Morgunblaðið - 03.02.1996, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 3. FEBRÚAR 1996 35
:
:
i
i
i
í
i
f
<
<
(
<
<
<
<
<
i
i
JÓFRÍÐUR
STEFÁNSDÓTTIR
+ Jófríður Stef-
ánsdóttir fædd-
ist á Galtará í
Gufudalssveit í A-
Barð. 17. septem-
ber 1900. Hún lést
á heimili sínu i
Stafni í Reykjadal
í S-Þing. 24. janúar
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
hjónin María Jó-
hannsdóttir og
Stefán Gíslason í
Gufudalssveit. Hún
átti sex systkini og
er hún sú síðasta
úr hópnum að kveðja.
24. apríl 1927 giftist Jófríð-
ur Helga Sigurgeirssyni, f. 13.
sept. 1904. Hann er látinn.
Dætur þeirra hjóna
eru fimm. Elst er
María Kristín, f. 14.
mai 1928, maki
Hallur Jósefsson;
þá Ólöf, f. 3. mars
1930, maki Kristján
Jósefsson, hann er
látinn; Ingibjörg, f.
26. júní 1932, maki
Guðlaugur Valdi-
marsson, hann er
látinn; Asgerður, f.
13. april 1936, maki
Jón Hannesson;
Guðrún, f. 3. febr.
1944, maki Gunnar
Jakobsson.
Útför Jófríðar fer fram frá
Einarsstaðakirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
ELSKULEG vinkona mín er látin,
rúmlega 95 ára að aldri, andlega
hress fram á síðustu stundu, en
líkaminn farinn að gefa sig. Hefur
hún að mestu verið rúmföst hin
síðari ár en lengst af getað verið
heima í Stafni. Þar hefur hún notið
umsjár dóttur sinnar Óiafai og
hennar fólks. Hinar dæturnar voru
lengra undan en fóru marga ferðina
heim til að iétta undir. En einstakt
var hversu vel Ólöf sinnti um for-
eldra sína fram á síðustu stundu.
Allt gerði hún fyrir þau, sem í henn-
ar valdi stóð, með sinni elskusemi.
Ekki er ég að rýra hlut annarra
ættmenna Fríðu er ég skrifa þessar
línur, en ég veit að þeir eru mér
sammála í þessu.
Ég varð þeirrar gæfu aðnjótandi
að kynnast Fríðu og Helga ung að
árum og naut ég gestrisni þeirra
og góðvildar frá því að ég fyrst
kom í Þingeyjarsýslu haustið 1948
og settist á skólabekk á Laugum
ásamt Ingu dóttur þeirra og Hullu
frænku okkar frá Völlum. Eftir það
var Stafnsheimilið mér sem annað
heimili og þessi elskulegu hjón mér
sem aðrir foreldrar. Ennþá er ég
að koma heim þegar ég kem í
Stafn.
Foreldrar mínir og Stafnshjónin
voru mjög nánir vinir. Þeir bræður
gengu í Hólaskóla og kynntust
konum sínum þar. Faðir minn lenti
vestur á land en Vestfirðingurinn
Jófríður norður í Stafn.
í bréfi sem Helgi skrifar Tómasi
bróður sínum vestur að Miðhúsum,
biður hann hann að athuga fyrir
sig um jarðnæði þar vestra því að
hann sé hræddur um að Fríðu sinni
muni leiðast fram á heiðinni.
En það fór þó svo að vestra var
jarðnæði ekki á lausu. Helgi kom
svo til að sækja unnustuna. í Flat-
ey á Breiðafirði voru þau gefín
saman 24. apríl 1927. Fluttu þá
strax norður og bjuggu óslitið í
Stafni upp frá því. Og ég held að
unga stúlkan að vestan hafi unað
hag sínum vel á heiðinni, þótt hug-
urinn flygi stundum í vesturátt á
bemsku- og æskuslóðir.
Fríða var ákaflega vel gerð kona
og var jafnræði með þeim hjónum
og bera dætumar það með sér að
hafa átt góða foreldra, sem létu
sér annt um þær og þeirra hag.
Afkomendurnir eru orðnir 58 og
er mestur hluti þeirra norðan heiða.
