Morgunblaðið - 22.12.1995, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 22. DESEMBER 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Hreindýrakjötið komið frá Grænlandi
Tæpt tonn selt
fyrirfram
HÁLFT annað tonn af hrein-
dýrakjöti kora með leignflugi
frá Grænlandi í fyrrakvöld og
hefst sala þess í Kjötbúri Pét-
urs í dag. Pétur K. Pétursson
kaupmaður segir á fjórða
hundrað pantanir þegar hafa
borist fyrir alls um 900 kíló.
Pétur keypti alls 2 tonn af
kjöti frá Stefáni Magnússyni
hreindýrabónda á Grænlandi
og kveðst eiga von á því hálfa
tonni sem vantar innan
skamms. Hann hafi ekki fengið
skýr svör frá Grænlandsflugi
sem fengið var til að flytja kjöt-
ið um komutíma þess, og því
ákveðið að senda leiguflug eftir
því. Hann voni þó að afgangur-
inn komi fyrir áramót.
Kílóiðá 1.790 til
1.990 krónur
Dýrunum er slátrað í septem-
ber og október, og er eingöngu
um kvígur og kálfa að ræða.
Kílóverðið á læri í heilu er 1.790
krónur og kílóaverðið á hálfum
lærum eða í bitum, er 1.990
krónur. Lærin eru flest á bilinu
6-8 kíló. Pétur segir að hver
pöntun sé fyrir 3 kíló að meðal-
tali.
Hann segir þetta verð
400-500 ódýrara en á íslensku
hreindýrakjöti miðað við kílóa-
verð í bitum. Verðið á græn-
lenska kjötinu gæti þó verið
mun lægra, enda séu álögur
íslenska ríksins um 500 krónur
á kíló. Að því viðbættu komi
óþarflega hár flutningskostn-
aður, vegna þess hversu seint
tókst að afla leyfa fyrir inn-
flutningnum.
„Frá því að ég hóf að selja
hreindýrakjöt, man ég ekki eft-
ir svo mikilli eftirspurn eftir
því. Skýringin kann að vera sú
að þetta grænlenska kjöt fær
talsvert aðra meðferð heldur
en íslenska hreindýrakjötið.
Morgunblaðið/Árni Sæberg-
PÉTUR K. Pétursson var kampakátur þegar hann fékk hrein-
dýrakjötið í hendur í fyrrakvöld, enda að baki löng glíma til
að fá leyfi fyrir innflutningi.
Hér eru dýrin skotin upp á fjöll-
um og hrúgað á jeppakerrur
eða dregin til byggða á ein-
hvern hátt, en á Grænlandi er
dýrunum smalað á svipaðan
hátt og gert er með lömbin á
haustin og rekin til slátrunar.
í sláturhúsi fær kjötið að
sjálfsögðu bestu hugsanlegu
meðferð hvað varðar verkun
og geymslu," segir Pétur og
fullyrðir að bragð kjötsins sé
ekki alls ekki síðra en bragðið
af íslensku hreindýrakjöti.
Ríkið greiðir bætur til afbrotaþola frá miðju næsta ári
Fallið frá áformum um
að greiða helming bóta
Ný gjaldskrá
fyrir hundahald
í Reykjavík
Almennt
eftir-
litsgjald
lækkar
SAMKVÆMT drögum að nýrri
gjaldskrá fyrir hundahald í Reykja-
vík, er gert ráð fyrir að almennt
árlegt eftirlitsgjald lækki úr 8.500
krónur í 7.400 krónur. Borgarráð
vísaði tillögu heilbrigðiseftirlitsíns til
afgreiðslu borgarstjórnar.
Umbuna þeim sem
standa sig vel
í erindi Heilbrigðiseftirlitsins segir
að gjaldskráin sé tilraun til að um-
buna þeim hundaeigendum sem
standa sig, fara eftir reglum um
hundahald og greiða þau gjöld sem
þeim ber. Ennfremur sé verið að
gera tilraun með hvort gjaldskráin
geti ekki stuðlað að bættri hunda-
menningu í Reykjavík en heimilt er
að lækka gjöldin hafi leyfíshafí lokið
grunnnámskeiði í hundauppeldi, sem
viðurkennt er af Heilbrigðiseftirlit-
inu.
Bent er á að gjaldskráin hvetji
hundaeigendur til að skrá hunda sína
strax en gert er ráð fyrir 8.400 króna
skráningargjaldi, sem hækkar um
50% ef skráning dregst fram yfir
leyfíleg tímamörk.
Standa undir kostnaði
Gjaldskránni er ætlað að standa
undir kostnaði við framkvæmd heil-
brigðissamþykktar um hundahald.
Við leyfísveitingu skal innheimta
8.400 krónur eins og fyrr segir en
12.600 krónur þegar frestur er út-
runninn. Fyrir bráðabirgðaleyfí er
greitt 2.100 krónur. Fyrir hvem hund
skal innheimta árlega 7.400 krónur
eins og fyrr segir.
