Morgunblaðið - 16.02.1995, Blaðsíða 18

18 FIMMTUDAGUR 16. FEBRÚAR 1995
ERLEIUT
MORGUNBLAÐIÐ
Kaffihúsabyltingin á Cybersmith í Massachusetts
Panta sér kaffibolla
með tölvupósti...
Boston. Morgiinblaðið.
Tekist á
umeignir
Puccinis
Róm. The Daily Telegraph.
ÁKVEÐIÐ hefur verið að þriðj-
ungrir eigna italska tónskáldsins
Giacomos Puccinis muni renna
til óskilgetins barnabarns hans
en deilur um arf eftir Puccini
hafa staðið í langan tíma. Meðal
þess sem um ræðir er glæsihús
tónskáldsins í Toscana þar sem
hann samdi meðal annars óper-
_urnar Toscu og Madame Butt-
erfly.
Sonardóttirin Simonetta
Puccini, 66 ára, hefur unnið
launalaust í mörg ár við að koma
röð og reglu á skjalasafn afa
síns. Viðurkennt er að hún er
eini afkomandi tónskáldsins en
þar sem hún er óskilgetin, var
hennar ekki getið í erfðaskrá
Antonios föðurs síns en hann
lést skömmu eftir heimsstyrjöld-
ina síðari.
Ekkja Antonios, Rita, erfði
eignirnar og er hún lést árið
1979, runiiu þær til bróður henn-
ar, Livio. Hann lést fyrir
skömmu og frá þeim tima hefur
þjónn hans, Pasquale Bella-
donna, lifað í vellystingum
praktuglega og ausið fé út af
bankareikningum að sögn Aldos
Giarrizzos, skiptastjóra bús
Puccinis.
Áhugi á fögrum konum
Tónskáldið lést fyrir 71 ári
í Brussel, auðugur maður. Son-
ur hans hlaut í arf áhuga föður
síns á fögrum konum en hann
lifði ekki lengi til að njóta arfs-
ins.
Dóttir hans, Simonetta hefur
lýst yfir ánægju sinni með úr-
skurð skiptastjórans og vonast
til þess að geta komið eignum
tónskáldsins í sæmilegt horf.
A KAFFIHUSUM á maður því að
venjast að sjá fólk í þungum þönk-
um yfir bók eða blaði, eða í heitum
samræðum. Nú er hins vegar í
uþpsiglingu bylting í kaffihúsa-
menningu: tölvan hefur haldið inn-
reið sína.
í Cambridge í Massachusetts
var á föstudag opnað tölvukaffi-
hús, Cybersmith, þar sem hægt
er að sitja við tölvuskjá og ferð-
ast vítt og breitt um Internetið,
og þegar þorstinn sækir að þarf
ekki einu sinni að líta upp, heldur
nægir að senda tölvupóst: „Café
au lait og croissant með hraði,
takk!“
Reynslulaus glanni
á upplýsingahraðbraut
48 tölvum hefur verið komið
fyrir í hinu viðarklædda kaffihúsi,
sem er á besta stað við Kirkju-
stræti, steinsnar frá Harvard Squ-
are. Þar er hægt að notfæra sér
ýmsa tölvuþjónustu, allt frá því
að kanna Internetið og America
on Line til lítt þekktra viðkomu-
staða á borð við Women’s Wire.
Einnig er hægt að nota geisla-
diskadrif, fara í tölvuleiki og
bregða sér úr viðjum hversdags-
leikans inn á viðsjárverðar brautir
sýndarveruleikans. Afnot af tölvu
kosta um 700 krónur á klukku-
tíma.
Marshall Smith, eigandi Cyb-
ersmith, hefur náð góðum árangri
í rekstri bókabúða (Booksmith) og
myndbandaleika (Videosmith), en
hann er reynslulaus glanni á upp-
lýsingahraðbrautinni. Sonur hans,
Jed Smith, kom hugmyndinni að
hjá föður sínum. Smith eldri þyk-
ist þess fullviss að viðskiptavinirn-
ir muni þyrpast að. Spumingin sé
hvort þeir komi oftar en einu sinni.
Dragnætur og flæmsk
veggteppi
Þjónarnir á Cybersmith kunna
ekki aðeins skil á kaffi og kökum.
Þeirra hlutverk er einnig að leið-
beina viðskiptavinum, sem óvanir
eru tölvum og vita ekki betur en
að Intemetið sé afbrigði af drag-
nót og halda að Veraldarvefurinn
sé notaður til að gera flæmsk
veggteppi.
