Morgunblaðið - 13.01.1996, Page 26

Íé LAUGARDAGUR 13. JANUAR 1996 UM rmTrri MORGUNBLAÐIÐ
M
I HEIMSOKN HJA SVETLONU
A Ut
má/
Þegar Svetlana og Luka Kostic komu fyrst
---7---------------------------------------
til Islands höfðu þau tæpast heyrt á landið
minnst. Því síður datt þeim í hug að þau
ættu eftir að setjast hér að. Sveinn
Guðjónsson heimsótti þau í fyrstu íbúðina
---------------------7---------------------
sem þau eignast á Islandi, en þau fluttu
inn í nóvember síðastliðinn.
VIÐ erum fædd og alin upp
sem Júgóslavar. Nú erum
við flokkuð sem Serbar í
gamla landinu, en við
erum auðvitað fyrst og fremst
íslendingar," segja hjónin Svetlana
Björg og Luka Lúkas Kostic þegar
þau rifja upp fortíð sína og tildrög
þess að þau ákváðu að sækja um
íslenskan ríkisborgararétt, sem þau
fengu árið 1993. Luka hafði þá gert
garðinn frægan sem knattspyrnu-
maður í liði Skagamanna, en flutti
síðan til Grindavíkur þar sem hann
þjálfaði í tvö ár. Síðastliðið haust tók
hann við þjálfun meistaraflokks KR
og festi um leið kaup á fyrstu íbúð-
inni, sem þau hjónin eignast á Is-
landi, við Alagranda í Vesturbænum.
„Við vorum nýbúin að byggja
okkur hús í Júgóslavíu, og eigum
það enn, en það stendur nú autt og
ónotað í Baranja í Króatíu. Ef
heppnin er með getum við kannski
selt það fyrir 3 til 4 milljónir, en það
var miklu meira virði áður en stríðið
skall á,“ segja þau. „Ég skildi líka
nýjan bíl eftir og hann er nú í vörslu
kunningja okkar,“ bætti
Lúkas við.
„Luka bjó aðeins í einn
mánuð í húsinu,“ segir
Svetlana. „Við fluttum inn í
febrúar 1991, í mars fór
hann til íslands, og þegar
Igor var búinn í skólanum í
júní fónun við líka til ís-
-lands. Viku síðar skall
stríðið á og við ákváðum að
setjast hér að.“
„Ég held að við hefðum
sótt um íslenskan ríkis-
borgararétt þótt ekkert stríð hefði
orðið í Júgóslavíu," segir Lúkas.
„Okkur líður mjög vel hérna og hér
vil ég ala upp börnin mín. Ég held að
ísland sé besta land í heiminum til
að ala upp börn.“
Svetlana tekur undir þessi orð en
bætir við að stríðið hafí ýtt á eftir
þeirri ákvörðun þeirra að setjast
hér að.
Hún sá mig
sknra mark.
Svetlana er fædd í Belgrad, en ólst
upp hjá ömmu sinni og afa í
héraðinu Baranja í Króatíu. Luka
fæddist í Bosníu og ólst líka upp í
Baranja. En hvernig kynntust þau?
„Hún sá mig skora fallegt mark
og hringdi í mig um kvöldið,“ segir
hann og skellihlær. Svetlana brosir
að þessu, en hristir höfuðið: „Nei,
þetta var ekki svona.“
„Nei, hún var mjög ung þegar ég
sá hana fyrst, aðeins fímmtán ára.
Það var á einhverju balli. Síðan hitt-
umst við aftur eftir 2 ár, á diskóteki.
Hún var þá á föstu með öðrum og ég
var líka á föstu. En málin þróuðust
þannig að við urðum ástfangin og
byrjuðum að vera saman. Og svo
giftum við okkur 12. júní 1982.“
Luka var þá orðinn atvinnumaður
í knattspyrnu, með 1. deildar liðinu
Osijek frá samnefndri borg í
Króatíu, og með tífalt hærri laun en
faðir hans, sem var verkamaður.
„Við höfðum það mjög gott og ég
átti orðið sem svarar þremur
bílverðum i banka. Svo fór ég í
Við höfðum
það mjög
gott og ég
átti orðið
sem svarar
þremur
bílverðum í
banka
herinn í eitt ár, sem var skylda, og á
meðan kom gengisfelling þannig að
bankainnstæðan var komin niður í
eitt bílverð þegar ég sneri aftur.“
En hvernig datt þér í hug að fara
til íslands aðspila knattspyrnu?
„Ég var farinn að eldast og vissi
að möguleikar mínir minnkuðu
sífellt í atvinnumennskunni heima.
