Morgunblaðið - 26.10.1994, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 26. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Reuter
Fuglinum bjargað
FLÓÐIN í Texas í Bandaríkjun-
um eru nú í rénun en í síðustu
viku mældist úrkoman í suðaust-
urhluta ríkisins alls 50 sm. Um
12.000 manns flýðu heimili sín
og 19 manns týndu lífi beint eða
óbeint af völdum þeirra. Sums
staðar mengaðist flóðvatnið olíu
og voru þá kallaðir út flokkar
manna til að safna saman önd
og gæs og öðrum fugli, sem feng-
ið hafði óþverrann í fiðrið.
Balladur gagnrýn-
ir Chirac harðlega
París. Reuter.
EDOUARD Balladur, forsætisráðherra Frakkiands, gagnrýnir Jacques
Chirac, fyrrum forsætisráðherra, harðlega í viðtali sem dagblaðið Le
Figaro birti á mánudag. Chirac hafði þá ráðist að Balladur í viðtali um
helgina. Hefur deilu þeirra ýmist verið líkt við harmleik eða vestra.
Anægja með
samning við
N-Kóreu
Vín. Reuter.
Alþjóðakjarnorkumálastofnunin
(IAEA) lýsti í gær yfir ánægju sinni
með samning Bandaríkjamanna og
N-Kóreumanna um kjarnorkumál.
Nokkrir aðilar IAEA hörmuðu
þó að fullu eftirliti skyldi ekki kom-
ið á fyrr en eftir fimm ár. Stofnun-
in fundaði í Vín í gær um samning-
inn, sem var undirritaður sl. föstu-
dag. Voru flestir þeir sem tjáðu sig
um samninginn ánægðir, töldu að
hann myndi stuðla að auknum stöð-
ugleika í A-Asíu.
Sagðist forsætisráðherrann
telja að þótt Chirac hefði ekkert
tjáð sig um málið hefði hann verið
sammála þeirri stefnu Balladurs í
fyrra að fella ekki gengi frankans.
Chirac hefði hins vegar þagað til
að afla sér ekki óvinsælda meðal
stuðningsmanna sinna í gaullista-
flokknum, RPR. Chirac er formað-
ur RPR en Balladur er þar einnig
félagi.
Réttast að reka
alla sérfræðingana
Sl. laugardag réðst Chirac að
stjórnarháttum Balladurs. Hann
sagði að stjóm ríkisins ætti ekki
að ráðast af skoðanakönnunum og
að hann teldi rétt að reka alla
pólitísku sérfræðingana, sem ráð-
herrar hefðu sér til ráðgjafar.
Chirac tók þó fram að stjórnin
stæði heils hugar á bak við for-
sætisráðherrann.
ERLENT___________________________________
Morð á blaðamanni skelfir rússneska lýðræðissinna
Ekkja Sakharovs
vill flyljast burt
*
Ottast framtíðina
JEGOR Gajdar, fyrrverandi forsætisráðherra, og blaðakonan
Katja Deeva (í miðið), sem var vitni að morðinu á Dmítrí Kho-
lodov, votta honum hinstu virðingu sína. Kholodov hafði verið
að rannsaka spillingu í rússneska vesturhernum.
Moskvu. The Daily Telegraph.
JELENA Bonner, ekkja Nóbels-
verðlaunahafans Andreis Sak-
harovs, hefur hneykslað ráðamenn
í Rússlandi með því að lýsa yfir,
að hún sé að hugsa um að flytjast
úr landi. Lýsti hún þessu yfir í
framhaldi af morðinu á biaðamann-
inum Dmítrí Kholodov en hann
hafði verið að rannsaka spiliingu í
hernum.
Ftjálslyndir menn í Rússlandi líta
á morðið á Kholodov sem ógnun
við framtíð lýðræðisins og beina
viðvörun til blaðamanna. Bonner,
sem var kunnut' andófsmaður á
sovéttímanum og studdi síðar Borís
Jeltsín, forseta landsins, sagði í
viðtali við rússneska sjónvarpið, að
hún hefði aldrei áður veit því fyrir
sér að yfirgefa ættjörðina. Hún
gagnrýndi ekki Jeltsín beinum orð-
um, kvaðst ekki vilja leggja and-
stæðingum lýðræðisins lið með því,
en gaf berlega í skyn, að hann
hefði brugðist vonum hennar.
