Morgunblaðið - 29.06.1996, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 29. JÚNÍ1996 45
'

Matur og matgerð
Veisla á
Bessastöðum
Hinn 5. júli 1789 var haldin stórveisla á
Bessastöðum segir Kristín Gestsdóttir,
en núna rúmum tveimur öldum síðar
stendur líka mikið til á því höfðingjasetri.

íTTTiT iTííi!*
■-U'"- • -swXk*;
_ *v »t -v** R •—' *'1
MIKIÐ vatn hefur runnið til
sjávar síðan Levatzow stift-
amtmaður hélt veislu á Bessastöð-
um fyrir breska leiðangursmanninn
Stanley og félaga hans hinn 5. júli,
1789, en þeir voru nýkomnir til
Islands í könnunarferð með við-
komu í Orkneyjum og Færeyjum.
Leiðangur þessi stóð frá maí-sept.
1789 og tóku þeir land í Hafnar-
firði, þar sem þeir hittu stiftamt-
manninn sem bauð þeim til veislu
að Bessastöðum. Þrir menn skrifa
dagbók um þessa ferð og er það
sem á eftir fer úr dagbók James
Wright. „Norskur skipstjóri bauðst
til að flytja okkur í land en þessi
„asni“ strandaði með okkur nokkr-
um sinnum á leiðinni og að lokum
báru „frumbyggjarnir" okkur á
bakinu til lands. Þar sem við lentum
var nokkur fjöldi fólks saman kom-
inn og horfði með forundran á
þessa furðufugla sem þeim hefur
fundist við vera. Mannfjöldinn
sýndi okkur mikla virðingu og
bukkaði sig og beygði þegar við
gengum framhjá. Þjónn stiftamt-
manns var þarna kominn til að
fylgja okkur til Bessastaða, en
þangað komum við ekki fyrr en
kl. 2. þó að leiðin sé ekki meir en
3 enskar mílur.“ (Þarna hafa þeir
væntanlega svo til gengið um hlað-
ið á Grænagarði þar sem ég bý;
mitt innskot.) „Við vorum boðnir
velkomnir af Levatzow greifa, sem
tók á móti okkur í dyrunum og
leiddi okkur til mjög fallegrar stofu.
Hann kynnti okkur fyrir greifynj-
unni, konu sinni — fallegri viðkunn-
anlegri konu, sem var klædd í hvít-
an satínkjól eftir nýjustu tísku.
Gangan til Bessastaða um grösugt
svæði var í alla staði hin ánægju-
legasta enda blíðskaparveður. Við
settumst að miðdegisverði skömmu
eftir kl. 4 ásamt stiftamtmanni og
frú og annarri ungri hefðarkonu.
Vel og höfðinglega var veitt — kjör-
velssúpa — soðið og steikt kinda-
kjöt — súrubúðingur — kartöflur —
salat sem í var blaðsalat, karsi og
ferskur lax — næpur — tertur —
sætmeti — margs konar piklis og
að lokum stór skál með hindbeija-
mauki og úrvalsijóma. Með þessu
var drukkið Malagavín.“ Wright
fannst óþarflega fljótt staðið upp
frá borðum og saknaði þess að
hafa ekki drukkið meira af guða-
veigunum við borðhaldið en ekki
var meira veitt af slíku. Ég veit
hvorki hvernig réttum var raðað
saman í veislunni né í hvaða röð
þeir voru bornir fram, en svona
mundi ég gera það:
__________1. Kjörvelsúpa
2. Súrubúðingur með reyktum laxi
og hrásalat með soðnum laxi
3. Soðið og steikt kindakjöt með
kartöflum, næpum og piklis
4. Sætmeti og tertur
5. Hindbeijamauk með ijóma
Eg ætla að gera tilraun til að
gefa lesendum smábragð af
réttunum og bý til súrubúðing, en
vandinn er sá að ég hefi ekki hug-
mynd um hvernig sá búðingur var.
Ekki var til matarlím á þessum
tima og því líklegt að búðingurin
hafi verið hleyptur með eggjum
og kryddaður með múskati. Eg bý
til súrubúðing með reykta laxinum
og geri það eftir mínu höfði. Ef
lesendur vilja meira verða þeir
bara að láta sitt hugmyndaflug
ráða. Meðan ég var að gera tilraun-
ir með þetta urðu til hjá mér fleiri
súruuppskriftir, reyndar með mat-
arlími. Ég birti uppskriftir að þeim
í næsta þætti og lýsi um leið mat
jurtagarðinum á Bessastöðum árið
1789, en í honum voru ótrúlega
fjölbreyttar plöntur. Einnig segi
ég frá stiftamtmannsfrúnni, Lev-
entsau greifynju.
Súrubúðingurinn
Mikið af súrublöðum, minnst 2 bollar
1 dl vatn
5 egg
Vi tsk. salt
nýmalaður pipar
'k tsk. múskat
1 'h dl ijómi
1. Þvoið súrublöðin og sjóðið í
vatninu í 2-3 mínútur. Hellið á sigti
og látið renna af þeim.
2. Þeytið egg með salti, mú-
skati og pipar, setjið ijómann út í.
4. Meijið súrublöðin með gaffli
og setjið saman við.
