Morgunblaðið - 12.03.1996, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 12. MARZ 1996 25
LISTIR
Lýsandi
flóra
gögn á sýning-
um núlistafólks
er svo er komið,
eða sitthvað úr
skreytikenndri
list ' notagildis,
svo vísað sé til
kögranna.
Myndhugsun-
in er þó nokkuð
önnur og sér-
tækari og hér
hefur sjálf inn-
setningin í rýmið
dijúgu hlutverki
að gegna. Og sé
litið á þá hlið
PHILLIPPE Riehard, „Flöskuskeyti".
Óþolandi heim-
ur - og þó
MYNPPST
Kjarvalsstaöir
INNSETNING
Guðrún Hrönn Ragnarsdóttir. Opið
alla daga frá 12-18. Til 25. marz.
Aðgangur 300 krónur.
LISTAKONAN hefur verið bú-
sett á eyjunni Svíavirki fyrir utan
Helsingfors í heil sjö ár, en þang-
að kom hún upprunalega til að
vinna í einni af vinnustofum Nor-
ræna listabandalagsins. Vel er
búið að listamönnum á staðnum
og er þetta eitt hið jákvæðasta,
sem bandalagið hefur tekið sér
fyrir hendur í allri sögu sinni. En
um nýtinguna er mér ekki vel
kunnugt nema að Islendingar
sækja stíft þangað, þótt þeim þyki
sumum staðurinn full einangraður,
jafnvel leiðinlegur.
Það má þó teljast misskilning-
ur, því það eitt að hafa möguleika
á að vinna einangraður, laus við
brauðstritið og ótruflaður í fimm
mánuði má vera hverjum metnað-
argjörnum listamanni mikilfeng-
leg tilhugsun.
Listrýnirinn hefur nokkrum
sinnum sótt bækistöðvarnar heim,
bæði á meðan á uppbyggingunni
stóð og svo við vígslu aðalsýning-
arsalarins fyrir nokkrum árum.
Getur staðfest að umhverfið er hið
fegursta, þótt innsiglingin sé dálít-
ið drungaleg og minnir full mikið
á þá frægu mynd „Dauðaeyjan“,
sem Arnold Böcklin málaði 1880
og er í listasafninu í Basel í Sviss.
Guðrún Hrönn er þó ekki að
sama skapi gefin fyrir að sitja á
einhveijum múrnum og horfa út
á hafið, eins og hún orðar það sjálf,
en hins vegar virðist hún hafa
meðtekið viðhorfin á listamiðstöð-
inni beint í æð. Slíkir þurfa ber-
sýniiega hvorki að horfa út um
glugga né minnast við haf, hauður
og lífsmögnin allt um kring.
Þeim sem þekkja til listamið-
stöðvarinnar og þróunarinnar inn-
an hennar koma verk listakonunn-
ar kunnuglega fyrir sjónir, því hin
hugmyndafræðilegu viðhorf hafa
frá fyrsta degi verið ríkjandi á
staðnum og svo fast í þau haldið
að þau eru orðin að markaðri hefð.
Framsetningin þarf þó engan veg-
inn að teljast neikvæð, því innan
þessa ramma er margt mjög vel
gert, ekki síður en að hin akadem-
ísku viðhorf skulu ekki með öllu
fordæmd, þótt hér sé ekki leitað
eftir máiamiðlun. En hver þekkir
ekki smíðisverk, sem minna á hús-
framkvæmdarinnar er mestur
veigurinn í þeim glóandi blómum
eftir endilöngu skilrúmi tengi-
byggingarinnar, sem komið er fyr-
ir í krukkum á hvolfi, ög þar með
dóttir, „Án titils“. DMF, ljósa-
pera, glerkrukka, og messing
26x14x16,5 sm.
hafa umbreyst í ljóshjálma eða
luktarker.
Það er þannig eins gott að vera
í jarðsambandi við eitthvað í um-
hverfinu og fortíðinni, þótt ekki
sé það landslag og haf, einungis
hreint hvunndagslegt skreyti sem
lýsir upp lífið og tilveruna.
FORMRÆN
FLÖSKUSKEYTI
Phillippe Richard. Vesturgangur.
Til 25. marz.
