Morgunblaðið - 03.09.1996, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 3. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Golli
LEGSTEINARNIR eru geymdir í næsta nágrenni við hauga af
járnarusli. Þeir sjást í bakgrunni myndarinnar. Vinstra megin
er skúr þar sem geymt er timbur úr gömlu kirkjunni á Isafirði,
en hún brann fyrir nokkrum árum.
ísafjörður
Legsteinar geymdir
við hlið ruslahauga
LEGSTEINAR sem teknir voru úr
kirkjugarði við ísafjarðarkirkju þeg-
ar ný kirkja var byggð eru nú geymd-
ir í nágrenni sorpbrennslustöðvarinn-
ar í Engidal, nokkra tugi metra frá
haugum af járnarusli. Timbur úr
gömlu kirkjunni á ísafirði, sem var
rifín árið 1992, er geymt í skúr, en
legsteinarnir eru úti við. Nöfn og
ártöl eru greinileg á sumum stein-
anna og þar á meðal á legsteini frá
byijun níunda áratugarins.
Magnús Erlingsson, sóknarprest-
ur á Isafírði, segir að legsteinamir
hafí verið fluttir áður en sorp-
brennslustöðin var byggð. „Okkur
leist vel á það á sínum tíma að
geyma timbrið úr gömlu kirkjunni
og legsteinana í Engidal, því þar
var þá ósnert svæði. Síðar var tekin
ákvörðun um að byggja sorp-
brennslustöðina. Ýmsir hafa haft á
orði að staðsetning hennar sé
óheppileg vegna nálægðar við
kirkjugarðinn. Nefna má að grafíð
hefur verið skammt ofan við kirkju-
garðinn og rusli hent þar ofan í.“
Legsteinamir em um 250 metra
frá sorpbrennslustöðinni en tæpir
fímm hundruð metrar em frá henni
að kirkjugarðinum. Það er þó ekki
úr þeim garði sem legsteinamir vom
sóttir.
Magnús segist ekki hafa séð Ieg-
steinana síðan þeir voru fluttir. „Eg
mun athuga málið í framhaldi af
þessari ábendingu og ef ósmekklega
er gengið frá verður það lagað. í
raun hefðum við getað hent þessum
legsteinum á sínum.tíma; því þeir
verða ekki notaðir meir. I vetur er
áætlað að koma fyrir minningartöfl-
um í nýju kirkjunni um þá sem
grafnir era undir henni.“
Fimm bíla árekstur
Þrír á sjúkrahús eftir að rútu hlekkt-
ist á í Suðurárdal í Dölum
Litlu munaði að rút-
an legðist á hliðina
Áfengi hækkar að
meðaltali um 0,02%
Skilar ríki
hverfandi
tekjum
ÁFENGI hækkar að meðaltali um
0,02% frá og með nýrri verðskrá
ÁTVR, sem gefin var út í gær, og
er þá miðað við sölu seinustu tólf
mánuði. Verð á tóbaki helst hins
vegar óbreytt.
Sumar tegundir lækka en aðrar
hækka lítils háttar eða um 10-20
krónur. Mesta hækkun er um 28%
eða úr 1.070 í 1.370 krónur á ákveð-
inni rauðvínstegund en mesta lækk-
un nemur um 11%, eða úr 950 krón-
um í 850 krónur á ákveðinni rauð-
vínstegund, að sögn Höskuldar Jóns-
sonar, forstjóra ATVR.
Sem dæmi um verðbreytingar má
nefna að „belja“ af Merlot rauðvíni
hækkar úr 3.010 í 3.030 krónur,
flaska af Smirnoff vodka hækkar úr
2.350 í 2.360 krónur og flaska af
Ballantine’s viskíi hækkar úr 2.570 í
2.580 krónur. Sem dæmi um kostnað
samfara verðbreytingu nefnir Hösk-
uldur útgáfu verðskrár, en hún sé
gefín út hvort sem er enda um að
ræða upplýsingarit fyrir viðskipta-
vini. Einnig sé einhver kostnaður við
breytingar á tölvukerfí.
„Ástæðan fyrir því að við gefum
út verðskrá er að vömval okkar er
alltaf á hreyfingu og í hverjum mán-
uði koma nýjar tegundir í reynslu-
sölu og aðrar í kjamasölu á meðan
aðrar detta út. Hann segir tilhneig-
ingu til þess hjá framleiðendum
sterkra vína að lækka áfengisstyrk-
inn, „meðal annars til að spila á
skattareglur hér á Íslandi," segir
Höskuldur. Aðspurður um ástæður
þess að tóbak hækkar ekki í verði,
segir Höskuldur fyrirtækið hafa
„svindlað" lítillega á tóbaksverði í
gegnum tíðina.
„Við kaupum yfírgnæfandi meiri-
hluta alls tóbaks fyrir dollara en höf-
um aldrei lækkað það sem samsvarar
lækkun á gengi dollarans. Það hefur
verið nánast stjómmálaleg ákvörðun
að lækka ekki útsöluverð á tóbaki.