Þessi hugmynd er ekki alveg
ný af nálinni. Þetta er fyrsta kaffi-
hús sinnar tegundar í Bandaríkj-
unum, en svipað kaffihús hefur
verið sett á fót í London og víða
sitja ein eða tvær tölvur úti í horni
á kaffihúsum. Stefnan virðist hins
vegar vera sú að tölvan taki við
af dagblaði á priki og þeir, sem
vilja setjast niður yfir kaffibolla
til skrafs og ráðagerða, verði gerð-
ir að hornrekum. Og einn góðan
veðurdag verður ekki aðeins hægt
að panta kaffibollann með tölvu-
pósti, heldur fá hann þannig líka.
GESTIR slökkva andlegan og líkamlegan þorsta sinn, fremst
er setið við skjáinn en aftar er sýndarveruleikinn kannaður.
Vello Saatdalo, formaður utanríkismálanefndar eistneska þingsins
Erum ekki að reyna að
valda kiofningi í Rússlandi
VELLO Saatdalo, formaður utan-
ríkismálanefndar eistneska þings-
ins, segir Eistlendinga viðurkenna
rétt Tsjetsjena til sjálfstæðis og
að þing landsins hvetji ríkisstjóm-
ina til að viðurkenna sjálfstæði
Tsjetsjníju þegar ástandið í al-
þjóðamálum geri það kleift. Eist-
lendingar geri sér hins vegar fylli-
lega grein fyrir því að nú sé ekki
rétti tíminn til þess.
„Við minnumst þess að íslend-
ingar voru fyrstir til að viður-
kenna sjálfstæði Eistlands. Við
emm mjög þakklát fyrir stuðning
ykkar þegar land okkar var í erf-
iðri stöðu“, sagði Saatdalo í sam-
tali við Morgunblaðið í gær.
- Viljið þið þá sýna Tsjetsjen-
um sams konar stuðning með þessu?
„Þjóðin hefur þjáðst mikið í þessu stríði.
Hún hefur sama rétt til sjálfstæðis og við höfð-
um. Við emm ekki að reyna að valda klofningi
í Rússlandi með þessu. Tsjetsjníja er enn eitt
lýðvelda Rússlands."
- Sagt er að Dúdajev eigi eistneska eigin-
konu og hann mun hafa verið yfirmaður í her-
afla Sovétmanna í Tartu í Eistlandi. Hafa þessi
tengsl hans við Eistland haft einhver áhrif á
ákvörðun og yfirlýsingu þingsins?
„Ég hef ekki áður heyrt að kona Dúdajevs
sé eistnesk, þó að það geti vel ver-
ið. Þeir eru ekki margir sem kynnt-
ust Dúdajev utan Tartu er hann var
hér enda var hann ekki virkur í
stjórnmálaumræðu. Sjálfur þekkti
ég hann ekki. Þessi tengsl varða
þetta mál ekkert, hér er um sjálfsá-
kvörðunarrétt þjóðar að ræða.“
- Rússar hafa sakað Eistlend-
inga um að skipta sér að rússnesk-
um innanríkismálum með að ákveða
að viðurkenna sjálfstæði Tsjetsjníju.
Segja þeir hana ögmn sem muni
hafa slæm áhrif á samskipti ríkj-
anna. Óttist þið að sú verði raunin?
- „Með því að for-
dæma okkur eru Rússar
í raun að fordæma Evróp-
uráðið, sem lýst hefur
yfir áhyggjum sínum af ástandinu í
Tsjetsjníju og látið að því liggja að
framferði Rússa í Tsjetsjníju hindri aðild þeirra
að ráðinu. Andrej Kozyrev, utanríkisráðherra
Rússlands, getur ekki gagnrýnt ráðið opinber-
lega þar sem Rússar sækjast eftir aðild; svo
að þeir beina spjótum sínum að okkur í staðinn.
Brot á samþykkt ÖSE
I yfirlýsingu eistneska þingsins er byijað á
því að lýsa yfir stuðningi við ályktun Evrópur-
áðsins auk þess sem því er lýst yfir að þingið
telji hernað Rússa í Tsjetsjníju vera brot á
samþykkt fundar Öryggis- og samvinnustofn-
unar Evrópu (ÖSE) í Búdapest í desember sl.
