Morgunblaðið - 15.11.1995, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR.15. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Morgunblaðið/Júlíus
Framkvæmd
neyðarsím-
svörunar
gagnrýnd
STJÓRNIR Landssambands
lögreglumanna og Landssam-
bands slökkviliðsmanna skora
á dómsmálaráðherra að taka
nú þegar málefni samræmdr-
ar neyðarsímsvörunar til
gagngerrar endurskoðunar.
I sameiginlegri ályktun sem
samböndin hafa sent frá sér
segir að það sé verulegt
áhyggjuefni hvernig haldið
hafi verið á framkvæmd sam-
ræmdrar neyðarsímsvörunar.
„Þannig blasir nú við að aðilar
sem ekki hafa komið að beinni
neyðarsímsvörun í landinu eru
orðnir milliliðir á milli almenn-
ings annars vegar og-lögreglu
og slökkviliðs hins vegar.
Endaskipti hafa verið höfð
á upphaflegum markmiðum
laganna eins og þeim var lýst
af hálfu stjómmálamanna
þegar íögin vom samþykkt og
síðan kynnt almenningi fyrir
alþingiskosningamar síðast-
liðið vor. Jafnan var lögð á
það áhersla að hér eftir sem
hingað til yrðu lögregla og
slökkvilið lykilaðilar við neyð-
arsímsvörun í landinu. í reynd
hefur þetta ekki gengið eftir.
Einkavæðing neyðarsímsvör-
unar landsmanna vekur
spurningar um öryggi, eftirlit
og trúnað," segir í ályktun-
Getur dregið úr öryggi
„Það á að vera grundvallar-
atriði að stjórn, eftirlit og
ábyrgð hvíli á þeim aðilum
sem ekki eiga beinna fjár-
hagslegra hagsmuna að gæta
og falla undir opinbera stjórn-
sýslu,“ segir þar ennfremur.
Þá er bent á að það fyrir-
komulag um samræmingu
sem nú virðist vera stefnt að
komi til með að leiða til nýs
milliliðar í stað beinnar svör-
unar lögreglu og slökkviliðs
og ástæða sé til að ætla að
kerfið muni þegar á heildina
sé litið beinlínis draga úr ör-
yggi ogjafnvel leiða til aukins
kostnaðar.
Girma Arfaso fulltrúi kirkjunnar í Eþíópíu
Mikill vöxtur í kirkjustarfinu og
stjórnvöld hafa skilað aftur eignum
KIRKJAN fær að starfa alveg
frjálst, við getum sent pred-
ikara inn á ný svæði sem
við höfum ekki starfað á áður, kirkj-
an hefur fengið aftur eignir sem
gerðar voru upptækar á stjórnartíma
kommúnista og nú fjölgar meðlimum
kirkjunnar hraðar en hjá nokkurri
annarri kirkju í heiminum," segir
Girma Arfaso frá Eþíópíu sem hér
var staddur nýverið.
Hann er forseti í suður-synódu
eða biskupsdæmi Mekane Jesús
kirkjunnar í Eþíópíu, lútherskri
kirkju sem stofnuð'var fyrir rúmum
40 árum fyrir starf kristniboða frá
Norðurlöndunum, m.a. íslandi, en
Girma Arfaso var hér á landi í boði
Sambands íslenskra kristniboðsfé-
laga. En hvers vegna vex kirkjan
svo hratt nú?
„Það á sér ýmsar skýringar en
aðalástæðan er sú að prestar, pred-
ikarar og sjálfboðaliðar fara um með
fagnaðarerindið, fólkið vill hlusta og
eignast trúna og auðvitað er þetta
allt Guðs verk. I umdæmi mínu er
1.501 söfnuður, meðlimir kirkjunnar
eru þar alls um 328 þúsund, en um
1,6 milljónir manna í öllum umdæ-
munum og við erum með eina 20
þúsund sjálfboðaliða sem starfa fyr-
ir kirkjuna. Hluti af skýringunni er
líka að við reynum að sinna öllum
þörfum fólksins, kirkjan sinnir neyð-
Mikill vöxtur er í kirkjustarfi í Eþíópíu.
