Morgunblaðið - 30.09.1995, Blaðsíða 52

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKIAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTÍIÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.IS / AKUREYRI: IIAFNARSTRÆTI 85
LAUGARDAGUR 30. SEPTEMBER 1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Loðnu-
bræðsla í
Helguvík
STJÓRN SR-mjöls hf. hefur ákveðið
að boða til hluthafafundar í félaginu
þann 11. október nk. þar sem lögð
verður fram tillaga um byggingu
loðnuverksmiðju í Helguvík. Aætluð
afkastageta verksmiðjunnar er um
700 tonn á sólarhring. Nái tiilagan
fram að ganga verður einnig tekin
til afgreiðslu tillaga um að auka
hlutafé félagsins um allt að 162,5
milljónir króna að nafnvirði.
Hluthafar hefðu forkaupsrétt að
því hlutafé tii 1. nóvember nk. og
frest til greiðslu í allt að eitt ár.
^Gengi bréfanna yrði 1,8 til forkaups-
réttarhafa og söluvirði hlutafjárins
því 292,5 milljónir.
Hlynur Jónsson Arndal, fram-
kvæmdastjóri íjármálasviðs, segir
að stefnt sé að því að íjármagna
nýju verksmiðjuna bæði með hlutafé
og lánsfé. Heildarfjárfestingin sé
áætluð um 600 milljónir en þar að
auki sé reiknað með því að nýta
mannvirki sem fyrir eru á svæðinu.
„SR-mjöl þarf að jafna árstíða-
sveiflu í sínum rekstri. Ný verk-
smiðja í Helguvík myndi auka hlut-
■"> deild SR-mjöls í þeirri loðnu sem
veiðist á vetrarvertíðinni. Verksmiðj-
an félli jafnframt inn í allt útflutn-
ingskerfí okkar og kostnaður við
yfirstjórn ykist ekki með tilkomu
hennar.“
Forkönnun Jesse Byocks, prófessors við Kaliforníuháskóla, á Mosfelli
Morgunblaðið/Einar Falur
JESSE Byock stendur við leifar kirkjugarðsins og bendir í
átt að veginum þar sem kirkjan stóð.
Hugsanlega
tvær kirkjur
frá söguöld
FORKÖNNUN undir forystu
Jesse Byocks, prófessors í
forníslensku og norrænum mið-
aldafræðum við Kaliforníuhá-
skóla í Los Angeles, gefur góða
vísbendingu um hvar bær,
kirkjugarður og líklega kirkja
hafa staðið á Mosfelli á 11. öld.
Jesse telur hugsanlegt að önnur
kirkja sé fundin á Hrísbrú,
næsta bæ við Mosfell.
Jesse hefur unnið að forkönn-
uninni ásamt fjórum öðrum sér-
fræðingum, Timothy Earle, Phil
Walker, Sigurði Bergsteinssyni
og Guðmundi Ólafssyni, sem
hafði umsjón með verkinu fyrir
hönd Þjóðminjasafnsins, og
Helga Þorlákssyni sagnfræð-
ingi. Hann sagði að stuðst hefði
verið við heimildir frá 19. öld,
ritaðar af séra Magnúsi Gríms-
syni á Mosfelli, þegar hafist
hefði verið handa við að grafa
nokkra skurði á svæðinu. Með
því móti hefðu fundist leifar af
byggingu. Sú staðreynd að
byggingin sneri í austur og vest-
ur ýtti stoðum undir að um
kirkju væri að ræða. Hugsan-
lega væri hér fundin uppruna-
lega kirkjan frá 11. öld. Um
hana er talað í Eglu.
Ekki markmiðið að finna Egil
Jesse sagði að því miður hefði
hluti leifanna af kirkjunni
skemmst þegar lagður hefði
verið vegarspotti og bílastæði
við Mosfell fyrir 30 árum. Við
framkvæmdina hefðu komið
upp mannabein og hefðu þau
verið grafin I kirkjuhólinn rétt
hjá. Því væri hægt að ganga að
þeim vísum.
Nokkrum metrum frá kirkj-
unni kom í ljós kirkjugarður og
sagði Jesse að um það bil 50%
hans hefðu komist hjá raski.
Eins og kunnugt er bjó Egill
Skallagrímsson í elli sinni á
Mosfelli, en Jesse sagði tak-
markaða möguleika á því að
beinin fyndust. Hann tók fram
í því sambandi að tilgangur
rannsóknanna væri ekki sá að
finna Egil þó vissulega væri
ánægjulegt að finna hauskúp-
una.
Jesse og félagar hans fundu
leifar af bæ á Mosfelli og vís-
bendingar um þriðju bygging-
una á bænum Hrísbrú, næsta bæ
við Mosfell. Jesse segir að í
Eglu sé talað um kirkju á bænum
og gæti hún verið fundin. Hins
vegar lagði hann ríka áherslu á
að aðeins væri um forkönnun
að ræða og verið væri að rann-
saka sýni.
Jesse sagði að tilgangur rann-
sóknanna væri að kanna hvers
vegna búseta hefði haldist óslit-
in á bænum og með rannsóknum
á leifum og byggingum og
kirkjugarðinum væri hægt að
komast að mikilvægum upplýs-
ingum um efnahag og lifnaðar-
hætti íbúanna. Hann nefndi í því
sambandi mataræði, heilbrigði,
ofbeldishneigð og sjúkdóma.
Gengið vonum framar
Hann segir að forkönnunin
hafi gengið vonum framar og
lofi góðu. Um leið lagði hann
áherslu á að farið yrði að rann-
sóknunum af stakri varkárni og
í samvinnu við Islendinga.
