Morgunblaðið - 09.11.1996, Blaðsíða 34

34 LAUGARDAGUR 9. NÓVEMBER 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
GUÐNY
JÓNSDÓTTIR
+ Guðný Jónsdóttir
Bieltvedt fæddist
á Bíldudal 11. ágúst
1909. Hún lést í
Reykjavík 12. októ-
ber síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Jón Jónsson skip-
stjóri á Bíldudal og
Guðrún Friðriksdótt-
ir Söebeck, bónda í
> Reykjarfirði í
Strandasýslu. Faðir
Guðnýjar dó þegar
hún var fjögnrra ára
og Garðar bróðir
hennar í vöggu. Eftir
það ólst hún upp hjá móður Utför Guðnýjar fór fram frá
sinni og föðursystur þeirra kapellu Fossvogskirkju 22.
Garðars, Guðnýju Jónsdóttur, október sl.
sem tók að sér
uppeldi þeirra
ásamt móðurinni.
Hinn 18. janúar
1936 giftist Guðný
í Noregi Ole An-
ton Bieltvedt
tannlækni. Fluttu
þau til íslands
1948. Þau eignuð-
ust sjö börn, þar
af lifa fjögur, en
aðeins eitt þeirra
er búsett hér á
landi, Brit Júlía,
félagsmálastjóri í
Borgarnesi.
Það var í október 1915 að nýr
kennari kom í Ketildalahrepp í
Arnarfirði. Hún hét Guðný Jóns-
dóttir og með henni var bróðurdótt-
ir hennar og nafna, nýlega orðin
sex ára, kölluð Gulla. Foreldrar
mínir bjuggu þá á Melstað í Selárd-
"^al og höfðu tekið að sér að hafa
kennara og skóla þann tíma sem
kennt var í þeim hluta sveitarinn-
ar. Guðný var góður og vel látinn
kennari og Gulla litla elskulegt
barn sem öllum þótti vænt um. Hún
dundaði við matseld með mömmu
og lék sér að dúkkunum mínum
meðan nafna hennar var að kenna.
Þannig gekk það líka næsta vetur
1916-17 en vorið 1917 fluttum við
úr sveitinni til Hnífsdals.
Þegar ég varð símastúlka á
ísafirði 1921 endurnýjuðust kynni
okkar Gullu. Móðir hennar var þ'á
orðin símstöðvarstjóri á Bíldudal
og Gulla var við afgreiðsluna allan
daginn aðeins 12 ára gömul. Þann-
ig unnum við hvor á sinni símstöð-
inni þangað til Gulla fór á hús-
mæðraskóla til Noregs 1932. Við
höfðum verið vinkonur frá því við
sáumst fyrst og það hélst þó vík
væri oft milli vina. Ég fór oft í
fríum mínum til Arnarfjarðar og
Gulla dvaldi hjá okkar á ísafirði
nokkra daga áður en hún fór til
Noregs á húsmæðraskólann. Guðný
kennari hafði verið í Noregi þegar
hún var ung stúlka og mun það
hafa orðið þess valdandi að Gulla
fór til Noregs í skóla.
Veturinn sem Gulla var í hús-
mæðraskólanum kynntist hún ung-
um tannlækni, Ole Anton Bi-
eltvedt, sem hún síðar giftist, en
til íslands kom hún aftur um vorið
og þá beint til Akureyrar, þar sem
móðursystir hennar Sigríður átti
heima og hafði ráðið Gullu til KEA
við símavörslu. Hjá KEA vann
Gulla svo þar til Ole kom að sækja
hana í árslok 1935. Þau giftust úti
í Noregi 18. janúar 1936 og árin
liðu í sælu og sorg. Stríðsárin voru
ekki alltof gleðileg í Noregi, en af
því fréttum við of lítið, hernumin
hvor af sínum stríðsaðila.