Jóhannes Tómasson ræddi við Girma Arf-
aso biskup lútherskrar kirkju sem stofnuð
var fyrir starf norrænna kristniboða.
arhjálp og félagslegri
aðstoð og heilsugæslu
eftir því sem þörf er á
og hún hefur bolmagn
til með aðstoð frá er-
lendum samstarfsaðil-
um, svo sem kristni-
boðsfélögunum, en víða
í landinu hefur upp-
skera brugðist eða
menn ekki getað sinnt
ökrunum vegna hern-
aðar og því þarf að
koma fólki til hjálpar
við að hefja eðlilegt líf
á ný.“
Girma Arfaso segir
að stjórnvöld hafi hald-
ið starfi kirkjunnar sem
mest niðri undanfarin 17 ár og því
sé þetta gjörbreyting. Ýmsar eignir
á starfsmiðstöðvum kirkjunnar voru
þjóðnýttar en hefur nú flestum verið
skilað aftur. Vegna stríðsrekstrar
voru flestir vopnfærir karlmenn kalí-
aðir í herinn þaðan sem margir áttu
afturkvæmt og •
hafi mátt safna
saman í kirkjur
fundi á vegum
Girma Arfaso
kirkjunnar. Allt þetta
lamaði starfsemi kirkj-
unnar.
„Við héldum nú samt
guðsþjónustur og fundi,
söfnuðumst saman að
næturlagi og fórum
bara varlega í sakimar
en það kom þó fyrir að
yfirvöld gripu okkur og
mjög margir kristnir
karlar og konur voru
hneppt í varðhald.
Margir vildu heldur þola
fangelsun og erfiðleika
heldur en að láta af trúnni og þetta
voru vissulega mjög erfiðir tímar,"
segir Girma Arfaso og hann fór sjálf-
ur ekki varhluta af fangavist því
hann var tvisvar hnepptur í varðhald
og sat inni í nokkra mánuði.
„Við sungum og báðumst fyrir
og fundum að Guð styrkti okkur og
þess vegna komust margir gegnum
þessar raunir."
Mekane Jesús kirkjan í Eþíópíu
rekur margvíslegt starf á suður-
svæðinu en auk hefðbundins safn-
aðarstarfs má m.a. nefna rekstur
sex skólaheimila sem þýsk hjálpar-
samtök hafa stutt, heimili fyrir mun-
aðarlaus börn og mikið starf stendur
nú yfir til aðstoðar ekkjum og tugþús-
undum fyrrverandi hermanna sem
margir hvetjir höfðu flúið til Sómalíu
eða Kenýu en allt þetta fólk þarf
aðstoð til dæmis við að koma sér upp
bústofni og ökrum á ný.
„Kirkjan hefur síðustu árin smám
saman verið að taka á sig aukna
íjárhagslega ábyrgð á öllu starfinu
og við leitumst við að afla henni sem
mestra rekstrartekna innanlands.
Hins vegar þurfum við áfram aðstoð
frá kristniboðsfélögunum sem hafa
starfað með okkur og er ein af
ástæðunum fyrir komu minni hingað
sú að ræða við stjórn Sambands ísl.
kristniboðsfélaga.
Kristniboðarnir eru okkur einkum
til ráðgjafar um ýmis málefni og
hafa mikið sinnt menntun leiðtoga
kirkjunnar og má segja að það sé
eitt aðal áhyggjuefni okkar nú að
geta fengið sem flesta góða stjórn-
endur og leiðtoga,“ sagði Girma
Arfaso að lokum.
*
Krefur Islandsbanka umbæt-
ur vegna svika bankamanns
67 ÁRA gamall maður hefur höfðað
mál gegn íslandsbanka til að krefj-
ast greiðslu á allt að 21,7 millj. kr.
vegna tjóns sem hann hafi orðið fyr-
ir í viðskiptum við bankann, og rekja
megi til þess að hann fól fyrrverandi
þjónustufulltrúa og þjónustustjóra í
Lækjargötuútibúi íslandsbanka, að
annast sín mál.