FRANSKI myndlistarmaðurinn
Phillippe Richard er með
frumlegan gjörning í afmörkuðum
hluta vesturgangs, sem eru 180
myndeiningar og eiga að berast
um saltan sjá í formi flöskuskeyta.
Hvernig flöskuskeytin munu svo
líklega berast með straumum,
veðrum og vindum, er svo sýnt á
uppdrætti í sýningarskrá, sem er
því miður einungis á frönsku og
ensku. Enn eitt dæmið um
handvönmi, því það er
virðingarleysi að bjóða sýningar-
gestum upp á óþýdda erlenda texta
og gerist enda hvergi nema meðal
annars og þriðja flokks þjóða. Alla
vega ekki þegar jafn auðvelt á að
vera að snara textunum og hér er
tilfellið. Og samt er skráin merkt
Listasafni Reykjavíkur og
listamaðurinn hefur verið búsettur
í listamiðstöðinni að Straumi og á
báðum stöðunum tala menn
tungumálin reiprennandi. þ.e.
frönsku á fyrri staðnum og ensku
á hinum.
Myndir listamannsins, sem að
sjálfsögðu eru allar málaðar á
pappír og eru nákvæmlega jafn
stórar þannig að upprúllaðar passi
þær í ákveðna stærð af flöskum,
bera svo í sér ýmis formræn skila-
boð. Þetta telst þannig alveg ný
og sértæk aðferð til að dreifa list
og senda formræn skilaboð til við-
takenda, sem enginn veit hver
verður fyrirfram. Flöskurnar verða
einungis sendar, af stað burt í fjar-
lægð, eins og það er stundum orð-
að.
Það sem við blasir á hveijum
einingi fyrir sig minnir ekki svo
lítið á vissa tegund formæfinga í
grunnmenntadeildum myndlistar-
skóla og liggur mikil alúð og al-
vara að baki þeirra. En hvort þessi
myndhvörf geti átt þátt í því að
móta stefnu flöskuskeytanna skal
ósagt látið, en hugmyndafræðin
er fullgild og svo er einungis að
bíða og sjá hver framvindan verð-
ur, jafnvel þótt það kunni að verða
löng bið. Svona líkt og eftir God-
ot...
Bragi Ásgeirsson
IIIKIISI
Mcnntaskólinn í
Rcykjavík
SJÁLFSMORÐINGINN
Á herranótt: Sjálfsmorðinginn eft-
ir Nikolaj Erdman. Ámi Berg-
mann íslenskaði Leikstjóm: Magn-
ús Geir Þórðarson. Leikmynd og
búningar: Snorri Freyr Hihnars-
son Tóidist: Ólafur Bjöm Ólafs-
son. Lýsing: Sigurður Kaiser Guð-
mundsson. Aðalleikendur: Ólafur
Egill Egilsson, Esther Talia Casey,
Sólveig Guðmundsdóttir, Ragnar
Kjai*tansson, Katrín B. Valde-
marsdóttir, Þorlákur Einarsson,
Maríanna Clara Lúthersdóttir,
Guðrún Lára Pétursdóttir, Bald-
vin Þór Bergsson, Logi Viðarsson,
Hlynur Páll Pálsson, Sölvi Sigurð-
arson. Fmmsýning í Tjarnarbíói
7. mars.
í VANDAÐRI, fjölþættri og
ítarlegri leikskrá skrifar leikstjór-
inn, Magnús Geir Þórðarson, eft-
irfarandi klausu: Menntaskóla-
leiki á Herranótt má rekja allt
aftur til fyrri hluta 18. aldar og
telst leikfélagið því það eista hér
á landi. Leiksýningar á Herranótt
þóttu með helstu viðburðum hér
á árum áður. En þrátt fyrir fjölda
annarra leikfélaga, atvinnuleik-
húsa og annarar menningarstarf-
semi í höfuðborginni standa leik-
sýningar á Herranótt enn traust-
um fótum. Metnaður leiksýninga
eykst með hveiju árinu ef eitt-
hvað er.
