Morgunblaðið - 13.02.1996, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
ÞRIÐJUDAGUR 13. FEBRÚAR 1996 31
JÓHANN
STEFANSSON
BERGMANN
+ Jóhann S. Berg-
mann var fædd-
ur í Keflavík 18.
nóvember 1906.
Hann lést í Sjúkra-
húsi Suðurnesja 4.
febrúar síðastliðinn.
Foreldrar Jóhanns
voru Stefán M.
Bergmann, f. 9.
sept. 1885, d. 17.
jan. 1969, og Guð-
laug K. Bergsteins-
dóttir, f. 10. maí
1884, d. 22. febr.
1952. Jóhann var
elstur sex systkina
en hin eru: Guðrún, f. 27. okt.
1908, d. 27. apríl 1989; Hregg-
viður, f. 13. feb. 1911, d. 22.
des. 1978; Þorsteinn, f. 14. júní
1914, Anna Magnea, f. 31. mai
1920, og Stefanía, f. 19. ágúst
1922.
Fyrri kona Jóhanns var Sig-
ríður Árnadóttir,- f. 19. janúar
1907, d. 18. maí 1929. Sonur
þeirra var Sigurður Jóhann, f.
1. maí 1929, d. 27. maí 1943.
Jóhann kvæntist eftirlifandi
konu sinni, Halldóru Arnadóttur
(f. 13. okt. 1914), þannl2. nóv-
emberl933. Sigríður og Hall-
dóra voru systur. Börn Jóhanns
og Halldóru eru:
Hörður, f. 24. apríl
1933, kona hans er
Dórothea Einars-
dóttir og eiga þau
fjögur börn og sjö
barnaböm, Árni
Hilmar, f. 22. ágúst
1935, kona hans er
Lena Bergmann og
eiga þau tvö börn
og tvö barnaböm,
Stefán, f. 2. júlí
1944, kona hans er
Helga Hrönn Þór-
hallsdóttir og eiga
þau tvö börn, og
Jóhann, f. 16. okt. 1946.
Framan af ævi starfaði Jó-
hann sem bifreiðastjóri og sjó-
maður og rak m.a. eigin vörubif-
reið um langt skeið. Árið 1949
hóf hann starf sem bifvélavirki
þjá Olíufélaginu hf. á Keflavík-
urflugvelli en árið 1961 réðst
hann til starfa á bifreiðaverk-
stæði Sérleyfisbifreiða Kefla-
víkur, sem síðar varð vélaverk-
stæði Keflavíkurbæjar. Hann lét
af störfum þar fyrir aldurs sak-
ir í árslok 1984, þá 78 ára.
Útför Jóhanns fer fram frá
Keflavíkurkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
í FYRSTA sinn er ég hitti tengdaföð-
ur minn, Jóhann Bergmann, var það
á sólbjörtum sumardegi austur í
Biskupstungum. Þangað var hann
kominn keyrandi með elsta son sinn
til þess að hann gæti hitt kær-
ustuna. Hlýr og glettinn svipur hans
og brosið, sem ég fékk þarna í sól-
skininu, gaf fyrirheit um samskipti
okkar, sem aldrei síðan hefur fallið
skuggi á.
A heimili þeirra hjóna, Halldóru
og Jóhanns á Suðurgötu 10 í Kefla-
vík, var ævinlega gott að koma. Þar
ríkti andrúmsloft hlýju og jafnvægis
sem gerir allt svo auðvelt. Þegar
börnin okkar Harðar komu til sög-
unnar nutu þau þess að eiga þar
samastað ef svo stóð á að foreldrarn-
ir þyrftu að bregða sér af bæ. Eink-
um var það elsta dóttir okkar, Hall-
dóra Björk, sem dvaldi oft hjá ömmu
sinni og afa, ekki síst á fyrstu árum
ævi sinnar.
Jóhann var mjög handiaginn mað-
ur. Allt sem að viðgerðum laut lék
í höndum hans. Hann var fljótur að
sjá og skilja hvað þurfti að gera til
þess að lagfæra hlutina. Þessa hæfi-
leika hans nutum við Hörður oft og
náði sú hjálpsemi allt frá lekum
krana til bílvéla. Og ekki talið eftir.
