Morgunblaðið - 26.01.1996, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 26. JANÚAR 1996 35
AÐSENDAR GREINAR
Auðlindir sjávar -
afkoma smábáta
SKÖMMU fyrir þinglok í desem-
ber sl. var lagt fram til kynningar
frumvarp til laga um umgengni um
auðlindir sjávar. Mörgum finnst að
í þessu frumvarpi sé dulin nokkur
leiðrétting á því sem vantar inn í
lög um stjórnun fiskveiða. Öðrum
finnst að hér sé um að ræða frum-
varp um lögregluaðgerðir gegn
þeim sem hafa á einhvern hátt
umgengist auðlindina á subbulegan
máta. Um þetta frumvarp er það
að segja frá mínu sjónarmiði að
margt er þar til bóta, einkum það
sem lýtur að umgengni um þau
verðmæti sem dregin eru úr sjó.
Það sem aðallega vantar er að ekki
er á nokkum hátt fjallað um það
hvemig mismunandi veiðarfæri
geta skaðað umhverfið, þ.e. hafs-
botninn og lífverurnar sem þar
búa, drepið þær^eða eyðilagt upp-
vaxtarskilyrði þeirra og þann þátt
sem þau eiga í lífkeðjunni. Það er
með ólíkindum hve lítið er fjallað
um mismunandi veiðarfæri og
hvemig þau vinna. Kyrrstæð veið-
arfæri svo sem net og lína virðast
vera vistvænustu veiðarfærin. En
ef net af einhveijum ástæðum tap-
ast og eru virk, þá drepa þau ára-
tugum saman, eins og dæmin
sanna þegar sjómenn hafa náð upp
netadræsum með nýjum fiski, bein-
görðum og rotnandi fiski sem hafa
komið upp með þeim veiðarfærum
sem viðkomandi skip nota. Dragnót
hefur sætt mikilli gagnrýni og
skiptast menn þar í tvö horn, með
öfgaummælum á hvorn veg, varð-
andi ágæti og skaðsemi. Þekktar
eru sögur um notkun togbúnaðar
til þess að slétta kóralbotn þannig
að um gjörbreyttan botn er að
ræða og unnt að toga yfir slóðina
með botntrolli. Má í þessu sam-
bandi benda á „flákann" á Breiða-
firði og „kóralsvæðin“ á Reykjanes-
hrygg og „hraunin“ á Eldeyjar-
grunnum. Umfjöllun um slíkt
háttalag er það sem ég tel að vanti
algjörlega inn í þetta frumvarp.
Mín skoðun er sú að ákveðin veiðar-
færi og sléttunarbúnaður geti haft
verstu áhrif á umgengni um auð-
lindir sjávar og séu dulin sóun á
verðmætum úr auðlindinni. Ástæða
er til að minna á að fiskifræðingar
lögðu til bann við humarveiðum í
Faxaflóa vegna þess að-veiðarfærið
skaðaði uppeldissvæði síldar, en nú
eru leyfðar rækjuveiðar á sömu
slóð þó ekki sé nokkur leið að
vernda frekar uppeldissvæði síldar
með rækjutrolli. Svona atriði er
unnt að rekja með dæmum og til-
vitnunum en þetta látið nægja.
Veiðar í net á vetrartíma! Þriðja
grein þessa frumvarps er sú grein
• sem líklega mun valda hörðustum
viðbrögðum hagsmunaaðila og
talsmanna þeirra, þegar málið
kemur til umfjöllunar á Alþingi og
í sjávarútvegsnefnd. Líklegt er að
sett verði fram krafa um að fella
algjörlega niður þessa grein, því
hún vegur svo að hagsmunum út-
gerða báta frá 6 brúttótonnum til
20 brúttótonna að eigendur telja
að verið sé að kippa endanlega
stoðum undan rekstri þessara báta.
Rök sem útgerðarmenn þessara bát
tefla fram eru að engin gögn eru
til staðar um að þessir bátar hafi
skilað lakara hráefni til vinnslu en
þeir bátar sem stærri eru og stunda
veiðar í þorskanet, heldur þvert á
móti að minni bátar taki fremur
upp sín net í tvísýnni veðurspá en
þeir sem stærri eru. Einnig það að
allir dagar séu jafnir tíl sjósóknar
á minni bátunum, en lögskipuð
helgarfrí séu á stærri bátum og
þá séu ekki alltaf tekin net úr sjó.
Jafnframt er bent á að ef það ber
svo til að vetri af einhveijum ástæð-
um að net verði tveggja nátta þá
sé samt fiskurinn (hráefnið) betri
til vinnslu vegna kulda sjávar á
þessum tíma, en úr næturgömlum
Tapist net af einhverj-
um ástæðum og eru
virk, segir Gísli Einars-
son, þá drepa þau ára-
tugum saman.
netum að sumri þegar sjór er heit-
ur og fiskur í því ástandi að hann
rotnar og skemmist mjög fljótt eft-
ir að hann festist í veiðarfæri. Mín
skoðun er sú að af öryggisástæðum
megi banna veiðar smærri báta en
sex brúttótonn í net á þeim tíma
sem umrætt lagafrumvarp gerir
ráð fyrir. En ýmislegt mælir þó á
móti. Til dæmis það að allt aðrar
aðstæður eru fyrir þá sem stunda
netaveiðar á smábátum innanfjarða
en fyrir þá sem. þurfa að sækja
langt út á opið haf, jafnvel 20-30
sjómílur frá heimahöfn. Þannig að
aðstæður eru mjög breytilegar eftir
því hvar veiðar eru
stundaðar við ísland.
Sums staðar henta
eingöngu línuveiðar
smábáta, en annars
staðar eru netaveiðar
afgerandi hagstæðari
á ákveðnum árstím-
um. Þá má einnig
deila um þá mánuði
sem um ræðir. Oft
hafa komið mestu
mannskaðaveður í
mars og apríl og á
þeim tíma eru menn
stundum djarfari í sjó-
sókn en á hávetrar-
tíma. Að síðustu vil
ég árétta að frumvarp þetta er til
bóta, en það vantar í það og er
nauðsynlegt að gera á því breyt-
ingar í meðförum þingsins. Og ég
vil enn skora á sjáar-
útvegsráðherra að
kalla til ráðgjafar
starfandi skipstjóra á
flota okkar með þeim
sérfræðingum sem
kallaðir eru úr hinum
ýmsu hópum þegar'
sett eru saman frum-
vörp eða stofnað er til
aðgerða sem varða
stjórnun fiskveiða eða
umgengni um auð-
lindina og þær fisk-
tegundir sem við
byggjum afkomu okk-
ar á. Minni ég þar á
karfa, grálúðu, síld,
loðnu ásamt þorsk og ýsu.
Höfundur er þingmaður Alþýðu-
flokks.

