Morgunblaðið - 03.01.1997, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 3. JANÚAR 1997 35
ÁRAMÓT
túlka. En einnig erum við minnt á
það, að Guði er það þóknanlegt að
við berum fram fyrir hann þarfir
okkar og bænin sýnir, að honum
er annt um okkur á allan þann
hátt, sem snertir hið venjulega líf.
Hann vill ekki, að við líðum skort
og bænin um brauð felur í sér allar
mannlegar þarfir. Guð vill ekki
heldur, að við sættum okkur við
það, að aðrir líði vegna þröngra
aðstæðna, hvort heldur er í næstu
götu eða fjarlægri álfu. Þess vegna
biðjum við, gef oss, en látum ekki
hið þrönga fornafn fyrstu persónu
auka sjálfselsku í eftirhermu barns,
sem segir gef mér, gef mér, áður
en tekist hefur að kenna því tillits-
semi með nærgætni.
Og ekki er samstaða eins með
öðrum síður í brennidepli, þegar
Jesús kennir okkur að tengja þörf
fyrir fyrigefningu Guðs fúsleika
okkar til þess að auðsýna öðrum
hið sama. Eða hver er sá, sem get-
ur með liðið ár í huga látið sem
svo, að hann hafí það eitt gert, sem
Guði er þóknanlegt og meðbræðrum
og systrum hafi gagnast vel? Já,
jafnvel þótt ekki sé ijær litið en til
fjölskyldunnar. Hver er sá, faðir eða
móðir, sonur eða dóttir, bróðir eða
systir, sem hefur stuðlað að því
einu, sem hefur aukið farsæld og
glatt geð og engu spillt? Eða þekk-
ist sá, sem svo er fullur sjálfbirg-
ingsháttar og yfirlætis, að hann
telur sig í engu þurfa á fyrirgefn-
ingu Guðs að halda? En þeim, sem
telur sig þess umkominn að standa
í upphöfnu sjálfsáliti og finna Guð
klappa á öxl sér af velþóknun yfir
svo frábæru sýnishorni velheppn-
aðrar sköpunar, er útilokað að setja
sig í annars spor og sjá, hversu
hann kann að hafa myrkvað líf með
orðum sínum og gjörðum, eða með
aðgjörðaleysi sínu og fátækt þeirra
orða, sem byggja upp og styrkja í
krafti samstöðu, kærleika og nauð-
synlegrar umhyggju að hafa valdið
hryggð vonbrigða.
Fyrirgef oss, segir Jesús og þarf
ekki einu sinni að hafa horft í átt
til Júdasar til þess að leggja áherslu
á orð sín. Allir þurfa á þeirri náð
að halda, sem fólgin er í fyrirgefn-
ingu. En alvaran felst í því, að sá
einn getur vænst hennar, sem er
reiðubúinn að auðsýna hið sama.
Og þó vitum við það vel, að von
um fyrirgefningu er aldrei útilokuð,
jafnvel þótt við verðskuldum hana
ekki. Svo lengi sem við gerum okk-
ur grein fyrir þörfinni og iðrumst
hörku okkar sjálfra, þá er Guð að
rétta út hönd sína til þess að snerta
okkur og með styrkum armlegg að
lyfta okkur upp, svo að við getum
staðið frammi fyrir hinum heilaga,
en teljum ekki að úti sé um okkur
vegna þess, hve smá við erum í
samanburði við hann. Eða er ekki
staðreynd krossins til vitnisburðar
um það, að vonin sem beinist að
Guði, verður aldrei til skammar?
Þrátt fyrir veikleika okkar, en ekki
vegna eigin ágætis okkar, er hann
fús til þess að láta ljóma upprisunn-
ar hrekja skugga krossins úr lífi
okkar. Kærleikur Guðs er slíkur,
að ekki einu sinni myrkur syndar-
innar einangrar okkur frá honum
eða skilur okkur eftir í myrkri. En
vegna eigin veikleika, sem við þurf-
um að gera okkur grein fyrir, fylg-
ir bænin um það, að Guð leggi ekki
á okkur þyngri byrðar en okkur er
unnt að bera, svo að freistingin fjar-
lægi okkur ekki frá birtu himna.
Eg sagði þetta áminningu kirkj-
unnar að morgni nýársdags. Kirkj-
an hvetur til bænar og sé mark-
visst að verki staðið en ekki tilviljun
ein látin ráða. Enginn þekkir við-
burði komandi árs og hveijir þeirra
leiða til persónulegrar nándar við
hvern og einn. Og þess vegna vitum
við heldur ekki fyrir fram, hvort
fleira muni valda tárum en laða
fram hið tæra bros dýrlegrar gleði
og hamingju. En hitt eigum við að
gera okkur ljóst, að enn höfum við
stigið skref nær þeim viðburði, er
við eigum að þakka fyrir það, að
Kristur hefur verið lofsunginn hér
frá upphafi mannaferða og fyrir
þúsund árum var Ieiddur til öndveg-
is og skyldu allir íslendingar lúta.
Margir bíða með óþreyju bókarinn-
ar, sem menn góðrar yfirsýnar und-
irbúa og á að benda á áhrif kristins
siðar á þjóð og sögu. Hitt veit held-
ur enginn, hvert verður framlag
okkar meðan við enn höfum tæki-
færi til þess að láta muna um okk-
ur. En í meðfæddri bjartsýni, sem
hefur ekki beðið skipbrot þrátt fyr-
standa í ströngu á hveijum degi,
við að fá endana til að ná saman.
