Morgunblaðið - 03.05.1995, Qupperneq 64

Ltm
alltaf á
Miövikudögiun
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBUSCENTRUM.IS / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
MIÐVIKUDAGUR 3. MAI1995
VERÐ I LAUSASOLU 125 KR. MEÐ VSK
Morgunblaðið/Kristinn
Löng bið
eftir vagni
BIÐRAÐIR farþega Strætis-
vagna Reykjavíkur myndudust
við vagnana í gær þegar áætl-
un þeirra fór úr skorðum um
allt að 20 mínútur vegna að-
gerða vagnstjóra SVR. Að-
gerðirnar stóðu frá klukkan
13-19 og fólust í að ekið var
á löglegum hraða auk þess
sem vagnsljórar fóru sér hægt
við afgreiðslu farseðla.
■ Áætlanir röskuðust/2
Mj ólkurfræðing-
ar og bílsljór-
ar boða verkföll
Bifreiðastjórafélagið Sleipnir boð-
aði í gær til allsherjarverkfalls fé-
lagsmanna frá og.með fimmtudegin-
um 11. maí. Mjólkurfræðingafélag
íslands hefur boðað til verkfalls hjá
KEA 8.-10. maí og hjá Mjólkursam-
sölunni í Reykjavík 10.-12. maí.
Þórarinn V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri VSÍ, segir að það
ástand sem stefni í að skapist á
vinnumarkaði í næstu viku, þegar
þessi verkföll og verkfall Sjómanna-
félags Reykjavíkur eiga að koma til
framkvæmda, árétti þá nauðsyn sem
sé á að breyta vinnulöggjöfinni eins
og ráð er fyrir gert í málefnasamn-
ingi nýrrar ríkisstjómar.
Komi til verkfalls Sleipnis nær það
til um 150 bifreiðastjóra sem starfa
hjá um 25 fyrirtækjum á félags-
svæði Sleipnis, sem er höfuðborgar-
svæðið, Reykjanes, Árnes- og Rang-
árvallasýslur, Borgarfjörður og
Eyjafjörður. Verkfallið myndi m.a.
stöðva strætisvagnaferðir í Kópa-
vogi, Hafnarfirði og Garðabæ, svo
og rútuferðir á Keflavíkurflugvöll
og áætlunar- og hópferðir um allt
land. Verkfallið gæti haft áhrif á
framkvæmd heimsmeistarakeppn-
innar í handknattleik.
Verkfallsboðunin var samþykkt á
fundi stjómar og trúnaðarmanna-
ráðs Sleipnis 28. apríl sl. Samningar
Sleipnis hafa verið lausir frá áramót-
um og hefur ríkissáttasemjari deil-
una til meðferðar.
Óskar Stefánsson, formaður
Sleipnis, vildi lítið ræða kröfur í ein-
stökum atriðum en sagði að þær
gætu í undantekningartilvikum
hljóðað upp á um 20% iaunahækk-
un. Aðalkrafan væri um sömu laun
fyrir sömu vinnu og væri þá litið til
þess að kjör alira rútubílstjóra yrðu
sambærileg. í því efni væri litið til
samninga sem í gildi væru hjá Sér-
leyfisbílum Keflavíkur.
Löng saga
Þórarinn V. Þórarinsson sagði
þessar stéttir eiga langa sögu í
vinnudeilum. Hann sagði að verk-
falli sjómanna væri ætlað að lama
vöruflutninga í landinu, verkfalli
Sleipnis að lama fólksflutninga í
tengslum við HM’95 og verkfalli
mjólkurfræðinga ætlað að valda
skorti á þeim nauðsynjum sem
mjólkurvörur væru.
Morgunblaðið/RAX
Krían er
komin
KRÍ AN sást á nokkrum stöð-
um á höfuðborgarsvæðinu
um helgina. Nokkrir dagar
eru síðan þessa vorboðavarð
fyrst vart á Hornafirði. í gær
voru kríur í hópum á Seltjarn-
arnesi en voru mjög styggar.
