Morgunblaðið - 26.01.1996, Blaðsíða 60

-te fyrirþá
sem gera kröfur!
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN I, 103 REYKJAVÍK, SÍMl 569 1100, SlMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBUSCENTRVM.IS / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTI 85
FÖSTUDAGUR 26. JANÚAR 1996
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Björguðu áhöfn
namibísks togara
Sáu menn-
ina stökkva
í sjóinn
TVEIR togarar Seaflower Whitefish
Corporation frá Namibíu, sem ís-
lenskar sjávarafurðir hf. eiga um
fimmtung í, björguðu í gær þrettán
manna áhöfn lítils namibísks togara
sem sökk um 75-80 sjómflur vestur
af strönd landsins.
Tíu íslenskir yfírmenn eru á togur-
unum tveimur sem komu til bjargar,
Seaflower og President Augustinho
Neto. Namibíski togarinn, Verkenner,
var á veiðum í köldu veðri og hafði
aflast vel. Færeyskur skipstjóri er á
togaranum. Ekki er ljóst hvort leki
kem að skipinu eða hvort á það kom
slagsíða við veiðar.
Að sögn Magnúsar Þórarinssonar,
útgerðarstjóra Seaflower, hafði hann
fengið fátæklegar lýsingar á atburða-
rásinni, en fyrstu upplýsingar bentu
til að hnykkur hafi kómið á Verkenn-
er þegar það var að hífa, með þeim
afleiðingum að afli færðist til í lest-
inni og slagsíða kom á skipið. Það
valt á hliðina og sökk skömmu síðar.
Togarar Seaflower voru staddir um
eina sjómílu frá skipinu á lýsingsveið-
^um og komu þeir til bjargar. „Ég
held að skipveijum hafi ekki orðið
meint af volkinu," sagði Magnús.
Færeyskur skipstjóri á Yoko Tani
frá Walvis Bay, sem tók við mönnun-
um sem björguðust, sagði í samtali
við Morgunblaðið í gærkvöldi, að skip-
ið hafi verið um fjórar mflur frá Ver-
kenner þegar það sökk.
„íslendingamir voru svo skammt
frá að þeir sáu skipið sökkva og
mennina henda sér í björgunarvestum
í sjóinn. Þeir hífðu veiðarfærin upp
og komu til bjargar. Seaflower tók
fimm menn um borð en síðan sendi
President Augustinho Neto út
gúmmíbát og fiskaði þá upp sem voru
að synda í sjónum. Þar voru 2-3 vind-
stig þegar skipið sökk og engin sér-
— stök ölduhæð," sagði hann.
Fyrsta sól-
arglætan
BÖRNIN á leikskólanum
Hlíðarskjóli á ísafirði gátu,
eins og aðrir bæjarbúar,
glaðzt yfir því að í gær sást
í fyrsta sinn til sólar á árinu.
Fyrsta sólarglætan gægðist
yfir fjöllin og birti yfir bæn-
um.
í tilefni þessa halda ísfirð-
ingar svokallað sólarkaffi í
kvöld, bæði vestra og í
Reykjavík, þar sem brott-
fluttir Isfirðingar koma sam-
an. Þar verður án efa fjöl-
mörgum pönnukökum sporð-
rennt, en það eru hefðbundn-
ar veitingar ísfirðinganna á
þessum degi.
Dæmi um allt að 14,3%
hækkun hlutabréfa
HLUTABRÉFAVIÐSKIPTI tóku
mikinn kipp í gær og hækkaði gengi
bréfa verulega í fjölmörgum hluta-
félögum sem skráð eru á Verðbréfa-
þingi íslands. Heildarviðskipti dags-
ins námu röskum 47 milljónum
króna og hækkaði þingvísitala hluta-
bréfa um 38,8 stig, eða sem nemur
2,71%. Þetta er ein mesta hækkun
vísitölunnar á einum degi frá upp-
hafi, að sögn Stefáns Halldórssonar,
framkvæmdastjóra Verðbréfaþings.
Hækkun vísitölunnar frá áramótum
nemur 6,34%.