Lýðræðið í vörn
Lýðræðissinnar í Rússlandi virð-
ast nú eiga undir högg að sækja
og það var mikið áfall fyrir þá
þegar Jeltsín tók svari hersins í
Kholodov-málinu. Ritstjóri blaðs-
ins, sem Kholodov starfaði við,
hefur sakað Pavel Gratsjov varnar-
málaráðherra um að vera flæktur
í morðið en hann svaraði því með
málshöfðun.
í blaðinu Komsomolskaja Pravda
sagði, að Rússland væri í „glæpa-
greipum" en allt sem Jeltsín hefði
til málanna að leggja væri að tala
um „allt góða fólkið sem umvefði
hann“. Rauða stjarnan, málgagn
varnarmálaráðuneytisins, hafði
hins vegar eftir Jeltsin í fyrirsögn:
„Hættið skítkastinu í herinn og
forystu hans.“
Vonirnar grafnar
Við útför Kholodovs flutti heims-
meistarinn í skák, Garrí Kasparov,
ræðu og sagði þá meðal annars:
„í dag berum við
til grafar vonirnar,
sem við bundnum
við Jeltsín og
stjórn hans, á
sama hátt og von-
irnar, sem bundnar
voru Gorbatsjov,
fóru í gröfina með
Sakharov. Hér er
verið að
jarðsetja samstöðu Jelts-
íns með fólkinu í land-
inu.“ Undir þessi orð var
tekið í ýmsum blöðum
í blöðum hefur verið
vakin athygli á, að ráða-
menn láti ábendingar um spillingu
sem vind um eyru þjóta, meðal
annars þess efnis, að yfirmenn í
hernum séu að byggja sumarhús,
sem kosti margföld árslaun þeirra.
í næstu viku á Gratsjov að svara
spurningum um þessi mál á þingi
en engin hætta þykir á, að hann
missi embættið. Jeltsín er skuld-
bundinn honum árásarinnar á þing-
húsið fyrir ári.
Fyrirlitning á Gratsjov
Þótt Jeltsin standi með Gratsjov,
þá eru margir óánægðir með hann
innan æðstu forystusveitar hersins.
Serafím Júshkov ofursti og yfir-
maður upplýsingadeildar
í aðalstöðvum samveldis-
hersins, skrifaði nýlega
undir opið bréf til Jelts-
íns, sem var áreiðanlega
birt með vilja æðstu
manna í hernum og jafn-
vel sumra í varnarmálaráðuneyt-
inu. Þar lýsir hann fyrirlitningu
sinni á Gratsjov og gerir Jeltsín
Ijóst, að herinn muni ekki koma
honum til hjálpar, komi aftur upp
neyðarástand eins og þegar þin-
gleiðtogar gerðu uppreisn í fyrra.
Jelena Bonner
„Rússland í
glæpa-
greipum."
:
»
:
:
Treyst á milli-
göngu Banda-
ríkjamanna
London, Jerúsalem. The Daily Telegraph og Reuter.
^ # # Reuter
JORDANSKUR saxófónleikari (t.v.) í herhljómsveit kannar
nóturnar með ísraelskum starfsbróður sinum í gær en þeir
munu spila saman í dag er friðarsamningur ísraels og Jórdan-
iu verður undirritaður. Mörg þúsund andstæðingar samnings-
ins komu saman í Amman, höfuðborg Jórdaníu, í gær, annan
daginn í röð þrátt fyrir bann stjórnvalda og hrópuðu vígorð sín.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti
brýtur blað er hann sækir heim
Sýrland, löngum eitt helsta bæli
hryðjuverkahópa í heiminum, á
fimmtudag í ferð sinni tii Miðaust-
urlanda. Þótt forsetinn reyndi í gær
að draga úr vonum um mikinn
árangur er Ijóst að hann ætlar að
reyna að koma af stað viðræðum
Sýrlendinga og ísraela um frið. Það
þykir vera merki um að Sýrlending-
ar séu að mýkjast að Farouk al-
Shara, utanríkisráðherra landsins,
kom fram í ísraelska sjónvarpinu
fyrir skömmu; það hafa sýrlenskir
ráðamenn ekki leyft sér áður.