Nú hins vegar, þegar dollarinn fer
upp, minnkar þetta bil að nýju og
þegar hann hefur náð þeirri stöðu sem
hann hafði áður, verðum við náttúr-
lega að breyta verði,“ segir hann.
FIMM bflar skullu saman á mót-
um Fjarðarhrauns og Reykjanes-
brautar um klukkan 17.30 í gær.
Að sögn lögreglunnar í
Hafnarfirði slasaðist einn þeirra
sem lenti í árekstrinum og var
hann fluttur á slysadeild Sjúkra-
húss Reykjavíkur. Ekki er vitað
hvað varð til þess að bílarnir
skullu saman.
ÞRÍ R voru fluttir á sjúkrahús
eftir að hópferðarútu hlekktist
á og lenti hálf út af vegi í Suður-
árdal norðan Bröttubrekku í
Dölum rétt um kvöldmatarleyt-
ið á sunnudag. Óhappið varð á
mjög þröngum vegarkafla í
beygju, en rútan, sem var á
suðurleið, mætti þarjeppa með
hestakerru. Samkvæmt upplýs-
ingum lögreglunnar í Búðardal
neyddist ökumaður rútunnar til
að aka út í kant til að koma í
veg fyrir árekstur með þeim
afleiðingum að kanturinn gaf
sig.
Litlu mátti muna að rútan
legðist á hliðina í tvígang
Á fimmta tug farþega voru
í rútunni á heimleið úr hóp-
ferðalagi á slóðir Gísla Súrsson-
ar. Farþegarnir voru allir flutt-
ir á heilsugæslustöðina í Borg-
arnesi til skoðunar. Tveir
þeirra, sem fluttir voru á
sjúkrahús, hafa fengið að fara
heim en ein eldri kona liggur
enn á Sjúkrahúsi Akraness með
bakmeiðsl.
Sigvaldi G. Guðmundsson
lögreglumaður í Búðardal telur
að mjög litlu hafi mátt muna
að rútan legðist á hliðina í tví-
gang. „Bifreiðarnar mættust á
versta stað og vegurinn var ein-
faldlega ekki nógu breiður til
að bera þær,“ segir hann. „Oku-
maður rútunnar náði með harð-
fylgi að aka út í kant en hann
þoldi ekki álagið og gaf sig.
Rútan þeystist í loftköstum eft-
ir kantinum með aðra hliðina
utan vegar, yfir ræsi og lenti
loks í föstu barði. Þar tókst
framendi rútunnar á loft og
síðan afturendinn þegar hann
lenti á moldarbarðinu.“
Sigvaldi segir að við þetta
hafi rútan snúist og Ient þvers-
um á veginum, með framend-
ann inni á veginum en aftur-
endann út í moldarflagi. „Eg
tel að litlu hafi mátt muna í
tvígang að rútan legðist á hlið-
ina, annars vegar í skurð við
ræsið og hins vegar þegar hún
skall á moldarbarðið," segir
hann.
Gátu alls ekki mæst
Að mati Sigvalda var ekki
fræðilegur möguleiki fyrir
þessa bíla að mætast á umrædd-
um stað vegna þrengsla. Veg
hafi vantað undir hjól bílanna,
en rútan er 2,5 m á breidd en
hestakerran 2 m á breidd.
Sigvaldi segir að mikill slynk-
ur hafi komið á bílinn með þeim
afleiðingum að farþegar hent-
ust til, einkum þeir sem sátu
aftarlega.
Hann segir að margir hafa
kvartað undan eymslum og þess
vegna hafi til öryggis verið
ákveðið að flytja alla farþega
til skoðunar í Borgarnesi.
Engar skemmdir urðu á bíl-
unum, utan að baksýnisspegill
brotnaði af rútunni.
Andlát
BALDVIN JÓNSSON
BALDVIN Jónsson
hæstaréttarlögmaður
er látinn, 85 ára að
aldri. Baldvin fæddist
í Reykjavík 10. janúar
árið 1911. Foreldrar
hans voru Jón Bald-
vinsson jorentari, for-
seti ASI, bankastjóri
og alþingismaður og
Júlíana Guðmunds-
dóttir húsfreyja.
Baldvin varð stúd-
ent frá Menntaskólan-
um í Reykjavík árið
1931 og lauk prófí í
lögfræði frá Háskóla
íslands árið 1937. Hann öðlaðist
réttindi héraðsdómslögmanns árið
1940 og hæstaréttarlögmanns árið
1954.
Baldvin starfaði sem fulltrúi hjá
lögmanninum í Reykjavík á árun-
um 1937-1940 og var um tíma
fulltrúi lögreglustjórans í Reykja-
vík. Hann var lögfræðingur Búnað-
arbankans á árunum 1940-1942.
Hann rak eigin málflutningsstofu
í Reykjavík frá árinu 1942 en í
félagi við Reyni Karlsson hdl. frá
árinu 1985 þar til stofan var sam-
einuð lögmannsstofu Jónatans
Sveinssonar hrl. og Hróbjarts Jón-
atanssonar hrl. undir nafninu Al-
menna málflutningsstofan hf.
