Morgunblaðið - 22.11.1995, Síða 1

Morgunblaðið - 22.11.1995, Síða 1
I 4- 72 SÍÐUR B/C/D STOFNAÐ 1913 267. TBL. 83. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 22. NÓVEMBER1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS Víðtækt samkomulag um frið í Bosníu næst fyrir tilstilli Bandaríkjamanna 4- 60.000 manna NATO-her ætlað að tryggja frið í Bosníu Washington, London. Daily Telegraph. FORSETAR Serbíu, Króatíu og Bosníu staðfestu í gærkvöldi víð- tækt samkomulag um frið í Bosn- íu maraþon-samninga í Wright- Patterson-herstöðinni i Dayton í Ohio-ríki í gær..Um tíma leit út fyrir að samningar væru að fara út um þúfur og Bosníustríðið, sem staðið hafði í nær fjögur ár, héldi áfram. Þakkaði Bill Clinton Bandaríkjaforseti Warren Christ- opher utanríkisráðherra sínum að sættir tókust. Þjóðarleiðtogar uin heim allan fögnuðu niðurstöðunni og stjórnmálaskýrendur sögðu að um mikinn sigur væri að ræða fyrir Clinton forseta þótt enn ætti hann eftir að yfírstíga fjölda hindr- ana fram að forsetakosningunum að ári. „Við höfum náð áfanga sem margir töldu óhugsandi. Þeir hafa sameinast um að nú sé komið nóg eftir fjögurra ára eyðileggingu. Tími sé kominn til að stuðla að friði með réttlæti," sagði Christop- her í upphafí athafnarinnar í gær- kvöldi. Þar rituðu Slobodan Mi- losevic Serbíuforseti, Franjo Tudj- man Króatíuforseti og Alija Izet- begovic Bosníuforseti friðarsam- komulagið. Við svo búið tókust þeir í hendur. Friðarsamningarnir, fjöldi fylgiskjala og um 100 landa- kort, þar sem markalínur yfirráða- svæða í Bosníu eru nákvæmlega skilgi-eindar, verða formlega und- irrituð með viðhöfn í París eftir 2-3 vikur. Um 60.000 manna herliði Atl- antshafsbandalagsins (NATO) er ætlað að tryggja framgang friðar- samkomulagsins í Bosníu. Gert er ráð fyrir að það dveljist í landinu í eitt ár. Þriðjungur heraflans verð- ur bandarískur. Um verður að ræða flóknustu aðgerð í sögu NATO og talið er að sex vikur taki að hrinda henni í fram- kvæmd. Verkefnið hefur hlotið nafnið Fjallaskjöldurinn. í gær voru um 100 bandarískir sérfræð- ingar sendir af stað til Bosníu til að skipuleggja komu sveitanna. Glímir við þingið Fulltrúar um 40 þjóða, sem leggja munu sveitum NATO lið, koma saman í London 6.-8. desem- ber til að útfæra friðargæsluna. Fram að því mun Clinton forseti freista þess að vinna fylgi Banda- ríkjaþings við þau áform sín að senda 20.000 hermenn til Bosníu. Mun hann bíða með að tilkynna um ákvörðun þar til þingið hefur fengið tækifæri til að fjalla um málið. Bob Dole, leiðtogi repúblik- ana í öldungadeildinni, sagði að forsetinn ætti eftir að sýna fram á nauðsyn þess að senda hersveit- ir til Bosníu og krafðist „ná- kvæmra áætlana um brottför“ þeirra sem ætti að eiga sér stað um svipað leyti og forsetakosning- ar fara fram í Bandaríkjunum. Newt Gingrich, forseti fulltrúa- deildarinnar, sýndi meiri sáttavilja en Dole og sagðist myndi bjóða leiðtogum deiluaðila í Bosníu að tala máli friðargæslusveitanna í þinginu. í ljósi fjárlagadeilna að undanförnu og niðurskurðar þykir sýnt, að andstaða verði á Banda- ríkjaþingi við að veija um 1,5 milljarði dollara til eins árs friðar- gæslu í Bosníu og 500 milljónum dollara til endurreisnarstarfs. Talsmaður forsetans vildi ekki svara því hvort forsetinn myndi taka mestu áhættu ferils síns með því að senda sveitir til Bosníu án samþykkis þingsins. Undirritun í París Um það bil viku eftir Lundúna- fundinn er gert ráð fyrir að friðar- samningar verði formlega undir- ritaðir í París. Áköf átök um landamörk urðu til þess að tefja samkomulag síð- ustu sólarhringa. Enginn deiluað- Reuter FORSETAR (f.v.) Serbíu, Bosníu og Króatíu, Slobodan Mi- losevic, Alya Izetbegovic og Franjo Tudjman, staðfesta friðar- samninga í Dayton í