Morgunblaðið - 28.12.1996, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 28. DESEMBER 1996 45
AÐSENDAR GREINAR
ríkið tæki að sér að greiða viðbótar-
gjajd.
Á hinum miklu verðbólguárum
milli 1970 og 1980 verður þessi
kostnaður, sem ríkið hafði tekið að
sér að greiða, svimandi hár. Annars
vegar geymslugjald á dilkakjötinu
í frystigeymslum og hins vegar
vaxtakostnaðurinn sem varð vegna
þess hve sala á afurðum dróst mik-
ið.
í gegnum þessi vaxta- og
geymslugjöld streymdu feikilegir
peningar til þeirra fyrirtækja þar
sem þessi forði var, en langstærst
þeirra sem nutu þessara peninga
var Samband íslenskra samvinnufé-
laga. Ég var því kunnugur vegna
þess að á þeim árum var ég verslun-
arstjóri hjá Verslunarfélagi Austur-
lands sem hafði slátrun og ég var
greinilega var við hvað þetta voru
stórar tölur og i raun og veru óveij-
andi.
Frásögn mín af þessum hlutum
er í raun niðurstaða mín eftir á,
þegar ég fer að leggja þetta niður
fyrir mér. Hvernig sem á því stóð
var eins og bændastéttin áttaði sig
ekki almennt á hvað þetta var orð-
in fráleit staða. Og fráleitt er líka
að ætla að gengið hefði verið á hlut
bænda ef þetta hefði verið lagfært.
Það er alveg misskilningur. Þessi
háttur mála lék hins vegar stórt
hlutverk í því að reka áfram verð-
bólguna.
Meginatriði dregin saman
Ég ætla aðeins að draga hér fram
nokkur atriði úr undangengnu
spjalli til þess að aðalþættirnir verði
samstæðari.
Árið 1959 sögðu fulltrúar neyt-
enda sig úr verðlagsnefnd og Ing-
ólfur Jónsson er talinn hafa páð
þeim sáttum sem þá tókust. Árið
1965 hætta fulltrúar neytenda aftur
að starfa í sexmannanefndinni og
þá var ástæðan sú að Mjólkursam-
salan og Flóabúið jgengu í Vinnu-
veitendasamband Islands og það
voru þeir ekki sáttir við, þó var
talið að sættir hefðu náðst og nefnd-
in var endurreist en Alþýðusam-
band íslands neitaði þó þátttöku
þá. Sett voru bráðabirgðalög til að
ráða fram úr þessum málum og
félagsmálaráðherra skipaði þá full-
trúa fyrir Alþýðusambandið.
í blindgötu
Upp úr 1980 var ég farinn að
átta mig á því að við stefnum í
algera blindgötu með þessum
miklu fjárframlögum. 1. mars 1983
átti kaupgjald og búvöruverð að
hækka, þá var stórkostleg vitleysa
gerð sem ég vildi láta koma í veg
fyrir og beitti mér mjög gegn. Ég
skrifaði m.a. grein í Morgunblaðið.
Ríkisstjórn Gunnars Thoroddsens
var þá við völd og miklir erfiðleik-
ar við að koma fram ýmsum mál-
um. Þá átti kaupgjald og verðlag
að hækka um 15% 1. mars og ég
hugsaði með mér að þetta mætti
alls ekki gerast, þetta yrði hrein
kollsteypa og ég lagði mig fram
um það að stjórnvöld settu bráða-
birgðalög til að stöðva þetta, að
búvöruverðið yrði alveg óbreytt og
verðlagið mætti ekki hreyfast á
næstu 6 mánuðum.
Þetta náðist ekki, það var ákaf-
lega erfitt ástand hjá stjórn Gunn-
ars Thoroddsens vegna þess að
hana vantaði eiginlega meirihluta,
því þingið var í tveim deildum.
Þetta var svo stórt mál að það var
sannarlega ástæða til að láta bijóta
á því.
En þetta gekk fram og við sjáum
það nú hvílík óskapa verðbólgualda
skall á upp úr þessu. Eftir þetta
koma stóráföllin hvert af öðru. Þá
er það sem samþykkt er að semja
við ríkið um verðlag búsafurða.
Þetta fannst mér vera algjört rot-
högg og ég hefði aldrei samþykkt
þessa leið, enda hefur hún leitt til
þess ástands sem við vitum hvern-
ig er núna.
Höfundur er fyrrum
alþingismaður.
FORNSAGNA
GETRAUN
Hversu vel ertu að þér
í íslenskum fornsögum?
Þú getur reynt þig í
fomsagnagetraun sem
birtist í Morgunblaðinu
31. desember þar sem
verða spumingar úr köflum
og kvæðum úr íslenskum
fombókmenntum.
✓
Urlausnir á að senda til
Morgunblaðsins, dregið
verður úr innsendum
lausnum og verða veitt
ein glæsileg verðlaun:
Heildarsafn Islendingasagnanna
í útgáfu Fornritafélagsins, sem
Hið íslenska bókmenntafélag
hefur umboð fyrir, að andvirði
kr. 75.000 kr.
- kjami málsins!-

Skjóttu stoðum undir björgunarstarfið
Með því að kaupa flugelda af Hjálparsveit skáta í Reykjavík
styrkirðu björgunarstarf sem getur skipt sköpum á neyðarstund.
Hjálparsveit skáta í Reykiavík
Upplýsingasími 577 2040