Morgunblaðið - 31.12.1996, Page 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 31. DESEMBER 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Neyðarástand í vestanverðum Bandaríkjunum og 30 stiga gaddur á Ítalíu
Tugir manna hafa orðið
úti í kuldunum í Evrópu
San Francisco, London. Reuter.
Reuter
SÖNGUR gondólaræðaranna í Feneyjum er hljóðnaður og þar næða nú jökulkaldir norðanvindar.
MIKIÐ óveður gerði í Washington-
og Oregonríki í Bandaríkjunum um
helgina og var lýst yfir neyðar-
ástandi í mörgum sýslum vegna
snjóa, ísingar og flóða. Í Evrópu
háfa að minnsta kosti 70 manns
látið lífið í einu mesta kuldakasti,
sem þar hefur gert í langan tíma.
Úgær slaknaði aðeins á því sums
sjjaðar en veðurfræðingar segjast
húast við áframhaldandi hörkum
ut vikuna.
Mike Lowry, ríkisstjóri í Wash-
ington, lýsti um helgina yfir neyðar-
ástandi í 11 sýslum vegna sam-
gönguerfiðleika og eyðileggingar
af völdum snjóa, ísingar og flóða.
Voru þjóðvarðliðar sendir til hjálpar
fólki á þeim svæðum þar sem
ástandið var verst.
Skipaleiðir lokaðar
í Evrópu eru víða meiri kuldar
en dæmi eru um, einkum [ austan-
og sunnanverðri álfunni. í Suður-
Rússlandi hefur tekist að bjarga
nokkrum tugum manna, sem snjó-
flóð lokuðu inni í jarðgöngum, en
talið er, að enn séu um 300 manns
inni í göngunum. Rússneskir fjöl-
miðlar sögðu í gær, að tvær konur
hefðu orðið léttari inni í göngunum
en annað barnið dáið úr kulda.
Dóná er víðast hvar ísi lögð og
einnig flest fljót og skipaleiðir í
Norður-Þýskalandi og stórhríð
gerði á Dalmatíuströnd í Króatíu.
Víða í Evrópu hófst kuldakastið
á aðfangadag og síðan hefur frost-
ið farið niður í 30 gráður á Norður-
Ítalíu og í 37 gráður í Póllandi. Á
sunnudagsmorgun vöknuðu Kors-
íkubúar við alhvíta jörð í fyrsta sinn
i langan tíma. Þá olli veðrið því,
að grísku flutningaskipi hvolfdi í
Eyjahafi og fórust með því 20
manns.
Mesti kuldi frá 1920
í Ungverjalandi hefur frostið far-
ið í 29 gráður á celsíus, sem er
mesti kuldi, sem þar hefur mælst
í 76 ár. í Austurríki er kuldinn sá
mesti í 30 ár.
Samgöngur og atvinnulíf á Norð-
ur-ítaliu eru lömuð vegna fannferg-
is og er ástandið hvergi verra en í
Umbriu. Má heita, að þar séu allir
vegir lokaðir. Um helgina var Fen-
eyjalónið ísi lagt og kafaldsbyl gerði
í Rimini og Ancona á Adríahafs-
ströndinni.
Spá hörðum inflúensufaraldri
í Bretlandi varð það slys um
helgina, að hjón létu lífið við að
reyna að bjarga hundinum sínum,
sem hafði fallið niður um vök. Þar
í landi er spáð miklum inflúensufar-
aldri á næstunni og hefur verið
skorað á hjúkrunarkonur í leyfi að
koma strax til starfa.
Heimilislaust fólk hefur orðið
verst úti í kuldunum. í Rúmeníu
þar sem frostið hefur verið um 25
gráður hafa 20 manns, aðallega
útigangsfólk, týnt lífi, í Búlgaríu
19 og í Frakklandi sjö. í Póllandi
var vitað um 17 manns og höfðu
flestir sofnað út af drukknir. Þá
hafa 10 Rússar orðið kuldanum að
bráð.
Klaus Kinkel segir Breta verða að gera upp hug sinn í Evrópumálum
Brezkir stj órnmálamenn lítt
þakklátir fyrir hvatninguna
Bonn. Reuter.
