Morgunblaðið - 24.11.1994, Page 32

32 FIMMTUDAGUR 24. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
SIA£P
VARMASKIPTAR
Á NEYSLUVATNSKERFIÐ
• Koma í veg fyrir
kísilhúð á hand-
laugum, baðkörum,
blöndunartækjum
o.fl.
• Afkastamiklir
• Fyrirferðalitlir
• Auðveld uppsetning
• Viðhald í lágmarki
• Hagstætt verð
Þú finnur varla
betri lausn!
= HÉÐINN =
VERSLUN
SELJAVEGI 2 SÍMI 91-624260
AÐSENDAR GREINAR
Að leyna því sem ekki er til
UM ÞAÐ var ágæt
sátt á sínum tíma þeg-
ar ríkisstjórnin ákvað
að fela fimm stofnun-
um í Háskóla íslands
að meta kosti og galla
aðildar að Evrópusam-
bandinu. Hér er enda
um að ræða mikið stór-
mál, þar sem skoðanir
eru skiptar. Því er
nauðsynlegt að um þau
mál sé rætt af þekk-
ingu. Furðuleg með-
ferð forystumanna Al-
þýðuflokksins á þessu
máli knúði mig til þess
að taka það upp á Al-
þingi. Viðbrögð þeirra síðar gera
það nauðsynlegt að útskýra málin
enn frekar.
Fyrir nokkru fékk Utanríkis-
málanefnd Alþingis í sínar hendur
ófullgerðar skýrslur Hagfræði-
stofnunar og Sjávarútvegsstofnun-
ar Háskóla íslands, ásamt ósk
skýrsluhöfunda um að gætt yrði
fyllsta trúnaðar um efni þeirra.
Ennfremur bárust nefndinni tvær
fullgerðar skýrslur, frá Félagsvís-
indastofnun og Alþjóðamálastofn-
un. Ein skýrsla til viðbótar frá
Lagastofnun Háskólans er enn í
vinnslu.
í umræðu um utanríkismál á
Alþingi þann 27. október síðastlið-
inn kvað utanríkisráðherra upp úr
um að frá hans hendi þyrfti ekki
að gæta trúnaðar um efni skýrsln-
anna. Þetta var athyglisverð yfirlýs-
ing í ljósi þess að einungis tvær
þessara skýrslna voru fullbúnar,
aðrar voru á vinnslustigi og að
mati höfunda þeirra því ekki tilbún-
ar til birtingar á þeim tíma.
Einar K. Guðfinnsson
Að leyna því sem
ekki er til
Það kom því mjög á
óyart að lesa íjölrit sem
m.a. barst þingmönn-
um sl. fimmtudag þar
sem boðað var til fund-
ar á vegum Alþýðu-
flokksins, til þess að
kynna efni umræddra
skýrslna. Þess var sér-
staklega getið í fundar-
boði, sem fram-
kvæmdastjóri flokks-
ins ritaði undir, að Al-
þýðuflokkurinn efndi
til þessa fundar vegna
þess að ótilgreindir stjómmálamenn
vildu þegja um efni þeirra.
Þetta er dæmalaus rökleysa.
Þessar skýrslur hafa einfaldlega
ekki borist inn á borð stjómmála-
manna, nema ef til vill innvígðra
alþýðuflokksmanna. Þessi rit stofn-
ana Háskólans eru ekki til, í endan-
legri gerð, hvorki í ráðuneytum, né
hjá Utanríkismálanefnd Alþingis.
Til þeirra spurðist fyrst á þessum
umrædda kratafundi á Hótel Sögu
síðastliðinn sunnudag. Þegar þessi
grein er skrifuð, síðdegis á mánu-
dag, hafa þær enn ekki borist Utan-
ríkismálanefnd Alþingis né öðmm
alþingismönnum.
Að bera stjórnmálamönnum úr
öðmm flokkum það á brýn að þeir
vilji þegja um niðurstöður stofnana
Háskóla íslands, er því gjörsamlega
út í bláinn. Við höfum ekki barið
þessar niðurstöður augum og get-
um því einfaldlega ekki um þær
ijallað, þó við fegnir vildum. Svo
einfalt er nú það. Og misvirði nú
hver sem er það við mig þó ég hlífi
Nú kaupa allir
/MftdC
486DX2-66 tölvur!