Árið 1948 fór ég í fyrsta sinn
til útlanda (Noregs og Danmerk-
ur). Ég vissi að Gulla hafði eignast
fimm börn og misst eitt þeirra. Án
þess að hitta Gullu vildi ég ekki
koma til Noregs, svo ég ákvað að
fara til Alvdalen þar sem hún átti
heima. Það var þá tíu tíma lestar-
ferð frá Osló. Mikið var gaman að
hitta mína kæru vinkonu, þegar
hún tók á móti mér á brautarstöð-
inni ásamt stóra fallega hópnum
sínum. Næstu dagar liðu fljótt og
þegar við kvöddumst bjóst ég ekki
við að sjá hana aftur á því ári, en
það gerðist. Áður en árið var liðið
hafði Ole Anton ráðist til Halls
Hallssonar tannlæknis í Reykjavík
og þau fiuttu heim til íslands. Þar
eignaðist ísland góðan son og
endurheimti góða dóttur og börn
þeirra. Af Ole heyrði maður sögur.
Sagt var að börn sem áður vildu
ekki fara til tannlæknis teldu nú
dagana þangað til þau fengju að
fara til þessa nýja tannlæknis hjá
honum Halli. Mæður þeirra sögðust
aldrei hafa reynt slíkt áður. Vorið
1949 fluttu þau til Sauðárkróks.
Ole hafði fengið veitingu fyrir tann-
læknisembætti þar. Auk Skaga-
fjarðar ferðaðist pie til Blönduóss,
Siglufjarðar og Ólafsfjarðar til að
sinna tannlækningum, einkum
barna (skólatannlækningum). Á
Sauðárkróki voru þau þar ti! Ole
varð skólatannlæknir Reykjavíkur
og þau fluttu aftur hingað suður á
sjöunda áratugnum. Á Sauðárkróki
eignaðist Gulla tvíbura sem báðir
dóu t og rétt eftir fæðingu. Það
var þeirra stóra sorg, en annars
leið þeim vel á Króknum og þau
eignuðust þar góða vini. Gulla hafði
boðið Guðnýju föðursystur sinni til
sín til Noregs og þar dvaldi hún
um tíma. Þá bað Guðrún, mamma
Gullu, mágkonu sína að koma heim.
Til Gullu og Ole kom hún svo aftur
til Sauðárkróks og var þar allan
tímann. Með þeim flutti hún suður
og var í skjóli þeirra til hins síð-
asta. „Ef nokkur getur verið betri
við mig heldur en hún Gulla mín,
þá er það hann 01e,“ sagði hún
eitt sinn við mig. Allir í fjölskyld-
unni kölluðu hana Nöfnu eins og
Gulla og Garðar höfðu alla tíð gjört.
Gulla og Garðar voru mjög náin
systkin og Gulla reyndi að hjálpa
honum þegar hann varð fyrir slysi
sem gerði hann óvinnufæran um
árabil. Honum batnaði þó um síðir,
en ekki leið á löngu þar til annar
sjúkdómur tók við og hann dó langt
um aldur fram. Hann átti eina dótt-
ur og Gulla reyndi að ná sambandi
við hana. Börn Gullu og Ole urðu
öll stúdentar frá Menntaskólanum
á Akureyri. Guðrún, þeirra fyrsta
barn, varð stúdent 1956, réttum
30 árum eftir að faðir hennar varð
stúdent í Ósló, og var þá tekin
mynd af þeim, öðru með íslenska
en hinu með norska stúdentshúfu.
Guðrún lærði svo lyfjafræði í Ósló,
en réðst svo til rannsókna við há-
skólann. Þar kynntist hún prófessor
Kjell Briseid og giftist honum. Þau
eru barnlaus en hann átti tvo syni
frá fyrra hjónabandi. Guðrún hefur
oft komið heim, og nú síðast var
hún heima síðustu vikurnar sem
móðir hennar lifði og þótti mjög
vænt um það.
Óli Anton sonur Gullu og Ole
var einn vetur við verslunarnám í
Þýskalandi fyrir stúdentspróf, en
svo kvæntist hann frænku minni
Elínu Guðmundsdóttur á Akureyri,
og eiga þau þrjá syni. Þau eiga
heima í Þýskalandi og hann stund-
ar verslunarrekstur. Hildigunn
lærði innanhússarkitektúr í Dan-
mörku og giftist frönskum lækni.
