Morgunblaðið - 16.12.1994, Blaðsíða 1

96 SÍÐUR B/C/D
288. TBL. 82. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Herlið Rússa
ógnar Grosní
Embættismaður stjórnar Dúdajevs
segir að kjarnavopn séu í Tsjetsjeníu
Grosní, Moskvu. The Daily Telegraph, Reuter.
BORIS Jeltsín Rússlandsforseti
veitti í gær ráðamörtnum Tsjetsjena
tveggja sólarhringa frest til að
leggja niður vopn. „Ef ólöglegar
hersveitir hætta að beijast mun ég
líta á það sem vilja til að stíga fyrsta
skrefið í átt til endurreisnar friðar
og löghlýðni í Tsjetsjéníu,“ sagði í
yfirlýsingu forsetans.
Rússneskar hersveitir sækja
fram í átt að Grosní, höfuðstað
Tsjetsjeníu, og voru í gærkvöldi í
aðeins um sjö kílómetra frá borgar-
mörkunum en þoka tafði sóknina.
Einnig var skýrt frá því að víða
gerðu óbreyttir borgarar allt sem
þeir gætu til að hindra för liðsins,
legðust jafnvel á vegina.
Vígvallarvopní héraðinu?
Embættismaður tjáði fréttamönn-
um að í gamalli herbækistöð frá
Sovétskeiðinu væri verulegt magn
af kjarnorkusprengjum, svonefndum
vígvallarvopnum, er gætu valdið
ólýsanlegu tjóni. Sagði hann stjóm
héraðsins hafa beðið Sameinuðu
þjóðimar að fjarlægja vopnin.
Skýrt var frá því á rússneska
þinginu í gær að 15 hermenn hefðu
fallið en ekki væri vitað um mann-
tjón Tsjetsjena. Samningaviðræðum
deiluaðila var slitið í gær, Dzhokar
Dúdajev, forseti héraðsins, krefst
þess að Rússar kalli her sinn burt
áður en samningar hefjist og æðstu
ráðamenn þeirra ræði við sig.
Viðbúnaður í Moskvu
Yfirvöld í Moskvu hertu í gær
mjög öryggisráðstafanir af ótta við
að Tsjetsjenar í borginni, sem eru
um 40.000, grípi til spellvirkja og
jafnvel sprengjutilræða. fjölmiðlar
hafa aukið á óttann með frásögnum
af meintum áætlunum Tsjetsjena
um „dauðasveitir" er muni gera
árásir í Moskvu og víðar í Rúss-
landi verði ráðist inn í Grosní.
Vestrænir ráðamenn virðast sam-
taka um að telja átökin í Tsjetsjeníu
innanríkismál Rússa. Talsmaður
bandaríska utanríkisráðuneytisins
sagði í vikunni að upplausn Rúss-
lands myndi valda „gífurlegri ringul-
reið“ og gæti komið af stað fjölda-
flótta frá landinu.
Reuter
RÚSSNESKUR hermaður á verði í Ingúsetíu, við landamærin
að Tsjetsjeníu. Ingúsetar eru múslimar eins og Tsjetsjenar.
Þróunarlöndin
Dauðsföll-
um barna
að fækka
Sameinuðu þjóðunum. Reuter.
ÞRÓUNARRÍKJUNUM hefur
orðið verulega ágengt í barátt-
unni fyrir betra lífi barna, þótt
stríð og fátækt stefni enn ýms-
um heilbrigðismarkmiðum í
hættu.
Samkvæmt nýrri skýrslu,
sem Barnahjálparsjóður Sam-
einuðu þjóðanna (UNICEF)
birti í gær, munu auknar bólu-
setningar og betri heilsugæsla
verða til þess að eftir fimm ár
hafi flest ríki þriðja heimsins
náð fram þeim markmiðum,
sem sett voru á alþjóðlegri ráð-
stefnu um börn árið 1990.
Vannæring og sjúkdómar
„Það merkir að á ári hverju
deyja 2,5 milljónum færri börn
vegna vannæringar og sjúk-
dóma,“ sagði James Grant,
framkvæmdastjóri UNICEF.
„Og að minnsta kosti 750.000
færri börn verða lömuð, blind,
bækluð eða þroskaheft."
Vegna bólusetninga hefur til
að mynda dauðsföllum vegna
mislinga þegar fækkað um 80%
og mænusótt hefur víða verið
útrýmt í þriðja heiminum.
Leiðtogar 52 múslimaríkja segja vopnasölubann ógilt
Refsiaðgerðir gegn
vinaþjóðum Serba
Casablanca. Rcuter.