Þessi greiðasemi einkenndi reynd-
ar mjög fjölskyldur tengdaforeldra
minna í Keflavík. Þar hefur alla tíð
verið gengið fram samkvæmt orðun-
um: Einn fyrir alla og allir fyrir einn.
í slíku samfélagi er ekki spurt um
borgun, hún kemur af sjálfu sér,
rétt eins og vináttan. Ég hugsa að
það sé ekki langt síðan nýr fískur
frá sjómanni í fjölskyldunni lá á
tröppunum hjá hjónunum á Suður-
götu 10 þegar þau opnuðu dyrnar
einhvem morguninn.
Jóhann var vinnusamur maður,
ósérhlífínn, röskur og snar í snúning-
um við hvað eina sem hann tók sér
fyrir hendur. Þess utan undi hann
sér best innan veggja heimilisins í
litla húsinu á Suðurgötunni. Þau
hjónin voru ekki mikið fyrir ferðalög
en eina stóra reisu fóru þau þó, þeg-
ar þau heimsóttu Árna son sinn,
Lenu og Snorra litla til Moskvu sum-
arið 1961. Það vildi svo til að ég tók
svolítinn þátt í undirbúningi þessa
ferðalags og hélt svo heimili fyrir
yngri synina meðan þau voru í burtu.
Það var gaman að fylgjast með hjálp-
semi og uppörvun systkina þeirra og
vina í þessum undirbúningi. Bæði
mátti merkja kvíða og eftirvæntingu
þegar lagt var í ferðina, sem tókst
vel í alla staði, en best var þó að
koma heim aftur í öryggið í litla
húsinu.
Halldóra og Jóhann áttu saman
langa og farsæla ævi. Þau náðu 60
ára hjúskaparafmæli fyrir rúmum
þremur árum. Til að gera nú ein-
hvern dagamun af þessu tilefni heim-
sóttu þau ÖH barnaböm sín á þeirra
eigin heimili, þar með gátu þau bæði
séð og glaðst yfír hvemig þau höfðu
komið sér fyrir og öll barnabömin,
bæði stór og smá, í eigin umhverfí.
Þeirra mesta gleði var fólgin í því
að vera samvistum við synina og fjöl-
skyldur þeirra.
Jóhann var alla tíð heilsuhraustur
maður og þegar árafjöldinn sýndi að
vinnustundum hans utan heimilisins
mundi fækka þurfti að huga að ein-
hverju nýju til að dvelja við. Á 75
ára afmæli hans gáfu synir hans
honum lítið gróðurhús sem var reist
á blettinum fyrir framan húsið.
Þarna var komið verkefni sem Jó-
hann undi sér við næstu árin. Áhugi
hans og lagni við að rækta bæði
tómata og agúrkur og annað sem
að gagni mátti koma sýndi glöggt
að þrátt fyrir háan aldur er hægt
að vera virkur og gera gagn sér og
öðram til ánægju ef heilsan leyfir.
Allra síðustu árin voru hins vegar
orðin erfið og litla gróðurhúsið stóð
autt um tíma þar til það var svo fjar-
lægt. Ég veit að það hefur tengdaföð-
ur mínum þótt sárt þó hann hefði
. ekki mörg orð þar um.
En þó hús standi auð að lokum
og hverfi jafnvel hverfa minningarn-
ar ekki. Minning um góðan mann
sem lifði í sátt og trúmennsku við
OSK
G UÐJÓNSDÓTTIR
+ Ósk Guðjóns-
dóttir fæddist í
Reykjavík 15. júlí
1907. Hún lést 25.
janúar síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Þórunn Er-
lendsdóttir, húsmóð-
ir, f. 28.1. 1870, d.
16.10. 1932, og Guð-
jón Einarsson, báta-
smiður, f. 5.8. 1861,
d. 9.9. 1930. Ósk var
þriðja yngst níu
systkina en þau eru
öll látin.
Ósk giftist Gunn-
ar Kristni Jónssyni, vélsljóra,
2. desember 1937. Kristinn var
fæddur 14. febrúar
1903 og lést 8.
desember 1984.
