Morgunblaðið - 18.08.1995, Blaðsíða 32

32 FÖSTUDAGUR 18. ÁGÚST 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
SIG URBJORN
PÉTURSSON
+ Sigurbjörn Pét-
ursson fæddist
á Hjalteyri við
Eyjafjörð 20. des-
ember 1926. Hann
lést á Landakots-
spítala 10. ágúst
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Valrós Baldvins-
dóttir, f. 1887, d.
1958 og Pétur Jón-
asson, f. 1880, d.
a 1943. Systkini hans
voru: 1) Brynhild-
ur, f. 1910, 2) Bald-
ur, f. 1916, 3) Þór,
f. 1919, d. 1953, 4) Jóhanna, f.
1921. Sigurbjörn kvæntist 27.
september 1952 Jónínu Arna-
dóttur frá Hjalteyri, f. 17. ág-
úst 1927. Foreldrar hennar
voru Þóra Stefánsdóttir, f.
1891, d. 1981 og Árni Jónsson,
f. 1882, d. 1950. Dætur Sigur-
björns og Jónínu eru 1) Þóra,
bókasafnsfræðingur, f. 23.
mars 1953 gift Þórði Valdi-
marssyni, viðskiptafræðingi, f.
1950. Börn þeirra: Björn Þór
Sigbjörnsson, dagskrárgerðar-
maður, f. 1972, í
sambúð með Ástríði
Þórðardóttur, við-
skiptafræðingi, f.
1967, Katrín, f.
1976, María, f. 1982.
2) Snjólaug, hjúkr-
unarfræðingur, f.
20. febrúar 1956
gift Magnúsi Guð-
mundssyni, raf-
eindavirkja, f. 1954.
Börn þeirra: Sigur-
jón, f. 1982, Ragn-
heiður Guðrún, f.
1985. 3) Valrós,
iðjuþjálfi, f. 9. nóv-
ember 1958 gift Halldóri Guð-
mundssyni, tæknifræðingi, f.
1955. Börn þeirra: Egill, f.
1985, Edda, f. 1987, Fríða, f.
1994.
Sigurbjörn lauk stúdents-
prófl frá Menntaskólanum á
Akureyri 1947 og prófi í tann-
lækningum frá Háskóla Islands
1954. Hann starfaði sem tann-
læknir á Dalvík og í Reylqavík.
Utför Sigurbjörns verður
gerð frá Fossvogskirkju i dag
kl. 15.
ÞAÐ VAR sérstakt að dvelja á
Hjalteyri í sumar. Það var eins og
eitthvað vantaði í þetta litla sjávar-
þorp við Eyjafjörð. Það var líka
þannig, afí var ekki þar eins og
venjulega þegar ég sótti þorpið
heim. Hann átti við veikindi að
stríða sem komu í veg fyrir að
hann gæti farið norður og sinnt
sumarverkunum. Sótt sjóinn og
gert annað það sem hann var van-
ur að gera.
Það var hinsvegar allt eins og
það átti að vera þegar ég fór þang-
að í fyrra, afi á sínum stað. Hann
stundaði útgerðina sína, lagði
rauðsprettunet og renndi fyrir
þorsk. Stundum bar vel í veiði,
netin voru full og það beit á hvern
krók og þá var kátt á eyrinni.
Stundum var ekkert að hafa og
þá var bara vonað að það gengi
betur næst.
Hjalteyri var líf og yndi afa
míns og flestar mínar minningar
um hann tengjast henni.
Afi gerði ýmislegt til að gera
mig sjófæran. Hann gaf mér björg-
unarvesti og bússur þegar ég var
-*enn bamungur og þannig var ég
gjaldgengur háseti um borð í Þór.
Stundum fékk ég líka að vera stýri-
maður en afi var alltaf skipstjórinn
sem sagði hvar skyldi rennt fyrir
næst. A unglingsárunum fór það
svolítið í taugarnar á mér að fá
engu ráðið en aldrei hvarflaði að
mér að hreyfa andmælum við því
sem hann sagði, það var allt svo
satt og rétt þegar betur var að gáð.
Þó að Hjalteyri hafí skipað stór-
an sess í lífi afa, var líka ýmislegt
annað sem hann hafði mætur á.
Hann fylgdist alla tíð vel með frétt-
um, hlustaði á útvarp og las blöð.