Við fyrstu afhendingu handsam-
aðs hunds ber að innheimta 12.000
krónur, en 6.000 krónur við fyrstu
afhendingu hunds með leyfí, ef eft-
irlitsgjald og vottorð er í skilum við
handsömun. Við aðra og þriðju eða
fleiri afhendingar greiðast 18.000
krónur í hvert sinn. Að auki skal
greiða þann kostnað sem leggst á
vegna dvalar eða geymslu viðkom-
andi hunds.
Árlegur gjalddagi er 1. febrúar
og eindagi 1. apríl. Við afskráningu
hunds ber að endurgreiða árlega
gjaldið í réttu hlutfalli við þá mánuði
sem eftir eru af árinu. Gert er ráð
fyrir að Heilbrigðisnefnd sé heimilt
að fella niður gjöid af leiðsöguhund-
um blindra og leitar- eða björgunar-
hundum, Sækja skal sérstaklega um
slíka lækkun eða niðurfellingu.
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur hef-
ur dæmt dauð og ómerk ummæli
sem Baldur Hermannsson eðlis-
fræðingur lét falla í grein í DV 15.
febrúar 1994 um Arthur Björgvin
Bollason heimspeking. Dómurinn
hafnaði kröfu Arthurs Björgvins um
miskabætur, en dæmdi Baldur til
að greiða 41.650 krónur í máls-
kostnað. í dómsorði segir að í um-
mælum Baldurs hafi falist slík gif-
uryrði og stórkostlega óviðeigandi
og meiðandi aðdróttanir að rétt sé
og skylt að ómerkja þau.
Mál þetta á sér þann aðdragenda
að Arthur Björgvin, sem var á þeim
tíma fuiltrúi útvarpsstjóra, ritaði
Hauki Halldórssyni, þáverandi for-
manni Stéttarsambands bænda,
bréf þar sem gagnrýnd er þáttagerð
Baldurs Hermannssonar „Þjóð í
hlekkjum hugarfarsins", en þætt-
VIÐ afgreiðslu frumvarps um ráð-
stafanir í ríkisfjármálum á Alþingi
í gær var fallið frá áformum um
að ríkissjóður greiði aðeins helming
af dæmdum eða ákvörðuðum bótum
til þolenda afbrota upp að ákveðnu
marki. Það þak verður hins vegar
lægra en upphaflega var ákveðið
með lögum.
Alþingi samþykkti í vor lög um
að ríkissjóður greiði bætur til þol-
enda afbrota og áttu lögin að taka
gildi nú um áramótin. í fjárlaga-
frumvarpinu var hins vegar lýst
áformum um að fresta gildistökunni
um eitt ár en í frumvarpi um ráð-
stafanir í ríkisíjármálum, bandorm-
inum svonefnda, komu fram tiliögur
að fresta gildistökunni um hálft ár
en skerða verulega upphæðir þeirra
bóta sem ríkið bæri ábyrgð á. Þessi
skerðing gekk að talsverðu leyti til
baka áður en frumvarpið var endan-
imir voru sýndir í sjónvarpinu þá
um veturinn. Bréfið, sem var einka-
bréf og ritað á bréfsefni Ríkisút-
varpsins, komst til fjölmiðla og var
m.a. birt í Morgunblaðinu 4. febr-
úar 1994.
Fór offari í
skrifum sínum
Baldur skrifaði grein í DV 15.
febrúar undir fyrirsögninni „Arthúr
sleikir bændurna". Arthur gerði
kröfu um að fyrirsögnin og sjö til-
tekin ummæli í greininni yrðu
dæmd dauð og ómerk og féllst dóm-
urinn á það. Ummælin eru: „Arthúr
á að vísu feril í sjónvarpi, en sá
ferill er með eindæmum slæmur.“
„Hann gerði um árabil þætti sem
áttu ekki sinn líka í sögu Sjónvarps-
ins hvað varðar sýndarmennsku og
sjálfsdýrkun ...“ . svo fráhrind-
lega afgreitt í gær, m.a. vegna
mikillar andstöðu stjórnarandstæð-
inga.
100 þúsund króna
þröskuldur
í upphaflegu lögunum er kveðið
á um að ríkið greiði bætur vegna
einstaks verknaðar ef fjárhæð bót-
anna er hærri en 10 þúsund krón-
ur. Samkvæmt bandorminum
hækkar þessi þröskuldur í 100 þús-
und krónur.
Þá er í lögunum gert ráð fyrir
að hámarksbætur vegna tjóns á
munum verði 500.000 krónur en
samkvæmt bandorminum verður
þetta þak 250 þúsund. í lögunum
eru hámarksbætur vegna líkams-
tjóns 5 milljónir króna en þetta þak
verður 2,5 milljónir samkvæmt
bandorminum.
Þá gera lögin ráð fyrir að ríkið
andi var þessi yfirborðslegi maður
að fólk fór í stórum hópum að leggja
fæð á efnið sem hann þóttist vera
að fjalla um ...“ „Arthúr gerði
heimildarmynd sem ég hef oftsinnis
tekið sem dæmi um þá endemis
yfírborðsmennsku, loðmullu og
þurrkuntuskap ...“ „Þessi þáttur
var svo ómerkilegur og innihaldslít-
ill, ekkert í hann borið af neinu því
sem kalla mætti innsýn og tilfinn-
ingu ...“ „Arthúr Björgvin er gott
dæmi um mann sem er gersneyddur
lágmarkshæfileikum til að semja
nokkurn skapaðan hlut og það kem-
ur til af því að hann sér ekkert
annað í veröldinni en sitt ómerki-
lega, stóra og leiðinlega „ÉG“.“
„Þetta verk er eins og Arthúr Björg-
vin sjálfur; ekkert nema tilgerðin
og sýndarmennskan."
