Morgunblaðið - 09.04.1995, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 9. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Spurningin er ekki lengur hvort, heldur hvenær mesti óskapnaður íslandssögunnar, kvóta-
kerfið, verður lagt að velli.
Tólf mánaða fangelsi fyr-
ir líkamsárás með hamri
HÉRAÐSDÓMUR Reykjaness hef-
ur dæmt 67 ára gamlan mann í
12 mánaða fangelsi, þar af níu
mánuði skiiorðsbundna, fyrir að
hafa í september sl. ruðst að nætur-
iagi inn á heimili konu og barið
hana í höfuðið með hamri og veitt
henni marga aðra áverka með
höggum og spörkum.
Maðurinn hafði staðið í sam-
bandi við konuna sem er á sextugs-
aldri en hún vildi slíta sambandinu.
Kvöldið fyrir árásina hafði mað-
urinn verið á heimili hennar og
fundist hún sýna sér fálæti og
dónaskap. Þegar hann fór brott
hafði hann með sér lykla að íbúð-
inni, sem hann fann í treyju kon-
unnar, að eigin sögn í þeim til-
gangi að lumbra síðar á konunni.
Hann kvaðst hafa verið reiður við
hana fyrir framkomuna í sinn garð
og afbrýðisamur. Maðurinn taldi
sig skömmu áður hafa séð með
kíki af svölum eigin íbúðar að karl-
maður íklæddur slopp væri gest-
komandi hjá konunni.
Nóttina eftir að maðurinn tók
lyklana á brott með sér kom hann
að íbúð konunnar og hafði meðferð-
is vasaljós og hamar með plast-
haus. Hann opnaði dyrnar og ýtti
frá dyrunum reiðhjóli sem konan
hafði sett fyrir dyrnar éftir að hún
varð þess vör að lyklamir voru
horfnir. Konan vaknaði og kom á
móti manninum sem réðst strax á
hana, barði hann hana með hamrin-
um og beindi höggunum að höfði
hennar fyrst og fremst, að sögn
konunnar. Þégar konan náði taki
á hamrinum hafi maðurinn sparkað
ítrekað í hana þar til hann allt í
einu hætti árásinni og fór eftir að
hafa beðist fyrirgefningar.
Síðar um nóttina gaf maðurinn
sig fram við lögreglu og játaði árás-
ina. Hann sat í gæsluvarðhaldi í
15 daga og sætti geðrannsókn.
Niðurstaða hennar var m.a. sú að
árásin hefði mótast af þörf manns-
ins fyrir að hafa einhvern til að
hugsa um sig, þörf fyrir að stjóma
konunni og vonbrigðum, afbrýði-
semi og heift í kjölfar þess að hún
kaus að siíta sambandi við hann.
Eftir árásina var sjö sm djúpur
skurður á höfði konunnar auk
smærri áverka. Þá var talið að hún
hefði brákast á hrygg.
Finnbogi Alexandersson, héraðs-
dómari, sem kvað upp dóm í málinu
taldi sannað að maðurinn hefði
gerst sekur um húsbrot og meiri-
háttar líkamsárás.
Missti stjórn á
skapi sínu
Dómarinn taldi ekki sannað að
vakað hafi fyrir manninum að
ganga svo í skrokk á konunni sem
raun varð á. Miða verði við að
ásetningur um að beita svo harka-
legum aðferðum hafi myndast er
hann missti stjórn á reiði sinni á
staðnum. Árásin hafi getað haft
mikla hættu í för með sér með til-
liti til hamarsins sem maðurinn
beitti og aðferðarinnar þótt afleið-
ingarnar hafi ekki reynst alvarlegri
en raun varð á.
Refsing mannsins þótti hæfilega
ákveðin fangelsi í 12 mánuði en
með hliðsjón af aldri hans og að-
stæðum og því að hann hafði ekki
áður gerst sekur um ofbeldisverkn-
að og að hann gaf sig fram við
lögreglu og játaði brot sitt hrein-
skilnislega þótti mega skilorðs-
binda níu mánuði af refsingunni
þannig að sá hluti falli niður haldi
maðurinn almennt skilorð í tvö ár.
Söluaðili Akureyri
R.SIGMUNDSSON HF.
Haftækni h/f
SIGLINGA - OG FISKILEITARTÆKI
TRYGGVAGÖTU 16101 RVK. SÍMI: 562 2666, FAX: 562 2140
Læknar funda um kynsjúkdóma
Baráttan gegn lek-
anda gengur vel
Ólafur Steingrímsson
~W7~ YNSJÚKDÓMUR-
INN klamydía verð-
ur í brennidepli á
opnum fundi Fræðslu-
nefndar læknafélaganna,
Kvennadeildar Landspítal-
ans, Húð- og kynsjúkdóma-
deildar Landspítalans,
Sýkladeildar Landspítaians
og landlæknis fyrir lækna
laugardaginn 29. apríl.
Fjórum erlendum sérfræð-
ingum hefur verið boðið til
fundarins. Dr. Anders Hal-
lén, dósent við háskólann í
Uppsölum, dr. Raymond
W. Ryan, prófessor við há-
skólann í Connecticut, og
dr. Julius Schachter, pró-
fessor við háskólann í Kali-
fomíu, tala um greiningar-
aðferðir og faraldsfræði
sjúkdómsins og dr. Jorma
Paavonen, prófessor við háskól-
ann í Helsinki, fjallar um fjár-
hagslegu hlið sjúkdómsins.