0g víst er Sjálfsmorðinginn
metnaðarfull sýning. Aðdragand-
inn að sýningu Herranætur er
einir átta mánuðir. Að þessari
uppsetningu standa u.þ.b. 70
manns. Það sést glöggt á sýning-
unni að hvergi hefur verið kastað
til höndum heldur hvert verk
unnið af ítrasta metnaði. Leik-
mynd, búninga og lýsingu hafa
nemendur unnið undir hand-
leiðslu atvinnumanna. Þar er allt
eins og best verður á kosið. Leik-
mynd er einföld, stílhrein, með-
færileg. Búningar eru góðir og
lýsing einhver sú besta sem ég
hef séð í áhugaleikhúsi.
Leikstjórinn Magnús Geir
Þórðarson er spútnik á leikstjóra-
festingunni og vissulega hefur
hann hjálpað MR-ingum til stórra
afreka hér, ekki síst í leikrænni
tjáningu, svona miðað við aldur
og fyrri störf. Það vekur undrun
hve mörgum nemendum tekst að
skapa heilsteyptar persónur á
sviðinu. Framsögn er nokkuð góð
hjá flestum og raddbeiting
áhugaverð og þroskuð hjá sum-
um, t.d. hjá Ölafi Agli í hlutverki
sjálfsmorðingjans, Maríönnu
Clöru í hlutverki Kleópötru, Hlyni
Páli sem prestinum Jelpídíj og
Sölva sem Viktori rithöfundi.
íslenskur texti Árna Berg-
manns er kjarnmikill án þess að
vera upphafinn, vandaður án þess
að vera leikurunum framandi á
tungunni. Upphrópanir eru oft
hnittnar.
Sagan sjálf segir af atvinnu-
leysingja nokkrum, Semjon að
nafni, sem hyggst binda enda á
líf sitt en skortir til þess vilja þeg-
ar á hólminn kemur. En áform
hans um að taka eigið líf spytjast
út og allir vilja hagnast á dauða
hans, því dauðinn einn er afdrátt-
arlaus og frelsandi í þjóðfélagi þar
sem enginn veit sitt ijúkandi ráð.
Með honum einum er hægt að
taka af skarið og öðlast mannlega
reisn. Formið sem frásögnin rekur
sig eftir er hárbeitt háðsádeila sem
af og til sleikir jaðra fáránleikans
og er biturlega kómísk, allt að því
ámátleg stundum en þó meinfynd-
in.
Þetta form gerir tilteknar kröf-
ur um hraða og tímasetningu en
þar bregst leikstjóranum af og til
bogalistin. Leikritið verður lang-
dregið eftir hlé þegar sjálfsmorð-
inginn heykist hvað eftir annað á
því að kála sér. Áhorfendur hætta
að taka mark á honum. Sá efni-
legi ungi leikari Ólafur Egill Egils-
son rís að vonum ekki undir því
að halda' áhuga áhorfandans á
Semjoni Podsékalnikov vakandi
og óskertum því að í raun er sá
auðnuleysingi ekkert annað en
einfeldningur með takta. Harm-
ræna Semjons felst einmitt í úr-
ræðaleysi hans og grunnhyggni.
Ólafur hefur afbragðs skýra fram-
sögn og er í framför í raddbeit-
ingu og hann notar ýmis leik-
tæknileg atriði vel í persónusköp-
un sinni.
Prósessían um sviðið eftir hlé
er langdregin. Þar, og víðar í
fjöldaatriðum, vantar snerpu. í
lofsverðri viðleitni sinni til að
gæða hvert einasta hlutverk lífi
gengur leikstjórinn stundum of
langt og eyðir tíma áhorfenda til
einskis, t.d. með gaurana. En
þrátt fyrir þessa annmarka er
þetta aleitin sýning og áhuga-
verð. Áleitin vegna þess að varp-
að er ljósi á þætti í mannlegu
fari sem eru erfiðir skoðunar,
ekki síður í Reykjavík en Rússíá.
Áhugaverð vegna þess að hér
sýnir margt ungt fólk hvað í því
býr. Svo um munar.
Guðbrandur Gíslason
<
to
O
o
X
Skólaostur kg/stk.
10%
LÆKKUN
VERÐ NU:
VERÐ ÁÐUR:
ÞÚ SPARAR:
647 kr.
kílóið.
kílóið.
72 kr.
á hvert kíló.
OSTA- OG
SMIÖRSALAN SE