Morgunblaðið - 20.06.1995, Side 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNÍ 1995
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
r
AÐDÁENDUR
írska rithöf-
undarins Ja-
mes Joyce
komu saman á
föstudags-
morgun til að
minnast „Blo-
omsdags", sem
var 16. júní
1904 en þá gekk Leopold Bloom,
söguhetja bókar Joyce „Ulyssis"
um götur hinnar „kæru, óhreinu
Dyflinnar." Aðdáendur Joyce
snæddu hinn hefðbundna
Bloomsdags-morgunverð; súpu
úr innmat fugla, grilluð kinda-
nýru og lifra^sneiðar, sem þeir
skoluðu niður með Guinnes-bjór.
Þá komu nokkrir erlendir sendi-
menn og Iásu upp úr Ulysses,
m.a. sendiherrar Bretlands og
Kanada, auk sendiherra Banda-
ríkjanna, Brasilíu og Póllands,
en sá síðastnefndi er mikill aðdá-
andi.
Á Bloomsdag er einnig venja
að fólk klætt í búninga frá byijun
aldarinnar, gangi um götur
Dyflinnar og komi við á þeim
stöðum sem nefndir eru í verk-
inu.
„Ulysses" hefur verið þýdd á
130 tungumál og kom út á ís-
lensku í þýðingu Sigurðar A.
Magnússonar.
Geftun nytiahlutum
nýttlíf |
,
RRKI hefur opnað
nytjamarkað með
notaðan húsbúnað
Hlutir á verði fyrir
okkur öll.
Opið frá kl. 13:00 til 18:00
Verkefnið
styrkja:
ÍSLANDSBANKI
SÖRFA
o
gAhumúnustan hf.
Slippfélagið
Málnlngarverksmlðja
NYTJAMARKAÐURINN
REYKJAVÍKURDEILD RAUÐA KROSS ÍSLANDS
Bolholti 6
Sími 588 1440
o
SEVERIN CAFE CAPRICE kqffivélin
sýður vatnið fyrir uppáhellingu.
litla.
Vapotronic suðukerfi.
Innbyggð snúrugeymsla.
1400 W.
Sér rofi fyrir hitaplötu.
Dropastoppari.
Yfirhitavörn.
Glæsileg
nútímahönnun
- engri lík.
Tilboðsverð
nú aðeins
kr. 9.975 stgr.
c
c
0)
E
u>
«o
o
■D
E
D
REYKJAVÍKURSVÆÐI: Byggt og Búið, H.G. Guðjónsson, Suðurveri. Glóey, Ármúla 19, Ralbúðin, Álfaskeiði 31, Hafnarf.
Miðvangur, Hafnarfirði.SUÐURNES: Stapafell hf., Keflavlk. Samkaup, Keflavík. Rafborg, Grindavík. VESTURLAND:
Rafþjónusta Sigurdórs, Akranesi.Trésmiðjan Akur, Akranesi.Kf.Borgfirðinga, Borgarnesi.Blómsturvellir, Hellissandi.
Versl.Hamar, Grundarfirði. Versl.E.Stefánssonar, Búðardal. VESTFIRÐIR: Kf. Króksfjarðar, Króksfjarðarnesi. Skandi hf.,
Tálknafirði. Kf. Dýrfirðinga, Þingeyri. Laufið, Bolungarvik. Húsgagnaloftið ísafirði, Straumur hf., isafirði. Kf. Steingríms-
fjarðar. Hólmavík. NORÐURLAND: Kf. Hrútfirðinga, Borðeyri. Kf. V-Húnvetninga, Hvammstanga. Kf. Húnvetninga,
Blðnduósi. Kf. Skagfirðinga, Sauðárkróki. KEA, Akureyri, og útibú á Norðurfandi. Kf. Þingeyinga, Húsavík. Kf. Lang-
nesinga, Þórshöfn, Versl. Sel, Skútustöðum. AUSTURLAND: Kf. Vopnfirðinga, Vopnafirði.Kf. Fram, Neskaupsstað,
Kf. Héráðsbúa, Seyðisfirði. Kf. Héraðsbúa, Egilsstöðum. Rafalda, Neskaupstað. Kf. Héraðsbúa, Reyðarfirði. Kf. Fáskrúðs-
fjarðar. Kf. A-Skaftfellinga, Djúpavogi. Kf. A-Skaftfellinga, Höfn. SUÐURLAND: Kf. Arnesinga, Vík. Kf. Rangæinga,
Hvolsvelli. Kf. Rangæinga, Rauðalæk. Versl, Mosfell, Hellu.Reynistaður, Vestmannaeyjum. Kf. Árnesinga, Selfossi.
MMMM Einar
MmM Farestveit&Colrf
Borgartúni 28, símar 562-2901 og 562-2900.
