suður sækir hann um starf í lög-
reglunni í Reykjavík. Lögreglu-
mannsstarfið verður síðan ævistarf
hans. Enn lágu leiðir okkar Ás-
mundar saman á þeim starfsvett-
vangi í nokkur ár. Mér er vel kunn-
ugt að í hinu ábyrgðarmikla og oft
vandasama starfi lögreglumanns
reyndist Ásmundur framúrskar-
andi eins og hans var von og vísa.
Hann gegndi ýmsums trúnaðar-
störfum innan lögreglunnar.
Um árabil sá hann um og annað-
ist umferðafræðslu í skólum
borgarinnar. Hann var einkar lag-
inn að tala við börn og vekja at-
hygli þeirra á hættum í umferð-
inni. Enn unnum við Áshiundur
saman. Ég samdi nokkra stutta
leikþætti um umferðafræðslu, sem
sýndir voru með leikbrúðum.
Á síðari hluta starfsferils síns í
lögreglunni var Ás-
mundur aðalvarðstjóri.
Ásmundur hafði
góða söngrödd og var
um nokkurt skeið í
karlakór lögreglu-
manna. Hann var líka
vel hagmæltur þótt
hann flíkaði því lítt.
Bæði voru þau hjón li-
stelsk og listunnendur.
Þá vil ég geta þess
að Steinunn, dóttir
Ragnhildar og Ás-
mundar, hefur hlotið
viðurkenningu sem
ljóðskáld og bækur
hennar m.a. verið gefnar út af einu
virtasta bókaforlagi landsins, AI-
menna bókafélaginu.
Er Ásmundur komst á eftir-
launaaldur og gott tóm gafst til
að sinna hugðarefnum sínum vann
hann meðal annars að bókbandi og
fékkst við ritstörf.
í einkalífi sínu var Ásmundur
hamingjumaður. Hin glæsilega og
mikilhæfa mannkostakona stóð
ætíð örugg við hlið manns síns og
studdi hann með ráðum og dáð.
Á sjöunda áratugnum byggðu
þau hjónin sér stórt og fallegt rað-
hús við Háaleitisbraut. Með ráð-
deild og dugnaði tókst að gera
drauminn að veruleika. Bæði hjónin
lögðu metnað sinn i að skapa sér
einstaklega notalegt og fallegt
heimili. Maður varð í rauninni undr-
andi þegar stigið var inn fyrir
þröskuldinn, hversu öllu var
smekklega og hagalega fyrirkomið,
án þess að um nokkurt tildur eða
óhóf væri að ræða.
Garðurinn í kring var einnig í
stíl við húsið, einstaklega vel hirt-
ur, snyrtilegur og fallegur.
Það var gott að heimsækja hjón-
in á Háaleitisbrautinni. Bæði voru
framúrskarandi gestrisin, enda var
kunningja- og vinahópurinn fjöl-
mennur og ættborgin stór. Veiting-
ar voru ætíð bornar fram af miklum
rausnarskap. En það var ekki síður
ánægjulegt að spjalla við þau hjón-
in. Enginn kom að tómum kofanum
hjá þeim. Þau voru létt í lund og
bjuggu yfir ríkri kímnigáfu.
Er ég lýk þessum fáu kveðjuorð-
um til félaga míns og vinar koma
mér í hug hin fögru og hugljúfu
sálmavers:
Eg heyri Jesú himneskt orð:
„Sjá heimsins ljós ég er.
Lít þú til mín, og dimman dvín
og dagur Ijómar þér“.
Ég leit til Jesú, mér skein,
það Ijós er nú mín sól,
er lýsir mér um dauðans dal
að Drottins náðarstól.
(Stef.Thor.)
Við Aðalheiður sendum Ragn-
hildi, börnum þeirra, fjölskyldum
og öðru venslafólki okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Ásmundar
Matthíassonar.
Ármann Kr. Einarsson.
Vorið er vekjandi máttur
og vaxtarins uppsprettulind,
það heillar sem hörpusláttur
og himinsins fegursta mynd.
(Ásmundur Matthíasson)
Tengdafaðir minn, Ásmundur
Matthíasson, hafði átt í baráttu við
erfið veikindi síðastliðin ár, sem
báru hann að lokum ofurliði.
Fljótlega eftir fermingu fór Ás-
mundur að vinna fyrir sér eins og
tíðkaðist í þá daga, hann vann við
hin ýmsu störf. Sautján ára gam-
all fór hann á héraðsskólann að
Núpi í Dýrafirði og stundaði þar
nám í tvo vetur, oft minntist hann
á dvöl sína þar með ánægju.
