Morgunblaðið - 28.12.1994, Blaðsíða 1

80 SIÐUR B/C/D

296. TBL. 82. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Bosnía
,
Vel miðar í
vopnahlés-
viðræðum
Sar^jevo. Reuter.
EMBÆTTISMENN Sameinuðu
þjóðanna sögðu í gær að vel hefði
miðað í viðræðum um fjögurra mán-
aða vopnahlé í Bosníu en Ejup
Ganic, varaforseti Bosníu, sagði þó
að hernaðaraðgerðir Serba í Bihac
stefndu viðræðunum í hættu.
Ganic sagði að Bosníustjórn gæti
ekki rætt tillögur um fjögurra mán-
aða vopnahlé nema hersveitir Serba
frá Króatíu og Bosníu hættu aðgerð-
unum í Bihac í norðvesturhluta
landsins. Ganic ræddi við sir Mich-
ael Rose, yfírmann friðargæsluliðs
Sameinuðu þjóðanna, og kvaðst
hafa sett það sem „skilyrði fyrir
frekari viðræðum" að serbnesku
hersveitirnar færu frá Bihac og
hættu árásum sínum.
Talsmaður Sameinuðu þjóðanna,
Alexander Ivanko, sagði að vel mið-
aði í samningaviðræðunum þrátt
fyrir yfirlýsingar Bosníustjórnar.
Jimmy Carter, fyrrverandi forseti
Bandaríkjanna, fékk leiðtoga músl-
•ima og Serba til að fallast á sjö
daga vopnahlé sem tók gildi í Bosn-
íu á aðfangadag jóla. Verulega dró
úr bardögunum um helgina og Sam-
einuðu þjóðirnar freista nú þess að
tryggja vopnahlé til fjögurra mán-
aða meðan samið yrði um varanleg-
an frið. Nýjasta vopnahléssam-
komulagið nær þó ekki til Serba frá
Króatíu og uppreisnarhers múslima
sem berst gegn stjórnarhernum í
Bihac.
Reuter
Heimt
úr helju
París. Reuter.
ÆTTINGJAR fagna farþegum
vélar flugfélagsins Air France er
fjórir menn úr röðum bókstafs-
trúarmanna í Alsír tóku í gíslingu
en franskir sérsveitarmenn frels-
uðu gíslana á sunnudag.
Edouard Balladur forsætisráð-
herra hyllti í gær sérsveitarmenn-
ina sem tókst að fella mannræn-
ingjana og bjarga gíslunum heil-
um á húfi. Balladur, sem stjórn-
aði aðgerðunum , heimsótti í gær
særða sérsveitarmenn og menn
úr áhöfn vélarinnar og hrósaði
þeim fyrir æðruleysi á hættu-
stund. Talið er að málalok auki
líkurnar á að Balladur verði næsti
forseti Frakklands.
Fjórir kaþólskir prestar, þrír
franskir og einn belgískur, voru
myrtir í Alsír í gær en þar hafa
átök milli sljórnvalda og bókstafs-
trúarmanna múslima kostað
20.000 manns lífið síðustu árin.
■ Ráðgerðu að sprengja/20
■ Átök í Alsír/32
Dúdajev biður stjórn Tyrkja um hernaðaraðstoð gegn Rússum
Múslimaríki livetja til fríð-
arsamninga í Tsjetsjníju
, Reuter
ISRAELSKIR lögreglumenn kljást við Palestínumenn sem
mótmæltu í gær landnámi gyðinga á hernumdu svæðunum.
Átöká
Vestur-
bakka
Al-Khader. Reuter.
ÍSRAELSKIR her- og lögreglu-
menn beittu valdi í gær til að fjar-
lægja fólk, sem kom saman til
að mótmæla nýrri byggð gyðinga
á Vesturbakkanum. Segja Palest-
ínumenn, að þessi atburður geti
stofnað friðarviðræðunum við
ísraela í voða enda eru ísraelskar
byggðir á hernumdu svæðunum
eitt alvarlegasta ágreiningsefnið.
Það voru ekki aðeins Palestínu-
menn, heldur ísraelar einnig, sem
mótmæltu fyrirhugaðri gyðinga-
byggð skammt frá Betlehem.
Hafði fólkið ekki fyrr verið rekið
burt en jarðýtur komu á vettvang
til að grafa fyrir undirstöðum 500
húsa, sem eiga síðar að verða
hluti af gyðingabyggðinni Efrat.