Fræðimennirnir gætu margt
lært hver af öðrum og reynslan
af samstarfinu nú hefði verið
mjög góð. Hann vildi einnig
koma á framfæri kæru þakklæti
til bændanna í grenndinni fyrir
samvinnuna. Rannsókninni
verður haldið áfram næsta eða
þarnæsta sumar.
Morgunblaðið/Kristinn
Kappsund í Tjöminni
ÁRLEGUR MR-YÍ dagur var í
gær. Á slíkum degi þreyta nem-
endur þessara gömlu skóla með
sér ýmist kapp, svo sem tefla, og
í gær var kappsund í Tjörninni
í Reykjavík. Sundið var í tvennu
lagi, fyrst syntu tveir nemendur
frá sitt hvorum skóla og vann
þá MR og er myndin tekin af því
sundi. Síðan syntu aðrir tveir frá
hvorum skóla og vann þá Verzl-
unarskólinn. Því má segja að
jafntefli hafi orðið í sundinu, en
svo verður eigi sagt um skákina,
þar sem MR fór með sigur af
hólmi.
Útlit fyrir að nýr búvörusamningur verði undirritaður eftir helgina
milljarðar í
á fimm árum
11,5
styrki
RÍKISSTJÓRNIN veitti samninga-
nefnd ríkisins í viðræðum við bænd-
ur umboð til að ganga frá nýjum
búvörusamningi. Stjórnin hefur lagt
fram íjárhagsramma fyrir nýjan
samning og gerir hann ráð fyrir að
rúmum 11,5 milljörðum verði varið
til að styrkja sauðfjárrækt á samn-
ingstímanum. Rætt cr um að auka
niðurgreiðslur á iambakjöti tíma-
bundið í haust og stuðla að útflutn-
ingi á hluta af þeim kindakjöts-
birgðum sem til eru í landinu.
Forsætisráðherra, fjármálaráð-
herra, landbúnaðarráðherra og fé-
lagsmálaráðherra ræddu um drög
að nýjum búvörusamningi í yfir
þrjár klukkustundir í fyrrakvöld.
Samkomulag náðist um íjárhags-
ramma nýs samnings. Tillögurnar
voru síðan ræddar áfram á ríkis-
stjórnarfundi í gærmorgun og voru
gerðar á þeim smávægilegar breyt-
ingar. Að sögn Páls Péturssonar,
starfandi landbúnaðarráðherra, fela
þessar tillögur í sér lokatilboð af
hálfu ríkisstjórnarinnar. Hann
sagðist gera ráð fyrir að samning-
urinn yrði ræddur í þingflokkum á
mánudag og í ríkisstjórninni á
þriðjudag. Búnaðarþing kemur
saman 10. október.
Eftir að tillögur ríkisstjórnarinn-
ar lágu fyrir komu samningamenn
ríkis og bænda saman til fundar,
en þeirra hlutverk er að útfæra ein-
stök atriði samningsins. Stefnt er
að því að ljúka þeirri vinnu um
helgina. Samkomulag mun vera um
öll meginatriði samningsins. Aðilar
vinnumarkaðarins hafa ekki fylgst
með samningavinnunni síðustu þijá
daga.
Stuðningur minnkar á
samningstímanum
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins er rætt um að gera
samning til fímm ára. Gert er ráð
fyrir að verðlagning á kindakjöti
verði gefin frjáls í áföngum og að
verðlagningin verði alfijáls 1998.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins gerir fjárhagsrammi
samningsins ráð fyrir að 2,7 millj-
örðum verði varið til stuðnings við
PÁLL Pétursson félagsmálaráð-
herra hefur ákveðið að setja á stofn
starfshóp sem á að vinna að starfs-
þjálfun í fiskvinnslu fyrir fólk í
atvinnuleit. Þetta er gert í fram-
haldi af umkvörtun Samtaka fisk-
vinnslustöðva, sem telja að veru-
lega sé áfátt kunnáttu fólks, sem
komið hefur til starfa í fískvinnslu
undanfarnar vikur.
Arnar Sigurmundsson og Ágúst
sauðfjárræktina á næsta ári, en það
er sama upphæð og á þessu ári.
Árið 1997 verður upphæðin rúmir
2,5 milljarðar, rúmir 2,2 milljarðar
árið 1998 og rúmir 2 milljarðar tvö
síðustu árin. Samtals eru þetta
11.530 milljónir á fímm árum.
Ríkisstjórnin hefur þó gefíð vil-
yrði fyrir því að þessi stuðningur
verði færður til milli ára ef fulltrúar
bænda kjósa að gera það. Ástæðan
fyrir meiri stuðningi fyrst er sú að
ætlunin er að leggja talsverða fjár-
muni í að niðurgreiða, tímabundið,
lambakjöt á innanlandsmarkaði og
flytja annað út. Páll sagði að lausn
á birgðavandanum væri forsenda
fyrir því að samningar tækjust.
Einarsson, frá Samtökum fisk-
vinnslustöðva, gengu á fund fé-
lagsmálaráðherra fyrr í vikunni
og greindu honum frá því að mik-
ið vantaði upp á að atvinnulaust
fólk, sem vildi koma til starfa í
fiskvinnslu, kynni réttu vinnu-
brögðin. Páll hefur nú brugðist
þannig við að skipa starfshóp til
að vinna að úrbótum í þessum
málum.
Atvinnulausum kennt
að vinna í fiski