Krossgátur og aðrar þrautir máttu
- ekki framhjá honum fara og spila-
stokkur var gjaman innan seiling-
ar. Þá hafði hann gaman af skák
og þó að við gerðum lítið af því
að tefla saman fór hann stundum
með mig á stórmót inná Loftleiðir,
þegar frægir kappar vom meðal
þátttakenda. íslenskt mál var afa
hugleikið og frá því að ég komst
til vits og ára ræddi hann við mig
um ýmsar ambögur sem hann
heyrði í útvarpi eða sá á síðum
blaða. Tel ég mig búa vel að þeim
samtölum okkar.
.A Það verður öðruvísi að vera á
Hjalteyri eftir að afi er fallinn frá.
Tómlegra. Ég verð ekki vakinn
framar með þeim orðum að fiskur-
inn bíði ekki í allan dag. Nú er það
annarra að taka við skipstjórninni.
Með afa mínum er genginn góð-
ur vinur. Blessuð sé minning hans.
Björn Þór Sigbjörnsson.
Hann var drengur góður - setn-
ing sem lýsir vel mági mínum og
kæmm vini, Sigurbirni Péturssyni
tannlækni frá Hjalteyri, sem lést
10. þessa mánaðar og er í dag
kvaddur hinztu kveðju.
Drengskapur hans kom gleggst
fram í umhyggju fyrir öðrum,
hversu vel hann reyndist öllum sem
til hans leituðu, lagði ríka áherzlu
á að ekki hallaði á þá sem við hann
skiptu, bar að því er virtist hag og
líðan annarra fremur fyrir bijósti
en sjálfs sín. Hann hafði mikla sam-
úð með öllum sem áttu erfitt og
undir högg að sækja, reyndi eftir
megni að koma til hjálpar þar sem
hjálpar var þörf, átti í slíkum tilvik-
um aðeins eina höndina - þá sem
gaf - ekki hina sem tók við endur-
gjaldi.
Sigurbjörn var mikill Norðlend-
ingur og þá einkum Hjalteyringur.
Reykjavík var honum einungis gisti-
staður þaðan sem hugurinn stefndi
ávallt ,heim“ - þ.e. til Hjalteyrar.
Meðan hann var tannlæknir á Dal-
vík fór hann alltaf heim til Hjalteyr-
ar að loknum vinnudegi, um 20 km,
jafnt sumar sem vetur, sama hvem-
ig viðraði. Komst hann þá oft í
hann krappan í vetrarhríðum, en
það aftraði honum ekki, hann fékk
sér bíl sem rann gegnum eða yfir
flesta skafla, heim skyldi hann kom-
ast. Auðvitað var það ekki einungis
staðurinn, sem dró hann til sín þá,
heldur fjölskyldan, sem unni honum
mjög - og sú ást var gagnkvæm -
hans mikilhæfa eiginkona og þijár
afar vel gerðar dætur.
Sigurbjörn og systkini hans erfðu
hús foreldra sinna á Hjalteyri, Ás-
garð, sem reistur var á sama tíma
og síldarverksmiðjan tók þar til
starfa og þar bjuggu Sigurbjörn og
fyölskylda meðan þau störfuðu fyrir
norðan. Systkini Sigurbjarnar
dvöldust þá gjarnan hjá þeim á
sumrin. Svo þegar fjölskyldan flutt-
ist suður fyrir um 20 árum var
Ásgarður alltof stór sem sumarbú-
staður og var því seldur, en systkin-
in keyptu og gerðu upp gamla hús-
ið, æskuheimili sitt, þar sem þijú
yngri systkinin voru fædd. Það
hafði á verksmiðjutímanum verið
nýtt fyrir skrifstofur og þurfti end-
urbóta við og breytinga til að koma
þvl í fyrra horf, sem var gert. Það
hús hefur frá því það var reist ver-
ið nefnt Péturshús og stendur þarna
á sjávarbakkanum. I því húsi hafa
systkinin dvalizt með fjölskyldum
sínum undanfarin sumur og þar var
Sigurbjörn í essinu sínu. Að honum
hvarflaði jafnvel eftir að hann veikt-
ist í janúar síðastliðinn, að hann
hresstist nægilega til þess að geta
séð Péturshús, þó ekki væri nema
í nokkra daga. Af því varð þó ekki.