Palestínumenn í bænum Al-Khad-
er segja hins vegar, að um sé að
ræða hluta af þeirra landi.
Mikil reiði ríkir meðal Palest-
ínumanna vegna þessa máls og
hafa margir á orði, að eina leiðin
sé að hætta friðarviðræðum við
ísraela. Ætla þeir einnig að höfða
mál en íbúar í Al-Khader segjast
hafa skjöl, sem sanni eignarrétt
þeirra á landinu. Ýmsir frammá-
menn í ísrael, til dæmis umhverf-
ismálaráðherrann og ráðherra
lögreglumála, vilja virða óskir
Palestínumanna í m'álinu og fá
byggingarframkvæmdum frestað.
Moskvu, Ankara. Reuter.
BORÍS Jeltsín Rússlandsforseti hét því í gær að hætt yrði loftárásum á
heimili óbreyttra borgara í Grosní, höfuðborg uppreisnarhéraðsins
Tsjetsjníju í Kákasus. Forsetinn sagði á hinn bóginn í sjónvarpsávarpi
sínu til rússnesku þjóðarinnar að fullt sjálfstæði héraðsins kæmi ekki til
mála og stjórn héraðsforsetans Dzhokars Dúdajevs væri alvarlegasta
ógnin núna við innra öryggi sambandsríkisins. Leiðtogar Tyrklands,
Saudi-Arabíu og fleiri múslimaríkja lýsa áhyggjum sínum vegna málsins
og hvetja til þess að deilur Rússa og Tsjetsjena verði leystar með friðsam-
legu móti.
Dúdajev sagði í viðtali, sem Itar-
Tass tók við hann skömmu áður en
Jeltsín flutti ávarp sitt, að innrás
Rússa í héraðið hefði mistekist.
Hann hvatti Moskvustjórnina til að
draga herinn á brott og sagði
Tsjetsjena ekki vilja úthella rúss-
nesku blóði. Skýrt var frá því í gær
að sonur Dúdajevs hefði særst
hættulega á mánudag í bardagá við
Rússa skammt frá Grosní.
Dúdajev bað Tyrki um hernaðar-
aðstoð í sjónvarpsviðtali í gær. Hann
sagði að Tyrkir ættu langdrægar
sprengjufiugvélar. Þeir ættu að láta
þær Tsjetsjenum í té og stjórn sín
myndi nota vélarnar tii að gera
loftárásir á Moskvu.
Utanríkisráðherra Tyrklands,
Murat Karayalcin, sagði í gær að
sérhver tilraun Rússa til að efla til
valda nýja stjórn í Tsjetsjníju án
þátttöku Dúdajevs myndi ekki auka
líkurnar á lausn deiiunnar. Múslima-
þjóðir í Kákasus hafa öldum saman
litið á Tyrki sem verndara sína gegn
rússneskri útþenslustefnu.
Talsmaður Bandaríkjastjórnar
fagnaði því í gær að loftárásum á
Grosní yrði hætt og sagðist vona
að friðsamleg lausn fyndist. Utan-
ríkisráðherra Póllands sagði stjórn
sína hafa áhyggjur af því að stjórn-
völd í Moskvu beittu sér af svo miklu
offorsi gegn Tsjetsjenum en talið
er að tugir óbreyttra borgara hafi
fallið í árásunum á Grosní. Hundruð
þúsunda hafa flúið héraðið.
Andstaða
við Jeltsín
Jeltsín sagði í ávarpi sínu að
ekkert hérað hefði rétt til að segja
skilið við rússneska sambandsríkið.
„Undanfarin þtjú ár hefur sam-
bandstjórnin [í Moskvu] af mikilli
þolinmæði reynt að koma hinum
svonefndu leiðtogum Tsjetsjena í
skilning um að útilokað sé að hérað-
ið geti verið í Rússlandi en jafn-
framt utan þess,“ sagði forsetinn.
Skoðanakannanir gefa til kynna að
Rússar séu óánægðir með störf og
stefnu Jeltsíns, 75% eru andvíg
íhlutuninni í Tsjetsjníju og fer hlut-
fallið vaxandi.
Er Jeltsín flutti ávarp sitt í gær
voru rétt 15 ár liðin frá því að Sovét-
ríkin gömlu sendu herlið til Afgan-
istans þar sem það barðist í tíu ár
og varð að lokum að hörfa eftir að
hafa misst um 13.000 manns.