Morgunblaðið - 26.01.1996, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 26. JANÚAR 1996 29
honum sýnist svo, af því að þá er
enginn heima.“
Drykkja unglinga ekki eðlileg
Sigrún segir að foreldrar bíði
yfirleitt of lengi, áður en þeir leiti
aðstoðar. „íslenskir foreldrar eru
undarlega hógværir, þeir tipla í
kringum börnin, vilja ekki „klína
einhveiju" á börnin ef ekki reynist
svo fótur fyrir því. Það má ekki
ræða um drykkjuna við unglinginn,
af því að kannski drekkur hann
ekki meira en jafnaldrarnir. Það
er sem sagt í lagi að drekka „dálít-
ið“. Þessi afstaða er fáránleg, af
því að það er ekkert eðlilegt við
að 14 eða 15 ára barn neyti áfeng-
is. Þetta eru ekki fullorðnir ein-
staklingar. Af hveiju virðum við
lög og reglur sem kveða á um að
unglingarnir megi ekki aka bíl fyrr
en þeir ná 17 ára aldri, þegar okk-
ur finnst svo allt í lagi að barnið
drekki 14 ára? Af hveiju leyfum
við 15 ára unglingnum ekki að
aka? Hann er jú „næstum“ 17 ára.
Hver er munurinn? Samkvæmt lög-
um má ekki selja unglingum undir
20 ára aldri áfengi. Hvers vegna
sættum við okkur við að börnin
okkar drekki?“
Sigrún segir að foreldrar verði
að leiðbeina börnum sínum og beita
foreldravaldinu. „Bandaríkjamenn
gerðu eitt sinn könnun og komust
að þeirri merku niðurstöðu, að það
skiptir meira máli hvað þú segir
unglingnum þínum en hvað þú
gerir sjálfur. Þrátt fyrir að foreldri
noti áfengi, þá virðir barnið bann.
Foreldrar, sem voru bindindismenn
á áfengi og tóbak, en létu vera að
leiðbeina börnum sínum, ráku sig
á að börn þeirra virtu ekki fordæm-
ið, heldur hófu neyslu. Börn vilja
að lagðar séu ákveðnar línur í
uppeldinu."
Islenska þjóðin er agalaus og
börnin ganga meira og minna sjálf-
ala, segir Sigrún. „Foreldrar hitt-
ast á fundum og geta ekki einu
sinni komið sér saman um útivist-
artíma," segir hún. „Hann er þó
bundinn í lög, líkt og bílprófsaldur-
inn. Oft elur þetta kerfi okkar af
sér kröftuga og duglega einstak-
linga, en svo eru það þeir sem
þola ekki aðhaldsleysið."
Lokað vegna lélegrar nýtingar
Meðferðarheimilinu Tindum á
Kjalarnesi var lokað í september
sl. Ástæðan var sú, að nýting þótti
ekki nógu góð, þ.e. ekki bárust
nægilega margar umsóknir um
vistun. „Tindar voru ætlaðir fyrir
15 unglinga, en húsakynnin leyfðu
þó ekki að fleiri væru þar í sólar-
hringsvistun en 8-10 hveiju sinni,“
segir Sigrún. „Um tíma voru að-
eins 2-3 krakkar í einu á Tindum
og því þótti ástæða til að loka
heimilinu, en það komu þangað um
50 unglingar á ári og auðvitað
munar um þann hóp. Eg er mjög
ósátt við þá þróun, því það er svo
sannarlega þörf á þessu meðferð-
arúrræði. Þeir sem höfðu ákvörð-
unarvaldið hefðu frekar átt að
gera athugasemd við sofandahátt
foreldra og faghópa, sem lokuðu
augunum fyrir unglingadrykkj-
unni. Það þarf að vera til sérstök
meðferð fyrir unglinga, því þeir
þurfa aðrar áherslur en fullorðnir.
Við náðum góðum árangri, því
helmingur þeirra unglinga, sem
lokið hafa meðferð á Tindum, er
laus við vímuefnin. Það er hægt
að ná mjög góðum árangri í með-
ferð unglinga, því þeir eru áhrifa-
gjamir, líka hvað varðar betra líf.“
Fjölskyldan verður að taka þátt
í meðferðinni og Sigrún segir að
sú þátttaka sé mjög góð og árang-
ursrík. „Foreldrar eru ótrúlega
duglegir að styðja við bakið hver
á öðrum og það hefur góð áhrif á
unglinginn að sjá foreldra sína leita
sér hjálpar, eða hjálpa öðrum. Það
er því mjög áhrifamikið að hafa
unglinga og foreldra saman í hóp
og unglingarnir eru mjög opnir
fyrir einlægni. Það verða allir að
sameinast um að leysa vandann,"
segir Sigrún Hv. Magnúsdóttir,
deildarstjóri Tinda.
