Morgunblaðið - 29.06.1996, Blaðsíða 44

44 LAUGARDAGUR 29. JÚNÍ 1996
AÐSEIMDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Stöndum saman
gegn skattsvikunum
AðfÖrin að heimilunum Aðförinni að heimil-
GREIN þessi er framhald af fyrri
grein um fjármagnsflutningana
miklu með okurvöxtum og sjálf-
dæmdum innheimtugjöldum frá
þeim skuldugu til hinna ríkari sem
greiða engan skatt af þessum tekj-
um sínum en draga gjarnan frá tekj-
unum vaxta- og fjármagnskostnað,
nokkuð sem hinir fátækari fá ekki
að gera. Farið er fram á að ein lög
gildi í landi þessu, jafnt fyrir ríka
sem fátæka, að allir geti dregið sinn
fjármagnskostnað frá tekjum sínum
og að allir greiði sömu skatta af
sömu tekjum, hvernig sem þeirra
er aflað. Hin nýsamþykktu fjár-
magnsskattalög um að skattar á
hlutabréfaarð og söluágóða skuli
lækkaðir um nærri 80% strax á
þessu ári og að bankar og fjár-
magnsstofnanir skuli að öllu for-
fallalausu skila 10% staðgreiðslu-
skatti af greiddum vaxtatekjum árið
1988 eru vissulega ekki skref í átt
að sömu lögum fyrir alla. Þessi ólög
sem aðeins einn alþingismaður (ekki
Ögmundur Jónasson) greiddi at-
kvæði gegn sýna hinsvegar vel fyr-
ir hveija alþingismenn vinna. Upp-
gjafaþingmaðurinn sem stjórnar nú
Landsbankanum hefur líka lofað því
að hvað sem lögin segja verði
skuldunautar bankans látnir greiða
vaxtatekjuskattinn og innheimtu-
kostnað hans fyrir innistæðueigend-
urna. í heilsíðu auglýsingum biður
hann menn að hyggja vel að því við
hvaða banka þeir vilja skipta.
Þó að fáar þjóðir greiði launþeg-
um sínum lægra hlutfall af þjóðar-
tekjunum virðist meginhlutverk
skattkerfísins að flytja íjárniagnið
frá launþegunum til hinna, rétt eins
og aðalhlutverk dómsmálakerfisins
hér eru færibandadómar til að
hækka álögur á þá sem ekki hafa
staðið undir fyrri álögum. Þessi fjár-
magnsflutningur frá þeim skuldugu
til fjármagnseigendanna verður
þjóðinni dýr. Eins og þegar hafa
kostað þjóðina mörg hundruð millj-
arða króna tilraunir ráðamanna til
að taka fiskimiðin frá eigendum
þeirra og færa í hendur þeirra sjó-
unum verður að linna,
segir Einar Júlíusson,
sem telur launþega
fáof lítið af þjóðar-
tekjum í sinn hlut.
ræningja sem skuldsett hafa þjóðina
með allt of stórum fiskiskipaflota,
stórskaðað fískimiðin og fískistofn-
ana og ætla sér nú endanlega að
koma í veg fyrir að síldin sem á
fýrstu 7 áratugum þessarar aldar
var fjórðungur af útflutningstekj-
unum, fái að leita í fyrirsjáanlegri
framtið aftur að æti á íslandsmið-
um. Hjá þeim ósköpum verða smá-
aurar þeir milljarðatugir sem það
hefur kostað að taka fallvötnin og
fegurð fossanna frá réttbornum eig-
endum þeirra og færa frítt í hendur
einokunarfyrirtækis sem staðráðið
er í því að flytja orkuna úr landi,
ISLENSKT MAL
Umsjónarmaður Gísli Jónsson
855. þáttur
Örnólfur Thorlacius skrifar
mér enn á sinn markvísa og
skemmtilega hátt. Hann tekur
af mér ómakið í ýmsu sem ég
hafði ætlað mér að minnast á.
Um aðeins eitt atriði („mexík-
anskur“) gæti ég reynt að deila
við hann, en nenni því hreint
ekki. Svo kemur þetta góða bréf:
„Kæri Gísli.
Stundum virðist koma sér vel
að geta leitað á vit fortíðar, jafn-
vel við hátæknivædda friðar-
gæslu. í fréttum 11. febrúar í
ríkisfjölmiðli var frá því greint
að amerískir hershöfðingjar
hefðu verið vaktir upp að nætur-
þeli þegar ófriðlegt gerðist á
Balkanskaga. Ekki var upp-
vakninganna nánar getið, eins
og hvort það hefðu verið Grant
og Lee eða aðrir úr þrælastríðinu
eða generálar úr síðari heims-
styijöld svo sem Patton eða Eis-
enhower.
