Morgunblaðið - 28.12.1994, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 1994 3 7,
PHIUPS
'PWU'M
AÐSENDAR GREIINIAR
að afbrotum þarf að
eiga þess kost að kynn-
ast afleiðingum gerða
sinna sem fyrst, segir
Ómar Smári Ár-
mannsson, sem telur
að hér á landi séu allar
aðstæður til að hafa
megi stjórn
á afbrotatíðni.
Ungt fólk sem staðið er
Þessi tvítugi maður hefur aðeins
einu sinni á löngum afbrotaferli
þurft að afplána stuttan dóm þrátt
fyrir að hafa verið á fullu í afbrotun-
um svo til óslitið frá tólf ára aldri.
Þegar hann fékk dóminn mundi
hann ekki eftir atvikinu, sem verið
var að dæma hann fyrir, svo langt
var um liðið og hann verið í mikilli
óreglu á tímabilinu.
Ætla mætti að kerfið hafi verið
sniðið að þörfum og áhuga þessa
manns fremur en að það beri hag
almennings fyrir bijósti. Á meðan
ungum afbrotamönnum er gefinn
kostur á að halda afbrotaferli sínum
áfram í þeim mæli er raun ber vitni,
á meðan þeim í eiginlegri merkingu
er gefinn „afsláttur" á refsingu eft-
ir því sem þeir komast ^upp með
fleiri afbrot, á meðan þéir sjálfir
gera sér grein fyrir að ekki er gef-
in út ákæra á hendur þeim á meðan
þeir halda áfram óslitnum afbrota-
ferli, á meðan ekki er tekið með
skilvirkum hætti á málum þeirra, á
meðan dómar eru svo vægir að sí-
brotamenn telja það ekki eftir sér
að þurfa að sitja inni í fangelsi, á
meðan ekki eru önnur og virkari
úrræði fyrir hendi og á meðan þeim
er veittur eins lítill sálfræðilegur
stuðningur og raun bér vitni á af-
brotum eftir að fjölga hér á landi.
Ungt fólk, sem staðið er að verki
við að fremja ofbeldisverk eða af-
brot, eða afbrot sannast á, þarf að
eiga þess kost að kynnast afleiðing-
um gerða sinna sem fyrst eftir að
það átti sér stað. Hugtakið síbrota-
maður, eins algengt og það er, verð-
ur til í kerfi sem virkar illa. Hvert
einstakt mál hvers einstaks afbrota-
manns á að taka fyrir sem slíkt,
rannsaka, gefa út ákæru, dæma
og viðkomandi á að fá tækifæri til
þess að taka út viðurlög í beinu
framhaldi af því. Þessi krafa kallar
ekki endilega á breytt lagaákvæði
ACO hf.
Skipholti 17
105 Reykjavík
S/mi 562-7333
E.S.T. hf.
Glerárgötu 30
600 Akureyri
Sími 96-12290
H.K.H. hf.
Skipholti 50 c
104 Reykjavík
Sími 562-0222
Tæknibær
Aðalstræti 7
101 Reykjavík
Sími551-6700
manna þar sem játn-
ingar eða sannanir
liggja fyrir um sök,
þarf rannsókn í málum
þeirra að geta gengið
fljótt fyrir sig, það á
að vera hægt að gefa
út ákæru svo til í beinu
framhaldi af rann-
sókn, þau mál segja
dómarar að eigi að
vera hægt að dómtaka
með stuttum fyrirvara
og ekki síst; úrræði
þurfa að vera fyrir
hendi varðandi mögu-
leika á „vænlegri refs- ómar Smári
ingu“. Dómarar eiga í ' Ármannsson.
þeim málum sem og í
málum ungra afbrotamanna að gæslu
hafa miklu rýmri úrræðamöguleika Reikna
en þeir hafa í dag. „Refsingin" á eigi að
m.a. að taka mið af því
ástandi sem afbrota-
maðurinn er í, hvernig
hún megi verða til þess
að hann komist inn á
rétt spor aftur, hvernig
draga megi úr líkum á
að hann haldi afbrota-
ferlinum áfram að lok-
inni „refsingu“, hver
verðskulduð refsingin á
að vera miðað við fram-
ið afbrot og hvernig er
hægt að halda honum
frá þátttöku í þjóðfé-
laginu á meðan ekki er
sýnt að hann vilji láta
af afbrotaferlinum.
Grundvöllur lög-
er þjónustan við fólkið.
má með að slíkt hið sama
gilda um aðrar stofnanir
Ttílvuvæðing hf.
Hafnargötu 35
230 Keflavík
Sími 92-14040
Hátíðni
Víkurbraut 4
780 Höfn
Sími 97-81111
Ttílvusalan hf.
Sudurlandsbraut 20
108 Reykjavík
Sími 581-3777
Heimilistæki hf.
Sætúni 8
105 Reykjavík
Sími 569-1400
Tölvuþjónustan hf.