AÐSENDAR GREINAR
A að hætta endurhæfingar-
starfsemi á Grensásdeild?
STJÓRNENDUM
stóru sjúkrahúsanna í
Reykjavík hefur verið
falið að spara ákveðn-
ar fjárhæðir í rekstr-
inum árið 1996. í
Morgunblaðinu 24.
janúar er frétt um
sparnaðartillögur
stjórnar Sjúkrahúss
Reykjavíkur. I þessum
tillögum er m.a. lagt
til að endurhæfing-
arstarfsemi á Grens-
ásdeild verði hætt með
öllu. Helming starf-
seminnar á að flytja í
aðalbyggingu sjúkra-
hússins í Fossvogi og hinn helm-
inginn á að leggja alveg niður.
Þetta sérhannaða húsnæði fyrir
endurhæfingarsjúklinga á Grens-
ásnum á nú að taka undir geðsjúk-
linga. Ekki veit ég hveijir eiga
hugmyndina að þessari fráleitu
tillögu. Hitt er víst að þeir hafa
litla hugmynd um það hvað endur-
hæfing sjúklinga er og vilja endur-
hæfingu á Grensásdeild feiga. Því
miður hefur stjórn Sjúkrahúss
Reykjavíkur af einhveijum ástæð-
um gert þessa hugmynd að sinni
tillögu. Þessi afstaða gengur þvert
á hugmyndir í nágrannalöndum
okkar þar sem hlutur endurhæf-
ingar er aukinn þó að dregin séu
saman seglin á ýmsum sviðum
heilbrigðismála.
Hugmyndin um að leggja niður
endurhæfingu á Grensásdeild er
mér óskiljanleg og slíka tillögu get
ég ekki samþykkt. Það skulu ráða-
menn fá að vita án allra vífi-
lengja. Skoðun mín byggist ekki
á tilfinningasemi. Hún byggist á
einföldum staðreyndum.
Fólk lendir í slysum, fær sjúk-
dóma og lamast eða fatlast og því
miður eru þeir margir í íslensku
þjóðfélagi. Þetta fólk þarfnast
endurhæfingar. Grensásdeild hef-
ur sinnt stórum hópi þessara ein-
staklinga frá því 1973 er deildin
tók til starfa. Framsýnir menn
stóðu fyrir uppbyggingu hennar.
Menn sem vissu að endurhæfing
flýtir og eykur bata, linar þjáning-
ar, styttir legutíma á sjúkrahúsum
og stuðlar að því að menn komist
heim til sín og út í þjóðfélagið og
geti tekið þátt í þjóðlífinu á ný. I
dag eiga menn ekki að þurfa að
velta vöngum yfir því hvort endur-
hæfing borgi sig. Það
hefur svo margoft ver-
ið sýnt fram á það.
Grensásdeild stend-
ur á Grensásnum í
Reykjavík. Hún er
eina endurhæfingar-
legudeildin í borginni.
Húsakynnin eru vel
þönnuð og aðstaða
góð fyrir hreyfihaml-
aða. Állt húsið er not-
að fyrir þjálfun sjúk-
linga, sjúkradeildir,
dag- og matstofur,
stigar og gangar auk
sérstakra þjálfunar-
svæða í sjúkra- og
iðjuþjálfun. Meira að segja er
svæðið utanhúss notað til þjálfun-
ar undir ákveðnum kringumstæð-
um.
Grensáslaug er besta með-
ferðarlaug landsins, algerlega sér-
hönnuð fyrir hreyfihamlaða. Hún
er gott þjálfunartæki og dýrari en
segulómunartækin sem hafa verið
Grensásdeild er ein full-
komnasta endurhæfing-
armiðstöð á Norður-
löndum, segir Asgeir
B. Ellertsson, og starf-
semin á við það besta í
vestrænum heimi.
í umræðunni að undanförnu.
Frumkvæði að byggingu hennar
áttu fjórir nafnkunnir alþingis-
menn úr öllum stjómmálaflokkum.