gær. Af hálfu Bandaríkjanna ritaði Warr- en Christopher utanríkisráðherra stafi sína á það, Carl Bildt af hálfu Evrópusambandsins og af hálfu Rússa Igor ívanov aðstoðarutanríkisráðherra. UV.lvuviiuuviiu ■ uuiiniiiiyu viðræðunum í Dayton í Ohio féllust í gær á tillögu um frið- samlega lausn Bosníudeilunnar AÐALATRIÐI SAMKOMULAGSINS Bosnía verður eitt ríki innan núgild- andi landamæra sem samanstendur af ríkjasambandi múslima og Króata og sjálfstjórnarsvæði Bosníu-Serba. Sarajevo verður óskipt og þar verður aðsetur ríkisstjórnar Bosnfu. Lýðræðislega kjörin stjóm mun stjórna landinu ásamt þingi, embætti forseta og stjómlagadómstól. Meintir stríðglæpamenn verða útilokaðir frá stjórnmálaþátttöku í Bosníu Um 60.000 manna fjölþjóölegt herlið NATO mun fylgjast með t framkvæmd friðarsamninganna. œ ila fékk það sem hann nákvæm- lega vildi en niðurstaðan er sam- komulag um nokkurs konar ríkjasamband, Samband Bosníu- Hersegovínu, þar sem báðir sam- bandsaðilarnir munu reka eigin her og eigin lögreglu. Clinton sagði, að með sam- komulaginu lyki illvígustu stríðsátökum í Evrópu eftir seinni heimsstyijöldina. Enn er óleystur ágreiningur um Posa- vina-landræmuna, mjótt belti í norðanverðri Bosníu sem tengir saman yfírráðasvæði Bosníu- Serba. Verður þetta ágreinings- efni lagt í alþjóðlegan gerðar- dóm. Serbar hafa viljað að svæð- ið yrði breikkað í a.m.k. 20 kíló- metra. ■ Stórt skref í átt/18 ■ Bosnía eitt ríki/18 ■ Einmana, gömul/22-23 Díönu boðið til viðræðna Ásakanir um kosningasvik í Póllandi Vilja að hæstiréttur ógildi kosningamar Varsjá. Reuter. Frakkar sprengja París. Reuter. FRAKKAR sprengdu fjórðu kjarnorkusprengjuna í til- raunaskyni í Suður-Kyrra- hafí í gærkvöldi. Ástralir og Nýsjálendingar mótmæltu sprengingunni harðlega en hún átti sér stað á Mururoa-kóralrifínu. Jafn- gilti hún því að sprengd hefðu verið 40.000 tonn af venju- legu sprengiefni. Talið var að fréttir um sprenginguna myndu hverfa í umfjöllun fjölmiðla um lyktir Bosníu- deilunnar. London. Reuter. BRESKA konungsfjölskyldan bauð í gær Díönu prinsessu af Wales til viðræðna um framtíð- arhlutverk hennar, aðeins nokkrum klukkustundum eftir að hún hafði lýst sjálfri sér sem fórnarlambi samsæris innan hallarinnar. Samkvæmt skoðanakönnun- um eru Bretar almennt sammála um, að Díana hafi gert rétt í því að segja allt af létta um hjóna- bandserfiðleika þeirra Karls prins og ríkisarfa og talið er, að.það hafi nokkur áhrif á þá ákvörðun að bjóða henni heim í höllina. í viðtalinu við BBC viður- kenndi Díana að hafa haldið framlvjá manni sínum og dró ekkert undan þegar hún lýsti öllum þeim vandamálum, sem upp hefðu komið. Kom þessi hreinskilni hennar á óvart og ekki siður, að henni skyldi vera boðið á eins konar sáttafund strax á eftir. Andrew Morton, sem skrifaði bók um Díönu fyrir nokkrum árum, sagði að með boðinu væri konungsfjölskyldan að viður- kenna, að til að komast af yrði hún að ná samningum við Dí- önu, sem hún og þegnarnir gætu sætt sig við. „Þau vilja, að þess- um vopnaviðskiptum linni.“ ■ Óhamingjusamt líf/20 AÐSTOÐARMENN Lech Walesa, fráfarandi forseta Póllands, sökuðu í gær stuðningsmenn Aleksanders Kwasniewskis, sigurvegara kosn- inganna, um kosningasvik. „Við höfum ástæðu til að tala um kosningasvik," sagði Boguslaw Kowalski, talsmaður kosninga- skrifstofu Walesa. „Við ætlum að leggja fram viðeigandi beiðni til hæstaréttar." Þegar hann var spurður hvort dómstóllinn yrði beð- inn um að ógilda kosningamar játti hann því. Kowalski hélt því fram að einn af kjörstjórnarmönnunum í Varsjá hefði verið staðinn að verki við að bæta við bunka af kjörseðlum í kjörkassa. Kwasniewski fékk 51,7% atkvæða en Walesa 48,3%. Munurinn var um 600.000 at- kvæði.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.