Þeim hjónum varð
ekki barna auðið.
Heimili þeirra var
á Vesturgötu 56 í
Reykjavík. Ósk var
heimavinnandi
húsmóðir og hélt
heimili í þrjú ár
eftir að hún varð
ekkja. Árið 1987
brá hún búi og
l’luttist á Elli- og
hjúkrunarheimilið
Grund.
Útför Óskar var gerð í kyrr-
Þey.
MIG langar í örfáum orðum, að
minnast Oskar Guðjónsdóttur.
Dauðinn kemur alltaf á óvart, jafn-
vel þó að séð hafí verið hvert stefndi.
Þannig var það einnig í þetta sinn.
Þegar mamma hringdi og tilkynnti
mér lát Óskar kom það mér á óvart,
enda þótt smátt og smátt hafí dregið
úr krafti hennar síðustu mánuði.
Þegar ég sit hér og hugsa um
þessa konu sem lifði viðburðaríku
lífi rennur upp fyrir mér að í huga
mínum hefur hún alltaf verið til. Frá
því að ég fyrst man eftir mér hefur
hún verið til staðar, fyrst á Vestur-
götunni og nú síðast á elliheimilinu
Grand. Segja má að hún og Kristinn
frændi hafi verið eins konar amma
mín og afí, allavega leit ég á þau
sem slík. A mínum uppvaxtarárum
bjó ég ásamt foreldrum mínum og
bróður í nálægð við þau, í litla hús-
inu á Vesturgötu 58. Þau bjuggu í
húsinu við hliðina og sótti ég í að
vera hjá þeim. Mér fannst gott að
vera hjá þeim. Yfir heimilislífínu
hvíldi friður og ró og allt var í föstum
skorðum. Þau höfðu bæði mikinn
áhuga á ættfræði og smituðu mig
af þessum áhuga sínum. Þá lumaði
Ósk alltaf á einhverju góðgæti handa
okkur systkinum.
Ósk hafði stundað nám í húsmæð-
raskóla í Sorö í Danmörku og bar
heimili hennar þess merki. Dönsk
húsgögn settu svip sinn á heimilið
og man ég hvað mér þótti þetta fal-
legt og virðulegt. Ég gekk um íbúð-
ina með mikilli lotingu, sérstaklega
stássstofuna og passaði að snerta
ekki á neinu.
Hugur Óskar stóð til menntunar
og hóf hún nám í hjúkrun en lauk
ekki því námi. Ástæðan var sú að
sem bam hafði hún orðið fyrir slysi
sem skerti heym hennar og ágerðist
það með árunum. Það var mikil synd
að hún skyldi ekki ljúka hjúkranar-
námi. Þar var hún á réttri hillu. Vin-
ir og vandamenn nutu góðs af þess-
um hæfileikum hennar því alltaf var
hún boðin og búin að hjálpa fólki
þegar veikindi steðjuðu að.
Þrátt fyrir að ég eltist, flytti af
Vesturgötunni, gifti mig og eignaðist
börn héldust tengsl okkar Oskar allt-
af og breyttust ekki. Við gátum allt-
af talað um alla skapaða hluti og
hún fylgdist af áhuga með því sem
ég var að gera. Ég var vön að koma
oft til hennar á Vesturgötuna til að
spjalla. Eftir að ég flutti út á land
fækkaði heimsóknunum, en alltaf
þegar ég kom í bæinn var það fastur
liður að heimsækja Ósk á Grund.
Það var henni þungt áfall þegar
Kristinn frændi dó fyrir 12 árum en
hún tók því með æðruleysi. Einnig
hefur hún horft á eftir mörgum vin-
um og vandamönnum yfir móðuna
miklu og tekið því af sama æðraleys-
inu. Ég vissi að hún var orðin
óþreyjufull eftir að fá að fara sömu
leið og var sátt þegar kallið kom.
Nú þegar komið er að leiðarlokum
vil ég þakka Ósk fyrir allar þær sam-
verastundir sem við áttum saman
og vona ég að þær hafí gert mig að
betri manneskju. Blessuð sé minning
hennar.
