Morgunblaðið - 28.12.1996, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 28. DESEMBER 1996 2 7
Um það leyti sem palladisminn
hafði áhrif á hönnun húsgagna með
klassískri og einfaldari blæ byrjaði
rókokó-stíllinn að ryðja sér til rúms.
Þetta hlaut að vera eðlileg afleiðing
vegna þeirra fjölmörgu erlendu hús-
gagnasmiða sem voru búsettir í
Englandi og fjölda bóka og tímarita
sem fjölluðu um franskan rókokó-
stíl. Rókokó-stíllinn var víðast búinn
að ryðja sér til rúms á meginlandi
Evrópu, en kom ekki til Bretlands
fyrr en um 1740-1750 og náði aldrei
jafn miklum vinsældum og annars
staðar í Evrópu.
Hópur húsgagnalistasmiða frá
Frakídandi starfaði í Englandi og
menn eins og Hubert Gravelot
(1699-1773) tóku að sýna þessum
franska stíl áhuga.
Það leið ekki á löngu áður en
glæsilegustu heimilin í Englandi
voru komin með enskan rókokó-stíl,
eins stóla og lakkaða eða innlagðar
kúptar kommóður og spegla með
gylltum útskurði.
D CHlSWICK-hölI við
Piccadilly sem Burlington byg-
gði fyrir sig 1725. Húsið er eft-
irlíking af palladískri höll frá
Vicenza.
O HOLKAM-höll í Norfolk
sem Burlington reisti um 1734
fyrir Rhomas Coke. Sjá má
glæsilegar súlnaraðir í anddyri
sem var einkennandi fyrir pall-
dismann.
D SKRIFBORÐ eftir William
Kent frá 1735. Voldugt borð
með íburðarmiklum gylltum út-
skurði dýramynstra sem minnti
á barok-skrautið.
D TEIKNING af gylltu borði
eftir William Kent frá 1737.
Borðið er í palladískum-stíl og
barok-stíl. Iburðarmikill út-
skurður með andlitsgrímums
sem er í anda barok-stílsins.
Fæturnar minna hins vegar á
súlur sem eru í palladiskum
anda.
D STÓLL frá 1730. Lakkaður
í rauðum lit samkvæmt jap-
anskri fyrirmynd. Viðurinn er
skreyttur kínverskum fígúrum.
D STÓLL úr hnotu frá 1730.
Stíll Georgs 2.
sem einnig hafði farið í stórferð til
Italíu. Þegar heim kom þróaði hann
eigin húsgagnastíl og hóf samstarf
við Burlington. Auðmaðurinn
Thomas Coke fékk Richard
Burlington og William Kent til að
smíða Holkham-höll í Norfolk 1734,
sem er talin vera eitt glæsilegasta
dæmið um palladisma. Að utan er
fremur óásjáleg tígulsteinabygging,
en að innan yndislegt ævintýri með
undirfógrum súlnariðum og skreyt-
ingum. Húsið átti að vera sýningar-
höll fyrir fornlistamuni eigandans.
Áhrifamesti salurinn er anddyrið,
fyrir ofan, en hann er á tveimur
hæðum, sem tengjast meistaralega
vel saman með sveiglínuþrepum,
sveigðum vikum og jónískum súlum.
William Kent var frábær innan-
hússhönnuður og ef til vill sá fyrsti í
heiminum sem starfaði sem slíkur
samkvæmt nútímalegum skilningi.
Húsgögn Williams Kents voru í
palladískum og barok-stíl; þung,
íburðarmikil með glæsilegum gyllt-
um útskurði. Hann notaði marmara-
plötur á borðum og áberandi gylltar
súlur með miklum útskurði dýra-
mynstra sem minntu á barokskraut-
ið. Palladisminn birtist einnig í hús-
gögnum sem höfðu á sér klassískari
og einfaldari blæ sem voru ætluð
fyrir ensk sveitasetur. Húsgögnin
hentuðu best í höllum, en áhrifa
Kents gætti langt fram eftir 18. öld.
Síðan sneru þeir Burlington og
Kent sér að garðaskipulagi, svipað
og Frakkar höfðu gert við Versali.
Þetta varð upphaf ensku garðanna
sem urðu hluti af heildarskipulagi
palladísku hallanna. I stað gos-
brunna „franska stílsins" komu litl-
ar tjamir og fossandi lækir þar sem
slíkt var hægt. Garðamir voru gerð-
ir af ótrúlegri listrænni fágun og
fjölbreytni.
í næstu kynslóð palladista var
fremstur John Wood (1704-54).
Hann skipulagði sumardvalarborg-
ina Bath, þar sem gætir rómversks
skipulags með fórum, hringlaga
torgi, og raðhúsum með rómverskri
súlnaskipan sem mynduðu heild-
stæðar hallarálmur.
cAllt á einurn &tað
&
Útikerti og kyndlar 1 Hattar og knöll ÚTSALA mikið magn af jólavöru með
* Aramóta- skreytingar
Arin- kubbar afslætti meðan birgðir endast
'Blámcuml -Jlálalandið