Áhugamál Sigurbjamar Péturs-
sonar náðu harla langt út fyrir það
svið sem hann hafði valið sér að
starfa á, tannlækningarnar. Meðal
annars var hann góður sagnfræð-
ingur enda allra manna minnugast-
ur. Vitaskuld var saga Hjalteyrar
kjörsvið hans í sagnfræðinni og
hafði hann safnað að sér öllum til-
tækum gögnum um það efni. Full-
yrði ég að engir hafa hvorki fyrr
né síðar vitað meira en hann um
uppbyggingu og þróun þessa við-
felldna eyfírzka sjávarþorps. Fyrir
fáum árum var gerð sjónvarpsmynd
um Hjalteyri og sögu hennar og
hefur hún verið sýnd í sjónvarpi,
að minnsta kosti tvisvar sinnum,
og vakið athygli. Sigurbjöm var að
sjálfsögðu aðalheimildarmaður og
viðmælandi myndgerðarmannsins,
enda er myndin svo vel heppnuð
bæði að efni og skipulagi að mörg
kauptún og bæir á íslandi munu
óska sér að eiga álíka mynd um
sína sögu.
Sigurbjörn Pétursson er allur, en
minning drengskaparmannsins sér-
stæða mun lifa í hugum þeirra sem
þekktu hann. Við hjónin, Jóhanna
systir hans og ég, vottum Jónínu
konu hans, dætrunum þremur og
barnabömunum átta djúpa samúð.
Tíminn síðan hann veiktist hefur
verið þeim erfíður. Og hann hefur
einnig verið okkur hjónunum erfið-
ur. Við höfum bæði misst kæran
bróður og vin.
Sigurbjörn var rhikill vísnamað-
ur, kunni ógrynni vísna og orti sjálf-
ur en fór dult með það. Mér fínnst
vel við eiga að enda þessar línur
með vísu eftir frænda hans, Símon
Dalaskáld, sem hann mælti fram
þegar hann leit Hjalteyri í fyrsta
sinn fyrir rúmum 100 árum:
Hjalteyri, í boga björt,
breiðist fram í víði,
hana Drottinn hefur gjört
hagleiks meður prýði.
Blessuð sé minning Sigurbjarnar
Péturssonar.
Eiríkur Hreinn Finnbogason.
Nú legg ég augun aftur,
6, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vöm í nótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Sveinb. Egilss.)
Mig langar til að minnast elsku
afa Bödda með nokkrum orðum.
Mér finnst svolítið erfítt að ímynda
mér að samverustundir okkar verði
ekki fleiri og þeirra mun ég sárt
sakna, en nú streyma um hugann
góðar minningar og þá er stutt í
brosið.
Afi var ósköp heimakær svo að
þegar ég leit inn þá var hann venju-
lega heima og var svona eitthvað
að bauka eins og hann sagði sjálf-
ur. En hann hafði alltaf tíma fyrir
mig og það leið ekki á löngu áður
en brauðið var farið að ristast og
við sátum í eldhúsinu og ræddum
um daginn og veginn og skiptumst
á fréttum. Hann hlustaði á það sem
var að gerast hjá mér og ég fékk
að heyra nýjustu tíðindi, bæði utan
úr heimi og af fjölskyldunni því afi
fylgdist grannt með öllu.
Hann sagði alltaf svo vel og
skemmtilega frá og sögunum hans
frá liðinni tíð og æskuárunum hafði
ég sérstaklega gaman af. Sumar
heyrði ég oft en það var bara betra.
Afi hafði góða kímnigáfu og í eld-
húsinu var jafnan hlegið dátt.
Við höfðum það líka að fastri
venju þegar ég var í heimsókn að
spila Kasínu en þá var aðalskemmt-
unin reyndar fólgin í því að þræta
um hvort okkar væri nú lélegra og
þegar amma var heima hló hún og
hristi höfuðið yfir vitleysunni í okk-
ur. Afi gat oft verið mjög stríðinn
og ég lærði fljótt að svara um hæl
en setning eins og: „Æ þú ert nú
svo vitlaus Kata mín“ var orðin
hinn hlýlegasti frasi.
Ég bar mikla virðingu fyrir skoð-
unum afa og oft leitaði ég álits hjá
honum ef eitthvað var að vefjast
fyrir mér. Hann hafði ætíð ánægju
af því ef hann gat eitthvað hjálpað,
til dæmis varðandi nám og var hann
yfirleitt vel heima-á hvaða sviði sem
um ræddi, sérstaklega ef það snerti
móðurmálið sem hann hafði yndi
af að velta fyrir sér. Ef kom fyrir
að hann hafði ekki fullkomin svör
handa mér fór hann að grúska.