Sálumessa Mozarts í dansi
LISTPANS
Ilallgrímskirkja
fSLENSKI
DANFSLOKKURINN
Sálumessa/Requiem Tónlist: W.A.
Mozart. Danshöfundur: Nanna Ólafs-
dóttir. Dansarar: Birgitte Heide,
David Hanratty Greenall, Eldar Vali-
ev, Guðmundur Helgason, Jóhann
Freyr Björgvinsson, Júlía Gold, Lára
Stefánsdóttir og Lilia Valieva. Bún-
ingan Siguijón Jóhannsson. Tónlist-
arflutningun Mótettukór Hallgríms-
kirlgu ásamt Sinfóníuhljómsveit ís-
lands. Stjórnandi: Hörður Áskelsson.
Hallgrímskirkja, 15. júni 1995.
Á SÍÐUSTU dögum Kirkjulista-
hátíðar 1995 hélt Mótettukórinn
ásamt Sinfóníuhljómsveitinni og
einsöngvurum Mozarttónleika, þar
sem Sálumessa og Litanía var flutt.
Í tilefni af flutningi Sálumessunnar
var leitað til Nönnu Ólafsdóttur og
hún beðin um að semja dans við
Sálumessu Mozarts. Árangurinn gat
svo að líta í Hallgrímskirkju í fyrra-
kvöld.
Það er öllum vandi á höndum, sem
ætla sér að bæta einhverju við
tveggja alda gamalt verk, sem þeg-
ar hefur áunnið sér sess í hugum
fólks. Það er jafnvel álitamál, hvort
slíkt skuli yfirleitt gert. Nanna
Ólafsdóttir velur líklega einu færu
leiðina, sem er að sökkva sér í verk-
ið og byggja á tónlist og texta þær
hreyfingar og þau hughrif sem slík
köfun leiðir af sér. Hún myndgerir
sín hughrif, trú höfundinum og þeim
hluta verksins, sem dansaður er.
Sálumessuna náði Mozart aldrei að
ljúka við, eins og frægt er. Nem-
andi hans kom verkinu í þann bún-
ing sem við þekkjum. Mozart dó frá
Sálumessunni ólokinni og Nanna
Ólafsdóttir lætur dansarana hverfa
úr verkinu eftir Lacrimosa-þáttinn
í þriðja kafla verksins, þar sem tal-
ið er að Mozart hafí ritað sínar síð-
ustu nótur.
Textinn er margslunginn og ber
sterkan keim af þjáningu, dómi á
efsta degi, fyrirbænum um fyrir-
gefningu synda þeim látnu til handa
og einnig um eilíft ljós og hvíld.
Dansar Nönnu eru í nýklassískum
stíl, einlægir í sínu myndræna formi
og flæði. Dansinn ber óneitanlega
merki þeirrar blöndu ótta, óvissu,
trúar og iðrunar, sem jafnan má
greina í tengslum við þau vista-
skipti, sem bíða okkar allra. En
þrátt fyrir drungann, verður dans-
inn sem útvíkkun á þeim hughrifum,
sem tónlistin veldur. Það er mjög
vel að verki staðið og bæði danshöf-
undur og flytjendur eiga þakkir
skildar fyrir framlag sitt, en það
voru dansarar íslenska dansflokks-
ins sem dönsuðu verkið af yfirvegun
og öryggi. Ég er sannfærður um
að búningar Siguijóns Jóhannsson-
ar hafa verið kórréttir á teikniborð-
inu og þeir fara vel á mynd. Aftur
á móti voru þeir truflandi á að horfa,
Morgunblaðið/Kristinn
þegar farið var að dansa í þeim.
Laus bönd á höndum þvældust fyrir
og þjónuðu engum tilgangi svo mik-
ilvægum að það réttlætti þá truflun
sem þeir ollu.
Þegar ég hlustaði á Sálumessuna
heima í stofu fyrir tónleikana velti
ég því fyrir mér, hveiju væri við
tónlistina að bæta. Eftir að hafa séð
dansana sannfærðist ég um að
Nanna Ólafsdóttir og dansarar ísl.
dansflokksins fundu leið til að gera
sjónræna upplifun á Sálumessunni
minnisstæða og nýja. Fyrir það vil
ég þakka þeim og einnig aðstand-
endum Kirkjulistahátíðar og flytj-
endum öllum.
Ólafur Ólafsson.
TONLIST
Ilallgrímskirkja
MOZART
Mótettukór Hallgrimskirkju, ein-
söngvarar og hljómsveit fluttu Lita-
níu K.243 og Sálumessuna K.626,
undir stjórn Harðar Áskelssonar
ásamt dönsurum úr Islenska dans-
flokknum. Hallgrimskirkja,
fimmtudaginn 15. júní, 1995.