Maðurinn segist ekki aðeins hafa
tapað innstæðum sínum vegna svika
þjónustufulltrúans og meintrar van-
rækslu forsvarsmanna bankans, án
þess að bankinn hafi bætt tjónið,
heldur hafi hann tapað eignum vegna
þess annars vegar hve Islandsbanki
gekk hart fram í að innheimta skuld-
ir sem hann gat ekki greitt af vegna
svika þjónustufulltrúans og hins veg-
ar vegna þess að bankinn hafi ekki
gætt hagsmuna hans við innheimtu
skuldabréfa sem bankanum hafði
verið falið að innheimta.
Þjónustufulltrúinn fyrrverandi,
Stefán Hjaltested, var dæmdur í 30
mánaða fangelsi í Héraðsdómi
Reykjavíkur í fyrrasumar. Við með-
ferð málsins kom fram að hann hefði
alls misfarið í starfi sínu með 47,3
milljónir króna á árunum 1989-1993.
í því máli var fjallað um meðferð
bankamannsins á fjármunum manns-
ins, sem nú hefur höfðað mál gegn
Krefur bankann um 21,7 milljónir kr.
552 1150-552 1370
1ÁRUS Þ. VALDIMARSS0N, FÍMKVAMdíSÍfÖiíl
KRISTJÁN KRISTJANSS0N, ,0bW!it« imiumu
Ný á fasteignamarkaðinum m.a. eigna:
Safamýri - suðurendi - stór bílskúr
Glæsileg 5 herb. íb. á 1. hæð um 120 fm. Nýl. eldhús, nýtt bað, nýl.
parket á gólfum. Tvennar svalir. Rúmg. geymsla i kj. Ágæt sameign.
Stór og góður bílskúr 42,8 fm. Úrvals staður.
Fjöldi fjársterkra kaupenda
að íbúöum, sérhæðum og einbýlishúsum.
Sérstaklega óskast rúmg. eign miðsv. í borginni, sem má þarfn. stands.
• • •
Veitum ráðgjöf og traustar
upplýsingar.
Margskonar eignaskipti.
Teikningar á skrifstofunni.
ALMEIMNA
FASTEIGNASAIAN
LflUGHYEG116 S. 552 115B-55Z 1370
bankanum, með stefnu sem lögmað-
ur hans, Jón Oddsson, hefur lagt
fram í Héraðsdómi. Málið verður tek-
ið fyrir þar 30. þessa mánaðar.
í sakamálinu var þjónustufulltrú-
inn dæmdur fyrir að hafa notað í
eigin þágu 1,7 milljónir króna af fjár-
munum þessa manns. Auk þess var
hann ákærður fyrir að hafa heimild-
arlaust notað óútfyllt víxileyðublað
sem maðurinn hafði ritað á sem út-
gefandi, sem 1,8 milljóna króna
tryggingavíxil vegna yfirdráttar-
skuldar heildsölu eiginkonu sinnar.
Stefnunni, sem nú hefur verið lögð
fram, fylgir bréf frá löggiltum endur-
skoðendum sem farið hafa nánar
ofan í meðferð þjónustufulltrúans á
reikningum mannsins og komist að
þeirri niðurstöðu að við lögreglurann-
sókn og saksókn vegna brota þjón-
ustufulltrúans hafi vantað a.m.k. 4,5
milljónir króna á að öll misnotkun
hans á reikningum þessa manns hafi
komið fram í dagsljósið.
I stefnunni segir ennfremur að
ekki hafi tekist að varpa ljósi á hvað
orðið hafi um hlutabréf í Eignar-
haldsfélagi Iðnaðarbankans, sem
maðurinn átti og geymdi ásamt fleiri
verðmætum í bankahólfi í viðskipta-
banka sínum, Islandsbankanum við
Lækjargötu.