Anna Guðrún Edvardsdóttir.
umhverfí sitt. Slíkum manni er hvíld-
in kærkomin.
Blessuð veri minningin um tengda-
föður minn, Jóhann Bergmann. Og
blessun fylgi öllum ástvinum hans
um ókomin ár.
Dórothea Einarsdóttir.
Tengdafaðir minn var vissulega
góðum hæfíleikum gæddur og ef til
vill fleiram en hann vissi af sjálfur.
Hann var til dæmis ágætlega músík-
alskur, gat fundið hvert það lag sem
hann vildi þá sjaldan hann settist við
hljóðfæri, mér hefur verið sagt að á
yngri áram lék hann á harmoníku
fyrir dansi. En hann iærði aldrei á
hljóðfæri og lífsmynstrið var allt með
þeim hætti að hann hefur líklega
ekki látið sér koma til hugar að leggja
rækt við þessar meðfæddu gáfur.
Hann var þúsund þjala smiður,
allt lék í höndum hans, alls konar
vélagaldur var honum sem opin bók.
Hann gerði við hvað sem var, hann
dró físk úr sjó, ræktaði loðdýr, skaut
fugla, slátraði fé - þegar hann var
hálfáttræður gerðist hann garðyrkju-
maður vegna þess að honum var
gefíð lítið gróðurhús og hafði mjög
gaman af að dreifa tómötum sínum
og agúrkum til allrar stórfjölskyld-
unnar. Harjn var lítið háður sérhæf-
ingu tímans, því sem er á boðstólum
eins og sagt er. Ég er viss um að
hann hefði ekki lent í neinum vand-
ræðum ef hann hefði borið á land á
eyðieyju; hann hefði reist lítið hús
úr hvaða efniviði sem til félli, hann
hefði fundið ráð til að draga físk á
land, kannski hefði hann smíðað sér
flautu og spilað á hana á kvöldin,
horfandi á sólarlag.
Jóhann var traustur og góður
maður. Hann var einn af þessum
sívinnandi og nægjusömu mönnum
sem ætlast ekki til mikils handa sjálf-
um sér - nema þá að menn kæmu
fram við hann af þeim heiðarleika,
sem hann sjálfur átti nóg af. Hann
var af þeirri kynslóð sem bjó allt í
haginn fyrir okkur sem nú búum svo
vel í þessu landi.
Eins og margir af hans samtíðar-
mönnum fór Jóhann vafalaust margs
á mis á sínum yngri árum - meðal
annars þess að eiga góðan tíma með
sonum sínum meðan þeir vora ungir.
Sem betur fer gat hann betur fylgst
með lífí þeirra og annarra afkomenda
sinna hin seinni ár, og allt til síðustu
stunda vildi hann sem mest og best
fregna af þeim öllum, stóram og
smáum, hvar í heiminum sem þau
voru niður komin.
Ég kveð kæran tengdaföður minn
með söknuði og þakklæti fyrir hans
góða hlut í því hve vel mér var tekið
þegar ég kom hingað til landsins og
elskulega samfylgd í þijátíu og fimm
ár.
Lena.
Elsku afi. Mig langar til að minn-
ast þín með örfáum orðum. Ég dvald-
ist stóran hluta af bemsku minni
heima hjá þér og ömmu S Keflavík.
Á þeim tíma mátti ég ekki til þess
hugsa að sleppa úr helgi og var ekki
há í loftinu þegar ég fór ein með
rútunni og amma tók á móti mér á
símstöðinni og fyrir mér var ég ekki
komin í Keflavík fyrr en ég sá „hús-
ið hans afa“. Ég var um átta ára
þegar þú hófst störf sem bifvélavirki
hjá Sérleyfísbifreiðum Keflavíkur og
þá fór ég stundum alia leið niður á
endastöð þar sem þú varst að gera
við rúturnar, sem mér er sagt að ég
hafí kallað „bílana hans afa“, að
sjálfsögðu. Þar geymi ég mynd af
þér í bláum vinnugalla undir rútu
og um leið er ég ekki frá því að innra
með mér hrærist óttablandin virðing,
kannski vegna smæðar minnar.