Svo ótal margt kemur í hugann
þegar vinir era kvaddir. Hér stend-
ur upp úr minningin um mæta
konu, sem vann heimili sínu og fjöl-
skyldu öllum stundum, en átti líka
tíma aflögu fyrir gesti og gangandi.
Fríða fylgdist með hag afkom-
enda sinna fram á síðustu daga og
vissi hversu margir þeir voru orðn-
ir, enda ættingjarnir viljugir að láta
heyra frá sér. Frá Ebbu systur
minni ber ég sérstakar kveðjur, en
Fríða var henni einkar kær. Systk-
ini mín og við Máni sendum dætram
og öðrum aðstandendum okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Ég kveð þig, Fríða mín, með
þessum ljóðlínum og þakka þér
fyrir það sem þú varst mér.
Svo djúp er þögnin við þína sæng,
að þar heyrast englar tala,
og einn þeirra blakar bleikum væng,
svo brjóstið þitt fái svala.
Nú strýkur hann barm þinn blítt og hljótt,
svo blaktir síðasti loginn.
MINNIIMG
En svo kemur dagur og sumamótt
og svanur á bláan voginn.
(Davíð Stef.)
Megi minning um góða konu lifa
með afkomendum hennar og vinum.
Krístín Ingibjörg
Tómasdóttir.
Mig setti hljóðan og ég fann til
þegar mér var tilkynnt um lát
ömmu minnar, Jófríðar Stefáns-
dóttur frá Stafni í Reykjadal í Suð-
ur-Þingeyjarsýslu. Amma, sem þó
er ekki amma mín heldur afasystir
mín, var gift Helga Sigurgeirssyni
bónda og söðlasmið. Bjuggu þau
lengst af að Stafni, þar sem afi
Helgi var borinn og barnfæddur,
en sama ættin hefur búið þar frá
byijun nítjándu aldar. Jófríður var
fædd 17. seþtember 1900 og var
því rúmlega 95 ára er hún lést í
svefni á heimili sínu að Stafni 24.
janúar sl., eftir langa gifturíka ævi.
Amma og afi kynntust á Reyk-
hólum, en afi hafði þá komið þang-
að til að vera við nám í bændaskól-
anum. Amma starfaði þá á Reyk-
hólum sem starfsstúlka, en hafði
undanfarin ár verið starfandi hjá
presthjónunum að Stað á Reykja-
nesi, þeim séra Jóni og konu hans
Ólínu, en alla tíð síðan lét hún vel
af þeim hjónum. Það hefur verið
stórt skref fyrir ömmu að flytja
með afa austur í Þingeyjarsýslu,
þar sem hún síðar bjó yfír 70 ár.
Mikil ótrúleg lukka var það fyrir
mig að fá að kynnast ömmu og afa
í Stafni. Fyrst kom ég í Stafn til
þess þá að vera fyrir, eins og svo
oft síðar, aðeins fjögurra ára gam-
all. Allt frá því hefur amma reynst
mér vel. Vissulega áttu fleiri þátt
í því að koma mér til manns á öll-
um þessum sumrum sem ég dvaldi
í Stafni, en þeir sem þekkja til
ömmu vita það að hennar þáttur á
uppvaxtarárum svo margra barna
skilaði sér fyrst og fremst í heil-
brigðri hugsun og fullkominni virð-
ingu fyrir mönnum og dýrum. Fyr-
ir mig og mína nánustu náði hún
að skapa okkur skjól sem við höfum
öll getið farið í, hvort sem er á
gleði- eða sorgarstundum.
Vissulega var amma orðin gömul
og eins og alitaf þá voru ekki allir
búnir undir það að amma væri að
kveðja. Ég varð þó ánægðari þegar
Ólöf, dóttir hennar, tjáði mér að
amma hefði dáið á þann hátt sem
hún óskaði sér; í svefni í rúminu
sínu í Stafni. Hún hefði á engan
hátt verið kvalin og líklegt er að
allir sem þekkja til hennar séu sátt-
ir við bón hennar.