Ég var að vísu með tilboð frá
Þýskalandi, en Svetlana vildi ekki
fara þangað. Einnig var ég með gott
tilboð frá 1. deildarliðinu Elehe á
Spáni, en umboðsmaðurinn klúðraði
því. Svo fékk ég ágætt tilboð frá Þór
á Akureyri og þar sem við vissum
nánast ekkert um Island fannst
okkur dálítið spennandi að fara
þangað. Þetta var eiginlega bara af
ævintýraþrá.
StríðiB dapurlegt
Ég kom fyrst til íslands 1989 og
var hjá Þór fyrstu tvö árin, en síðan
á Skaganum. Við fórum alltaf heim
á milli og byggðum húsið, en svo
skall stríðið á og við fónim ekki aft-
ur næstu þrjú árin. í september
1994 fórum við svo aftur og
mér fannst ekkert hafa
breyst í rauninni. Svæðið
sem við bjuggum á slapp
nánast alveg við
stríðsátökin. Það var fyrst
og fremst Bosnía sem fór
illa út úr þessu. Pabbi dó
mánuði áður en stríðið
hófst, en mamma býr enn á
sama stað og áður og það
amar ekkert að henni.
Fólkið hennar Svetlönu býr
í Belgrad, sem slapp alveg
við stríðsátökin.
Striðið hefur því lítil áhrif haft á
okkar vini og vandamenn, en ég
þekki samt marga sem hafa farið illa
út úr stríðsátökunum, fólk sem hef-
ur misst ættingja og vini, og þetta
fólk er biturt. Við hjónin höfum bara
horft á stríðið úr fjarlægð og vissu-
lega var dapurlegt að fylgjast með
þessum sorglegu atbúrðum. En við
berum ekki kala til neins, nema
þeirra sem bera ábyrgð á stríðinu.
Við vonum bara að friður geti hald-
ist og fólkið í gömlu Júgóslavíu geti
fyrirgefíð hvert öðru. En það getur
tekið mörg ár þar til sárin gróa að
fullu.“
Þau Lúkas og Svetlana stóðu
fyrir söfnun á Akranesi árið 1991 til
stuðnings stríðshrjáðu fólki í gömlu
Júgóslavíu og söfnuðu fímm tonnum
af fötum sem send voru út. Og þau
hafa bæði unnið í sjálfboðavinnu
fyrir Rauða krossinn. „Við höfum
líka sent reglulega fot og peninga til
fólks sem við þekkjum og hefur
skrifað okkur og sagst ekki eiga
fyrir mat. Stríðið hefur því vissu-
lega haft áhrif á okkur og valdið
okkur áhyggjum og kvíða. En von-
andi er þessu nú lokið.“
Það er annað
mnð hann
Lúkas hafði menntað sig í
matvælaiðnaði í Júgóslavíu, en
kvaðst aldrei hafa haft áhuga á að
vinna við það. Þegar hann kom til ís-
lands fór hann að vinna við trésmíð-
ar, ásamt knattspymunni, enda
KNATTSPYRNA - Igor Bjarni
heldur upp á AC Milan og |
Manchester United. Hér bendm
hann á uppáhaldsleikmann sinn
í liði AC Milan, Savicevic.
Morgunblaðið/Arni Sæberg
FJÖLSKYLDAN - 11itidyrunum við nýja heiinilið að Alagranda.
Fremst er Aleksandar Alexander 3 ára, Igor Bjarni 12 ára,
Svetlana Björg og Luka Lúkas.
Q FYRSTA skólamyndin. Luka
Kostic 7 ára.
0 SVETLANA með Rade bróður
sínum í Belgrad 1965.
□ LUKA með mömmu og
pabba, Danica og llija Kostic
1965.
O MAMMA Radmila og Svetl-
ana litia í Belgrad, fæðingar-
árið 1963.
£] JÓLASVEINNINN er líka (
Júgósiavíu. Svetlana er
þarna 8 ára.
Q GELGJUSKEIÐIÐ hafið. Luka
15 ára með Rada systur sinni
1973.
Q SNEMMA beygist krókurinn.
Luka 5 ára með knöttinn í
fanginu ásamt mömmu og
frænda 1963.
n DRAGAN bróðir og Svetlana
í skemmtigarði í Suður-
Serbíu 1973. „Mamma vildi
að við færum f júgóslavn-
eska þjóðbúninga en við
frekjuðumst til að vera eins
og Kanar . . .“
Q BRUÐKAUPIÐ f Baranja, 12
júní 1982.
nm ANNAR flokkur Osijek varð
Króatfumeistari 1977 ffyrsta
sinn í sögu félagsins. Lúka er
annar frá hægri í efri röð.
m HUSIÐ í Baranja, sem nú
stendur autt og yfirgefið.