Baldvin átti sæti í
bankaráði Landsbank-
ans, fyrst sem vara-
maður, síðar aðalmað-
ur og var hann for-
maður ráðsins frá
1959 til ársloka 1972.
Hann var varamaður í
flugráði um árabil, átti
sæti í stjórn Sjúkra-
samlags Reykjavíkur
og var formaður
stjórnar á árunum
1952-1978 og hann
sat í fjárhags ráði á
árunum 1949-1953.
Baldvin átti sæti í mið-
stjórn Alþýðuflokksins og sat í
framkvæmdastjórn flokksins, þar
af var hann formaður í fjögur ár.
Hann var formaður Flugmálafé-
lags íslands, átti sæti í stjórn
Sogsvirkjunar og i stjórn Lands-
virkjunar.
Baldvin var sæmdur gullmerki
Flugmálafélags íslands árið 1965,
riddarakrossi Hinnar íslensku
fálkaorðu árið 1970 og gullmerki
Flugbjörgunarsveitarinnar árið
1990.
Fyrri kona Baldvins var Guðrún
Gísladóttir og áttu þau þrjú böm
en síðari kona var Emilía Ingibjörg
Samúelsdóttir. Þá átti Baldvin
stjúpson.
KONA sem hugðist notfæra sér
þjónustu Neyðarlínunnar á laugar-
dagskvöld til að tilkynna ofbeldis-
verk, fékk að sögn ekki samband
við starfsmann fyrr en eftir nokkra
bið og hlýddi á segulbandsupptöku
á meðan.
Eiríkur Þorbjörnsson fram-
kvæmdastjóri Neyðarlínunnar
segir útilokað að fjórir starfsmenn
geti sinnt öllum símtölum á mestu
álagstímum, en hins vegar eigi bið
fólks eftir þjónustu aðeins að nema
örskammri stund.
Forgangsmál að koma
hjálp á staðinn
„Þegar eitthvað sérstakt kemur
upp á, svo sem slys á fjölförnum
stað eða eldsvoði, hringja kannski
hundrað manns í einu. Aðeins fjór-
ir svara og þá hljóta einhverjir að
þurfa að hinkra við. Þetta er vita-
skuld mjög slæmt, en okkar fyrsta
verk og forgangsmál er að koma
hjálp á staðinn, en síðan svömm
við fólki og við alla er rætt. Mann-
legur máttur ræður ekki einfald-
lega við álagið þegar mest er, en
þegar slík staða kemur upp er
fólk beðið um að bíða í símanum
og oftast líða aðeins nokkrar sek-
úndur,“ segir hann.
Framkvæmda-
stjóri Neyðarlín-
unnar segir atvik
sem þessi sjaldgæf
Eríkur segir atvik sem þessi
sjaldgæf og því er í raun ekki
þörf á fleiri starfsmönnum. Sömu
sögu sé að segja í neyðarþjónustu
erlendis frá, þegar mikill fjöldi
fólks hringir vegna eins máls.
Hann segir erfitt að forgangsraða
eftir því hversu alvarleg atvikin
em sem verið er að tilkynna, enda
bjóði slíkt upp á óánægju þeirra
sem notfæra sér þjónustuna.
„Þá myndi fólk spyija hvers
vegna það sé sett í seinni röðina,
því flestir telja neyð sína jafn-
mikla og annarra. Við viljum ekki
leggja slíkt mat á aðstæður og
reynum að sinna öllum jafnt, enda
lítum-við svo á að fólk hringi ekki
nema full ástæða sé til,“ segir
Eiríkur.
Hugbúnaður
flokki símtöl
Hann segir nú unnið að gerð
hugbúnaðar fyrir Neyðarlínununa,
sem getur meðal annars skipað
símtölum í flokka eftir staðsetn-
ingu.
„Ef við segjum að slys verði á
Miklubraut og fleiri hundmð
manns hringi í okkur, getum við
staðsett símtölin þannig að í t.d.
100 metra radíus frá slysstað
minnkar forgangur samtala, því
nær sjálfkrafa má áætla að allir
séu að hringja vegna sama atburð-
ar.
Hringi hins vegar einhver á
sama tíma annars staðar frá er
hann tekinn framfyrir, sökum þess
að hann er örugglega að hafa sam-
band af öðrum ástæðum. Eini
vandinn við þetta kerfi em farsím-
amir, því aldrei er hægt að vita
hvar viðkomandi er staddur þegar
hringt er,“ segir Eiríkur.
Bergsveinn G. Alfonsson varð-
stjóri hjá Neyðarlínunni segir að
nær alltaf sé svarað í síma fyrir-
tækisins innan þriggja hringinga,
nema vegna fyrrgreinds álags eða
hugsanlegrar bilunar. Ekki liggi
fulljóst fyrir hvers vegna um-
rædd manneskja þurfti að sýna
biðlund, en þó megi telja víst að
það hafí verið vegna álags.
„Þetta gerist ótrúlega sjaldan,"
segir hann.
Varð að bíða eftir símsvörun hjá Neyðarlínunni
Hætta á bið á álagstímum