KLAUS Kinkel, utan-
ríkisráðherra Þýzka-
lands, sagði í áramóta-
ræðu sinni á sunnudag
að Bretland yrði að
gera upp hug sinn í
Evrópumálum. Bret-
land ætti heima í Evr-
ópusambandinu og
ESB þyrfti á Bretlandi
að halda. Brezkir
stjórnmálamenn voru
Kinkel hins vegar lítt
þakklátir fyrir hvatn-
inguna og sökuðu
sumir hann um að
blanda sér í brezk inn-
anríkismál.
Hvatningarorð Kinkels til Breta
voru fremst í þeim kafla ræðu hans,
sem fjallaði um mikilvæga atburði,
sem hafa myndu áhrif á utanríkis-
stefnu Þýzkalands á nýju ári. „Þing-
kosningar verða haldnar í Bretlandi
ekki síðar en í maí,“ sagði Kinkel.
„Bretar verða að taka skýra ákvörð-
un um Evrópustefnuna. Bretland á
heima í Evrópu. Evrópa þarf á Bret-
landi að halda.“
Bretar gera sjálfir
upp hug sinn
Alistair Darling, talsmaður
Verkamannaflokksins, sagði að það
væri Breta sjálfra að velja ríkis-
stjórn í næstu kosningum. Hins
vegar sýndu ummæli Kinkels að
önnur ESB-ríki væru
að fá nóg af því að
veik ríkisstjórn Ihalds-
flokksins gæti ekki
fært rök fyrir afstöðu
sinni í Evrópumálum.
Paddy Ashdown,
leiðtogi Frjálslyndra
demókrata, tók í sama
streng: „Ég tel að um-
mæli Klaus Kinkels
hjálpi ekki til og séu
nærri því áreiðanlega
óskynsamleg. Brezka
þjóðin getur sjálf gert
upp hug sinn,“ sagði
Ashdown.
Sir Edward Heath,
fyrrverandi forsætisráðherra, sem
átti stóran þátt í að koma Bretlandi
inn í Evrópusambandið á sínum
tíma, sagði að ummæli Kinkels
bæru vott um vaxandi áhyggjur í
öðrum Evrópuríkjum af hiki Breta
í Evrópumálum. Þjóðveijar vildu
greinilega ,jákvæða“ brezka ríkis-
stjórn.
Brian Mawhinney, formaður
íhaldsflokksins, reyndi hins vegar
að snúa ummælum Kinkels flokki
sínum í hag og sagði að Bretar
yrðu að gera upp hug sinn um það,
hvort þeir kysu John Major, sem
myndi „veija hagsmuni Bretlands"
í ESB, eða Tony Blair, sem myndi
„gera það sem aðrir evrópskir leið-
togar segja honum að gera.“
Talsmaður þýzka utanríkisráðu-
neytisins hafnaði því í gær að um
íhlutun í brezk innanríkismál væri
að ræða — en vék reyndar að því
hvort það ætti lengur við að tala
um slíkt. „í Evrópusambandi, þar
sem stefnt er að pólitískum sam-
runa, er íhlutun í innanríkismál
annarra tæplega til samkvæmt
skilgreiningu," sagði Martin Erd-
mann, talsmaður ráðuneytisins.
„En jafnvel þótt
slíkt væri mögu-
legt, var það alls
ekki ætlunin ...
Kosningarnar í
Bretlandi eru
þýðingarmikill
áhrifaþáttur
sambandi við
mikilvægar
ákvarðanir, sem verða teknar á
vettvangi ESB á árinu 1997. Þær
eru hins vegar fyrst og fremst mál
Breta sjálfra."
Talsmaðurinn bætti við að um-
mæli Kinkels bæru fyrst og fremst
vitni um pólitíska góðvild í garð
Bretlands. Hann vísaði því jafn-
framt á bug að með yfirlýsingum
sínum hefði utanríkisráðherrann
verið að veita einum brezkum
stjórnmálaflokki stuðning umfram
aðra. Kinkel hefði fyrst og fremst
verið að hvetja Bretland til að taka
jákvæðari afstöðu til samrunaþró-
unarinnar í Evrópu.