Fuglaáhugamaður sá eina
kríu flögra yfir Tjörninni í
gærmorgun og búast má við
því að þeim fjölgi þar næstu
daga. Það er mat margra að
sumarið komi fyrst með "
kríunni. Hjá kríunni er aldrei
vetur, heldur fylgir hún
sumrinu yfir sæinn. Meðan
vetur ríkir hér dvelur krían
við Suðurskautslandið.
Morgunblaðið/Stefán Valtýsson
FISKIFRÆÐINGARNIR Ástþór Gíslason og Ólafur S. Ástþórs-
son rannsaka síld sem veiddist í leiðangri á Bjarna Sæmundssyni.
Veiðigjald hugsanlega
eina skynsamlega leiðin
RÖGNVALDUR Hannesson, pró-
fessor í fískihagfræði við Verzlun-
arháskólann í Bergen, segir í grein
sem birtist í blaðinu í dag að hug-
myndir þær um veiðigjald, sem Ámi
Vilhjálmsson, stjómarformaður
Granda, setti fram á aðalfundi fyrir-
tækisins, séu einkar tímabærar.
Til hagsbóta fyrir útgerðina
„Það væri vel reknum útgerðar-
fyrirtækjum til mikilla hagsbóta ef
þau gætu fengið óskerðanlegar
aflahlutdeildir til langs tíma gegn
hæfilegu gjaldi í stað þess að eiga
yfir höfði sér skerðingar af handa-
hófi á aflahlutdeildum," segir
Rögnvaldur í grein sinni.
Þórður Friðjónsson, forstjóri
Þjóðhagsstofnunar, telur það eitt
af sjö meginverkefnum í hagstjórn
hér á landi að leggja á gjald fyrir
nýtingarrétt á auðlindum sjávar.
Þetta kom fram á ársfundi Iðnlána-
sjóðs í gær. Þá sagði Þórður að
draga þyrfti úr sveiflum í sjávar-
útvegi sem skertu hagvaxtargetu
þjóðarbúsins þegar til lengri tíma
væri litið.
■ Stefnir stöðngleikanum/18
■ VeiðigjaId/32-33
Bann á veiðum í Sfldar-
smugunni til umræðu
Síldin hor-
uðenstór
HAFRANNSÓKNASKIPIÐ Bjarni
Sæmundsson kom til hafnar í gær
úr 12 daga rannsóknaríeiðangri.
Leiðangurinn var farinn til að rann-
saka ástand sjávar, átumagn og
síldargöngur austur og norðaustur
af landinu og í vestanverðu Noregs-
hafi; Leiðangursstjóri var Ólafur
S. Ástþórsson.
Að sögn Hjálmars Vilhjálmsson-
ar fiskifræðings og eins leiðangurs-
manna var haldið beint austur af
Reyðarfirði í Síldarsmuguna. Þaðan
var leitað norður á 68. gráðu þar
sem snúið var til vesturs og síðan
til suðausturs í stefnu á Langanes.
„Þetta var mjög gróf yfirferð og
aðallega farin til að kanna hvernig
árar í sjónum með tilliti til hitafárs
og ætis, hvar síld væri og hvað hún
væri að gera,“ sagði Hjálmar.
Kaldi sjórinn út af Áustfjörðum
nær rétt innfyrir landhelgismörkin,
svipað og í venjulegu árferði. Sfld
fannst vestast á 3. gráðu vestur,
sem er langt austan við landhelgis-
mörkin, en þar var hún á stóru
svæði. Hún var að færa sig rólega
til' vesturs. Hjálmar sagði líklega
tvær til þijár vikur þar til færi að
lifna yfír sumaræti í sjónum. „Það
var lítil áta í síldinni sem við skoðuð-
um. Hún var horuð, en stór,“ sagði
Hjálmar. Síldín héít sig á 3-400
metra dýpi á daginn en kom upp á
nóttunni. Hún var mjög stygg og
erfítt að eiga við hana.
Háttaði í
röngu húsi
ÞEIM brá heldur betur í brún,
íbúum húss í vesturbæ Reykja-
víkur, þegar þeir vöknuðu upp
við það aðfaranótt laugardags
að maður hafði berháttað sig
í húsinu. í ljós kom að maður-
inn, sem hafði fengið sér of
mikið neðan í því, hafði farið
húsavillt.