Fullyrt er og haft eftir nafngreind-
um starfsmanni bankans að sá hafi,
að fyrirmælum þjónustufulltrúans,
borað upp læsingar bankahólfa
mannsins. Eftir það gengu lyklar
hans ekki að hólfunum og þegar
læsingamar voru boraðar út upp á
nýtt kom í Ijós að hólfin voru tóm.
Óljóst sé hvemig hlutabréfunum sem
þar voru geymd hafi verið ráðstafað,
enda hafi hvorki fengist um það
upplýsingar né hafi 323 þúsund
króna tjón mannsins vegna þeirra
fengist bætt.
Einnig hafi starfsmenn bankans
ekki gætt þess að lýsa skuld sam-
kvæmt veðskuldabréfi sem maðurinn
átti en var í vörslu bankans, þegar
fasteign sú sem var veðsett með 5.
veðrétti vegna skuldarinnar var seld
á nauðungaruppboði. Hins vegar
hafí bankinn gætt eigin hagsmuna,
en hann hafi átt lán á 6. veðrétti á
sömu íbúð.
Þá segir að maðurinn hafi árang-
urslaust reynt að fá frá íslandsbanka
upplýsingar um sín fjármál er voru
í vörslu bankans, en forsvarsmenn
bankans hafi komið sérbjá samvinnu
við að upplýsa málið. Þess í stað
hafi bankinn endurtekið beitt inn-
heimtuaðgerðum og aðför að mann-
inum vegna skulda sem hann hafi
verið kominn í við bankann vegna
atferlis þjónustustjórans og fleiri
i
i
i
starfsmanna sem íslandsbanki beri
ábyrgð á.
Þetta hafi orðið til þess að maður-
inn missti fasteign á nauðungarupp-
boði. Hins vegar hafi hann verið
sýknaður af kröfum bankans um að
standa skil á greiðslu vegna fyrr-
greinds 1,8 millj. kr. tryggingarvíxils
vegna heildsölu eiginkonu þjónustu-
fulltrúans. Þá hafi bankinn nýlega
fallið frá áður gerðri kröfu um að
bú mannsins yrði tekið til gjaldþrota-
skipta.
Fjárhagsstaða hrunin
Þá er fullyrt í stefnu Jóns Odds-
sonar hrl. að vegna alls þessa máls
hafi ekki aðeins fjárhagsstaða
mannsins og viðskiptavild hrunið
heldur hafi honum verið neitað um
bankaviðskipti annars staðar og
verði hann nú að þiggja fjárhagsað-
stoð frá börnum sínum. Forsvars-
menn bankans hafi gróflega vegið
að æru mannsins með yfírlýsingum
um að hann hafí verið þátttakandi í
fjárdrætti og fjársvikum starfs-
manna bankans.
3,6 milljónir króna af þeim 21,7
millj., sem krafist er, megi rekja til
þess að krafíst sé þess að honum
verði bættur miski sá og sú röskun
á stöðu og högum, þær andlegu þján-
ingar og sá velferðarmissir, sem
hann hafi orðið fyrir vegna málsins.
I yfirlýsingu frá íslandsbanka seg-
ir að umræddur þjónustustjóri, Stef-
án Hjaltested, hafí um árabil annast
fjármál stefnanda, séð um skattskil
fyrir hann og fleira. Allt hafi það
verið unnið samkvæmt samkomulagi
þeirra á milli og ekki verið hluti af
starfi hans sem þjónustustjóri í Is-
landsbanka.
„Þetta var staðfest í sakadóms-
máli á hendur þjónustustjóranum.
Af þessum ástæðum hefur íslands-
banki hafnað því að hann beri ábyrgð
á hugsanlegu fjárhagslegu tjóni
stefnanda. Islandsbanki hefur að
öðru leyti þegar bætt að fullu fjár-
hagslegt tjón sem hlaust af störfum
þjónustustjórans og sem ekki er
ágreiningur um að bankinn eigi að
bæta.“
[C
■4
€
£
£
£
£
£
I
4
£
4
J