Það boðaði venjulega komu vors-
ins fyrir mér þegar afí fór að ókyrr-
ast og iða í skinninu eftir að kom-
ast á sjó á æskuslóðunum norður á
Hjalteyri. Það sagði hann það al-
besta og tilhlökkunin skein úr and-
litinu. Hann undi sér best sem
næst hafinu og þegar þau amma
fluttu á Tjarnarbólið fannst honum
það mikill kostur að sjá út á sjóinn
heiman úr stofu. En þetta vor leið
öðruvísi en öll önnur og nú hefur
afí fengið hvíldina og er kominn
þangað sem honum líður betur. Líf-
ið heldur áfram en minningin um
góðan vin og ástríkan afa mun
fylgja okkur um ókomna daga.
Elsku ömmu Jonnu bið ég guðs
engla um að vaka yfir og vernda.
Eg þakka fyrir allar þær dýr-
mætu stundir sem ég fékk notið
með afa Bödda. Blessuð sé minning
hans.
Katrín.
Mig langar til að minnast kærs
frænda, móðurbróður míns, Sigur-
björns Péturssonar, eða Bödda eins
og hann var kallaður af flestum.
Böddi greindist með krabbamein
fyrir nokkrum mánuðum og ekki
reyndist unnt að snúa við þeirri
þróun sem þá var hafín.
Ég varð þeirrar gæfu aðnjótandi
að alast upp í nánu sambandi við
Bödda og Jonnu, Jónínu Árnadótt-
ur, konu hans. I mínum huga voru
Böddi og Jonna alltaf eitt.
Framan af æsku minni bjuggu
Böddi og Jonna í sömu húsum og
foreldrar mínir. Það má því nærri
geta að samgangur var mikill og
líf okkar tvinnaðist á margan hátt
saman. Litlir heimagangar geta
eflaust verið þreytandi fullorðnu
fólki en aldrei minnist ég annars
en að ég væri aufúsugestur hjá
Bödda og Jonnu hversu göfugt eða
ógöfugt sem erindið væri.
Sama var uppi á teningnum eft-
ir að þau fluttu „heim“ til Hjalteyr-
ar. Þá dvaldi ég hjá þeim um lengri
eða skemmri tíma og alltaf var
mér faðmurinn opinn.
Ég minnist Bödda fyrst og
fremst sem góðs vinar. Hann brosti
að misvitlausum uppátækjum og
studdi gott framtak. Þannig var
fyrsti knattspyrnubúningur minn
Þórsbúningur Bödda og mikils-
verður vísir að frímerkjasafni kom
frá Bödda. Örlæti Bödda var meira
en flestra. Hann kunni betur listina
að gefa en þiggja.
Gamansemi Bödda var einstök
og stutt í stríðnina sem alltaf var
þó góð og ljúf. „Nú ertu eins og
mamma þín,“ var honum tamt að
segja ef honum tókst að_ kalla fram
hjá mér skapbrigði. Ég gat þó
goldið í sömu mynt með því að
draga heim með mér flækingsketti
því Böddi óttaðist fátt meira í líf-
inu en loðna ferfætlinga.
Þótt tannlækningar væru ævi-
starf Bödda var hugurinn líklega
meira bundinn við sjóinn. Böddi
fæddist inn í síldarævintýrið á
Hjalteyri og hafði alla tíð mikinn
áhuga á síld og sjómennsku. Hann
var manna fróðastur um starfs-
hætti síldaráranna og naut ég þess
oft að sitja með honum og heyra
hann segja frá síldarárunum og
liðinni tíð á Hjalteyri. Böddi var
manna fróðastur um hvort tveggja
og hefði ég viljað að samveru-
stundir sem þessar hefðu orðið
fleíri.
Það er gott að hafa kynnst og
eignast að vini ljúfling eins og
Bödda. Mér er mikið þakklæti í
huga þegar ég minnist hans.
Jonnu, dætrunum Þóru, Snjó-
laugu og Valrósu, tengdasonum
og barnabörnum sendi ég sam-
úðarkveðjur. Þeirra missir er mik-
ill.
Pétur J. Eiríksson.
Elsku afí okkar Böddi er dáinn.