I ágætum íþróttafréttaþætti í
sjónvarpinu okkar allra 12. febr-
úar var kynnt gönguskíðaíþrótt-
in, sem fjöldi manns hefur
ánægju og heilsubót af. Ein-
hvern tíma hét þetta skíða-
ganga.
Annað orð sem ég heyri nú
og les of sjaldan er öryggis-
leysi. í þess stað tala menn og
skrifa um óöryggi. Það finnst
mér mun rislægra orð.
Til skamms tíma hétu íbúar
Mexíkós Mexíkanar og voru
sagðir mexíkanskir. Nú þykir
þetta ekki lengur boðlegt fremur
en til dæmis að kalla þá sem
norðan landamæra þeirra búa
Ameríkana. Ég get fallist á sjón-
armiðið en ekki á þá lausn vand-
ans að tala um Mexíkóa og
mexíkóska borgara. Vinur minn,
hundvís lögmaður sem ber sama
nafn og titilpersóna í leikriti Ib-
sens, benti mér á að kalla mætti
mennina Mexíka (eintala Mex-
íki) eða mexíska borgara. (íbúar
Mílanóborgar heita Mílanar og
teljast mílanskir, ekki Mílanóar
eða mílanóskir.)
Annars bítur rökhugsun víst
ekki nema í hófi á nöfn fremur
en aðra þætti tungunnar. Eða
hvers vegna heita íbúar Irlands
írar en íbúar Sýrlands ekki Sýr-
ar? Og enginn heldur því fram
að íbúar Síberíu séu Síberir.
Víst er hundurinn húsbónda
sínum fylgispakur en samt kann
ég ekki við þá útgáfu algengs
orðtaks sem mér er sagt að ný-
lega hafi heyrst í viðtali í út-
varpi: „Römm er sú taug sem
rakka dregur...“
Svo vikið sé að öðrum húsdýr-
um þá eru það ær og kýr sumra
að klúðra beygingu á nöfnum
þessara - gripa. Fyrir nokkrum
árum sá jassfróður barnafræðari
í útvarpi ástæðu til að barna
þjóðsögu sem Jón Arnason
skráði af ágætu kvendýri af Bos
taurus: „Þetta var engin venju-
leg kú heldur besta kú í heimi.“
Og beygingarnar vefjast jafnvel
fyrir fomvinum bænda. Grein á
forsíðu Tímans 2. apríl hefst á
þessum orðum: „Útigengin á
með lambgimbur fannst 31.
mars framan við Fljótstungu."
Bangsímon átti erfítt með að
átta sig á hvað býflugur hugs-
uðu. Hafa víst fáir ráðið við það
— nema helst austurríski dýra-
fræðingurinn Karl von Frisch
sem hlaut líka nóbelsverðlaun
fyrir. Ég á stundum nóg með
að ná tökum á hugsunum lífvera
af eigin tegund, svo sem starfs-
manna á sumum auglýsingastof-
Um, enda fæ ég víst seint nóbels-
verðlaun. Tökum til dæmis aug-
lýsingu sem títt birtist á sjón-
varpsskjá, þar sem tiltekin veit-
ingastofa í höfuðborg lýðveldis-
ins er sögð „alltaf sígild". Nú
hefði ég haldið að „sígild" fæli
í sér eitthvað varanlegt, fæli sem
sagt í sér „alltaf". Eða gæti
vertshúsið verið sígilt bara einu
sinni í mánuði eða eftir fimm á
föstudögum?
Samborgari þinn Gestur Ein-
ar Jónasson á lof skilið fyrir það
að í Þeytingsþáttum hans er
mönnum ekki fagnað með lág-
kúruhyllingunni: „Gefið hon-
um/henni gott klapp!““
★
Þjóstólfur þaðan kvað:
I reipi var Hermann upp hissaður,
á Hólsbúðarkamri nýpjssaður;
hann var marinn og barður
eins og málsfiskur harður,
af mannfjölda smáður og dissaður.
★
Handan málfarslegra vel-
sæmismarka, eða hvað?
a) í útvarpsfréttum heyrðist
talað um hús „sem telur þijár
hæðir“. Líklega hefur verið átt
við þriggja hæða hús eða hús
sem er þijár hæðir. Ég er viss
um að þetta hús kann ekki að
telja, ekki einu sinni upp í þijá.
b) „Álitsgjafi“ í sjónvarpi um
knattspyrnuleik: „sem bætir upp
þessa veikleika, spilalega
séð (!)“.