Mest varð hækkunin á gengi
hlutabréfa í Haraldi Böðvarssyni
hf., en gengi bréfanna hækkaði um
14,29%. Gengi hlutabréfa í Hrað-
Þingvísitala hlutabréfa
Frá 1. desember 1995
1500
1480
1460
1440
1420
1400
1380
1360
1340
1320
1300
Desember
Janúar
frystihúsi Eskifjarðar hækkaði um
12,5% og í fjórum öðrum hlutafélög-
um hækkaði gengi bréfanna um 6%
eða meira.
Að sögn Davíðs Björnssonar, for-
stöðumanns verðbréfamiðlunar
Landsbréfa, stafar þessi hækkun nú
af aukinni eftirspurn eftir hlutabréf-
um á sama tíma og framboð á bréf-
um er mjög lítið. Hann segir að svo
virðist sem ijöldi aðila, sem haldið
hafi að sér höndum framan af, hafi
smám saman farið að trúa því að
verð á hlutabréfum myndi ekki fara
lækkandi og því væri allt eins gott
að kaupa nú.
Fyrirtæki í sjávarútvegi
áberandi
*
Sjávarútvegsfyrirtæki voru áber-
andi í viðskiptahrinunni í gær, en
af þeim sex fyrirtækjum, sem hækk-
uðu hvað mest í verði, voru íjögur
fyrirtæki úr sjávarútvegi. Davíð seg-
ist þó ekki telja að þá hækkun megi
skýra með nýútkominni skýrslu
Þjóðhagsstofnunar, þar sem fram
kemur að afkoma sjávarútvegsins
hafi batnað verulega á síðasta ári.
Gengi hlutabréfa í mörgum þessara
fyrirtækja hafi verið á mikilli sigl-
ingu áður en skýrslan hafi komið
út. Því sé það öllu líklegri skýring
að þessar hækkanir stafi fyrst og
fremst af aukinni eftirspurn. Hann
bendir m.a. á að sjávarútvegsfyrir-
tæki hafi í auknum mæli verið að
kaupa hlutabréf í öðrum fyrirtækjum
innan greinarinnar.
Þessi gríðarlega eftirspurn eftir
hlutabréfum nú er að hluta sögð skýr-
ast af því að hlutabréfasjóðirnir hafi
komið inn á markaðinn af auknum
krafti. Þeir séu þó ekki einu fjárfest-
amir sem hér séu á ferðinni heldur
hafi einstaklingar jafnt sem fyrirtæki
og fagijárfestar verið áberandi í við-
skiptum gærdagsins.
Morgunblaðið/RAX
■ Ein mesta/16
Slitnar upp úr fjórhliða viðræðum um skiptingu síldarstofnsins í Moskvu
ísland krefst 245.000
tonna síldarkvóta
VIÐRÆÐUM íslands, Noregs, Fær-
eyja og Rússiands um skiptingu afla
úr norsk-íslenzka síldarstofninum
var slitið í Moskvu i gær án þess að
samkomulag hefði náðst. Að sögn
Guðmundar Eiríkssonar, formanns
íslenzku viðræðunefndarinnar í
Moskvu, gerðu Rússar tvær tillögur
að samkomulagi. Annars vegar að
öll ríkin lýstu kvótakröfum sínum og
heildarkvótinn miðaðist við þær.
Norðmenn héldu fast við kröfu sína
um 725.000 tonn, Rússar kröfðust
200.000 tonna og íslendingar og
Færeyingar gerðu kröfu um að fá
330.000 tonna kvóta, en ríkin hafa
rætt um útgáfu slíks kvóta sín á
milli. Af honum fengi ísland 245.000
tonn og Færeyjar 85.000.
Samanlagt námu kvótakröfumar
1.255.000 tonnum, og að viðbættum
nokkrum tugum þúsunda tonna
handa „fimmtu ríkjum", sem krefjast
aðildar að síldveiðunum, til dæmis
Evrópusambandinu, yrði heildar-
kvótinn 1,3 milljónir tonna. Vísinda-
menn hafa hins vegar mælt með því
að veiða ekki meira en milljón tonn.