Olafur Steingrímsson, yfir-
læknir sýklarannsóknadeildar
Landspítalans, segir að innlendir
•sérfræðingar kynni góðan árang-
ur í baráttunni gegn iekanda hér
á landi. Hann segir að tíðnin
hafi farið lækkandi á Norðurlönd-
unum og í ýmsum öðrum Evrópu-
löndum. „En hvergi, mér vitan-
lega, eins og hér. Að lekandi telj-
ist ekki lengur innlendur eða
staðbundinn sjúkdómur," segir
hann. „Eflaust spila hér margir
þættir inn i og ekki má gleyma
því að alltaf eru sveiflur í tíðni
sýkinga. Ef til vill hefur aukin
leit að klamydíu sýkingum haft
sín áhrif á tíðni lekanda hér á
landi og í nágrannalöndunum.
Sýkingarnar lýsa sér eins og því
hefur verið venja, þegar leitað
er að öðrum sjúkdómnum, að
taka sýni vegna beggja sjúkdóm-
anna.
Allar sýkingar sem greindust
á síðasta ári, alls sex tilfelli, áttu
sér stað erlendis miðað við yfir
30 af alls rúmlega 300 tilfellum
árið 1982.“
— Hefur alnæmisumræðan og
minna frjálsræði í kynferðismál-
um haft áhrif?
„Hugsanlega. En hafa ber í
huga að hegðun unga og ólofaða
fólksins sem oftast greinist með
lekanda virðist lítið hafa breyst.
Breytingar í kjölfar alnæmis hafa
aðallega orðið hjá eldra fólki og
hópi karlmanna."
— Ekki hefur gengið alveg eins
vel í baráttunni gegn klamydíu
sýkingum. Hvernig stendur á því?
„Ætlunin er einmitt leita svara
við því á ráðstefnunni síðast í
mánuðinum. Skoða
upplýsingar um
klamydíu sýkingar á
íslandi og meta
hvernig hægt sé að
fækka þeim. Ef til vill
má læra af Svíum.
Þeir hafi verið mjög duglegir að
leit að sýkingum og hefur þeim
fækkað um 40% á einstökum
svæðum.
Við höldum að þeir skimi
meira. Þeir taki fleiri sýni frá
einkennalausu fólki í áhættuhóp-
um, t.d. þegar ungt fólk leitar
ráðlegginga varðandi kynlíf.
Minna er gert af því hér. Eini
hópurinn sem alltaf er skimaður
eru konur áður en þær fara í
fóstureyðingu enda gæti sýkingin
færst upp í legið við aðgerðina."
— Hverjar eru alvarlegustu af-
leiðingar klamydíu?
„Stærstur hluti kvennanna,
allt upp í 80%, er einkennalaus.
En sýkingin getur farið upp í
eggjaleiðara og ófijósemi er al-
►Ólafur Steingrímsson, yfir-
læknir sýklarannsóknadeildar
Landspítalans, er fæddur 5. jan-
úar árið 1942 í Reykjavík. Ólaf-
ur varð stúdent frá Menntaskól-
anum í Reykjavík árið 1963 og
hlaut embættispróf frá Háskóla
íslands árið 1970, almennt
læknaleyfi árið 1974 og sér-
fræðileyfi í sýklafræði árið
1976. Hann hefur verið ráðgjafi
landlæknisembættisins frá
1979, meðlimur í farsóttanefnd
ríkisins frá 1986 og var skipað-
ur forstöðumaður fræðasviðs
sýklafræði við læknadeild Há-
skóla íslands í maí árið 1992.
Eiginkona Ólafs er Björk Finn-
bogadóttir hjúkrunarfræðingur
og deildarsljóri í blóðskilunar-
deild Landspítalans.
gengasta alvarlega afleiðingin.
Síðan getur klamydía aukið líkur
á utanlegsfóstri og slíkt getur
auðvitað verið hættulegt. Að öðru
leyti er klamydía ekki hættulegur
sjúkdómur. Karlmenn fá sviða við
þvaglát og svo fær lítill hluti
sjúklinganna liðabólgur og aðra
fylgikvilla.“
— Hverjir koma í rannsókn
vegna grunns um klamydíusýk-
ingu?
„Sumir koma af því þeir telja
sig hafa tekið áhættu með því
að sofa hjá einhveijum. Fleiri
koma vegna einkenna eða vegna
þess að þeir eru hluti af keðj-
unni. Okkar löggjöf gerir nefni-
lega ráð fyrir því að lekanda eða
klamydíusmit sé rakið.
Við höfum hins vegar greint
mikla viðhorfsbreytingu á síðustu
árum. Fólk er fúsara að koma til
skoðunar en áður. Ég nefni að á
Húð- og kynsjúkdómadeildinni
hefur komum stúlkna
fjölgað til muna. Hér
áður var hlutfallið
svona tveir þriðju
hlutar strákar og einn
þriðji hluti stelpur.
Nú er hlutfallið hins
vegar orðið alveg jafnt. Skilning-
ur ungs fólks er orðinn mun
meiri en fyrir aðeins nokkrum
árum.“
— Hefur breyting orðið á sjálfri
greiningunni?
„Ef grunur lék á lekanda- eða
klamydíusýkingu hjá strákum
þurfti að koma bómullarpinna
upp í þvagrásina. Þegar hún er
bólgin er sú leið afskaplega
óþægileg og alltaf leið yfir einn
og einn. En fyrir rúmu ári tókum
við upp nýja aðferð og fórum að
greina klamydíu með þvagsýni.
Sú aðferð er miklu auðveldan
fyrir strákana og okkur fínnst
eins og þeir komi frekar. Sama
aðferð verður tekin með konurnar
á árinu.“
Með þvagsýni
má greina
klamydíu