Morgunblaðið - 28.12.1996, Blaðsíða 10

10 LAUGARDAGUR 28. DESEMBER 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Löndunarbann sett á rússnesku úthafskarfaskipin á Reykjaneshrygg
M
'IKILL þrýstingur er nú á
íslenzk stjórnvöld að af-
létta löndunarbanni á
rússneska frystitogara, sem
stunda úthafskarfaveiðar á
Reykjaneshrygg, eftir að veiðarnar
eru komnar yfir það hámark, sem
Rússum er ætlað. NEAFC, fisk-
veiðnefnd Norðaustur-Atlants-
hafsins, fer með fiskveiðistjórn á
hryggnum. Nefndin ákveður heild-
arafla og skiptingu hans milli veiði-
þjóðanna. Rússar hafa mótmælt
veiðistjórnunni, hafa talið sig fá
of lítið í sinn hlut og veitt meira
en nefndin hefur úthlutað þeim.
Einir um löndunarbann
íslenzk stjórnvöld hafa gripið til
þess ráðs til að koma böndum á
veiðarnar að banna þeim skipum
að landa afla sínum hér á landi,
sem ekki virða veiðistjórnunina og
hafa veitt umfram úthlutað magn.
Til slíks banns kom til dæmis í
sumar og þá á allan þann flota,
sem veiðarnar stunduðu. Útfærsl-
an er þá þannig að fyrrihluta árs
mega rússnesku skipin öll koma
hingað til hafnar, en ekki þau sem
karfaveiðarnar stunda eftir mitt
ár, eftir að löndunarbannið tekur
gildi. Hins vegar er ísland eina
þjóðin, sem aðild á að veiðistjórn-
inni, sem hefur sett löndunarbann
og því geta rússnesku skipin land-
að annars staðar og leitað þar eft-
ir þjónustu, viðgerðum, endurbót-
um og ýmsu öðru. Þar er um að
ræða lönd eins og Færeyjar, Noreg
og Hjaltland svo dæmi séu tekin.
Tvískinnungur
Rússar hafa brugðizt hart við
þessu löndunarbanni, sem þeirtelja
bæði óréttlátt og sönnun á tví-
skinnungi íslendinga í fískveiði-
stjórnun á úthöfunum. Þeir benda
á að við höfum mótmælt veiði-
stjórn á Flæmska hattinum, þre-
faldað veiðamar þar og teljum al-
veg sjálfsagt að við fáum að landa
aflanum þar. Rússneska sjávarút-
vegsráðneytið hefur vegna þessa
beint þeim tilmælum til fyrirtækja
í sjávarútvegi að þau eigi ekki við-
skipti við íslenzk fyrirtæki. Dæmi
eru um það að íslenzk fyrirtæki
hafi orðið af viðskiptum vegna
þessa upp á hundruð milljóna
króna. Fulltrúar at- -----------
vinnulífsins hér á landi
hafa vegna þessa fundað
með sjávarútvegsráð-
herra og utanríkisráð- _________
herra í von um að lausn
finnist á þessu máli. Þeir segja að
gífurlegum viðskiptahagsmunum
sé með núverandi fyrirkomulagi
stefnt í tvísýnu fyrir mjög litla
hagsmuni. Aðeins sé um að ræða
Miklum hags-
munum fórn-
að fyrir litla?
Mikillar óánægju gætir meðal Rússa vegna
löndunarbanns á rússnesk skip sem stunda
úthafskarfaveiðar á Reykjaneshrygg. Rúss-
neska sjávarútvegsráðuneytið hefur beint
þeim tilmælum til rússneskra fyrirtækja að
þau eigi ekki viðskipti við ísiensk f/rirtæki.
Hjörtur Gíslason kannaði stöðu málsins.
Karfanum
landað í öðr
um löndum
nokkur þúsund tonn af úthafs-
karfa, sem verði veidd hvort sem
rússnesku skipin fái að landa hér
eða ekki.
Stórt strik í reikninginn
Sé reynt að líta á þá hagsmuni,
-------- sem í húfí eru, er ljóst
að þeir eru gífurlegir.
Geta skipt milljörðum
króna árlega. Fyrst ber
þó að líta á beina afleið-
ingu löndunarbannsins.
Sé gert ráð fyrir að til þess komi
um mitt ár, kemur þessi floti ekki
til hafnar hér. Við það tapast þjón-
usta við skipin, sala á veiðarfær-
um, ýmsum vinnslubúnaði, löndun
og umskipun afla þeirra, og flutn-
ingar á markaði. Þessi viðskipti
fara annað og fiskurinn veiðist
eftir sem áður.