Hin tillagan var sú að öll ríkin
lækkuðu sig hlutfallslega miðað við
áðurnefndar kröfur, þannig að heild-
arkvótinn yrði milljón tonn.
Rússar
Norðmönnum reiðir
Norðmenn samþykktu hvoruga, til-
löguna og sögðust þeir ekki geta
lækkað kröfu sína. Að sögn Guð-
mundar var andinn í viðræðunum
orðinn slæmur á þessu stigi og sleit
rússneski formaðurinn þá viðræð-
unum. Ekki var boðaður nýr fundur.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins eru Rússar Norðmönnum
reiðir eftir fundinn og létu stór orð
falla um afstöðu þeirra.
Island og Færeyjar hafa lýst því
yfir að náist ekki samkomulag í
Moskvu, muni löndin tvö gefa út ein-
hliða kvóta, hugsanlega með fleiri
strandríkjum, og koma þar ekki önn-
ur lönd en Rússland til greina. Þor-
steinn Pálsson sjávarútvegsráðherra
segir að löndunum sé nú ekkert að
vanbúnaði, en þau geri ráð fyrir að
ræða málið betur á fundi Norðaustur-
Atlantshafsfiskveiðinefndarinnar í
London í næstu viku. „Ef hægt er
að fá fleiri með, væri það náttúrlega
æskilegt," segir Þorsteinn.
Enginn fundur boðaður í
Smugudeilu
í gær funduðu ísland, Noregur
og Rússland jafnframt í sjö klukku-
stundir um þorskveiðar íslenzkra
skipa í Barentshafi. Guðmundur Ei-
ríksson segir að ekki hafi komið fram
nein breyting á afstöðu ríkjanna.
„Það er svipað bil og verið hefur á
milli þess, sem við sættum okkur
við, og þess, sem þeir geta boðið.
Það er að margra mati ekki breitt,
en samt óbrúanlegt," segir Guð-
mundur.
Nýr fundur hefur ekki verið boð-
aður í Smugudeilunni og samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins verður
það ekki gert fyrr en ljóst er að rík-
in geti náð saman. Sambandi og
samráði þeirra á milli verður þó hald-
ið áfram. Slíkt samkomulag þyrfti
að nást fljótlega, eigi til dæmis að
vera hægt að hrinda í framkvæmd
hugmyndum um skipti á veiðiheim-
ildum, sem útheimta talsvert skipu-
lag og undirbúning. Halldór As-
grímsson utanríkisráðherra, sem
ræddi Smugudeiluna við Bjorn Tore
Godal, utanríkisráðherra Noregs,
fyrr í vikunni, segir í samtali við
Morgunblaðið að þeir hafi verið sam-
mála um að „nauðsynlegt sé að eitt-
hvað gerist í málinu alveg á næst-
unni ef við eigum að hafa möguleika
á að ná samningum."
Þrettánára
amfetamín-
neytendur
SEX drengir, 13 og 14 ára, hafa
játað fyrir foreldrum og lögreglu
í Hafnarfirði að hafa neytt hass.
Einn 13 ára drengjanna hefur
einnig viðurkennt að hafa neytt
amfetamíns.
Lögreglan í Hafnarfirði hefur
undanfarna daga unnið með
skólayfirvöldum, kennurum og
foreldrum að því að kanna hvað
hæft væri í orðrómi um vímu-
efnaneyslu unglinga. Drengirnir
sex hafa allir viðurkennt hass-
neyslu og einn þeirra að auki
amfetamínneyslu.
Hass, E-töflur
og amfetamín
í viðtali í Morgunblaðinu í dag
segir Sigrún Hv. Magnúsdóttir,
deildarstjóri Tinda, að þangað
leiti í meðferð unglingar frá 13
ára aldri. Neyslan sé ekki lengur
bundin við drykkju landa, sniff
og einhverjar pillur, heldur
landa, hass, sem unglingar allt
niður í 13 ára aldur reyki dag-
lega, og E-töflur. Þá séu einnig
dæmi um amfetamín- og kókaín-
neyslu frá 13 ára aldri.
■ Dæmi um/28