Morgunblaðið - 26.01.1996, Blaðsíða 48

48 FÖSTUDAGUR 26. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
BREF
TTL BLAÐSINS
Krínglan 1103 Reylgavík • Sími 5691100 • Símbréf 5691329
Ferdinand
TMISI5THE COURTMOUSE..
AREN'T YOU C0MIN6 IN 7
ALL OF A 5UDDENJME
WORLP FAM0U5 ATTORNET
REALIZEP HEUUASIN
OVER MIS MEAP..
Þetta er dómshúsið ... ætlarðu ekki að AJIt í einu áttaði hinn heimsfrægi lög-
koma inn? fræðingur sig á því að hann var inni
upp fyrir haus...
Hvar er hin
líknandi hönd?
Frá Bryndísi Schram:
STUNDUM berst frétt, sem veldur
slíku óþoli, að maður getur ekki orða
bundizt.
Ástæðan fyrir því að ég skrifa
lesendabréf í Morgunblaðið er sú
frétt, sem barst í
gær (þann 23.1.),
að ákveðið hefði
verið að loka vist-
heimili geðfatl-
aðra að Bjargi,
sem Hjálpræðis-
herinn hefur rek-
ið á Seltjamar-
nesi í 28 ár.
Það hafði kom-
ið fram annars
staðar áður, að
það er mun ódýrara að vista sjúkling
á Bjargi en inni á stofnunum, svo
að maður skilur ekki alveg rökin
fyrir þessum harkalegu aðgerðum.
Auk alls þessa er ákvörðunin tek-
in, þegar fjárhagsáætlanir ársins
1996 liggja fyrir, þannig að hvergi
er smugu að finna annars staðar í
kerfínu.
Fyrir mörgum árum vann ég með
geðfötluðum og ég hef umgengizt
þá töluvert vegna starfa minna á
undanfömum árum. Við vitum öll,
að geðfatlaðir eiga sér fáa málsvara.
Þeir geta ekki sjálfír risið upp til
vamar, þegar á þá er ráðist. Geðfötl-
un er útbreiddur sjúkdómur, miklu
útbreiddari en við höldum, en hann
er eins konar „tabú“ í þjóðfélaginu,
það hvílir yfir honum viss bann-
helgi. Fordómamir eru hreint ótrú-
legir. Enginn vill helst vita af geðfötl-
uðum, þeir eru jafnvel hættulegir.
Þeir em ómagar á þjóðfélaginu, geta
ekki unnið fyrir sér, og eiga því ekki
rétt til jafns við aðra.
Geðfötlun er frábmgðin öðmm
sjúkdómum, sem má lækna með upp-
skurði eða lyfjum, em staðbundnir í
líkamanum. Fötlun sálarinnar er
óræður sjúkdómur, erfíður viðfangs
og stundum ólæknandi. Geðfatlaðir
eiga sér ekki sín eigin samtök, eins
og svo margir aðrir hópar sjúkra.
Hjartveikir, sykursjúkir, krabba-
meinssjúkir, áfengissjúkir, allir þess-
ir hópar hafa stofnað með sér sam-
tök, veita aðhlynningu, vemd og for-
vamir, standa saman, þegar að þeim
er veitzt. En geðfatlaðir era ekki í
aðstöðu til þess. Þeir yfirgefa spítal-
ann veikir á sinni, kjarklitlir, kvíðnir
og fullir ótta við hverdagslífið. Oftar
en ekki eiga þeir í engin hús að
venda, stundum afneitar fjölskyldan
þeim. Hún er líka haldin fordómum,
ótta, kvíða og ráðleysi. Þeir em alein-
ir.
Það er á þessum tímamótum í lífí
sjúklingsins, sem vistheimilið Bjarg
hefur komið til sögunnar. Það hefur
veitt vemd { vondum heimi. Bjarg
er heimili, ekki stofnun. Vistmenn
geta átt sitt einkalíf, haft persónu-
lega muni í kringum sig, þeim er
sýnd virðing sem einstaklingum og
alúð, sem hveiju okkar er nauðsynleg
til að lifa af.