Aðelns kr. 119.900 fullbúin!
MITAC 486DX2-66 borð- eða tumtölva (Uppfæranleg í Pentium), 4MB
minni, 256KB flýtiminni, 214MB diskur, 3.5" drif, S3 VL-bus skjáhraðall
(24M Winmarks!), 14" örgjörvastýrður lággeisla litaskjár, lyklaborð, MS-
DOS 6.22, Windows 3.11 og mús - Aðeins kr. 119.900 staðgreitt!
fitf
Skipholti SOo
Sími 620222
Skýrslur stofnana
Háskólans um ESB,
segir Einar K. Guð-
finnsson, hafa einfald-
lega ekki borizt inn á
borð stjórnmálamanna.
mér við að elta uppi stjómmálasam-
komur Alþýðuflokksins til þess að
meðtaka boðskap þessara skýrslna.
Fáheyrð vinnubrögð
Ég býst við að vinnubrögð af
þessu tagi séu fáheyrð. Ríkisstjórn
Islands óskar eftir skýrslum frá
stofnunum sjálfs Háskóía íslands í
máli sem alla varðar og mikill
ágreiningur er um í þjóðfélaginu.
Þrátt fyrir að eftir því sé gengið á
Alþingi berast þessar skýrslur ekki
til þingmanna, eða til þeirrar nefnd-
ar Alþingis sem fjallar um utanríkis-
mál. Niðurstöður þriggja þessara
stofnana eru á hinn bóginn kynntar
án nokkurs frekari fyrirvara á
stjórnmálasamkomu þess stjórn-
málaflokks er lýtur forystu utanrík-
isráðherrans. Og til þess að kóróna
vitleysuna gefa fundarboðendur síð-
an til kynna að einhverjir stjóm-
málamenn utan Alþýðuflokksins vilji
leyna niðurstöðunum úr skýrslum
sem þeir fá ekki að sjá í fullgerðri
mynd! - Hvílík hræsni, hvílík þver-
stæða og þvílík stjómsýsla!
Höfundur er alþingismaður
Sjálfstæðisflokksins á
Vestfjörðum.
Verkfall sjúkraliða
og heilbrigðis-
þjónustan
HEILBRIGÐIS-
ÞJÓNUSTAN er mikill
og stór þáttur í at-
vinnulífínu. Starfsfólk
hennar skiptist' í íjöl-
marga hópa, enda eru
störfin margvísleg, allt
milli þrifa og viðhalds
og hinna eiginlegu
lækningastarfa. Öli eru
þessi störf þýðingar-
mikil og afar erfitt að
gera þar upp á milli.
Mestu máli skiptir að
þau séu vel og sam-
viskusamlega af hendi
leyst hvert sem starfs-
Guðsteinn
Þengilsson
heitið er, og ég fæ ekki betur séð
en hver starfsmaður axli töluverða
ábyrgð.
Einn stærsti hópurinn meðal
þeirra sem vinna þjónustustörf inn-
an heilbrigðiskerfisins fyrir sjúkl-
inga, bæklað fólk og gamalmenni
eru sjúkraliðar. Þeir eru meðal
margra fórnarlamba þeirra stefnu í
kjaramálum að sundra launafólki í
ötal hópa, sem er svo samið við sitt
á hvað, svo að aldrei næst jafnvægi
milli þeirra. Oftsinnis hefur verið
bent á, að þetta sé hið versta mál
og ein hin mikilvægasta orsök ófrið-
ar á vinnumarkaði. Sjúkraliðar eru
ein þeirra láglaunastétta í þjóðfélag-
inu, sem eiga það sameiginlegt að
vera haldið við hungurmörkin, ef
miðað er við eðlilegan vinnutíma.