Við eigum eftir að sakna hans mik-
ið. Okkur dettur margt í hug þegar
við minnumst hans, bæði hér í
Reykjavík og ekki síður á Hjalt-
eyri, því þar leið honum best. Við
fískverkunarborðið fyrir utan Pét-
urshús stóð hann oft, milli þess sem
hann kenndi okkur að dorga og bjó
til færi handa okkur. Hann gekk
stundum með okkur um Eyrina, þar
sem hann þekkti hvern einasta stein
og sagði okkur sögur frá í gamla
daga. Hann vissi allt um Hjalteyri.
Stundum fór hann með okkur á
sjó, á bátnum sínum, honum Þór.
Það er ekki hægt að minnast afa
án þess að detta í hug krossgátur
og myndagetraunir. Afí sendi oft
lausnir í okkar nafni og fengum við
því oft send verðlaun.
Afa þótti gaman að spila á spil
og var því oft spilað þegar við kom-
um í heimsókn. Hann sagði oft
áður en við byrjuðum að spila: „Sá
vinnur sem tapar“. En samt vann
hann okkur oft.
Afí var mikill Hjalteyringur og
honum fannst að Hjalteyri og Eyja-
Q'örðurinn væri fallegasti staður á
landinu, hann þyrfti því ekki að
fara neitt annað, þarna væri best
að vera.
Afi minn! Þú varst svo mikið
veikur, en núna líður þér vel. Elsku
amma Jonna. Guð styrki þig og
geymi.
Blessuð sé minning afa Bödda.
Vertu nú yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni,
sitji Guðs englar saman í hring
sængjnni yfir minni.
(Sig. Jónsson frá Presthúsum)
Sigurjón, Ragnheiður Guð-
rún, María, Egill, Edda,
Fríða.
Að fæðast — lifa — deyja. Þessi
áfangaskipti jarðneskrar tilvistar
okkar fáum við engu ráðið um. Við
vitum fullvel, að eitt sinn skal hver
deyja.
Éngu að síður kveinkum við okk-
ur, þegar dauðinn, sjálfur loka-
áfanginn, kveður dyra og hrífur
brott einhvern sem stendur okkur
nær og okkur þykir vænt um. Svo
er nú, þegar nýtt skarð er höggvið
með fráfalli Sigurbjörns Pétursson-
ar tannlæknis í stúdentaárganginn
okkar frá M.A. — árið 1947.
50 ára stúdentsafmælið er
skammt undan og við gerumst göm-
ul og grá. En við höldum áfram
hópinn og látum engan bilbug á
okkur finna, þegar við hittumst til
árlegs fagnaðar og kyijum Ramma-
slag Stephans G. af litlu minni til-
þrifum en í morgunsöng forðum á
Sal í gamla M.A.
Með Sigurbirni, sem við í okkar
hópi kölluðum aldrei annað en
Bödda, áttum við sameiginlegan
fjársjóð minninga frá glöðum
menntaskólaárum — þegar sólin
skein í heiði, þótt hann rigndi. Við
tengdumst þá vináttuböndum, sem
hafa haldið fram á þennan dag.
Við minnumst Dimittenta-kvöldsins
okkar, þegar Böddi ávarpaði
frönskukennafann, öðlinginn Þór-
arin Björnsson, — á frönsku með
elegans. Við minnumst skíðaferð-
anna í Utgarð og ævintýralegrar
fjallgöngu á Súlur, sem bekkurinn
okkar, 4. bekkur M—B hlaut sem
2. verðlaun frá skólanum, einn frí-
dag, fyrir góða tímasókn og stund-
vísi. 1. verðlaun, tvo frídaga,
hrepptu garparnir í 4. bekk A, sem
bættu um betur og klifu sjálfan
Kaldbak í hæstu hæðir. — Eða hef-
ir nokkurt okkar gleymt hringdans-
insum í kringum rauðkyntan risaofn
frá gólfí til lofts í gömlum her-
bragga, sem næturstað austur á
Jökuldal í fimmta-bekkjar ferðalag-
inu okkar um Austurland. (Jafngildi
útskriftarferða nýstúdenta í dag —
til fjarlægra heimsálfa). Að sjálf-
sögðu heiðraði Austfjarðaþokan
okkur með nærveru sinni en hún
skyggði ekki baun á ferðagleðina.
— Hve lengi gæti ég haldið áfram?
Böddi var drengur góður, vin-
sæll og skemmtilegur félagi, gat
rifið af sér lúmska brandara, þegar
sá gállinn var á honum. í rauninni