Þau eignuðust son og dóttur, en
eru skilin. Hildigunn stjórnaði
danskri húsgagnaverslun í París
en nú vinnur hún hjá Sameinuðu
þjóðunum (Unesco) í París. Brit
Júlía lærði fyrst blóðrannsóknir
o.fl. fyrir Krabbameinsfélag ís-
lands og starfaði hjá því um ára-
bil. Svo fór hún aftur í háskólanám
í félagsvísindum og ráðgjöf og
starfar nú í Borgarnesi sem félags-
málastjóri. Hún er gift Birgi Guð-
mundssyni yfirverkfræðingi í Borg-
arnesi og eiga þau þrjá syni.
Eftir að Gulla og Ole fluttu suð-
ur gekk hún í Vestfirðingafélagið
og Ole líka, eins og lög félagsins
mæla fyrir um. Þau voru ötulir
félagsmenn og hann skemmti oftar
en einu sinni. Loforð hans var að
„segja eitthvað", og þetta eitthvað
var svo skemmtilegt að allt titraði
á Hótel Borg við hlátrasköllin en
þar var Vestfirðingamótið haldið.
Gulla var þá ritari félagsins. Þó
hún gæti lítið farið síðustu árin,
var hún í félaginu. „Ég er og verð
Vestfirðingur,“ sagði hún. Við vor-
um sammála í því sem mörgu öðru.
Svo var það fyrir rúmum áratug
að Gulla missti sinn elskulega
eiginmann eftir mikið og erfitt
veikindastríð. Ole vildi helst vera
heima og Gulla hjúkraði honum
meira en kraftar leyfðu. Eftir það
hafði hún þrautir í baki. Það voru
sprungur í tveimur hryggjarliðum
sögðu læknarnir. Við það bættist
að hún lærbrotnaði. Það var neglt
og batnaði furðanlega. Hún var í
svæðanuddi og við vorum í sundi
í nokkur ár. Við það fannst Gullu
að sér batnaði ofurlítið.
Áður en Ole dó höfðu þau fest
kaup á þjónustuíbúð í Bólstaðarhlíð
41. Hann komst nú aldrei þangað,
því hann dó um sama leyti og þau
gátu flutt í íbúðina og þjónustuálm-
+ Andrína Guð-
rún Björnsdótt-
ir fæddist á Húsa-
felli í Hálsahreppi í
Borgarfjarðarsýslu
2. október 1923.
Hún lést á heimili
sínu í Neskaupstað
4. nóvember síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Björn
, Gíslason, Einars-
sonar, prests í
Hvammi í Norður-
árdalshreppi og
Stafholti í Staf-
holtstungnahreppi í
Mýrasýslu, og Andrína Guðrún
Kristleifsdóttir, Þorsteinssonar
fræðimanns á Stóra-Kroppi,
Reykholtsdal í Borgarfjarðar-
sýslu. Systkini hennar eru Vig-
dís, f. 14. apríl 1921, Ástríður
Elín, f. 25. okt. 1928, Nanna,
f. 2. mars 1931, Kristín, f. 9.
apríl 1934, Gísli, f. 15. apríl
1935, d. 27. apríl 1991, og Krist-
fríður, f. 3. júni 1940.
Eftirlifandi eiginmaður
Andrínu Guðrúnar er Magnús
Guðmundsson, f. 26. júlí 1923,
Elsku mamma. Ég hringdi austur
til að láta pabba vita að við Sigrún
-* værum á leiðinni til ykkar. Kata
svaraði og sagði að pabbi væri hjá
kennari í Neskaup-
stað. Börn þeirra
eru: Skúli, f. 6.
sept. 1945, húsa-
smíðameistari í
Hafnarfirði, Björn,
f. 29. sept. 1946,
kennari í Neskaup-
stað, Guðrún, f. 18.
maí 1948, tónmenn-
takennari í Reykja-
vík, Grímur, f. 22.
des. 1950, skóla-
stjóri í Neskaup-
stað, Magnús, f. 20.
febr. 1956, verk-
fræðingur á Akur-
eyri, Anna, f. 4. sept. 1966,
píanókennari í Hafnarfirði.
Barnabörn þeirra eru 17 og
barnabarnabörn þrjú.
Andrína Guðrún lauk kenn-
araprófi frá Kennaraskóla ís-
iands 1944. Hún starfaði við
ýmis kennslustörf og var kenn-
ari við Nesskóla í Neskaupstað
frá 1956 til 1992.
