Morgunblaðið - 04.08.1994, Blaðsíða 1

64 SÍÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
173. TBL. 82. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 4. ÁGÚST 1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Forsætisráðherra Rúanda vill refsa stríðsglæpamönmmum
30.000 manns verði
dæmdir fyrir drápin
París, Kigali. Reuter.
NÝJA stjómin í Rúanda vill sækja
rúmlega 30.000 manns til saka fyrir
fjöldamorð og dæma þá eftir eigin
lögum þar sem hún telur að of lang-
ur tími myndi líða áður en alþjóðleg
réttarhöld geti farið fram. „Lög okk-
ar ná til slíkra glæpa og við getum
ekki beðið eftir því að alþjóðlegur
stnðsglæpadómstóll verði stofnaður,
það gæti tekið þrjú ár,“ sagði Faust-
in Twagiramungu, forsætisráðherra
Rúanda, í viðtali við franska blaðið
Le Monde.
Ottast hefndir
Áætlað er að hálf milljón Rú-
andabúa hafi verið drepin, einkum
tútsar, sem eru í miklum minnihluta
í landinu, eftir að hútúinn Juvenal
Habyarimana forseti var drepinn 6.
apríl. Nýja stjórnin er aðallega skipuð
tútsum, en Twagiramungu er þó
hútúi.
Forsætisráðherrann áætlaði að
30.000 manns yrðu sóttir til saka
fyrir aðild að fjöldamorðunum, að
undanskildum liðsmönnum hersveita.
„Slíkir glæpir varða dauða fyrir
framan aftökusveit," sagði hann.
Ummæli forsætisráðherrans gætu
kynt undir ótta rúandískra flótta-
manna í nágrannaríkinu Zaire, sem
eru flestir hútúar og tregir til að
snúa heim af ótta við hefndaraðgerð-
ir af hálfu nýju valdhafanna. Ráð-
herrar hútú-stjórnarinnar fyrrver-
andi hafa alið á þessum ótta og sagt
flóttamönnunum að þeir yrðu drepn-
ir ef þeir sneru aftur heim.
Starfsmenn hjálparstofnana hafa
reynt að fullvissa flóttamennina um
að þeim stafi engin hætta af nýju
valdhöfunum í Rúanda. Brian Atwo-
od, sérlegur sendimaður Bills Clint-
ons Bandaríkjaforseta, sagði í vik-
unni sem leið að nýja stjórnin hefði
fallist á að alþjóðlegur dómstóll rétt-
aði í máli stríðsglæpamannanna en
ekki rúandískur.
Nýr flóttamannastraumur?
Twagiramungu vísaði á bug um-
mælum embættismanna Sameinuðu
þjóðanna um að heimkvaðning fran-
skra hermanna gæti orðið til þess
að Rúandabúar flykktust að nýju
yfir landamærin til Zaire.
Reuter
STARFSMENN hjálparstofn-
unar tóku í gær 80 örmagna
rúandíska flóttamenn, sem
voru á leið til heimalandsins
frá Zaire, upp í vörubíl og
fluttu í læknaskýli.
Sprengju-
árásá
sendiráð
París. Reuter.
FIMM franskir borgarar féllu í gær
þegar skæruliðar, sem talið er að
hafi verið úr röðum bókstafstrúar-
manna múslima, reyndu að koma bíl
með sprengju inn í húsaþyrpingu
franska sendiráðsins í Algeirsborg.
Vörðum tókst að aftengja sprengjuna
í tæka tíð en tilræðismennirnir kom-
ust undan.
Þrír hinna föllnu voru herlögreglu-
menn, hinir skrifstofumenn. Strang-
ur vörður þrautþjálfaðra herlög-
reglumanna gætir sendiráðsins.
4.000 fallnir
Að minnsta kosti 54 útlendingar
hafa verið myrtir í Alsír frá því að
herinn frestaði kosningum árið 1992
er ljóst þótti að íslamskir bókstafs-
trúarmenn myndu sigra. Alls hafa
um 4.000 manns týnt lífi í átökum
stjórnvalda og bókstafstrúarmanna.
Hótað af múslimum
Bosníu-Serbar efna til þjóðaratkvæðis
Tilbúnir að
beijast upp á
eigin spýtur
Pale, Sarajevó. Reuter.
BOSNÍU-SERBAR sögðu í gær að þeir myndu efna til þjóðaratkvæða-
greiðslu um friðaráætlun fimmveldanna. Radovan Karadzie, leiðtogi þeirra,
sagði að þjóð hans hlyti nú að búa sig undir að heyja stríðið upp á eigin
spýtur. Ef Serbar gerðu alvöru úr þeim hótunum sínum að skera á öll tengsl
við bræðraþjóðina í Bosníu yrði landamærum ríkjanna lokað, og ,jafnvel
ekki fuglinn fljúgandi fengi að fara yfir þau“.
Tauga-
stríð milli
Rússa og
Dúdajevs
Moskvu. Reuter, The Daily Telegraph.