Góðan stuðning fengu þeir líka í
borgarstjóm Reykjavíkur.
Grensásdeild er ein fullkomn-
asta endurhæfingarmiðstöð á
Norðurlöndum og starfsemin á við
það besta í vestrænum heimi.
Margir hafa lagt sitt að mörkum
til að stofnunin gæti orðið það sem
hún er. Hvers vegna á þá að eyði-
leggja svona heild? Er það skyn-
semi, hagræði eða sparnaður?
Byggingar og staðsetning þeirra
hæfa best fötluðum og lömuðum.
Húsakynni Grensásdeildar og
meðferðarlaug hennar verða ekki
flutt.
Sjúklingar hafa ýmist komið á
deildina fljótlega eftir sjúkdóm og
slys eins og t.d. heila- og mænu-
skaða og fjöláverka eða strax í
tengslum við bráðan sjúkdóm eins
og heilablóðfall. Deildin hefur
fyrst og fremst sinnt þeim sem
hafa einkenni frá heila og tauga-
kerfi, liðum og stoðkerfi. Skemmd
eða skaði á þessum sviðum leiðir
því miður oft til fötlunar. En
markmiðið er að menn komist aft-
ur út í lífið með eins góða færni
og mögulegt er þrátt fyrir mis-
mikla fötlun.
Við endurhæfingu skiptir
endurhæfingarandrúmsloftið og
umhverfi miklu. Þetta hvoru
tveggja höfum við á Grensásdeild.
í aðalbyggingunni í Fossvogi ríkir
andi bráðaþjónustu með flýti og
hraða. Það er viss áfangi að kom-
ast þaðan á endurhæfingadeild
hvort sem dvölin á bráðaspítalan-
um hefur verið stutt eða löng.
Þetta endurhæfingarandrúmsloft
næst ekki innan veggja bráðaspít-
ala.
Stundum má flytja sjúklinga og
starfsemi á milli húsakynna eða
deilda að ósekju. Endurhæfíngar-
sjúklingar þurfa aftur á móti sér-
hannað húsrými. Það er til á
Grensásnum og á Grensásdeild
eiga þeir að fá að vera í friði. Er
eitthvert vit í að flytja starfsemi
úr umhverfi þar sem hún þrífst
yfir í umhverfi þar sem hún mun
búa við lakari kost?
Tillaga stjórnar Sjúkrahúss
Reykjavíkur gerir ráð fyrir fækk-
un endurhæfingarplássa hér í
Reykjavík. Algengt er að yfírmenn
sjúkradeilda sjái ofsjónum yfír
fækkun rúma og plássa. Ég tek
fúslega þátt í hagræðingu og
sparnaði og fækkun rúma ef það
er talið nauðsynlegt en hálfhjákát-
legt er að tala um fækkun endur-
hæfingarplássa innan Sjúkrahúss
Reykjavíkur á sama tíma og menn
ræða um að koma upp nýjum end-
urhæfingadeildum innan sama
Reykjavíkursvæðis á vegum ríkis-
spítalanna. Er þetta sparnaður í
heilbrigðiskerfinu? Er þetta skyn-
semi?
Á Grensásdeild eru möguleikar
á að sinna allri frumendurhæfingu
þeirra sjúklinga í Reykjavík er
þarfnast sjúkrahúsvistar og
endurhæfingar innan sérsviða
deildarinnar. Ennfremur að endur-
Ásgeir B.
Ellertsson
SÓLARKAFFI
ísfirðingafélagsiiis
verður haldið í kvöld, föstudaginn
26. Janúar kl. 20.00 á HÓTEL ÍSLANDI.
Kl. 20.30 hefst hefðbundin dagskrá með kaffi og
rjómapönnukökum.
Ræðumaður kvöldsins: Gunnþórunn Jónsdóttir.
Kveðja að vestan: Halldór Jónsson bæjarfulltrúi.
Hljómsveit Þorvaldar Björnssonar og söngvararnir Kolbrún
Sveinbjarnardóttir og Grétar Guðmundsson flytja lög
JÓNS JÓNSSONAR frá HVANNÁ
og nokkrar gömludansasyrpur að auki, Fleiri góð skemmtiatriði.
Danshljómsveit Eddu Borg leikur fyrir dansi til kl. 3.
Miðaverð kr. 1.950.-, með fordrykk 2.300.-.
Miða- og borðapantanir í síma 568 7111 milli 1 og 5 eða við innganginn.