ÍJtför Andrínu Guðrúnar fer
fram frá Norðfjarðarkirkju í
dag og hefst athöfnin klukkan
14.
þér. Ég vildi ekki láta trufla hann
og talaði því áfram við Kötu. Ég
heyrði óm af ljúfri tónlist og svo
kom Sybilla og sagði að þessu væri
lokið. Grímur og Bjössi voru hjá
þér, nær gat ég ekki verið.
Minningamar hrannast upp.
Pönnukökubakstur á Hlíðargöt-
unni, þar sem pönnukökurnar hurfu
ofan í barnabörnin jafnóðum og þú
bakaðir þær, áramótin með flugeld-
um og spilamennsku fram undir
morgun, umhyggja þín fyrir fjöl-
skyldunni framar öllu öðru.
Ríkust er minningin þegar þið
pabbi komuð norður til okkar um
miðjan september. Þú varst kvalin
en varst samt ekki á því að taka
verkjalyf, þótt Sigrúnu hafi að lok-
um tekist að fá þig til þess. Dóra
og Biggi komu í heimsókn og við
sátum inni í stofu fram eftir kvöldi
og rifjuðum upp gamla tíð. Þú sast
og lygndir aftur augunum, hlustað-
ir og skaust inn orði við og við.
Það er engu líkara en að síðustu
kröftunum hafir þú varið til þess
að fara suður til Önnu, Guðrúnar
og Skúla og svo norður til okkar.
Þegar heim kom fóru kraftarnir
þverrandi, miklu hraðar en okkur
óraði fyrir. Á sjúkrahús gast þú
ekki hugsað þér að fara og vonandi
hefur okkur tekist að láta þér líða
vel heima, þar sem þú varst þar til
yfir lauk.
Ég er sannfærður um að núna
líður þér vel og að þú ert á góðum
stað, hjá ömmu og afa, Gísla og
öðrum liðnum vinum og vanda-
mönnum.
Þakka þér fyrir allt, mamma mín.
Magnús.
Guðrún Björnsdóttir kennari í
Neskaupstað er látin. Við vissum
það fyrrverandi starfsfélagar henn-
ar, að hún barðist við skæðan sjúk-
dóm og síðustu vikurnar var séð
að hveiju stefndi. Þegar tíðindin
um lát hennar bárust í skólann um
miðjan mánudag 4. nóvember verð-
ur því ekki sagt að þau hafi komið
á óvart.
En saknaðartilfinning bærist í
bijóstum því með Guðrúnu Björns-
dóttur er fallinn frá góður starfsfé-
lagi og góð manneskja.
Guðrún hætti störfum við Nes-
skóla vorið 1992 fyrir aldurs sakir
eftir nærfellt 35 ára starf. Síðustu
starfsárin hvarf nún smám saman
frá bekkjarkennslu en sneri sér í
meira mæli að stuðnings- og sér-
kennslu.
Á því sviði svo sem í kennslu-
störfum almennt gat Guðrún sér
hið besta orð. Hún var samviskusöm
og dugleg og vildi veg nemenda
sinna sem mestan. Það eru því vafa-
lítið margir sem þessa stundina
trega sinn gamla kennara og eiga
í hugskoti sínu Ijúfar minningar um
hana.
Á kennarastofunni var Guðrún
yfirleitt hlý og viðræðugóð en hún
gat líka sagt skoðanir sínar um-
búðalaust, þegar rætt var um lands-
ins gagn og nauðsynjar. Hún bar
rétt lítilmagnans fyrir bijósti, talaði
gegn misskiptingu auðsins og var
jafnréttissinnuð í besta lagi. í þann
farveg féllu pólitískar skoðanir
hennar. Það var því oft hressilegur
andblærinn á kennarastofunni, þeg-
ar tekist var á um hin stóru mál.