Þar segir að ríki hafi rétt til að beita hervaldi
til að leysa innanríkisátök en þar með er ekki
sagt að leyft sé dráp á almennum borgumm.
Afhentu Dúdajev rúblur
En þetta hefur vissulega_ haft áhrif á sam-
skipti þjóðanna nú þegar. Á morgun átti heim-
sókn rússneskrar þingnefndar til Eistlands að
hefjast en henni hefur verið aflýst. En það er
ekki hægt að sitja aðgerðarlaus hjá þegar ver-
ið er að drepa fólk. Það er ekki innanríkismál."
í Reuíers-fréttum er sagt að Dúdajev, sem
var hershöfðingi í sovéska flughern-
um og barðist um hríð í Afganistan,
hafi 1987 - 1990 verið yfirmaður
deildar langdrægra sprengjuflugvéla
sem hafði aðalstöðvar sínar í Tartu.
Hann hafi einnig verið yfirmaður
setuliðsins í borginni og sýnt hug sinn til bar-
áttu Eistlendinga, m.a. hafí hann eitt sinn lát-
ið fallhlífahermann á flugsýningu stökkva út
með eistneska fánann og breiða hann út í fall-
inu.
Talið er að Eistlendingar, sem tóku upp eig-
in mynt eftir sjálfstæðið, hafi látið stjórn
Dúdajevs fá birgðir af rússneskar rúblum, sem
til vora í landinu, fyrir lítið fé en málið fór
afar leynt og hefur ekki verið að fullu upplýst.
Dzhokar
Dúdajev
„Þora ekki að
gagnrýna Evr-
ópuráðið“
Gagnrýna
Ung'verja
RÚMENSKA þingið hefur
samþykkt með miklum meiri-
hluta yfírlýsingu þar sem
helstu fulltrúar ungverska
minnihlutans em sakaðir um
að vilja ijúfa einingu ríkisins
en Ungveijarnir, sem em um
1,6 milljónir, vilja aukið for-
ræði í eigin málum. Einnig
krefjast þeir þess að tunga
þeirra og menning hljóti auk-
inn rétt.
Von á betri
rafhlöðum
JAPANAR segjast hafa stigið
stórt skref í átt til smíði nýrr-
ar rafhlöðu, sem verður miklu
léttari og geymir meiri orku
en þær, sem nú em notaðar
og hægt að endurhlaða. Em
skautin ekki úr málmi eins og
verið hefur í meira en 100 ár,
heldur úr lífrænu plasti, tveim-
ur fjölliðum, dimercaptan og
polyaniline.
Skaut á skip
af slysni
ÞÝSKUR ormstuflugmaður
blindaðist svo af sólinni fyrir
skömmu að hann lét sprengj-
um rigna yfír skip á skotæf-
ingum yfir Eystrasalti í stað
sérstaks skotmarks. Enginn
slaðaðist þó vegna þess að um
æfíngasprengjur var að ræða
en ekki raunverulegar.
Betri rönt-
genmyndir
VÍSINDAMENN í Ástralíu
hafa fundið leið til að magna
upp röntgengeisla þannig að
þeir gefí betri mynd en um
leið er hægt að nota miklu
minni skammt en nú er gert.
Er þessi uppgötvun talin koma
að miklu gagni við leit að
krabbameini í bijósti þar sem
læknar veigra sér við að taka
oft myndir af sömu konunni.
Tyson úr
fangelsi?
HNEFA-
LEI-
KAKAPP-
INN Mike
Tyson, sem
setið hefur í
fangelsi fyr-
ir að nauðga
19 ára
stúlku, kann
að verða lát-
inn laus úr fangelsi í næsta
mánuði vegna góðrar hegðun-
ar. Þetta kom fram í fréttum
CATAfejónvarpsstöðvarinnar.
Dómurinn yfir Tyson, sem
felldur var í mars 1992, var
sex ár.
Enn tími til
að semja
MICKEY Kantor, viðskipta-
fulltrúi Bandaríkjanna, sagði
í fyrrakvöld, að Kínveijar
hefðu tíma til að ná samkomu-
lagi um verndun höfundarrétt-
ar og koma þar með í veg
fyrir viðskiptastríð við Banda-
ríkin. Segir Kantor, að Kín-
veijar verði strax að loka 26
verksmiðjum í suðurhluta
landsins en í þeim hafa verið
framleiddar 75 milljónir ólög-
legra geisladiska á ári.