Maðurinn ölvaði taldi sig
kominn heim til sín, opnaði
útidymar sem gleymst hafði
að læsa, berháttaði sig, braut
fötin sín vel saman og lagðist
til svefns. Ibúar hússins urðu
hins vegar varir við hann og
var talið æskilegra að hann
svæfi úr sér í fangageymslum.
Þar náði hann áttum og komst
klakklaust heim daginn eftir.
Lögreglan segir ástæðu til
að brýna fyrir fólki að læsa
útidyrum, því ekki eiga allir
óboðnir gestir jafn saklaust
erindi og sá sem ætlaði að fá
sér blund.
FUNDI íslands, Noregs, Rússlands og Færeyja
um stjórnun veiða úr norsk-íslenska síldar-
stofninum, sem átti að hefjast í Reykjavík í
gær, var frestað til dagsins í dag. Ástæðan var
sú að færeyski fulltrúinn, Kjartan Hoydal, var
veðurtepptur í hejmalandi sínu vegna þoku. Bú-
ast má við að á fundinum í dag verði rætt um
að banna veiðar í Síldarsmugunni svokölluðu,
en þangað hefur síldin gengið að undanförnu.
Þess í stað fái ísland og Færeyjar veiðiheimildir
í norskri lögsögu.
Milli fimm og tíu íslensk síldveiðiskip eru á leið
í Síldarsmuguna og verða komin þangað á
fimmtudag. Gengur það þvert á vilja stjórnvalda
sem fóru þess á leit við útgerðir að þær sendu
skip sín ekki til veiða meðan viðræðurnar stæðu.
Kristján Ragnarsson, formaður Landssam-
bands íslenskra útvegsmanna, segir það ákvörðun
hvers útgerðarmanns fyrir sig hvort hann sendi
skip í Síldarsmuguna, LÍÚ hafi ekkert með það
Útgerðarmenn sjá
ekkert samhengi milli
veiða nú og viðræðna
að gera. Hann segir menn ekki hafa séð í því
beint samhengi af hverju þeir mættu ekki veiða
á opnu hafi þangað sem Norðmenn hefðu sent
sín eigin skip til að veiða úr sama stofni. Persónu-
lega segir hann ósk stjórnvalda tilefnislausa.
Kristján segir að í fyrra hafi íslendingar veitt
20 þúsund lestir á þessu svæði. „Þá gafst ekki
tækifæri til veiðanna nema í 10 daga, þannig að
hver dagur er afskaplega dýrmætur í þessu sam-
bandi því við vitum ekki hve lengi síldin heldur
sig á þessu svæði," sagði Kristján.
Markmiðið með fundinum í Reykjavík er að
ná samkomulagi um aðgerðir til skemmri tíma
til að koma í veg fyrir að skip frá fleiri löndum
en þeim fjórum, sem nú ræða saman, hefji veiðar
í Síldarsmugunni. Stein Owe, formaður norsku
viðræðunefndarinnar, segir í samtali við norska
blaðið Aftenposten um seinustu helgi að Norð-
menn hafi lagt til á fundi landanna í Ósló í síð-
ustu viku að sett yrði á stofn sérfræðinganefnd
til að fjalla um stjórnun síldarstofnsins og kvóta-
skiptingu til lengri tíma. Vel hafi verið tekið í
þær tillögur, þótt málið sé ekki frágengið.
Sammála um að stöðva veiðar í
Síldarsmugunni
Hins vegar segir Owe að löndin fjögur séu
sammála um að stöðva veiðar í Síldarsmugunni
og þess vegna hafi þau samþykkt að halda skip-
um sínum heima. I frétt blaðsins kemur fram
að ísland og Færeyjar hafi ekki nefnt töiur um
kvóta úr síldarstofninum, en fyrir liggi að löndin
tvö verði að fá síldarkvóta í norskri fiskveiðilög-
sögu, á móti því að veiða ekki í Síldarsmugunni.