ALIJA Izetbegovic, forseti
Bosníu, á leið til fundar í kon-
ungshöllinni í Marokkó.
LEIÐTOGAR 52 múslimaríkja hótuðu í gær að grípa til efnahagslegra
refsiaðgerða gegn ríkjum sem veittu Serbum í Bosníu aðstoð. Þeir lýstu
því einnig yfir að bann Sameinuðu þjóðanna við sölu vopna til stjórnar-
hersins í Bosníu, sem að mestu er skipaður múslimum, væri ekki lengur
í gildi. Leiðtogarnir bjóðast til að senda friðargæslulið til Bosníu.
Þriggja daga leiðtogafundi músl-
imaríkjanna lauk í gær með sér-
stakri yfirlýsingu um Bosníu. Áður
höfðu utanríkisráðherrar ríkjanna
samþykkt svipaða ályktun og þar
var því einnig lýst yfir að ríkin
teldu vopnasölubannið á múslima-
herinn í Bosníu siðferðislega og
lagalega ómerkt. Ráðherrarnir
bættu því við að ríkin myndu starfa
samkvæmt þeirri túlkun og hótuðu
þar með að virða bannið að vettugi
og hefja sölu vopna til Bosníu.
Leiðtogarnir fólu nefnd utanrík-
isráðherra að „mæta þörfum Bos-
níumanna til að gera þeim kleift
að verja sig“ og buðust til þess að
senda iið til friðargæslu í Bosníu
ef einhver ríki ákvæðu að kalla
gæsluliða sína heim.
Jórdanir og
Irakar óánægðir
Tvö arabaríki, Jórdanía og írak,
létu bóka fyrirvara vegna tveggja
umdeildra ályktana sem leiðtogarn-
ir samþykktu. Jórdanir voru
óánægðir með að ekki var minnst
á hlutverk þeirra Sem verndara
helgra staða múslima í Jerúsalem
og Irakar voru lítt hrifnir af álykt-
un þar sem þess var krafist að
þeir færu eftir öllum ályktunum
SÞ varðandi deilur þeirra við Kú-
veita.
Leiðtogarnir ræddu ennfremur
hvernig beijast ætti gegn músl-
imskum öfgahreyfingum með guð-
fræðilegum rökum og samvinnu
milli ríkjanna. Gestgjafinn, Hassan
Marokkókonungur, lagði til að
komið yrði á fót stofnun á borð við
Páfagarð til að túlka Kóraninn og
svara „trúvillu" öfgamanna. Tillög-
unnar var ekki getið í lokaályktun-
um leiðtoganna en gengið var frá
ræðu konungsins sem opinberu
skjali.
Hugmyndin er róttæk þar sem
súnnítar, sem taldir eru um 90%
múslima, hafa litið svo á í 1.000
ár að í Kóraninum og súnna,
breytni og ummælum Múhameðs,
hafi Allah opinberað sannindi sín
og þekkingu á trúnni til fullnustu.
Hótar
kosningum
Róm. Reuter.
SILVIO Berlusconi, forsætis-
ráðherra Ítalíu, tilkynnti Oscar
Luigi Scalfaro forseta í gær
að félli samsteypustjórn hans
yrði að boða strax til kosninga.
Talsmaður Berlusconis
staðfesti í gær að ráðherrann
hefði gert kröfu um að þingið
greiddi atkvæði um trausts-
yfirlýsingu við hann næstkom-
andi miðvikudag, en þá er
búist við því að þingið sam-
þykki fjárlög fyrir næsta ár.
Ef Berlusconi tapaði atkvæða-
greiðslunni yrði hann að segja
af sér en að öðrum kosti hefði
hann ekkert slíkt í hyggju.
■ Kröfur Bossis/18
Reuter
Stjómar-
skipti á
írlandi
JOHN Bruton, nýr forsætisráð-
herra Irlands, tekur við innsigli
embættisins úr hendi Mary Rob-
inson forseta í gær. Lauk þar
með mánaðarlangri stjórnar-
kreppu í landinu. Bruton, sem
er 47 ára gamall og fyrrverandi
fjármálaráðherra, er leiðtogi
Fine Gael-flokksins, sem er
miðjuflokkur en auk hans eiga
Verkainánnaflokkurinn og lítil
sósíalistasanitök, Lýðræðislegi
vinstriflokkurinn, aðild að
stjórn. Að sögn Brutons verða
friðarsamningar á Norður-
írlandi efst á verkefnalista nýju
stjórnarinnar.