Ásmundur var gæfumaður.
Hann taldi sitt mesta lán í lífinu
þegar hann kynntist konu sinni.
Hún reyndist honum hinn besti lífs-
förunautur í þeirra
farsæla hjónabandi.
Þau voru mjög sam-
rýnd hjón og ákaflega
glæsileg. Árið 1971
kynntist ég þeim heið-
urshjónum þegar
Haukur, sonur þeirra,
kynnti mig fyrir þeim
á þeirra fallega heim-
ili. Nokkru síðar urðu
þau tengdaforeldrar
mínir og hefur ætíð
síðan verið gott að
koma til þeirra hjóna.
Gestkvæmt var
ávallt hjá þeim hjónum
og naut ég þeirrar gestrisni í ríkum
mæli. Hann var mikill öðlingsmað-
ur og afburða snyrtimenni. Lengst
af hafa þau hjónin búið á Háaleitis-
braut 71 hér í bæ, en það hús
byggðu þau árið 1964 og bar heim-
ili þeirra vott um mikla eljusemi
og snyrtimennsku eigenda. Hann
var mikil félagsvera og hafði gam-
an af því að vera innan um annað
fólk, hann starfaði í Oddfellowregl-
unni um 43 ára skeið og naut þess
með ánægju.
Síðustu árin eftir að hann hætti
störfum í lögreglunni hafði hann
nóg að gera því mörg voru áhuga-
mál hans. Þau hjónin ferðuðust
heilmikið um landið okkar og höfðu
gaman af. Hann hafði ánægju af
góðum bókmenntum, las mikið og
hlustaði á góða tónlist; eitt af hans
áhugamálum var að binda inn bæk-
ur og stundaði hann það tóm-
stundagaman í mörg ár.
Ég vil með þessum fáu orðum
þakka tengdaföður mínum allar
samverustundirnar með okkur
Hauki og börnum okkar. Þakka
honum hans Ijúfa og hlýja viðmót
í minn garð alla tíð.
Ég hef misst kæran tengdaföður
og vin, en þau sem mest hafa misst
eru hans góða kona, börn, systkini
og barnabörn.
Guð blessi þau og styrki.
Ásta Hulda Markúsdóttir.
Eitt sterkasta afl mannlegrar
tilveru eru þau kærleiksbönd sem
tengja saman ástvini. Af einhveij-
um ástæðum rofna þessi bönd og
það veldur viðkomandi miklum
sársauka, sem nær til dýpstu vit-
undar hans. Þessi bönd eru ósýnileg
því að þau eru tilfinningalegs eðlis.
Þau láta vita af sér á margvíslegan
og áhrifamikinn hátt í gleði og
sorg. Þegar einhver nákominn
kveður þennan heim er eins og hluti
af manni sé slitinn burt. Ljúfur og
góður mágur og svili er genginn.
Áratugasamskiptum okkar er lokið
og þar bar engan skugga á. Aldrei
gleymist öll góðvild hans í garð
móður, föður, sona og allrar fjöl-
skyldu okkar.
Þau voru glæsileg hjón, Ragn-
hildur og Ásmundur. Heimili þeirra
og barnanna bar ávallt svip kær-
leika og hlýju og þar var hátt til
lofts og vítt til veggja.
Guð blessi minningu Ásmundar
Matthíassonar.
Bryndís og Orn.
„Þá kemur hann mér í hug, er
ég heyri góðs manns getið.“ Þessi
fleyga setning var sögð um merkan
mann og mun mörgum í huga
koma, er þeir minnast Ásmundar.
Þessi fjallmyndarlegi heiðursmaður
er nú að foldu hniginn. Andlát
Ásmundar kom mörgum á óvart,
svo vel bar hann sig fram á síð-
ustu stundu.
Honum var tamara að spytja um
heilsu annarra en tala um sína eig-
in, þótt honum muni hafa verið Ijóst
að hverju stefndi. Um þennan mann
mætti rita langt mál, en til þess
er ekki rúm hér.
