Morgunblaðið - 16.03.1995, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 16. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT

PfSTUTT
Ætla að
velja for-
sljóra WTO
á 10 dögum
SENDIHERRAR hjá Heim-
sviðskiptastofnuninni (WTO)
gáfu sér í gær 10 daga frest
til þess að ljúka níu mánaða
leit að framkvæmdastjóra
stofnunarinnar. Ágreiningur
hefur verið um valið en mestar
líkur eru þó taldar á að ítalinn
Renato Ruggerio hreppi
hnossið.
>
Iranir taka
njósnara
ÍRANIR kváðust í gær hafa
handtekið ísraelskan njósnara
i borginni Karaj, 40 km suður
af Teheran. Fjöldi samverka-
manna hans hefði verið hand-
tekinn sömuleiðis.
Balladur vill
kappræður
EDOUARD Balladur forsætis-
ráðherra Frakklands er reiðu-
búinn ið mæta Jacques
Chirac í
sjónvarps-
kappræð-
um vegna
forseta-
kosning-
anna 23.
apríl og 7.
maí. Stuðn-
ingsmenn
borgarstjór-
ans tóku fálega í hugmyndina
í gær og minntu á, að af hálfu
Balladurs hefðu tillögur úr
herbúðum Chiracs um kapp-
ræður af því tagi ekki hlotið
hljómgrunn þegar Balladur
hafði mikið forskot í skoðana-
könnunum.
Balladur
NATO
Aðild hlut-
lausra ríkja
nauðsynleg
WOLFGANG Scháuble, leiðtogi
þingflokks Kristilegra demókrata í
Þýskalandi, sagði nýlega að hlut-
lausu ríkin fjögur í Evrópusamband-
inu (ESB) - írland, Austurríki, Finn-
land og Svíþjóð - yrðu fyrr eða síð-
ar að ganga í Atlantshafsbandalagið
(NATO).
Scháuble sagði að írland hefði
getað notið sérstöðu sem eina hlut-
lausa landið innan ESB þegar aðild-
arþjóðirnar voru aðeins tólf, en stað-
an hefði breyst við inngöngu þriggja
hlutlausra ríkja til viðbótar, að sögn
The Irish Times.
„Ef Austurríkismönnum, Svíum
og Finnum er alvara með Evrópuköll-
un sinni geta þeir ekki haldið sig
utan við svo mikilvægt svið stjórn-
málanna,“ sagði Schaeuble og bætti
við að gera ætti hlutlausu ríkjunum
kleift að öðlast aðild að NATO í
áföngum.
Scháuble er líklegur eftirmaður
Helmuts Kohls kanslara þegar hann
fer frá árið 1998.
60 klst tölvunám
Almenn tölvufræði, Windows, stýrikerfi,
Word 6.0 ritvinnsla, Exel 5.0 töflureiknir og
tölvufjarskipti, m.a. kynning á „lnterneti“.
[1 Tölvuskóli Revkiavíkur
KffnFfitM ■ Boröartúni 28. sími 561 6699
Mikill afsláttur
fimmtudag, föstudag og laugardag!
Bútar — bútar — bútar
Gluggatjaldaefni,
húsgagnaáltlsði
Sófar, sófaborð, stólar
Varðarvoðír, íslensk ull kr. 1.900
epol
1 Faxafeni 7, sími 687731 (
Reuter
IBÚAR í Karte Seh-hverfinu í Kabúl flýja heimili sín undan
sókn stjórnarhersins gegn Taleban-hreyfingunni.
Fyrstu ósigrar
Taleban
Kabul. Reuter.
TALEBAN-hreyfingin í Afganistan
beið ósigur í gær þegar stjórnarher-
menn hröktu liðsmenn hennar frá
herstöð, sem þeir höfðu náð á sitt
vald fyrr um morguninn. Er herstöð-
in rétt fyrir vestan Kabul, höfuð-
borgina, og var taka hennar liður í
áætlunum Taleban um að ná borg-
inni á sitt vald.
Hermenn Taleban náðu Gala-i-
Hyder-herstöðinni á sitt vald á að-
eins hálftíma en létu síðan undan
síga fyrir gagnsókn stjórnarhersins
eftir átta tíma viðureign. Á laugar-
dag voru. Taleban-liðar hraktir frá
Karte Seh-hverfinu í Kabul þannig
að stríðsgæfan virðist liafa snúist
gegn þeim í svipinn að minnsta kosti.
Taleban og stjórnarherinn börðust
með stórskotaliðsvopnum í gær á
nýrri víglínu en beittu ekki fyrir sig
fótgönguliðum.
Taleban-hreyfingin, sem náms-
menn hrundu af stað, hefur farið
sem logi yfir akur í suðausturhluta
Afganistans á síðustu mánuðum og
gáfust margir stríðsherrar upp fyrir
henni næstum án þess að veita mót-
spyrnu. Nú virðist sem átökin í land-
inu muni aðallega standa á milli
hennar og stjórnarhersins.
Israel og Sýrland
Friðarvið-
ræður hefj-
ast að nýju
Jerúsalem, Gaza. The Daily Telegraph.
WARREN Christopher, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, sagði í
fyrrakvöld að ísraelar og Sýrlend-
ingar hefðu fallist á að hefja friðar-
viðræður að nýju eftir þriggja mán-
aða hlé.
Christopher tilkynnti þetta eftir
langa fundi með ráðamönnum í
Damaskus, síðasta viðkomustað
hans á ferð um Miðausturlönd.
Hann sagði að sendiherrar Sýrlands
og Israels myndu hefja viðræður
að nýju i Washington á næstu dög-
um, með milligöngu bandarískra
embættismanna.