Nokkuð hefur verið um það á
síðustu árum að íslenzk fyrirtæki
hafi tekið að sér breytingar á rúss-
neskum verksmiðjuskip- -----------
um, endurnýjað vinnslu-
búnað og selt þeim veiðar-
færi. Þama getur verið um
að ræða miklar upphæðir, __________
sem greiddar hafa verið
með fiski óbeint. íslenzk fisksölu-
fyrirtæki hafa þá tekið að sér sölu
aflans og skila umsömdu andvirði
sölunnar til íslenzku fyrirtækj-
anna. Þarna er oft um miklar upp-
hæðir að ræða og þurfa skipin þá
meira en eina vertíð til að afla
fyrir kostnaðinum. Löndunarbann-
ið getur sett stórt strik í þennan
reikning því geti skipin ekki komið
með aflann til löndunar hér er erf-
iðara að henda reiður á því að
hann verði seldur í gegnum um-
samið sölunet og greiðsla fyrir
verkið skili sér.
Enn alvarlegri afleiðingar
Þær afleiðingar, sem geta fylgt
í kjölfarið, eru miklu alvarlegri.
Verði raunin sú að Rússar setji á
nokkurs konar viðskiptabann er um
að ræða viðskiptatap upp á millj-
arða króna. Þá kemur enginn
Rússafiskur til sölu hjá íslenzkum
fyrirtækjum og ekki heldur til
vinnslu hjá íslenzku fiskvinnslunni.
Dæmi eru um það að fiskurinn frá
Rússum hafi haldið heilum frysti-
húsum gangandi allt árið og skapað
tugum fólks vinnu í smærri sjávar-
plássum eins og Vopnafirði og Þórs-
höfn.
Hætti Rússar að kaupa af okkur
frysta og saltaða síld og frysta
loðnu, lítur dæmið mjög illa út.
Mikil uppbygging hefur átt sér stað
í þessari vinnslu að undanfömu og
er Rússland stærsti markaðurinn
fýrir þessar afurðir. Þurfi að beina
þessari framleiðslu inn á aðra mark-
aði, vofir offramboð og verðfall yfir
íslenzkum framleiðendum.
Aðrar þjóðir nýta sér
möguleikana
Framundan er mikii endurnýjun
í fiskiskipaflota Rússa. Þeir hafa
meðal annars leitað hingað vegna
slíkra verkefna. Verði þau endan-
lega úr sögunni, tapast ekki aðeins
mikil viðskipti, heldur einnig
möguleikar á viðamiklu samstarfi
við rússnesk sjávarútvegsfyrirtæki
í líkingu við starfsemi IS austur á
Kamchjatka. Jafnframt tapast
möguleikar íslensku fisksölufyrir-
tækjanna á sölú afurða rússneskra
fiskiskipa og vinnslu á landi. Lík-
legt er talið að Rússar leiti eftir
samstarfi við erlenda aðila í útgerð
og fiskvinnslu í Múrmansk á næstu
árum. Verði viðskiptabann enn við
lýði, eru íslenzk fyrirtæki úr sög-
unni. Norðmenn og aðrar þjóðir
nýta sér þá þessa möguleika, sem
munu færa þeim mikil
viðskipti af ýmsu tagi
næstu árin og jafnvel
áratugi.
__________ Það virðist því nauð-
synlegt að líta á þetta
mál í mun víðara samhengi en
aðeins er varðar veiðistjórn á
Reykjaneshrygg. Varast verður að
fórna miklum hagsmunum fyrir
litla eins og hættan virðist vera nú.
Markaðir fyrir
síld og loðnu
í hættu
Jólutrésskem m tun
iönféluganna
að Suðurlandsbraut 30 verður haldin í
Danshúsinu Glœsibœ í dag, laugardaginn
28. desember, frá 15-17.
Verð kr. 400fyrir fullorðna, en frítt fyrir börn
Trésmíðafélag Reykjavíkur, Bíliðnafélagið, Félaggarð-
yrkjumanna, Félag bíikksmiða, Félag jámiðnaðarmanna.
Hjartans þakkir til barna minna og allra vina
minna, nœr og fjcer, sem heiðruðu mig með
nœrveru sinni eða á annan hátt í tilefni 85 ára
afmœlis míns þann 5. desember siðastliðinn.
Guð blessi ykkur og launi kœrleika ykkar og
tryggö.
„Drottinn er minn hirðir,
mig mun ekkert bresta...
og i húsi Drottins bý ég langa cefi. “
Sálm. 23:1-9.
Sigfús B. Valdimarsson,
Pólgötu 6,
ísafirði.
Formaður Sjómannasambandsins
Breytt kvóta-
kerfi myndi létta
gerð samninga
„ÉG get ekki sett jafnaðarmerki á
milli gerðar kjarasamninga og
breytinga á lögum á Alþingi. Hitt
er annað mál að öll sjómannasam-
tökin hafa lýst yfir stuðningi við
frumvarpi Guðmundar Hallvarðs-
sonar og Guðjóns Guðjónssonar,"
segir Sævar Gunnarsspn, formaður
Sjómannasambands íslands, að-
spurður um þá skoðun Einars K.