TAUGASTRÍÐ geisaði í gær milli
rússnesku stjórnarinnar og yfir-
valda í Kákasus-héraðinu Tsjetsj-
eníu. Svo virtist sem Rússar vildu
steypa leiðtoga héraðsins, Dzokhar
Dúdajev, án þess þó að beita her-
valdi.
Allt var með kyrrum kjörum í
Grozny, höfuðstað Tsjetsjeníju, og
Dúdajev var enn við völd þótt hreyf-
ing stjórnarandstæðinga, Bráða-
birgðaráð Tsjetsjeníju, hefði lýst
því yfir á þriðjudag að hún hefði
steypt leiðtoganum. Yfirlýsingin
var gefin út í Moskvu og birt tafar-
laust í rússneskum fjölmiðlum, en
það þykir benda til þess að stjórn
Rússlands hafi samþykkt bylting-
artilraunina. Rússar virðast hafa
misst þolinmæðina gagnvart yfir-
völdum í Tsjetsjeníu, sem lýstu yfir
sjálfstæði frá Rússlandi 1991.
Hervald útilokað
Tsjetsjenar hafa lengi verið um-
svifamiklir í skipulagðri glæpa-
starfsemi í Rússlandi. Rússneska
innanrikisráðuneytið sakar yfirvöld
Tsjetsjeníju um að hálshöggva
stjórnarandstæðinga, skapa óstöð-
ugleika á Kákasussvæðinu og
styðja við bakið á hermdarverka-
mönnum.
Viktor Tsjernomyrdín, forsætis-
ráðherra Rússlands, sagði brýnt að
grípa til harðra aðgerða gegn yfir-
völdum í Tsjetsjeníju en bætti við
að ekki yrði beitt hervaldi. Moskvu-
stjórnin er treg til að reyna að leysa
deiluna með slíkri íhlutun vegna
misheppnaðrar tilraunar til þess
eftir sjálfstæðisyfirlýsinguna.
RITHÖFUNDUR frá Bangladesh,
Taslima Nasrin (ineð gleraugu),
sést, hér á leið úr réttarsal í höfuð-
borginni Dhaka í gær í fylgd
tveggja bræðra sinna og lögfræð-
ings. Hún gaf sig fram við yfir-
völd, sem hyggjast lögsækja hana,
eftir að hafa verið í felum í tvo
mánuði vegna dauðahótana niúsl-
imskra bókstafstrúarmanna er
saka hana um guðlast. Nasrin,
sem er menntaður læknir, var
látin laus gegn tryggingu eftir
að hafa sýnt iðrunarmerki og sagt
að fjölmiðlar hafi rangtúlkað
ummæli hennar.
■ Óljóst hvort iðrun/15
„Þunga
vatnið“
fundið
Þelamörk. The Daily Telegraph.
TVEIR norskir kafarar hafa
fundið flak feijunnar Hydro er
flutti svonefnt „þungt vatn“
fyrir þýska vísindamenn er
reyndu að smíða kjarnorku-
sprengju. Hópur spellvirkja
sökkti skipinu árið 1944.
Flakið er á botni Tinnsjo-
vatns. Kafararnir notuðu
dvergkafbát við leitina og tóku
með honum myndir af flakinu
sem er lítt skaddað.
Spellvirkjarnir norsku komu
sprengju fyrir í feijunni og sökk
hún á um 430 metra dýpi; þar
með tókst að tryggja að Þýska-
land nasistaforingjans Adolfs
Hitlers yrði ekki á undan
Bandaríkjunum að búa til
kjarnorkuvopn.
Þingið samþykkti einnig að hafna
sem fyrr þeirri tillögu að Bosníu verði
skipt um það bil jafnt milli Bosníu-
Serba annars vegar og ríkjasam-
bands múslima og Króata hins veg-
ar. Atkvæðagreiðslan mun fara fram
27. og 28. ágúst, og sögðust þingfull-
trúar vænta þess að með henni yrði
höfnun þingsins staðfest.
Fulltrúar stói’veldanna fimm sem
lögðu friðaráætlunina fram hafa
krafist hertra refsiaðgerða gegn
Júgóslavíu, þ.e. Serbíu og Svart-
fjallalandi, samþykki Bosníu-Serbar
ekki áætlunina, og segja atkvæða-
greiðslu um hana vera tímasóun.
Slobodan Milosevic, forseti Serbíu,
er sama sinnis. í fyrradag gagnrýndi
hann bræðraþjóðina harðlega, og
hótaði að slíta sambandi við hana
ef ekki yrði sæst á áætlunina.
Býst við algeru stríði
Karadzic ávarpaði þingið í Pale í
gær. Hann sagði að Bosníu-Serbar
yrðu nú að búa sig undir algert stríð.
„Okkur skilst nú að Júgóslavía getur
ekki hjálpað okkur lengur," sagði
hann við Reuters-fréttastofuna. „Við
verðum engu að síður að ákveða
hver framtíð okkar verður." Hann
sagði að þjóðin yrði að vera viðbúin
sulti og klæðleysi, ef hún hafnaði
áætluninni í atkvæðagreiðslu.