Dregið verði
úr neitunarvaldi
í ræðu sinni ítrekaði Kinkel að
undirbúningi gildistöku Efnahags-
og myntbandalags Evrópu (EMU)
yrði haldið áfram á nýju ári og
ekkert gæti haggað því að EMU
gangi í gildi í ársbyijun 1999.
Hugsanleg aðild að EMU er hins
vegar eitt helzta deiluefni Evrópu-
sinna og ESB-
andstæðinga í
Bretlandi.
Utanríkisráð-
herrann hvatti
sömuleiðis til
þess að áfram
yrði haldið til-
raunum til að
gera ákvarðana-
töku Evrópusambandsins skilvirk-
ari, meðal annars með því að fækka
þeim málaflokkum, þar sem ein-
stök aðildarríki gætu beitt neit-
unarvaldi. Bretar leggjast eindreg-
ið gegn öllum tillögum af þessu
tagi.
Kinkel lagði áherzlu á að í ESB
þyrfti fleiri atkvæðagreiðslur í ráð-
herraráðinu í stað samhljóða sam-
þykkis, skilvirkari stofnanaupp-
byggingu, sérstakan talsmann í
utanríkis- og öryggismálum og að
taka til hendinni í dóms- og innan-
ríkismálum til að auka tiltrú
borgaranna á sambandinu.
Klaus Kinkel
Metat-
vinnuleysi
í Frakk-
landi
ATVINNULAUSUM fjölgaði í
Frakklandi í nóvember, voru
þá 12,7% af öllu vinnufæru
fólki í landinu, og hafa aldrei
verið jafn margir. Þetta eru
slæm tíðindi fyrir frönsku
stjórnina, sem hefur lofað að
draga úr atvinnuleysinu en
þarf einnig að draga úr ríkisút-
gjöldunum til að geta fengið
aðild að Efnahags- og mynt-
bandalagi Evrópu, EMU, árið
1999.
Hagfræðingar sögðu að at-
vinnuleysið myndi halda áfram
að aukast á fyrri hluta kom-
andi árs þótt líkur væru á
efnahagsbata á næstu mánuð-
um.
Portúgalir
fengu nas-
istag'ull
PORTÚGALSKA dagblaðið
Diario de Noticias sagði í gær
að stjórn Portúgals hefði skýrt
bandarískum yfirvöldum frá
því árið 1946 að hún hefði
fengið rúm 117 tonn af gulli
frá svissneska seðlabankan-
um, sem hefur verið gagn-
rýndur fyrir að hafa keypt
stolið gull af þýskum nasist-
um.
Blaðið segir að í bandarísk-
um skjölum frá þessum tíma
komi fram að Portúgalir hafi
fengið gullið á árunum
1939-44. Portúgalski seðla-
bankinn neitaði að tjá sig um
fréttina og hefur ekki viljað
svara ásökunum þess efnis að
hann hafi reynt að nota gull
frá nasistum til að kaupa kol
af Pólveijum árið 1946.
Bandaríska tímaritið News-
week skýrði frá því í október
að Portúgalir kynnu að hafa
fengið meira en Svisslendingar
af stolnu gulli nasista í síðari
heimsstyijöldinni.
Fjórir farast
í lestaslysi
TVEIR menn týndu lífi og 17
slösuðust, þar af þrír alvar-
lega, þegar tvær farþegalestir
rákust saman í norðurhluta
Ítalíu í gær. Ekki var vitað
um orsök slyssins en talið var
hugsanlegt að ísing hafi stuðl-
að að því.
Maríúanalög-
um mótmælt
LÆKNAR í Kaliforníu og
Arizona, sem notfæra sér ný
lög í ríkjunum og ráðleggja
sjúklingum að neyta maríúana
eða heróíns, eiga á hættu að
missa starfsleyfi sín og verða
sóttir til saka, að sögn Barrys
McCaffreys, háttsetts emb-
ættismanns í Hvíta húsinu í
Washington. Kjósendur í Kali-
forníu og Arizona samþykktu
lögin í nóvember og McCaffrey
sagði Bandaríkjastjórn hafa
miklar áhyggjur af þeim þar
sem hún liti á þau sem „hálf-
gildings lögleiðingu eitur-
lyfja".