Hins vegar plúsar.
a) Verslunarskólinn auglýsti
brautskráningu, ekki útskrift.
b) Þulur í sexfréttum útvarps-
ins sagði 30. maí Evró, ekki
„Júró“, og annar sagði Sekúrít-
as, ekki enskuna „sekjúrítas“.
c) Snorri Sturluson á Stöð II.
Hann talaði um að „beijast til
síðasta svitadropa". Hann notar
ekki í hugsunarleysi gelt líkinga-
mál, breytir því sem breyta þarf.
★
Blessaður veri drottinn fyrir fagran fuglasöng,
fagurt er á vorin um dægrin birtulöng.
(Gamalt stef.)
★
Leiður er ég á lögum,
leiður á molludögum,
leiður á lífsins snögum,
leiður á flestum brögum,
leiður á lýðum rögum
og lærdóms sundurhlutan,
leiður á öllu utan
Islendingasögum.
(Gísli [Gíslason] Brynjúlfsson).
★
Vilfríður vestan kvað (líklega
stolið):
Hann Áslákur konumar kætti
með karlmennskuvaskleikahætti,
er með þeim á grund
hann lagðist í lund,
helst í ágúst að áliðnum slætti.
hvað sem það kostar í
peningum eða náttúru-
spjöllum.
Heildarskuldir og
vanskil heimilanna eru
nú orðin slík að áætla
má að fjármagns-
greiðslur þeirra nemi
einum 25 milljörðum
króna á ári. Og heimil-
in eiga ekki þessa pen-
inga eftir skatta svo
skuldir þeirra hækka
stjórnlaust. Þessi upp-
hæð sem er álíka og
tekjur útgerðar af
þorskstofninum, síld-
arstofninum og loðnu-
stofninum til samans
og talsvert meiri en tekjur Lands-
virkjunar af tíu álverum er færð
fjármagnseigendunum skattfijálst á
silfurfati ásamt fjármagnsgreiðslum
af skuldum fyrirtækjanna og hins
opinbera. Og munurinn er sá að
meðan útgerðin og Landsvirkjun eru
rekin með tapi eru fjármagnstekj-
urnar hreinn ágóði. Þeirri tekjuöflun
fylgir enginn kostnaður, engin
vinna. Ekki tapaði ríkið og skattayf-
irvöld þó að allar þessar fjármagns-
greiðslur yrðu frádráttarbærar frá
skatti ef vaxtatekjurnar verða í
staðinn skattskildar eins og aðrar
tekjur. Þetta eru mestallt sömu pen-
ingarnir en munurinn er sá að skatt-
arnir af þessum peningum flytjast
þá frá þeim efnaminni yfir á þá
efnameiri, frá þeim sem greiðslurn-
ar inna af hendi til hinna er taka
við þeim og það vilja alþingismenn
ekki.
Nái þessar tillögur um ein lög
fyrir alla, sem hvorki eru óraunhæf-
ar né óframkvæmanlegar, fram að
ganga þá ættu gjaldþrot einstakl-
inga að hætta, færri fjölskyldur að
sundrast og færri börn að missa
fótfestuna í lífinu. Eiturlyfjaneysla
og drykkja ungmenna minnkar lík-
lega ef foreldrarnir fá tíma til að
sinna þeim á annan hátt en að ala
upp í hatri á ólögum landsins og
yfírvöldum. Ætli sjálfsmorðum og
spörkum í liggjandi unglinga á
strætum miðbæjanna mundi ekki
fækka ef yfirvöld drægju úr sínum
spörkum í liggjandi menn með okur-
vöxtum, dráttarvöxtum, greiðslu-
gjöldum, greiðsluáskorunargjöldum,
innheimtukostnaði, kröfukostnaði,
lántökukostnaði, lokunargjöldum,
lögfræðikostnaði, lögtakskostnaði,
birtingarkostnaði, uppboðskostnaði,
uppboðsbeiðnikostnaði, skipta-
kostnaði, stimpilgjöldum, stimpil-
sektum, vanskilavöxtum, vaxta-
auka, vaxtaálagi, verðbótum, þing-
lýsingargjöldum og öðrum fjár-
magnsgreiðslum og aukasköttum
sem koma svo að engu leyti til frá-
dráttar þeim háu tekjusköttum sem
hirða að lokum af þeim síðustu krón-
urnar og koma í veg fyrir að þeir
geti risið aftur á fætur.