Guðfínnssonar, þingmanns Sjálf-
stæðisflokksins, að breytingar á
aflamarkskerfinu verði knúnar
fram í vetur í tengslum við gerð
kjarasamninga sjómanna.
Frumvarp Guðjóns Guðmunds-
sonar og Guðmundar Hallvarðsson-
ar, þingmanna Sjálfstæðisflokks,
til breytinga á lögum um stjórn
fískveiða, gerir ráð fyrir grundvall-
arbreytingu á framsali aflamarks
milli skipa. Sævar segir að ef þær
breytingar verði að lögum myndi
það létta gerð kjarasamninga. „Við
teljum að útgerðarmenn hafí mis-
notað frjálsa framsalið með þeim
hætti að við það verði ekki búið
lengur,“ segir Sævar.
Ekki er gert ráð fyrir að næsti
samningafundur milli sjómanna
og viðsemjenda þeirra verði hald-
inn fyrr en 9. janúar.
HAFNARFJÖRÐUR:
Reglur um lækkun fast-
eígnaskatts hjá elli- og
örorkulífeyrisþegum
árið 1997
Ein- Hjón
staklingur með
með tekjur tekjur
allt að, þús. kr. allt að
1997 1996 1997 1996 atslatt
742 (742) 1.162(1.162) 100%
886 (886) 1.389 (1.389) 70%
1.136(1.136) 1.574(1.574) 30%
hærri tekjur gefa engan afslátt
Hjón séu bæði lífeyrisþegar.
Tekjuviðmiðun eru árstekjur árið áður.
Gjöld í Hafnarfirði
Obreytt
niðurfell-
ing fast-
eignaskatts
BÆJARSTJÓRN Hafnarfjarðar hef-
ur samþykkt að fella niður fast-
eignaskatt ellilífeyrisþega af eigin
íbúðum árið 1997 og er miðað við
brúttótekjur allt að 742 þús. árið
1996. Er það þriðja árið í röð sem
miðað er við sömu upphæð.
Bæjarstjórn samþykkti ennfremur
að fasteignaskattur fyrir árið 1997
verði 0,375% af fasteignamati íbúð-
ar, 1,38% af fasteignamati atvinnu-
húsnæðis og annars húsnæðis og að
sérstakur fasteignaskattur á skrif-
stofu- og verslunarhúsnæði verði
0,625% af fasteignamati. Loks skal
greiða 0,5% af fasteignamati hest-.
húsanna í Hlíðarþúfum. Gjalddagar
fasteignagjalda verða sex, 15. jan-
úar, 15. febrúar, 15. mars, 15. apríl,
15. maí og 15. júní. Eindagi er 30
dögum síðar.
Samþykkt var að leggja á vatns-
gjald sem nemur 0,2% af heildarfast-
eignamati en vatnsgjald vegna fast-
eigna í Sléttuhlíð verður 0,1% af
heildarfasteignamati. Aukavatns-
gjald samkvæmt mæli verður kr. 10
fyrir hvern rúmmetra af vatni. Sam-
þykkt var að nýta heimild til að
leggja á holræsagjald, sem nemur
0,1% af heildarfasteignamati.
Samþykkt var að lóðarleiga verði
1% af fasteignamati allra lóða í
Hafnarfírði nema hjá Hafnarsjóði,
þar verður leigan 1,5%. Sérstakt
sorpeyðingargjald á hveija íbúð
verður kr. 3.000 og verður gjaldið
innheimt með fasteignagjöldum.
Sérstakt þjónustugjald vegna hest'-
húsa í Hlíðarþúfum verður kr. 5.000
fyrir fjögurra hesta hús og kr. 7.500
fyrir 6 hesta hús. Gjaldið verður
innheimt með fasteignagjöldum.
------» ♦ ♦-----
Kosningar
á Alþingi
LÖGMENNIRNIR Magnús Óskars-
son og Jón Sveinsson voru endur-
kjörnir fulltrúar Alþingis í Kjaradómi
á síðasta starfsdegi þingsins fyrir
jól. Varamenn_ þeirra voru kjörnir
lögmennirnir Óttar Ingvarsson og
Þuríður Jónsdóttir. Kosið var til Ijög-
urra ára eða til ársloka ársins 2000.
Þá var Bryndís Guðmundsdóttir
kennari kosin í útvarpsráð í stað
Þórunnar Sveinbjarnardóttir. Bryn-
dís var áður varamaður Þórunnar
en nýr varamaður var kjörin Ása
Richardsdóttir framkvæmdastjóri.
Guðríður Þorsteinsdóttir skrif-
stofustjóri var kjörin í landskjör-
stjórn í stað Baldvins Jónssonar
hæstaréttarlögmanns og Lára V.
Júlíusdóttir héraðsdómslögmaður
var kosin varamaður í landskjör-
stjórn. Þá var Sigfús Ólafsson há-
skólanemi kosinn varamaður í stjórn
Þróunarsamvinnustofnunar íslands
í stað Maríönnu Traustadóttur.