Oft var hlaupið inn í vesturbyggð
til að hitta ömmu. Alltaf var amma
til staðar þegar hennar þurfti við
og veit ég fyrir víst að þúsundir
btjóstsykurmola hafa verið gefnir
úr krúsum ömmu síðustu ár. Mörg
barnabarnabörnin og barnabarna-
barnabörnin eiga líklegast eftir að
spyija oft eftir ömmulöngu og
bijóstsykurkrúsunum. Við hin sem
eldri erum verðum að láta okkur
nægja að hugsa, enda líklegast
kominn tími til að hætta í sælgæt-
inu.
„Gunnar minn, hvað áttu við
þegar þú segir manninn vera gleði-
pinna?“ Ömmu var ekkert gefíð um
nýyrði, sérstaklega ekki þegar við
af þriðju kynslóð hennar fórum að
sletta mállýskum. Ég hafði þó ailt-
af jafn gaman af að spjalla við
ömmu, hvort sem var nú hin síðari
ár þegar hún var orðin rúmföst eða
þegar maður fékk sting í augun
af því að horfa á pijónanna hennar
fljúgast á. Maður varð virkilega að
vanda sig í tali, velja réttu orðin
og ekki nóg með það, heldur voru
þau orð sem bárust til eyrna minna
oft svo ólík hinum dags daglegu.
Ég kem mikið til með að sakna
orðanna hennar ömmu. „Skírðir þú
stúlkuna Tinnu. Er það ekki ein-
ungis nafn á hundum?“
Oftar en ekki hef ég komið í
Stafn, annaðhvort einsamall eða
með fjölskyldu minni. Jafnvel hefur
það gengið svo langt að ég hef
teymt vini og kunningja mína með
mér. Alltaf var það siður að heilsa
sem fyrst upp á ömmu. Ég vissi
að henni leið betur ef hún fékk
tækifæri til að ræða við gestina sem
fyrst og láta þá finna að þeir væra
velkomnir. Það var líka þessi ótrú-
lega upplifun sem maður varð vitni
að. Virðing gestanna fyrir ömmu
varð ljós, strax frá fyrstu kynnum.
Margir sem aðeins hafa kynnst
henni stutta stund spyija mig oft-
sinnis hvernig henni líði og lýsir
það vel þeirri góðvild sem fólk varð
áskynja.
Afí var bryti í Laugaskóla í
marga vetur og veit ég það fyrir
víst að margir gamlir Laugaskóla-
nemendur svo og Reykdælingar
eiga eftir að hugsa með miklum
hlýhug til þeirra hjóna, því öllum
veittu þau hjálparhönd ef þess
þurfti með. Amma var einnig víð-
lesin kona og kímnigáfa hennar var
einstök og gat hún verið hrókur
alls fagnaðar ef hún vildi það með
hafa, en alltaf fór hún þá vel með
það, enda einstök kona.
Aldrei man ég eftir að amma
kæmi suður, þau ár sem ég hef lif-
að, enda hefur henni líklegast ekki
þótt nein ástæða til. Amma var
nægjusöm og líklega hefur henni
verið nægjusemin í blóð borin. Það
þurfti ekki mikið til að gleðja ömmu
og oftar en ekki var nóg að skila
kveðju frá einhveijum sem hún
þekkti. Því miður fer því fækkandi
fólkinu sem er nægjusamt og mun
ég alla tíð hugsa til ömmu þegar
nægjusemi ber á góma.
Vinna og atorka fylgir bænda-
konum. Aldrei man ég eftir að
hafa séð ömmu missa verk úr
hendi. Þær mæðgur amma og Olla
unnu saman mörg erfíð dagsverkin
hvort sem var við heimilisrekstur-
inn eða annað. Vissulega hafði
þrekið hjá ömmu farið minnkandi
undanfarin ár, þar til hún varð
rúmföst að mestu, en þá bætti Olla
bara við sig, svo oft á tíðum fannst
mér nú nóg um. Þær leggja mikið
á sig bóndakonurnar á Islandi og
aldrei kvarta þær.