Vesturgötu 48
300 Akranesi
Sími 93-14311
PóstMac hf.
Horni, Kjalarnesi
270 Mosfellsbær
Sími 566-6086
Boðeind
Austurströnd 12
170 Seltjarnarnes
Sími 561-2061
Örtölvutækni - Tölvukaup hf.
Skeifunni 17
108 Reykjavík
Sfmi 568-7220
fólksins. Trúnaður og skyldur lög-
reglu gagnvart fólkinu er ekki bara
þess sem hún þarf að hafa afskipti
af vegna ofbeldis og afbrota, heldur
engu að síður því sem hún á að
vernda gagnvart afbrotamönnum.
Ekki má gera lítið úr réttindum
þeirra ógæfusömu, en rétti og vernd
hinna löghlýðnu gegn afbrotum má
ekki gleyma þegar rætt er um rétt
einstaklingsins. Hinir löghlýðnu
eiga líka sinn rétt.
Hér á landi eru allar aðstæður
til að hafa megi stjóm á afbrota-
tíðninni. Til þess að svo megi verða
þurfa allir, sem vinna að því að
draga úr líkum á afbrotum, að gera
sér skýra grein fyrir hlutverki sínu
í þágu almennings.
Höfundur er aðstoðar-
yfirlögregluþjónn í Reykjavík.
GSS á íslandi hf.
Mörkinni 6
108 Reykjavík
Sími 568-1900
HÉR Á eftir fer saga manns, sem
nú gæti verið um tvítugt. Hann
hefur komið við sögu afbrotamála
frá tólf ára aldri, fyrst vegna
hnupls, síðar vegna skemmdar-
verka, bílþjófnaða, ölvunaraksturs,
líkamsmeiðinga, sölu fíkniefna og
bmggs, þjófnaða og innbrota. Mál
hans hafa verið tekin fyrir í törnum,
enda hefur hann á tímabilinu feng-
ið ákærufrestun, skilorð og vægan
dóm. Skömmu eftir að hann var
látinn laus var hann handtekinn á
innbrotsstað. í framhaldi af hand-
tökunni viðurkenndi hann tólf önn-
ur innbrot á aðeins tveimur dögum.
Rannsóknarlögreglan gerði kröfu
um síbrotagæslu, enda mátti telja
víst að maðurinn myndi halda af-
brotaferlinum áfram að fenginni
reynslu. Kröfunni var hafnað af
Hæstarétti. Manninum var sleppt
lausum. Daginn eftir var hann
handtekinn á innbrotsstað og á
honum fundust fíkniefni. Hann ját-
aði verknaðinn og var sleppt laus-
um.
heldur miklu fremur á aukinn
áhuga á þessum málum, svolítið
aðra hugsun og breytt vinnubrögð.
Þeir sem koma t.d. endurtekið við
sögu afbrotamála eiga að fá flýti-
meðferð í kerfinu. Þeir eru með
endurteknum afbrotum að biðja um
sérstaka afgreiðslu sinna mála og
það á að láta það eftir þeim.
Til þess að skilvirkni geti orðið
sem mest í þeim málum síbrota-
Phil ips Brilliance 1 5” sk jár
fyrii i ' margmiðlun. 1 fær sk :iár
víðóma hátölurum.
Mikil skerpii og réttir litir.
I'.iU mi .uH ins Ix rin.i ki i Iromstn roU
som gei.t hoiIiU ptln öllugan og Ijolh.vlun
I s" skjá ,t s\o goön \eröi.
Philips Hrillianoi.'1M cr mcö innht t’gö-
um móouu m.tgu.int og h.uölurum,
ho\ rn.iritilstongi og still.tnlogum hljoö-
stvrk sctn golur moguk-tk.t ,t ,tö h.vta
hljoöi \ iö \ orkt lni t margmiölun.
ti.uöi sk|,nm ntlarinn.tr oru mikil
mt'ö upplausn allt aö I JN0 \ I 02 i
punktum. Okkar t igiö Fast Rcl'tvsh,AI I
ti'iknar skjamynilina a hr.tö.t upp aö M
N0 riöum t uppl.tusn 102 i \ ~(>N M'tn 11
uofur mjög stitöuga m\ nd an llökts.
Mvtulg.uöi skjasins vru t instök ou '
í|! S
j>\ t ht'Utar hantt mjog wl jx'im svm
\ inn.t \ iö og M.k intosh ö töl\ur
og ast.uöan ur meöal annars llatur
myndlampi mcö skuggasm osj 0.2N mm
hili milli punkta. Uhtlips BriIliancciM
sti iist kritl'ur nuttmans um lirla útgcislun
og upptyllir staölatva MP.R-ll fvrir litl.i
utgcislun og l (X)-02 tyrir orkusparnaö.
BRIlllANCE
HIGH RES0LUTI0N M0NIT0RS
-■* 7J%

» f ;: :
MÉ ■&'$ í

PHILIPS
Málefni ungra
afbrotamanna