AF fjórum Litaníum Mozarts, er
sú sem merkt er K.243, viðamest
og reyndar verk sem stendur fram-
ar en sjálf Sálumessan. Það er sagt,
að þar sem Mozart fékk ekki tæki-
færi til að semja óperur, þá hann
var heima í Salzburg, hafi hann
gert trúarverkin að eins konar
óperuverkum og Litanían (K.243),
sem að stíl er sögð vera „stilus
mixtus“, gæti verið dæmi um trúar-
legt óperuverk. Þetta kemur hvað
skýrast fram í gerð tveggja þátta
fyrir sópran, þar sem einsöngsþátt-
urínn Dulcissimum convivium (nr.
6) er í raun óperuaría en í næsta
þætti, Viaticum (nr.7), syngur kór-
sópraninn gamalt lag „Pange
lingva", sem cantus firmus en það
er aðferð sem bæði sver sig í ætt
við tónsmíðaaðferðir tónskálda á
15. og 16. öld og kóralforspilin
eftir J. S. Bach.
Einsöngvararnir Sólrún Braga-
dóttir, Hrafnhildur Guðmundsdótt-
ir, Gunnar Guðbjörnsson og Magn-
ús Baldvinsson opnuðu Kyrie þátt-
inn, sem er eins konar víxlsöngur
við kórinn. Annan þáttinn, Panis
vivus (sem hefst á nærri því eins
Kirkju-
listahá-
tíðin
stefí og Tuba mirum í Sálumess-
unni), söng Gunnar af glæsibrag,
sérstaklega 'flúrhendingarnar.
Næstu þrír þættirnir, Verbum caro
factum, Hostia sancta og Tremend-
um, mynda sérkennilega heild þar
sem kór og einsöngvarar syngja á
vixl og er þessi hluti Litaníunnar
sérlega áhrifamikill. Einsöngvar-
arnir, Sólrún, Hrafnhildur, Gunnar
og Magnús, fluttu samsöngsþætt-
ina mjög vel og mátti heyra þar
fallega mótaðar stófur. Kórinn
söng afbragðs vel, af nákvæmni
og einkar vel sérkennilegar áhersl-
ur og styrkleikabreytingar í þessum
einkennilegu og dramatísku þátt-
um. Svo kraftmikill var kórinn á
köflum að hljómsveitin og sérstak-
lega strengirnir, náðu oft ekki í
gegn en í tónmáli hljómsveitarinnar
getur að heyra margar meistara-
legar tónhugmyndir, sem vel hefði
mátt draga fram.
Sólrún Bragadóttir söng Dulcis-
simum convivium mjög vel, þó flúr-
línurnar virtust á köflum nokkuð
þungar. Á eftir Viaticum kemur
einn rismesti kafli litaníunnar, tví-
stefja fúga, nokkuð frjálslega unn-
in en af þeirri snilld í raddfærslu,
sem aðeins verður jafnað við fúgur
eftir J. S. Bach. Kórinn söng þessa
kraftmiklu fúgu glæsilega. Agnus
Dei þátturinn var vel sunginn af
Sólrúnu og verkið endaði á sömu
tónhugmynd og það hófst á. Flutn-
ingur Litaníunnar var í alla staði
frábær.
Mikið hefur verið ritað um Sálu-
messuna eftir þá Mozart og
Siissmayer og engu öðru þar við
að bæta en að flutningurinn var
mjög vel mótaður. Tónleikarnir í
heild voru glæsilegir, svo að vel á
við að segja að hér hafi stjórnand-
inn unnið mikinn listasigur. Flytj-
endur; kór, einsöngvarar og hljóm-
sveit, voru góðir og þó undirritað-
ur hafi ekki fylgst grannt með
dönsunum, sem dansaðir voru við
Mozart hluta verksins, er ekki
nema gott eitt að segja um slíkt
tiltæki, þó það sé tónlistin sjálf
sem skiptir mestu máli og að nálg-
un hennar byggist fyrst og fremst
á hlustun. og á því sviði er óhætt
að staðhæfa, að flutningur beggja
verkanna var einn af stæstu tón-
listarviðburðum þessa tónleikaárs
og kóróna þess listastarfs sem
unnið er við Hallgrímskirkju. Sjón-
ræn túlkun á tilfinningum Moz-
arts, meðan hann háði dauðastríð
sitt og reyndi að ljúka við Sálu-
messuna og síðan að tákna fjar-
veru hans, með því að láta dansar-
ana hverfa af sviðinu, var nokkuð
áhrifamikil og skildi verkið eftir í
því tómarúmi, sem það hefur ver-
ið, er Sussmayer tók við því.
Jón Ásgeirsson