En allt var þetta á málefnalegum
grunni og má í því sambandi vitna
til fleygra orða: „Það var ekkert
ANDRINA GUÐRUN
BJÖRNSDÓTTIR
an var óbyggð. Ég held að Gulla
hafi aldrei verið með fullri heilsu
eftir að hún flutti í Bólstaðarhlíð,
en hún átti þó margar góðar stund-
ir eftir það. Margt var það sem
amaði að. Sjónin var að hverfa,
reynt var að beita skurðaðgerð en
sjónin hvarf samt alveg á öðru
auganu og á hinu svo mikið að hún
gat einungis skrifað með aðstoð
stækkunarglers auk sinna sérstöku
gleraugna og svo hafði hún oft
þrautir í augunum. Svefnleysi hafði
oft hijáð Gullu og ekki batnaði það
við áhyggjur og heilsuleysi. Síðast
þegar hún fór til Óla Antons sonar
síns datt hún og brotnaði á hinum
fætinum, fékk auk þess lungna-
bólgu á sjúkrahúsinu í Þýskalandi
og kom heim í sjúkrarúmi og beint
á spítala hér. Þetta batnaði þó furð-
anlega aftur, en augnveikin fór
versnandi.
Það sem mér fannst mest til um
Gullu vinkonu mína var hversu
mannglögg hún var, þó hún aðeins
hefði séð mann einu sinni gat hún
þekkt hann aftur og vissi hvar hún
hafði hitt hann áður. Svo var hún
sérstaklega hugsunarsöm og hjálp-
söm. Við mig var hún ávallt sama
góða vinkonan, hugulsöm og nær-
gætin. Eitt sinn hafði ég haft orð
á því að mig langaði að læra bók-
band. Þetta mundi Gulla og dag
nokkurn hringir hún og segir mér
að farið sé að kenna bókband þar
í húsinu og það gangi strætó að
húsinu hjá sér beint frá Birkimel.
Ég bað hana að athuga hvort ég
gæti komist þar í nám, sem hún
gerði og ég gat byijað næstu viku
á eftir. Án hennar hefði ég ekkert
vitað um þetta. Tvo fyrstu veturna
kom hún svo og sótti mig í kaffi
fram í kaffistofu. Þetta vakti at-
hygli eins nemandans sem er frá
Hólmavík og spurði hann hver
þetta væri sem kæmi í hveijum
tíma að sækja mig í kaffi. Hún er
barnabarn hennar Bínu, hans Þór-
bergs Þórðarsonar, svaraði ég, sem
einhvers staðar skrifaði: „Þar býr
hún Bína mín Söebeck/ borin
Thorarensen.“ í því kom Gulla og
sagði „Já, hún amma hét Karólína
Febína af því að hún var fædd í
febrúar." Ég kynnti þau svo og
sagði henni að það hefði vakið for-
vitni að hún kæmi og sækti mig í
kaffi í hverjum tíma. Tíminn leið
og Gulla mín kom ekki meir að
sækja mig í kaffi, en þá skrapp ég
í staðinn upp til hennar þegar
persónulegt."
Guðrún var ljúf í samstarfi um
málefni skólans og vildi veg hans
sem mestan. Hún tók heilshugar
þátt í breytingum sem urðu í tímans
rás varðandi starfshætti og ýmis
nýmæli, sem áttu sér það að mark-
miði að bæta skólastarfið og hún
fagnaði nýju námsefni, ekki síst í
íslensku en það var hennar áhuga-
svið.
Að leiðarlokum þökkum við Guð-
rúnu samfylgdina og í hugum okk-
ar varðveitum við minninguna um
góðan starfsfélaga og góða mann-
eskju. Við sendum eiginmanni
hennar, börnum, barnabörnum og
aðstandendum öllum okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Fyrrverandi starfs-
félagar við Nesskóla,
Neskaupstað.
Það var glaður og samstilltur
hópur sem útskrifaðist úr Kennara-
skóla íslands vorið 1944 og fór í
skólaferðalag m.a. til Þingvalla. Tvö
úr hópnum klifruðu upp á klettadr-
ang í Almannagjá og þegar þau
komu til baka fengum við að vita
að þau höfðu innsiglað vináttu sína
með því að setja upp trúlofunar-
hringa á þessum helga stað. Síðan
eru liðin rúmlega 52 ár og Guðrún
Björnsdóttir og Magnús Guðmunds-
son hafa gengið saman sinn æviveg
þar til dauðinn skildi þau að. Guð-
rún andaðist 4. nóv.
Við skólasystkinin sem eftir lif-
um hugsum til baka og minnumst
Guðrúnar með hlýhug og aðdáun.
Við munum hvað hún var hógvær