Einnig minnist ég að þú áttir að mér
fannst flottasta bílinn sem til var,
með öðru nafni Dodge, árgerð 1940,
sem fékk seinna gælunafnið „gamli
gulur“ enda keyrðir þú hann allt til
ársins 1972. Mér fannst mikið til
þess koma að sitja í honum. Heima
á Suðurgötu minnist ég þín innan
um hlátrasköll og hressilega karla
sem komu í heimsókn á Suðurgötuna
því þar var tekið vel á móti öllum.
Hjá þér og ömmu var vel hugsað um
mig og þörfum mínum vel sinnt enda
leið mér vel i Keflavík. Þegar ég
hugsa til þín nú og rifja upp þennan
tíma þar sem ég dvaldist hjá þér
meira og minna í 15 ár þá minnist
ég ekki að það hafí farið mikið fyrir
þér. Þú varst að vinna og bera björg
í bú. Einnig hélstu því áfram eftir
að þú hættir störfum og ræktaðir
nytjajurtir í glerhúsinu úti í garði
og gerðir í tíu ár. Eftir að ég varð
fullorðin og stofnaði heimili hugsaðir
þú og amma áfram vel um mig þar
sem þær vora ekki fáar kartöflum-
ar, rabarbarasultur og seinna tómat-
ar og gúrkur sem mér var fært. Ég
sakna þess í dag að eftir að ég var
komin til vits og ára að hafa þá
ekki haft vit á því að tala við þig
meira og fá að heyra frá þeim tíma
sem þú upplifðir, því þú lifðir tímana
tvenna og kunnir frá mörgu að segja.
Ég bara kunni það ekki þá og ég
syrgi það, afi minn. Það hefur kennt
mér að þetta er eitthvað sem ég
ætla að kenna bömunum mínum.
Með þessum orðum kveð ég þig, afí
minn, og ég trúi því að þér líði vel.
Amma mín, sem mér þykir afskap-
lega vænt um, guð blessi þig og
styrki.
Halldóra Bergmann.
Nýlega lést í Sjúkrahúsi Suður-
nesja Jóhann S. Bergmann, tengda-
faðir minn.
Leiðir okkar lágu ekki saman fyrr
en hann var orðinn tæplega sjötugur
og tók þá strax að þróast mikil vin-
átta og væntumþykja. Hann var enn
í fullu starfí á þessum áram og þekkti
ekki annað en dugnað og eljusemi.
Starfsvettvangur hans hafði verið
bæði til sjós og lands, mikið við bif-
reiðaakstur og viðgerðir, því hann
var einkar handlaginn.
Þótt Jóhann væri kominn á nítug-
asta aldursárið er hann lést, fylgdist
hann ætíð vel með því sem átti sér
stað bæði í fjölskyldunni og þjóð-
málaumræðunni. Hvað hið síðar-
nefnda varðar var ekki örgrannt um
að honum blöskraði stundum og má
þar nefna framapot og ýmsa óráðsíu.
Var slíkt honum víðs fjarri.
Hann var hógvær og lítillátur,
hafði gaman af söng og tónlist, undi
sér hin síðari ár við bóklestur, garð-
og gróðurhúsarækt.
Stoltur var hann af sonum sínum
og bar að sjálfsögðu hag allra afa-
bamanna fyrir bijósti. Hann var svo
mikill afí að við tengdadæturnar
kölluðum hann líka afa.
Hann átti yndislega eiginkonu sem
hann elskaði og virti. Honum hafði
margt gott hlotnast og var þakklátur
fyrir það. Nú skilja leiðir okkar hér
og þakka ég þér, Jóhann, fyrir allt
sem þú varst mér og mínum. Guð
varðveiti þig.
Helga Hrönn.
Minnismerki úr steini
Steinn er kjöriö efni í allskonar ntinnismerki. Veitum
alla faglega ráðgjöf varðandi hverskonar minnismerki.
Áralöng reynsla.
BS S. HELGAS0N HF
ISTEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48 . SlMI 557 6677
/------i “\
I ***** 1
I **•ÍHW fMMUtM \