í niðurstöðu héraðsdóms segir:
greiði miskabætur upp að 1 milljón
króna. Upphaflega var gert ráð
fyrir því að lækka þetta þak í 400
þúsund krónur en það endaði í 600
þúsundum.
Loks gera lögin ráð fyrir að há-
marksbætur sem ríkið greiði vegna
missis framfæranda séu 3 milljónir.
Upphaflega átti að lækka þetta þak
í 700 þúsund krónur en það var
síðan hækkað aftur í 2,5 milljónir
króna.
Upphaflega var áætlað að kostn-
aður ríkisins vegna laganna um
bætur til afbrotaþola væri 60-80
milljónir á næsta ári. Sámkvæmt
upphaflegu bandormstillögunum
var kostnaður ríkisins áætlaður 20
milljónir á næsta ári en í endanleg-
um fjárlagatillögum er gert ráð
fyrir 45 milljónum króna til þessara
mála á næsta ári.
„Það er álit dómsins, að stefndi
hafi gerst offari í skrifum sínum
um stefnanda langt umfram það,
sem sæmandi getur talist, jafnvel
þó að stefnandi hafi gefíð stefnda
tilefni til harðra viðbragða. í um-
mælum þeim, sem stefnandi gerir
kröfu til að ómerkt verði, felast slík
gífuryrði og stórkostlega óviðeig-
andi aðdróttanir að rétt er og skylt
að ómerkja þau með vísan til 241.
gr. almennra hegningarlaga."
í dómnum segir að í bréfí Arth-
urs Björgvins til formanns Stéttar-
sambands bænda og í viðtali í sjón-
varpsþættinum Dagsljósi hafi Arth-
ur Björgvin sett fram meiðandi
ávirðingar gagnvart persónu Bald-
urs Hermannssonar og starfsheiðri
hans og því sé rétt hafna kröfu
hans um 800.000 krónur í miska-
bætur.
Stjórn starfsmanna-
ráðs ríkisspítala
Umræða
þingmanna
lituð van-
þekkingu
STJÓRN starfsmannaráðs ríkisspít-
alanna hefur sent frá sér yfírlýsingu
þar sem harmað er hve oft umræða
alþingismanna um fjármál heilbrigði-
skerfísins einkennist af vanþekkingu
og skorti á metnaði. Skorar stjórnin
á þingismenn að gera sér grein fyrir
ábyrgð sinni og tryggja ríkisspítulun-
um raunhæfan rekstrargrundvöll.
Stjórnin telur að meðal landsmanna
ríki í raun þjóðarsátt um starfhæfa
heilbrigðisþjónustu. Þann vilja verði
alþingismenn að virða.
í yfirlýsingunni segir að alþingis-
mönnum eigi að vera fullkunnugt að
undanfarin ár hafi sífellt verið leitað
hagkvæmustu leiða í rekstri ríkis-
spítalanna, jafnframt því að reynt
hafí verið að veita sjúklingum bestu
þjónustu sem völ er á. Ollum sem
til þekkja sé ljóst að frekari skerðing
muni leiða til þess að þjónustuþættir
hverfí, biðlistar lengist, umönnun
sjúkra hraki, og sjúklingar muni í
enn ríkara mæli útskrifast fyrr en
ástand þeirra leyfí.
Byggðasj ónarmið
Þá segir að umræður um fjármál
heilbrigðiskerfísins á alþingi hafí því
miður einkennst af byggðasjónar-
miðum, sem opinberi alvarlega van-
þekkingu á hlutverki ríkisspítalanna.
Alþingismönnum eigi að vera ljóst
að ríkisspítalarnir þjóni öllu landinu.
íbúar höfuðborgarsvæðisins fái þar
enga þjónustu umfram aðra lands-
menn. Með því að styrkja ríkisspítal-
ana séu talsmenn og fulltrúar lands-
byggðarinnar að stuðla að bættri
þjónustu fyrir umbjóðendur sína.
„Ef alþingi með fjármálaráðherra
í broddi fylkingar hyggst halda
rekstri ríkisspítalanna á árinu 1996
alfarið innan ramma fjárlaga (eins
og þau líta út við aðra umræðu)
verða þau skilaboð að vera alveg
skýr. Með þeim munu n'kisspítalarnir
verða sviptir rekstrargrundvelli sín-
um. Um leið hlýtur heilbrigðisstarfs-
fólk að krefjast þess að verða leyst
undan núgildandi lögum, því mögu-
leikar til að virða þau verða ekki
fyrir hendi," segir í yfírlýsingunni.
Héraðsdómur Reykjavíkur dæmir í meiðyrðamáli
Ummæli dæmd dauð og ómerk