Veislustjóri: Konráð Eyjólfsson
V/SA
mmmmm
Greiðslukortaþjónusta
STJÓRNIN
Greiðslukortaþjónusta
hæfa sjúklinga frá landsbyggðinni
með sérstök vandamál. Nægi af-
kastageta Grensásdeildar og
Reykjalundar ekki er tímabært að
tala um nýjar stofnanir. Vonandi
tekur heilbrigðisráðherra til hend-
inni, kemur á verkaskiptingu og
samvinnu og slær vörð um Grens-
ásdeild og endurhæfíngarstarf-
semi í landinu.
Höfundur er yfirlæknir Grensás-
deildár.
Bílamarkaöurinn
Smiðjuvegi 46E
v/Reykjanesbraut
Kopavogi, simi
567-1800
Löggild bflasala
Opið laugard. kl. 10-17
sunnudaga kl. 13-18
Suzuki Sidekick JLXi T6v '93, 5 dyra,
hvítur, 5 g., ek. aðeins 32 þ. mílur, rafm.
í rúðum, samlæsingar, álfelgur, upphækk-
aður. V. 1.650 þús.
Mazda 323 F GLX '90, rauður, 5 dyra,
sjólfsk., ek,. 87 þ. km., rafm. í rúðum,
spoiler o.fl. Góður bfll. V. 790 þús.
V.W. Golf 1.4 cl Station '94, blár, 5 g.,
ek. 32 þ. km. rafm. í rúðum, dráttarkúla
o.fl. V. 1.150
MMC Pajero GLS Turbo m/lterc. '95,
m/mæli, blár, 5 g., ek. aðeins 8 þ. km.,
upphækkaður, 33“ dekk o.fl. Sem nýr. V.
2.450 þús.
Nissan Sunny 1.6 SLX 4x4 station '93,
blár, 5 g., ek. aðeins 28 þ. km., rafm. í
öllu, 2 dekkjag., álfelgur. V. 1.290 þús.
Toyota Corolia Touring GLi 4x4 '92, 5
g., ek. 65 þ. km., ólfelgur, upphækkaður
m/dráttarkúlu o.fl. V. 1.250 þús.
V.W. Vento GL 2.0 '93, blár, 5 g., ek. 40
þ. km., sóllúga, álfelguro.fl. V. 1.380 þús.
Nýr bfll. Hyundai Pony GSi '94, sjálfsk.,
ek. 1. þ. km. 2 dekkjagangar. V. 890 þús.
MMC L-300 Minibus 4x4 '93, (bensín-
vól), grænn/grár, 5 g., ek. aðeins 46 þ.
km., rafm. í rúðum, álfelgur, dráttarkúla
o.fl. V. 1.950 þús.
Einnig: MMC L-300 Minibus 4x4 '88,
grásans., 5 g., ek. 120 þ. km., vél yfirfarin
(tímareim o.fl). V. 1.050 þús. Mjög góð
lónakjör.
Suzuki Sidekick JXÍ 5 dyra '91, steingrór,
5 g., ek. aðeins 47 þ. km., upphækkaður
o.fl. Toppeintak. V. 1.250 þús.
Nissan Sunny 1.6 SR '94, grænsans., 5
g., ek. 33 þ. km. V. 1.090 þús.
Plymoth Voyager V-6 SE 7 manna '90,
sjálfsk., ek. 80 þ. km. Toppeintak. V. 1.450
þús.
Hyundai Pony LS '94, rauður, 5 g., ek.
30 þ. km. Tilboðsv. 690 þús.
Willys Koranda 2.3 diesil (langur) '88, 5
g., ek. aðeins 30 þ. km. V. 980 þús.
Cherokee Laredo 4.0L '91, vínrauöur,
sjálfsk., ek. 77 þ. km., rafm. í rúðum,
cruisecontrol, álfelgur o.fl. Gott óstand.
V. 1.980 þús.
Nissan Sunny SKX 4x4 '91, rauður, 5 g.,
ek. aðeins 35 þ. km., rafm. í rúðum, spoil-
er o.fl. V. 1.030 þús.
Grand Cherokee LTD 8 cyl. '94, ek. aö-
eins 16 þ. km. Einn með ölllu. V. 3,9 millj.
Nissan King Cap P. up '91, 2.4 bensín,
ek. 70 þ. km. Gott eintak. V. 1.100 þús.