Enn er þó óljóst hvernig Christ-
opher gekk að sætta sjónarmið ísra-
ela og Sýrlendinga í hinum fjöl-
mörgu ágreiningsmálum. Banda-
rískir embættismenn sögðu að
Christopher hefði rætt einstök at-
riði varðandi skipan öryggismála í
hugsanlegum friðarsamningi, með-
al annar stærð hlutlausra svæða
og varðstöðvar við landamærin.
Þegjandi samkomulag um
Gólan-hæðir?
Líklegt þykir að ísraelar og Sýr-
lendingar hafi náð þegjandi sam-
komulagi um að friðarsamningur-
inn feli í sér að ísraelar flytji alla
hermenn sína af Gólan-hæðunum,
sem þeir hertóku árið 1967, og að
Sýrlendingar taki upp fullt stjórn-
málasamband við ísrael.
Stjómin hefur lofað að efna til
þjóðaratkvæðagreiðslu verði samið
um að láta landsvæði af hendi og
kveðst sannfærð um að ísraelar
leggi blessun sína yfir niðurstöðu
friðarviðræðnanna.
Láta fanga borga
fæði og húsnæði
ingin Leona Helmsley og mafíufor-
inginn John Gotti.
Boston. Morgunblaðið.
SÚ VAR tíðin að fangar gátu
huggað sig við það að þeir þyrftu
að minnsta kosti ekki að borga
húsaleigu og fæði meðan þeir sætu
inni, en sá munaður virðist vera á
hröðu undanhaldi í Bandaríkjun-
um. Bandaríkjastjórn leggur nú
gjald á dæmda sakamenn og víða
mega tukthúslimir gera sér að
góðu að borga fyrir hvern dag,
rétt eins og á hóteli.
Almenningur hefur fengið sig
fullsaddan af þeirri glæpaöldu,
sem ríður yfir bandarískt þjóðfé-
lag. Þótt tíðni glæpa hafi staðið í
stað og jafnvel lækkað finna
Bandaríkjamenn fyrir meira ör-
yggisleysi en nokkru sinni fyrr og
þrýstingurinn á stjórnmála- og
embættismann að ráðast á vand-
ann eykst stöðugt.
1.000 kr. ádag
Á sama tíma fyllast fangelsi
með óheyrilegum kostnaði og eitt
þeirra ráða, sem farið er að grípa
til, er að láta fangana borga brús-
ann. Að sögn dagblaðsins The
Wall Street Journal þurfa fangar
í Washington-ríki að borga um 15
dollara á dag (um 1.000 krónur),
að undanskildum þeim, sem teljast
undir fátæktarmörkum. í Ber-
sýslu í Pennsylvaníu er ekki farið
í manngreinarálit og fá menn
reikning þótt þeir hafi engar tekj-
ur.
í Michigan-ríki hefur sú upp-
hæð, sem krefjast má af fanga,
verið tvöfölduð og nemur nú 60
dollurum (um 4.000 krónum) á
dag. Það er svipað og nótt á hótel-
inu Holiday Inn.
ER nú komið að því að glæp-
ir borgi sig ekki?
Dómstólum á vegum Banda-
ríkjastjórnar, hins svokallaða airík-
is, var í sjálfsvald sett hvort þeir
létu fanga borga fyrir fangavist-
ina. Seilst var í pyngju ýmissa og
mátti Marion Barry, fyrrverandi
og núverandi borgarstjóri Was-
hington-borgar, gera sér að góðu
að borga 10.000 dollara (um
660.000 ÍSK) fyrir að sitja inni í
sex mánuði fyrir kókaínneyslu.
Það vakti hins vegar reiði að
ýmsir vellauðugir hvítflibbaglæpa-
menn, sumir í pilsum, sluppu alfar-
ið við að borga með sér. Þeirra á
meðal voru fjárfestingafrömuður-
inn Michael Milken, hóteldrottn-
-*'■'*-
inginn John Gotti.
Háir reikningar
Valdið var því tekið úr höndum
dómara og frá og með áramótum
hafa nýir fangar með fáum undan-
tekningum fengið reikning upp á
21.000 dollara (tæplega 1,4 millj-
ónir króna) þegar þeir hafa verið
leiddir inn fyrir þröskuld airíkis-
fangelsa.
Talið er að þetta muni skila 48
milljónum dollara árlega í hirslur
ríkissjóðs, en það hefur ekki verið
öllum ástæða til kæti. Gagnrýn-
endur halda því fram að sumir
fangar verði svo skuldum hlaðnir
þegar þeir loks verða leystir úr
haldi að þeir muni ekki eiga ann-
ars kost en að halda beint inn á
glæpabrautina á ný.
Roger Grott, lagaprófessor við
háskóla í Virginíu, segir hugmynd-
ina minna á miðaldir og bendir á
að sparnaðurinn verði á endanum
enginn fyrir ríkið. Skuldir fanga
muni hrekja þá undir fátæktar-
mörk með þeim afleiðingum að
þeir þurrausi féiagsmálasjóði.
Almenningi finnst hins vegar
engin refsing of hörð um þessar
mundir að því er virðist og fagnar
hveiju skrefi í átt til hertra refs-
inga og erfiðari fangelsisvistar.
Að minnsta kosti hafa fáir fundið
að því að glæpalöggjöfin, sem
Bandaríkjaþing samþykkti á síð-
asta ári, kvað á um það að fangar
í airíkisfangelsum mættu ekki hafa
munað á borð við kaffivélar og
hljóðfæri í fórum sínum.