Á ári íjölskyldunnar þykir undir-
rituðum hlýða að minnast á hina
óvenjulegu rækt er hann sýndi fjöl-
skyldu sinni, foreldrum og systkin-
um. Hann var elsti sonur foreldra
sinna. Þau bjuggu í litlu húsi á
Patreksfirði. Þetta hús stendur enn
og lætur ekki mikið yfir sér og
má undrum sæta að allt þetta fólk;
12 börn og nokkrir vandamenn að
auki, skyldu komast fyrir í þessu
litla húsi. En þegar inn var komið
var þetta höll, hátt til lofts og vítt
til veggja. Því að þarna ríkti kær-
leikurinn og hjartarými húsráðenda
var takmarkalaust. Til fullorðins-
ára komust níu börn þeirra hjóna
og hafa fjölskyldutengsl þeirra ver-
ið samtvinnuð minningunni um frá-
bæra foreldra.
Margt hefur verið rætt og ritað
um aldamótakynslóðina og eru
menn yfirleitt sammála um að það
hafi verið merkasta kynslóð sem
ísland hefur alið.
Foreldrar Ásmundar voru af
þessari kynslóð og var vinnusemi
og innræti þeirra dæmigert fyrir
kynslóðina sem lagði grunninn að
framtíð þessa lands, framförum,
frelsi og sjálfstæði; svo til með
berum höndum.
Hún varð að vaka og vinna, ann-
ars var ekki kostur. Hér birtist ís-
lensk þjóðarsál, sem á eftir að vera
haldreipi það sem tryggir framtíð
þessarar þjóðar. Arfur sá er þessi
kynslóð lét eftir sig var dýrmætur
þótt faseignamatið væri ekki hátt.
Þetta voru auðævi sem mölur og
ryð fá eigi grandað. Ásmundur og
hin ágæta eiginkona hans, Ragn-
hildur Pétursdóttir, varðveittu vel
þennan arf, þótt þau kæmust vel
af að öðru leyti. Hún er sprottin
úr sama jarðvegi, þótt aðstæður
væru ekki alveg þær sömu.
Hún minnist oft æskuheimilis
síns og foreldra með mikilli virð-
ingu og hlýju og verður engu að
síður tíðrætt um tengdaforeldra
sína, er hún metur mjög mikils.
Hér verður að láta nægja að
minnast á eitt atvik í lífi Ásmund-
ar, sem lýsir honum betur en mörg
orð fá gert.
Þau hjón höfðu að vísu ferðast
um ókunn lönd, en síðustu áratug-
ina kusu þau heldur að skoða sitt
eigið land og þreyttust aldrei á að
lýsa og dást að dásemdum íslenskr-
ar náttúru. Fyrir mörgum árum
voru þau í sumarfríi norður í landi
og undu sér vel. Þá fékk Ásmundur
skyndilega hugboð um að faðir
hans væri í vanda staddur. Hann
ók þegar heim á leið og hafði sam-
band vestur á Patreksfjörð. Faðir
hans lá þá fárveikur á sjúkrahúsi
þar. Ásmundur leigði þegar í stað
flugvél og sótti föður sinn og kom
honum á sjúkrahús hér syðra og í
hendur færra lækna.
Föður hans batnaði á nokkrum
mánuðum og lifði og starfaði í
mörg ár eftir það. Má fullyrða að
Ásmundur hafí bjargað lífi og
heilsu föður síns.
Þetta er sagt til að sýna hvílíkur
lánsmaður Ásmundur var.
Ásmundur gekk að hveiju því
er hann tók sér fyrir hendur með
alúð og vandvirkni, bæði í starfi
og leik. Heimilisbókasafn þeirra
hjóna er mikið að vöxtum og gæð-
um og lýsir þeim vel, en bæði voru
bókhneigð og vel lesin.
Ásmundur batt sjálfur inn bækur
sínar í frístundum og var hand-
bragðið með þeim hætti að hver
fagmaður hefði verið stoltur af.
Þannig var bæði orð hans og
æði og hinar miklu vinsældir hans
og þeirra hjóna segja meira en
nokkur orð fá gert.
Samferðamenn hans sakna nú
vinar í stað, en þyngstur harmur
er kveðinn að ástvinum hans, eigin-
konu, dóttur og kjörbörnum sem
og skylduliði öllu er dáði og virti
þennan mæta mann.
Hið langa og farsæla hjónaband
þeirra hjóna var byggt af gagn-
kvæmri ást og virðingu, sem er
undirstaðan undir þá stofnun. Þau
voru ávallt saman en nú hafa leið-
ir skilið um stund. Eiginkona hans
mun I fyllingu tímans hitta ástvin
sinn á grænum grundum eilífðar-
innar, þar sem aldregi leiðir skilja.
Páll Finnbogason.