Illska hins opinbera á sér lítil
takmörk og tíðni gjaldþrotabeiðna
þess á einstaklinga svarar til þess
að annar hver Reykvíkingur sé gerð-
ur gjaldþrota um ævina. Þar við
bætast svo gjaldþrotabeiðnir bank-
anna og öll gjaldþrot fyrirtækjanna.
N auðungaruppboðin,
t.d. vegna fasteigna og
holræsaskattanna, og
himinhárra greisluá-
skorunargjalda Hús-
næðismálastofnunar
eru svo_ aftur margfalt
fleiri. í einni einustu
auglýsingu í dagblað-
inu er boðuð nauðung-
arsala á 2.100 bifreið-
um og slíkar auglýsing-
ar birtast í hveijum
mánuði. Bflar fyrir
sjálfsagt hátt í milljarð
króna eru boðnir upp á
einum degi og seldir
fyrir slikk. Með áætlun
skatttekna eins og því
sýnist og ótakmörkuðum innheimtu-
launum hirðir ríkið ekki bara af hin-
um skuldugu allt sem hirðanlegt er,
heldur gengur þannig frá þeim að
aðrir fá sjaldnast krónu upp í sínar
réttmætari kröfur. Menn víla jafnvel
ekki fyrir sér að taka næstum aleig-
una af rússneskum sjómönnum fyrst
þeir sem seldu þeim gömlu Lödurn-
ar sínar skulduðu víst einhveija bíla-
skatta. Ekki geta tollheimtumenn-
irnir gert sér nein verðmæti úr þess-
um ónýtu bíhræjum þótt þau fái
ekki að fara í friði til feðra sinna
og ekki eru fyrrum eigendur þeirra
neitt líklegri til að borga skattana
og sjálfdæmdar innheimtuþóknanir
hversu illa sem farið er með saklaus
Rússagreyin.
Þannig skatta sem eyðileggja
meiri verðmæti en þeir taka úr vös-
um þegnanna vilja alþingismenn.
Lög þeirra eru svo útspekúleruð að
ríkið getur hirt bílinn af manni
vegna þess að einhver allt annar
maður hefur ekki gert upp skatta
af einhveijum allt öðrum bíl. En
ekki skatta sem byggja upp miðin,
stækka fiskistofnana, auka afrakst-
ursgetu þeirra og ágóðann af veið-
um þeirra um leið og þeir efla aðra
atvinnuvegi. Skatta sem eru fundið
fé og ekki eru teknir úr neins manns
vasa, ekki einu sinni hins útlenda
kaupanda fisksins. Nei, auðlinda-
skattar eru úreltir eru viskuorð ráð-
herra til iðnrekenda.
Ég ætla ekki að kjósa neinn þann
flokk sem ekki vill að vaxtagreiðslur
allra og ekki bara þeirra sem fyár-
magnið og fyrirtækin eiga séu frá-
dráttarbærar frá skatti og að vaxta-
tekjur séu skattlagðar a.m.k. jafn-
hátt og aðrar tekjur. Og ég fer fram
á að slíkar lagabreytingar verði
gerðar afturvirkar um a.m.k. tíu ár
til að endurgreiða þeim sem misst
hafa aleiguna í okurvexti og sjálf-
dæmd innheimtulaun. Auðvitað er
öllum sama um mitt atkvæði en ef
við stöndum saman gegn ólögunum
þá verða þau aflögð. Það er ekki
til of mikils mælst að gilda skuli á
þúsund ára afmæli kristnitöku á
Islandi ein lög fyrir alla, ríka sem
skulduga. Aðförinni að heimilunum
verður að linna, fjármagnsflutning-
ana verður að stöðva. Stöndum sam-
an gegn skattsvikunum og skatt-
svikurunum. Kjósum þá ekki.
Höfundur er eðlisfræðingur.
Einar
Júlíusson
EIGENDUR Dúetts þeir Rögnvaldur Hreiðarsson og
Óskar Alfreðsson.
■ DÚETT hárstúdíó var opnað í
byijun júní sl. að Skipholti 50c
(við hliðina á Pítu). Eigendur Dú-
etts eru þeir Óskar Alfreðsson og
Rögnvaldur Hreiðarsson en þeir
hafa báðir áralanga reynslu úr fag-
inu og störfuðu saman á hársnyrti-
stofu. Dúett býður alhliða hársnyrti-
þjónustu og til að mæta þörfum
þeirra sem ekki komast í snyrtingu
á hefðbundnum vinnutíma hefur
Dúett opið til kl. 20 öll fimmtudags-
kvöld.