Þrátt fyrir þrekleysið hjá ömmu
hin síðari ár var hinn andlegi styrk-
ur og hin mikla ró sem fylgdi ömmu
ávallt tii staðar. Minnið var hreint
ótrúlegt og þrátt fyrir að hafa unn-
ið með mörgum, bæði mönnum og
tölvum, verð ég að taka ofan fyrir
minnishæfileika ömmu. Það var
sérstaklega í mannanöfnum, ættar-
tengslum og kennileitum sem alltaf
var hægt að leita til hennar. Síðast
heyrði ég sögu af því að síminn
stoppaði varla í Stafni fyrir jólin,
þegar afkomendur voru að hringja
til að fá upplýsingar frá henni
vegna jólakortaútsendinga. Ég á
mikið eftir að sakna þessa einstæða
hæfileika ömmu minnar.
Einu lofaði ég ömmu, sem ég
hef ekki ennþá efnt og verð ég
maður minni, standi ég ekki við
það, en það var að taka saman
niðjatölu foreldra hennar og halda
síðan ættarmót. Þeir sem þekkja
til vinnugleði minnar vita að þessu
verki lýk ég, því ekki skal ég láta
loforðið óefnt. Það var ekki það að
amma beitti þvingunaraðferðum til
að ná loforðinu fram, heldur barst
þetta í tal einu sinni sem oftar
þegar ég ræddi við hana. Ég á
mikið eftir að sakna þess að geta
ekki rætt við hana framar um fjöl-
skyldu hennar og skyldmenni sem
henni voru svo hugleikin.
Að leiðarlokum þakka ég ömmu,
Jófríði Stefánsdóttur, allt það sem
hún hefur gert fyrir mig og mína
á liðnum árum. Mér hefur alla tíð
þótt óskaplega vænt um ömmu
mína, sérstaklega vegna hins mikla
stöðugleika og heiðarieika sem
fylgdi henni og afa mínum. Með
henni er gengin ein sú vandaðasta
kona sem ég hef kynnst. Og ég
veit að nú þegar hefur afí Helgi
tekið á móti henni og þau njóta
sömu ástúðar sem þau hafa ávallt
sýnt öðrum.
Blessuð sé minnig Jófríðar Stef-
ánsdóttur.
Dætrunum Mæju, Ingu, Ollu,
Ásu og Gunnu og öðrum ættingjum
og venslafólki sendum ég og fjöl-
skylda mín og móðir hugheilar
samúðarkveðjur. Minningin um Jó-
fríði Stefánsdóttur lifir ofar öllu.
Gunnar Svavarsson.
+ Fryolf Nielsen
fæddist 13. apríl
1933 í Lotra í Fær-
eyjum. Hann lést 24.
I janúar síðastliðinn.
Foreldrar Fryolfs
voru Jóhannes Ni-
elsen og Júlíanna
María Nielsen. Fry-
olf var einn af
fimmtán systkinum.
Eftirlifandi eigin-
kona hans er Sigur-
I björg Eydís Vil-
hjálmsdóttir, f. 5.5.
1937 á Eyrarbakka.
I Fryolf og Sigur-
björg Eydís eignuðust sjö börn,
þau eru 1) Vilhjálmur, f. 11.4.
1957, giftur Ruth Markúsen,
þau eiga eina dóttur, Helgu,
2) Gísli, f. 26.4. 1958, 3) Einar,
f. 20.7. 1959, hans kona er
ÞEGAR sest er niður til að setja
( nokkur orð á blað til að kveðja og
( þakka, koma fram í hugann ótal
, minningar um góðan vin og sam-
starfsfélaga.
Fryolf Nielsen kom ungur til
Beata Profic, þau
eiga einn son,
Daniel, fyrir átti
Einar einn son, Vil-
hjálm, 4) Sigurður,
f. 6.4.1961, 5) Finn,
f. 2.1. 1963, hans
kona er Irena Kol-
odizje, þau eiga
eina dóttur, Söru,
6) María, f. 29.3.
1964, og 7) Aldís,
f. 27.10. 1967,
eiginmaður hennar
er Haukur Jónsson
og eiga þau einn
son, Friðjón.
Fryolf stundaði lengi sjó-
mennsku og nú seinni ár verk-
sljórnarstörf.
Útför Fryolfs fer fram frá
Eyrarbakkakirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
æskuheimili hennar og nefndu
Sæból. Fjölskyldan stækkaði og
alls urðu börnin 8, eitt barn misstu
þau í frumbernsku, var það þeim
mikið áfall, en saman gengu þau
í gegnum það eins og annað því
samband þeirra hjóna var einstak-
lega gott alla tíð.