Al-Shara lýsti sjónarmiðum Sýr-
lands í deilunni um Gólan-hæðir en
lagði áherslu á að þeir vildu semja
um málið. ísraelskir fréttaskýrend-
ur segja þó ljóst að það eina sem
tryggt geti samninga sé að Banda-
ríkjamenn hlaupi undir bagga með
sama hættí og þegar Israelar
sömdu við Egypta 1979 um frið
og afhendingu Sínaískaga. Fjár-
hagsaðstoð Bandaríkjamanna við
ísrael og Egyptaland frá 1979 er
talin hafa verið um 70 milljarðar
dollara eða nær 500 milljarðar
króna.
Yitzhak Rabin forsætisráðherra
ísraels, hefur sagt að hann voni
að friðarsamningurinn við Jórdani
verði til þess að viðræður hefjist
við Sýrland. ísraelar setja þó sem
fyrr það skilyrði að Hafez al-Assad
Sýrlandsforseti ákveði að öll sam-
skipti ríkjanna verði siðan með eðli-
legum hætti. Auk þess er ljóst að
vegna þess hve Gólanhæðir eru
mikilvægar hernaðarlega vilja ísra-
elar að Bandaríkin annist eftirlit
og aðstoði við njósnir með öllum
hræringum á svæðinu svo að ekki
sé hægt að gera leifturárás á ísra-
el þeirra af hæðunum.
Ekki er víst að nokkur Banda-
ríkjaforseti muni þora að leggja til
varanlegt friðargæslulið á þessum
slóðum en milliganga Bandaríkj-
anna með einhveijum hætti virðist
vera skilyrði fyrir lausn.
Enn á hryðju-
verkalistanum
I nýrri árskýrslu bandaríska ut-
anríkisráðuneytisins er Sýrland
sagt vera í í hópi sjö ríkja sem styðjj
við bakið á alþjóðlegum hermdar-
verkasamtökum.
Er flugvél Clintons flýgur yfir
Sýrland til Damaskus gæti hann
grillt í höfuðstöðvar nokkurra
hryðjuverkasamtaka þ. á m. Þjóð-
frelsisfylkingar Palestínu, PLFP. I
Bekaa-dalnum fá liðsmenn Kúr-
díska verkamannaflokksins að hafa
þjálfunarbúðir og í Damaskus
sjálfri eru nokkrar hreyfingar Pal-
estínumanna, sem andvígar eru öll-
um samningum við ísrael og hafa
oft beitt hryðjuverkum.
Þótt Sýrlandsstjóm styðji ekki
jafn augljóslega aðgerðir þessara
hópa og fyrr er ljóst að Assad telur
sig eiga þá í bakhöndinni ef ekki
nást samningar um Gólanhæðirnar.
Þá sé hægt að sleppa úlfunum laus-
um á ný.
Clinton í atkvæðaleit
Heimsókn Clintons til Damaskus
er hættuspil. Takist að fá Assad
til að slaka til þannig að Banda-
ríkjaforseti geti skýrt frá því að
viðræður um Gólanhæðir séu í
burðarliðnum er ljóst að Clinton
getur enn bætt stöðu sína meðal
kjósenda og þar með demókrata í
kosningunum sem verða 8. nóvem-
ber. Sigrar forsetans í málefnum
Haítís og íraks hafa valdið því að
50% bandarískra kjósenda segjast
nú ánægð með utanríkistefnu for-
setans sem er mikil framför miðað
við kannanir fyrir nokkrum vikum
sem sýndu aðeins 36% stuðning.
Þess ber þó að gæta að utanríkis-
stefna George Bush, forvera Clint-
ons í embætti, naut oftast stuðn-
ings a.m.k. 70% kjósenda.
•+