1
Til eigenda spariskírteina ríkissjóðs
Spariskírteinin
eru góð jjárfesting
...en...
þú
ert betur
'á okkur
Þú nærð betri árangri í sparnaði með eignádreifingu, þ.e. með því að setja ekki öll eggin í sömu
körfuna. Þannig getur þú betur varið eignir þínar gegn verðbólgu, vaxtabreytingum og gengis-
fellingum. Skynsamleg eignadreifing veitir sparifé þínu traustari vernd og eykur ávöxtunarvon.
Landsbréf hf. bjóða mikið úrval fjárfestingakosta og við veitum þér ráðgjöf og aðstoð við að
finna þá eignasamsetningu sem hentar þér best.
Dæmi um trausta eignadreifingu sem veitir góða vemd og ávöxtunarvon:
1/3 Spariskírteini - traust kjölfesta sparnaðar til 5 ára, verðtryggð
1/3 Öndvegisbréf- 7,7% raunávöxtun á ári síðastliðin 5 ár, alltaf innleysanleg
1/3 Myntbréf- góð vörn gegn gengisfellingum, alltaf innleysanleg
100% ríkistiyggt 100% eignaskattsfrjálst
Þú getur innleyst oggert tilboð í ný spariskírteini hjá okkur
Leitaðu til ráðgjafa Landsbréfa og umboðsmanna í öllum útibúum Landsbanka Islands
ogfáðu upplýsingar um hvemig eignadreifing getur aukið vemd og ávöxtun fjárfestinga þinna.
#ngar

ífeattaJn'

m
y landsbréf hf.
hv - 2i/hx ^>14* h
SUÐURLANDSBRAUT 24, 108 REYKJAVIK, S I IVl I 5889200
Gísli Einarsson