Geðfatlaðir eiga sinn rétt, eins og
hvert okkar hinna. Þeir eiga rétt til
þess að lifa mannsæmandi lífí, eiga
heimili, stunda nám, jafnvel vinnu,
vera frjálsir ferða sinna. Heimilið á
Nesinu er bjargið, sem þeir byggja
á, og hafa byggt á í tuttugu og átta
ár. Sumir hafa átt heima þarna frá
upphafí, aðrir skemur. Nú grípur
óttinn um sig, öryggisleysið heltekur
þá, og sjúkdómurinn ágerist.
Og hvað verður um þetta fólk?
Það á að „útskrifast", það á að fara
heim til aðstandenda eða inn á stofn-
anir. Reynum að setja okkur í spor
þessa fólks. Hvers á það að gjalda?
Hvar er samábyrgðin nú? Hvar er
„hin líknandi hönd“ læknisins? Og
hvemig ætlum við hin að bregðast
við? Hver em rökin fyrir þessum
harkalegu aðgerðum? Eigum við
engan rétt á skýringu?
BRYNDÍS SCHRAM.
Gjörbreyting á
helgihaldi í stærri
kirkjum landsins
Frá Kolbeini Þorleifssyni:
ÉG GET ekki lengur orða bundist í
umræðunni um Langholtskirkju, þeg-
ar ég les dag eftir dag fjasið í kórfé-
lögum kirkjunnar um athafnir sóknar-
prestsins. Ég verð líka að segja, að
síst af öllu hefði ég, lærisveinn dr.
Róberts Abrahams Ottóssonar í helg-
isiðafræðum og helgisöng, átt von á
því að heyra aðra eins dómadagsvit-
leysu úr kór Jóns Stefánssonar. Skýr-
ing: Fyrir rúmum 30 ámm varð
grundvallarbreyting \ kennslu guð-
fræðideildar Háskóla íslands í helgi-
söng. Fyrirrennarar okkar höfðu
fengið afar takmarkaða menntun í
helgisöng. Allt í einu kom maður til
kennslu við deildina, sem bjó til
þriggja ára námskeið fyrir okkur, að
vísu launalaust til að byrja með. Upp
frá þeim tíma hefur orðið gjörbreyting
á helgihaldi í stærri kirkjum landsins.
Eitt dæmi og spuming: Hvers vegna
gekk sú „ósvinna" yfir lútherska söfn-
uði landsins, að Jón Stefánsson lét
flytja rammkatólska „Krýningar-
messu“ á vígsludegi Langholtskirkju;
og það í beinni sjónvarpsútsendingu?
Slíkum messum tilheyrir ýmislegt,
m.a. „eilífar altarisgöngur" og sérstök
háttsemi, sem prestar Langholts-
kirkju hafa fram að þessu ekki kunn-
að. Nú er loksins kominn prestur á
staðinn, sem kann. Þá bregður allt í
einu svo við, að organisti og kór snú-
ast öndverðir gegn honum. Háttalag
séra Flóka við messur á uppmna sinn
hjá biskupsembættinu, því að Sigur-
bimi biskupi hefði verið í lófa lagið
að stöðva þessa þróun, ef hann hefði
viljað. Meira vil ég ekki segja að sinni,
þó af nógu sé að taka.
Virðingarfyllst,
Einn af „grallaraspóunum“ í
fyrstu sjónvarpsútsendingu aftan-
söngs á jólum árið 1966.
KOLBEINN ÞORLEIFSSON,
Ljósvallagötu 16, Reykjavík.
Allt efni sem birtist t Morgunblaðinu og Lesbók verður framvegis varðveitt t
upplýsingasafni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu það-
an, hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu
efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.