Fryolf stundaði fyrst sjóinn en
færði sig síðan í Hraðfrystistöð
Eyrarbakka og eftir það vann hann
alltaf við fiskvinnslu og í mörg ár
sem verkstjóri, Verkstjórn fór hon-
um vel úr hendi og hann naut sín
vel sem stjórnandi, hann hafði sér-
stakt lag á að ná fram því besta
hjá öllum, góða skapið, glettnin og
mikla brosið hans gat alltaf komið
fólkinu hans til að brosa, ég segi
fólkið hans því það voru hans orð,
hann talaði alltaf um þá sem unnu
undir hans stjórn sem fólkið sitt.
Fryolf sagði ekki bara til um
hvernig vinna skyldi verkið heldur
vann hann alltaf með fólkinu sínu
og oft í erfiðustu verkunum.
Ég veit ég tala fyrir munn allra
sem unnu hjá honum og með er
ég fæ að láni erindi úr ljóði er ort
var fyrir okkur starfsfólk HE þegar
einn verkstjóri fór frá okkur:
Allir muldra „þökk sé þér“
þunglyndir úr máta.
Karlar í skeggi klóra sér
en konur í flestar gráta.
(M.J.J.)
Já, kæri Fryolf, allir muldra þökk
sé þér, það er kannski heldur seint
því við töldum að við hefðum tíma
til að láta í ljós þakklæti okkar,
en tíminn hvarf frá okkur og þú
líka. En hugsanir okkar eru hjá þér
og þínum. Mig langar að þakka
þér fyrir þann tíma er við störfuð-
um saman í Bakkafiski hf.
Þá fann ég vel hvaða mann þú
hafðir að geyma, það var sama
hvað mikið var að gera hjá okkur,
aldrei skiptir þú skapi, alltaf tími
til að leiðbeina og hjálpa, vandamál
var eitthvað sem þú þekktir ekki,
ef eitthvað var að sagðir þú við
gerum þetta svona og svona og var
lausnin fundin og síðan gengið í
að vinna verkið. Mörg spor sparað-
ir þú mér og komst að loknum
vinnudegi hjá þér, ef ég var að
bíða eftir að einhver lyki vinnu sinni
og sagðir, ert þú ekki þreytt vinan,
ég skal bíða og ganga frá. Það var
eins og þú þreyttist aldrei, orkan
og vinnugleðin var slík. Þegar þú
ert nú horfin gengur mér illa að
átta mig á því að við eigum ekki
eftir að hittast á förnum vegi og
rifja upp eitthvað skemmtilegt frá
samstarfi okkar. Ég veit vel vinur
að þú hefðir ekki kosið einhveija
lofrullu, í mínum huga er ekki um
það að ræða því staðreyndin er sú
að frá þessum skemmtilega en oft
erfiða tíma eru bara góðar minn-
ingar sem ég á um samvinnu okkar
og fyrir það þakka ég af heilum
hug.
Það er vandfundinn sá starfs-
maður sem betur vann fyrir vinnu-
veitanda sinn en þú gerðir allt til
síðasta dags.
Kæra Eyja og þið öll á Sæbóli,
sorg ykkar og söknuður er mikill
en þó Fryolf hafi verið tekinn frá
ykkur alltof fljótt eigið þið dýrmæt-
ar minningar um yndislegan eigin-
mann, föður, tengdaföður og afa
og þær minningar tekur enginn,
þær munu ylja ykkur um ókomin
ár.
Ég sendi ykkur mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Fryolfs Niel-
sen.
Hver minning dýrmast perla að liðnum lífsins degi
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf sem gleymist eigi,
og gæfa var það öllum er fengu að kynnast þér.
(I.S)
Elín Sig.
Eyrarbakka frá Færeyjum, ekki
kann ég að rekja ættir hans og læt
það öðrum eftir.
Á Eyrarbakka kynntist hann
konu sinni, Eydísi Vilhjálmsdóttur,
byggðu þau sér hús á hlaðinu hjá
FRYOLF NIELSEN