Morgunblaðið - 13.08.1996, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 13. ÁGÚST 1996 27
Y
Morgunblaðið/Börkur Kjartansson

MW-

:: ^rvv-ji^
■
jitsfíií'V
iKSássíaasiawaí
■

-

Morgunblaðið/Sigurður Aðalsteinsson
Vatns-
flaumur
brýtur vegi
BELJANDI vatnsstraumur
rauf skarð í veginn vestan
Jökulsárbrúar um 3 km frá
Asbyrgi. A myndinni hér að
ofan sést skarðið, en í gær
var gert við veginn til bráða-
birgða. Áður hafði Kreppa,
sem rennur í Jökulsá á Fjöll-
um hlaupið og varð eins og
hafsjór yfir að líta með
Herðubreið í baksýn, eins og
sést á myndinni hér til hliðar.
Að neðan sést hvernig lausum
jarðvegi skolaði frá brúar-
endanum yfir Kreppu í vatn-
avöxtunum.
sér leið í gegnum skarðið á varnar-
veggnum séu malarnámur í eigu
Vegagerðarinnar. Þar átti Vega-
gerðin mikið af unnu efni og stór
hluti þess er glataður.
„Það hlýtur að hlaupa á milljón-
um króna tjónið. Þarna standa
vegavinnuskúrar á eyri við ána og
þeir sluppu naumlega. Það flaut vel
yfir dregarana, stóra bita sem
skúrarnir liggja á,“ sagði Guðni.
Unnið er að viðhaldi á brúnni
þessi misserin og eru þá starfsmenn
Vegagerðarinnar í skúrunum. Eng-
ar framkvæmdir stóðu yfir þegar
áin hljóp fram.
Gert var við varnargarðinn til
bráðabirgða á sunnudag. Guðni seg-
ir að talað sé um að styrkja og
hækka garðinn. Það verði þó að
ígrunda þá framkvæmd vel því
skárra sé að vegurinn fari þarna í
sundur ef annað svona hlaup verður
heldur en að brúin fari af stað.
„Með því að styrkja garðinn hlýt-
ur álagið á brúna að aukast að sama
skapi. Það var feykilegt vatnsmagn
sem fór þarna í gegnum veginn og
fram hjá brúnni. Brúin hefði vafa-
laust verið í meiri hættu ef varnar-
garðurinn hefði ekki rofnað. Það
er því alls ekki sjálfgefið að rétt sé
að styrkja garðinn,“ sagði Guðni.
Morgunblaðið/Þórhallur Þorsteinsson
Morgunblaðið/Ásdís
MORAUÐ og hvítfyssandi beljaði Skaftá undir brúna á sunnudag. Engar skemmdir urðu á varnargörð-
um eða öðrum mannvirkjum enda er talið að hlaupið nú hafi verið minna en oft áður.
náð upp úr jöklinum. Þetta er ekki
algengt en við eystri ketilinn hefur
það þó gerst nokkrum sinnum að það
hafi komið óróakviður sem eru alveg
eins og órói sem fylgir venjulegum
eldgosum. Áð öllum líkindum er
hlaupið húna úr vestari katlinum svo
þetta myndi vera í fyrsta skipti sem
við sæjum kviður með hlaupi úr vest-
ari katlinum,“ sagði Páll.
Hann sagði að þetta væru þá tals-
verð tíðindi. „Það er heilmikil at-
burðarás sem hefur átt sér stað
undir jöklinum frá því í fyrra. Segja
má að hún hafi byijað með Skaftár-
hlaupi í júlí í fyrra sem kom úr eystri
katlinum og var frekar stórt hlaup.
Því fylgdi líka svona óróakviða sem
stóð yfir í 20 tíma. Fjórar áberandi
kviður komu þar innan um sem voru
það stórar að þær sáust á mælum
allt í kring. Það benti allt til þess
að því hlaupi hefði fylgt smágos
undir eystri katlinum. Skjálftavirkni
á þessu svæði jókst eftir hlaupið.
Næstu mánuði á eftir var skjálfta-
virkni áberandi meiri miðað við það
sem á undan var gengið. í febrúar
sl. kom síðan heilmikil skjálftahrina
undir Hamrinum sem er vestan við
vestari ketilinn. Sú hrina benti til
þess að þarna gæti hafa átt sér stað
kvikuhlaup eða kvikufærsla í skorp-
unni. Hlaupinu núna fylgir aftur
óróakviða. Það bendir því ýmislegt
til þess að það sé ókyrrð í eldstöðv-
unum undir jöklinum, þ.e. eystri og
vestari katlinum og Hamrinum,"
sagði Páll.
Hann sagði að miklar líkur væru
til þess að framhald gæti orðið á
þessum óróa og ómögulegt að segja
hvort hræringarnar gætu orðið
stærri í sniðum. Síðasta eldgos sem
vitað er til með vissu sem náði í
gegnum jökulinn var árið 1910. Það
var undir eystri katlinum.
Með minni hlaupum
Oddsteinn Kristjánsson, bóndi á
Hvammi í Skaftártungum, hefur
fylgst með Skaftárhlaupinu og lesið
af vatnamælum í ánni.
„Þetta er með minni hlaupum,
u.þ.b. helmingur af því sem það er
þegar mest er. Það er heldur að
lækka í ánni núna en hlaupið er
ekki yfirstaðið. Ætli það hafi ekki
lækkað um 15-20 cm í morgun,“
sagði Oddsteinn þegar Morgunblað-
ið talaði við hann í gær.
Hann sagði að varnargarðar
hefðu haldið og engar skemmdir
orðið á mannvirkjum. Áin hafi verið
kolmórauð og mikill fnykur af henni
en hún sé mun ljósari núna.