Þótt þeir hafi beðið eftir því í hátt
á annað ár að hlustað væri á kröfur
þeirra um að geta lifað nokkurn
veginn þrautalaust af vinnu sinni,
hefur það ekki vakið viðbrögð. Loks
varð að grípa til þess eina tiltæka
ráðs sem fyrir hendi var, verkfalls-
ins.
Óhætt mun að segja, að sjúkralið-
ar séu meðal þeirra sem vinna erfið-
ustu verkin í heilbrigðissþjón-
ustunni. Þeir hafa um 3ja ára fram-
haldsmenntun að baki, ef með eru
taldar hliðargreinar við eiginlega
sérgrein þeirra sem sjúkraliða. Þeir
ættu því að geta vænst eitthvað
hærri launa vegna framhaldsmennt-
unar, eins og aðrir sem slíkrar skóla-
göngu hafa notið til að búa sig
undir ævistarfið, því ekki er því að
heilsa að farið sé að greiða náms-
laun hér eins og eðlilegt væri til
launajöfnunar.
Það ber víst flestum saman um,
að um þessar mundir séu 100 þús.
krónur lágmarkslaun til að geta
komist sómasamlega af. Jafnvel sú
upphæð skarðast fljótlega, þegar
af henni hafa verið sniðin síhækk-
andi opinber gjöld að viðbættum
kostnaði vegna húsnæðis. Krafan
um 100 þús. kr. mánaðarlaun sýnist
enn hógværari í ljósi þess, að vitað
er um allstóran hóp manna sem
hafa tífaldara þessar
mánaðartekjur eða
jafnvel meira. Þetta
sýnir hve gífurlega
mikið vantar á, að
skynsamlegur jöfnuður
náist á laun og bilið á
milli láglaunastéttanna
og hinna launahæstu
breikkar stöðugt.
Það er einkenni aft-
urhaldsstjórna, að þeg-
ar gripið er til sparn-
aðarráðstafana, verður
fyrst vegið að heil-
brigðiskerfinu og
menntakerfinu. Ég
reyni ekki að skýra það nánar hér,
hvernig á því stendur, en þetta höf-
um við reynt hér á landi undarnfar-
ið og sjálfsagt oftar fyrr á árum.
En nú hefur spjótum verið aðallega
beint gegn heilbrigðisþjónustunni
hin síðari ár. Nú hafa stjórnvöld á
fjármálasviði þrjóskast óeðlilega
mikið við að samþykkja bætt kjör
láglaunahóps, sem vinnur vandasöm
Sjúkraliðar vinna erfið
verk, segir Guðsteinn
Þengilsson, og verð-
skulda launabætur.
og ábyrgðarmikil störf. (Það stendur
ekki á toppunum að skírskota til
ábyrgðarinnar þegar háu launin
þeirra koma til umræðu!!) Nú er
farinn að læðast að manni sá illi
grunur að þessi þrjóska stafi af því
að stjórnvöld séu að „prufukeyra"
heilbrigðiskerfið og sjá hvernig
gengur án þátttöku sjúkraliða. Það
væri e.t.v. ekki ónýtt að koma út
af launaskrá heilli stétt! Þá er ekki
að fást um það, þótt sjúklingar,
örkumla fólk og gamalmenni verði
áðallega fyrir barðinu á þessum
ráðstöfunum. Þau eru eins og þýð-
ingarlítil peð á skákborði fjármála-
valdsins. Og þá er heldur ekki spurt'
um hvar í röðinni íslenska heilbrigð-
isþjónustan verður borin saman við
það sem gerist í grannalöndum, ef
þessi grunur hefur við rök að styðj-
ast.
En hvernig sem þessu er nú var-
ið, er það staðreynd að stétt sjúkra-
liða berst nú fyrir lífl sínu í bókstaf-
legri merkingu. Ef hún fær ekki
bætt kjör sín svo að viðunandi sé,
er hætt við að lítið verði um nýliðun
í framtíðinni og stéttin deyr smám
saman út. En við sem störfum með
þessu fólki eða njótum þjónustu
þess á stofnunum eða heimilum
vonum í lengstu lög að til þess þurfi
ekki að koma.
—75-------------------------------
Höfundur er læknir.