Með stofnun sérstakrar umferð-
ardeildar hjá Lögreglunni í Reykja-
vík um 1960 var brotið blað í sögu
umferðarlöggæslu. í umferðar-
deildina valdist einvala lið undir
forystu Sverris Guðmundssonar og
Sigurðar Ágústssonar. Ásmundur
Matthíasson var einn af liðsmönn-
um í þessari vösku sveit og nokkru
síðar varðstjóri. Forvarnarstarf og
umferðarfræðsla hafði fram til
þessa verið íhlaupastarf sem ýmsir
löggæslumenn höfðu sinnt um
skemmri tíma en Ásmundur var
fyrsti lögreglumaðurinn sem ráð-
inn var af þáverandi lögreglu-
stjóra, Siguijóni Sigurðssyni, í fullt
starf við umferðarfræðslu í skólum
borgarinnar. Umferðarmálin voru
að fá vaxandi vægi í þjóðfélaginu
og ráðamönnum sem aimenningi
ljóst að foi"varnir gegn umferðar-
slysum yrði að skipuleggja ef
árangur ætti að nást. Ásmundur
Matthíasson var brautryðjandi í
sínu starfi og átti meiri þátt í því
en flestir aðrir að móta ímynd lög-
gæslunnar í huga uppvaxandi kyn-
slóðar.
Margar nýjungar voru teknar
upp í umferðarfræðslunni sem
fljótlega unnu sér fastan sess. Má
sem dæmi nefna spurningakeppni
skólabarna í fjölmiðlum, reiðhjóla-
skoðun og kennslu, jólagetraun
skólabarna, vornámskeið fyrir for-
skólabörn, brúðuleikhús um um-
ferðarmál og síðast en ekki síst
umferðarskólann Ungir vegfarend-
ur. Um þessi verkefni áttum við
Ásmundur náið og gott samstarf
sem aldrei bar skugga á. Ásmund-
ur var einstaklega samviskusamur
og nákvæmur í öllum störfum,
verkefnin vel ígrunduð og undirbú-
in. Framkoma Ásmundar gagnvart
ungum sem öldnum einkenndist
af virðingu fyrir samborgurunum
og einstakri snyrtimennsku í allri
umgengni. Kennsluhættir og við-
fangsefni Ásmundar voru síðar
útfærð í öðrum bæjarfélögum, oft
og tíðum með aðstoð hans og lið-
veislu.
Ásmundur lagði áherslu á að
glæða umferðarfræðsluna lífi með
vísum og söng og fékk til liðs við
sig marga þjóðkunna listamenn og
settist stundum sjálfur niður og
orti umferðarvísur ef honum þótti
skortur á fræðsluefni. Gildistaka
hægri umferðar 1968 er án efa
stærsta aðgerð sem framkvæmd
hefur verið í íslensku þjóðfélagi.
Ásmundur Matthíasson var einn
þeirra manna sem lagði mikið og
farsælt starf af mörkum við skipu-
lag umferðarfræðslu í skólum
vegna umferðarbreytingarinnar.
Byggt var á þeirri reynslu sem
fengist hafði af störfum Ásmundar
í Reykjavík samtímis því sem mik-
ið átak var gert í umferðarfræðslu,
forskóla sem grunnskóla undir for-
ystu Ásmundar. Leitt er til þess
að vita að nú, aldarfjórðungi síðar,
eru ýmsir menn að skreyta sig
stolnum Ijöðrum og „umferðar-
sagnfræðingum" sem fjallað hafa
um þennan merka atburð orðið
hált á vegi sannleikans.
Ég fiyt Ragnhildi og dætrum
samúðarkveðjur. Minningin um
góðan dreng lifir.
Pétur Sveinbjarnarson.
Laugardeginum 21. maí gleymi
ég aldrei. Ég var í vinnunni þegar
pabbi kom heim og sagði mér að
elskulegur afi minn hefði látist fyrr
um morguninn.
Afi var alltaf ákaflega snyrtileg-
ur til fara og var mikill sómamað-
ur. Alltaf faldi hann eitthvað gott-
erí handa okkur inni í skáp og
laumaði til okkar. Hann starfaði
lengst af hjá Lögreglunni í Reykja-
vík, en eftir að hann hætti þar sat
hann nú aldeilis ekki auðum hönd-
um. Hann átti ýmis áhugamál,
meðal annars við að binda inn
bækur sem hann gerði mikið af.
Einnig hafðr hann gaman af að
yrkja ljóð og orti hann neðangreint