3. Smyijið form, helst fallega
munstrað. Nota má kökumót og
jafnvel aflangt álmót. Hellið eggja-
hrærunni í mótið.
4. Hitið bakaraofn í 200 C,
blástursofn í 180-190 C, setjið
formið í ílát með vatni, vatnið nái
upp að miðju. Sjóðið þannig í
vatnsbaði í bakaraofninum í 45-60
mín. Stingið hnífi ofan í baksturinn
til að aðgæta hvort allt sé hlaupið
saman.
5. Skerið niður með bakstrinum
og hvolfið á fat. Má bera fram
heitt eða kalt.
Meðlæti: Reyktur lax.
ÞórarinnÁmason-ÞorleifurÞórarinsson 202
BaldurÁsgeirsson-MagnúsHalldórsson 195
Eysteinn Einarsson - Sigurleifur Guðjónsson 178
Sæmundur Bjömsson - BöðvarGuðmundsson 171
A/V-riðill
Sæbjörg Jónasdóttir—Þorsteinn Erlingsson 184
StefánJóhannesson-RagnarHalldórsson 181
Helgi Vilhjálmsson - Einar Einarsson 178
HannesAÍfonsson-EinarElíasson 175
Meðalskor 168
Sumarbrids á Suðurnesjum
í SUMAR hefir verið spilaður sum-
arbrids í félagsheimilinu á Mána-
grund. Félögin standa sameiginlega
að spilamennskunni og hefir þátt-
taka verið misjöfn einkum vegna
fótboltavertíðarinnar.
Úrslit 12. júní:
1-2. Karl Karlsson - Svala Pálsdóttir
1-2. Eyþór Jónsson - Björn Dúason
3. Randver Ragnarss. - Guðjón- Svavar Jensen
Úrslit 19. júní:
Garðar Garðarsson - Kristján Kristjánsson
Eyþór Jónsson - Haildór Áspar
Gunnar Siguijónsson - Björn Dúason
Birkir Jónsson er efstur í brons-
stigaskráningu sumarsins með 60
stig, Dagur Ingimundarson hefir
40, Heiðar Agnarsson 38, Randver
Ragnarsson og Guðjón Svavar Jens-
en eru með 27 stig.
Ekki var spilað sl. miðvikudag
en á miðvikudaginn kemur hefst
spila mennskan kl. 20.
Amerísku
Fléttumotturnar
komnar aftur
JVIRKA
• '"{■ Mörkin 3. Sími 568 7477
Lokað á laugdaginn frá 1. júní - 1. septembcr.
Morgunblaðið/Silli
SVIPMYND frá Jónsmessumótinu á Húsavík.
Spilaður var Mitchell tvímenningur
þriðjudaginn 18.6. ’96. 20 pör mættu,
úrslit urðu:
N/S-riðill
Baldur Ásgeirsson - Magnús Halldóisson 279
#DAEWOO
LYFTARAR
BRIPS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson
Brids á Húsavík
Einn liður í Jónsmessuhátíðinni á
Húsavík var bridskeppni - tvímenn-
ingur - og sest að spilum á miðnætti
þá fjöldinn hóf göngu á Húsavíkur-
fjall. Keppnin var öllum opin.
Lokastaðan:
Magnús Magnússon og Skúli Skúla-
son, Akureyri með 85 stig.
Þórir Aðalsteinsson og Gunnlaugur
Stefánsson með 79 stig.
Friðrik Jónasson og Torfi Aðal-
steinsson, Húsavík með 76 stig.
Kristín E. Þórarinsdóttir og Siguijón
Harðarson, Hafnarfirði með 76 stig.
Þeir sem völdu fjallgönguna voru
löngu til byggða komnir áður en
keppni lauk, kl. 5 að morgni.
Bridsdeild Félags eldri
borgara Kópavogi
Eyjólfur Halldórsson - Þórólfur Meyvantsson 269
SæmundurBjömsson- Böðvar Guðmundsson 260
Helgp Vilhjálmsson — Ámi Halldórsson 239
A/V-riðill
Sigurður Gunnlaugss. - Gunnar Sigurbjömss. 291
Heiður Gestsdóttir - Stefin Björnsson 237
Þórhildur Magnúsdóttir - Sigurður Pálsson 233
Guðný Hálfdánard. - Guðmundur Þórðarson 232
Meðalskor 216
Spilaður var Mitchelltvímenningur
fóstudaginn 21.10. ’96. 16 pör mættu,
úrslit urðu:
N/S-riðill
VERKVER
Smlðjuvegi 4b • 200 Kópavogur • TS 567 6620
Upplýsingar um kjörskrá, kjörstaði og kosningu utan
kjörfundar eru veittar í kosningamiðstöð Ólafs Ragnars Grímssonar
að Hverfisgötu 33. Símar 562 6555 og 562 4491.
Akstur á kjördag.
Kosningamiðstöðin
Hverfisgötu 33 býður
kjósendum sem þess óska
upp á akstur til og frá
kjörstað. Kjósendur í
Mosfellsbæ, Reykjavík,
Seltjarnarnesi og
Kópavogi geta nýtt sér
þessa þjónustu með því
að hringja í síma
552 7710
og 552 7712.
Sttiðniiigsfólk
Stuðhim að öruggri kosningii
Ólafs Ragnai s 6i ímssonar!