En hagur manna fer hægt batnandi
og mun batna enn, ef vel og gæti-
lega verður á haldið.
Fátækt er óljóst hugtak. Kröfur
nútímans gera afkomu, sem áður
hefði talist ásættanleg, með öllu
óbærilega. í upphafi þessarar aldar
bjuggu aðeins örfáir menn við
mannsæmandi lífskjör, ef miðað er
við þær kröfur sem okkur þykir
sjálfsagt að gera nú við lok henn-
ar. Ég býst við að okkur sé flestum
þannig farið að við leitum hamingj-
unnar um of í veraldlegum hlutum,
sem aðeins gefa okkur stundarfrið.
í þeirri leit sést okkur einatt yfir,
að því, sem gefur lífinu mest gildi
og sannasta lífshamingju er ekki
endilega stillt út í glæstum búðar-
gluggum eða í eggjandi auglýsing-
um. Það er því fagnaðarefni að
vaxandi skilningur virðist á því, að
á næstu árum þurfí forráðamenn
fyrirtækja og fólkið sem þar starfar
að leita leiða til að stytta tímann
sem í brauðstritið fer, án þess að
launin lækki eða afrakstur starfsins
minnki. Þessi markmið eru ekki
ósamrýmanleg - þvert á móti bend-
ir flest til að þau eigi ágæta sam-
leið. Það mun taka einhvern tíma
og það þarf að sýna útsjónarsemi
við að breyta um vinnulag og lensku
en árangurinn, aukin lífsfylling,
mun margborga alla þá fyrirhöfn.
Góðir Islendingar.
Nýtt ár er að hefjast, sól hækkar
á lofti og skammdegið víkur smátt
og smátt fyrir geislum hennar. Fáar
manneskjur búa við skemmri vetr-
ardag en við íslendingar. A móti
koma bjartari sumarnætur en flest-
ir búa við. Þær þjóðir, sem eiga
bólstað nærri miðbaug jarðar, búa
árið um kring við jafnræði dags og
nætur. Ég býst við að fleiri hafi
verið farið eins og mér að telja það
einfaldan og algildan sannleik, að
birtustundir væru nánast jafn
margar, hvar sem borið væri niður
á jarðarkringlunni. Okkar björtu
sumur jöfnuðu dimman vetur, en
annars staðar jafnaðist þetta upp
með öðrum hætti, eins og ég nefndi
áðan. Lítil grein, sem birtist í Al-
manaki Hins íslenska þjóðvinafé-
lags fyrir árið 1996, kom mér því
á óvart. Þar kemur fram, að birtu-
stundir eru mun fleiri hér á landi
en víðast annars staðar og þær eru
fleiri hér norðanmegin en á sam-
bærilegum breiddargráðum á suð-
urhveli. Þessum upplýsingum hefur
ekki verið gefin nægur gaumur, svo
stórmerkilegar sem þær eru. Skýr-
ingarnar eru annars vegar áhrif
gufuhvolfsins á ljósbrot og endur-
varp ljóss og hins vegar misjafn
brautarhraði jarðar um sólu. Nú
ætla ég ekki að láta eins og ég
skilji hinar vísindalegu skýringar
til fulls. En um niðurstöðuna segir
í Almanaki þjóðvinafélagsins. „Það
er því ekki reyndin að birta tapist
í skammdeginu til jafns við það sem
unnist hefur á björtum sumarnótt-
um: Vinningurinn er miklu meiri
en tapið.“ Það er ekki ónýt huggun
nú í svartasta skammdeginu að vita
að við íslendingar fáum allt að 700
fleiri birtustundir á ári en hinir sól-
bökuðu ítalir, svo dæmi sé tekið.
Og fyrir óforbetranlega bjartsýnis-
menn, sem bera elsku til landsins
eru þetta notalegar upplýsingar og
enn ein sönnun þess að landið okk-
ar, ísland, hafi margt sér til ágætis
umfram önnur lönd, þó víða séu
landkostir góðir.
Upp á síðkastið hefur nokkuð
borið á því, að lífskjör í landinu séu
borin saman við það sem best ger-
ist annars staðar í heiminum. Það
er heilbrigt að miða okkar kjör ein-
ungis við það besta. Það ýtir undir
metnað og kapp, og hvetur til dáða.
ir ágjafir ýmsar bæði óvæntar sem
fyrirsjáanlegar, treysti ég því, við
berum gæfu til þess, íslendingar
að sópa vel til og fegra allt, svo
að fögnuður yfir ríki Guðs á ís-
landi, sem hefur staðið í heilt árþús-
und, verði sannari og betri. Og
hvernig má slíkt verða? Kirkjan er
samfélag þeirra, sem játa trú á hinn
upprisna. Innan hennar mega allir
eiga skjól og geta leitað sér hælis,
ef í móti blæs ekki síður en öðlast
það fulltingi í gleði, sem færir á
enn hærri stig. Hún er þá einnig
vettvangur samstöðu, er við kijúp-
um hlið við hlið við frátekið altari
hins heilaga og þiggjum styrk í
guðsþjónustunni til þess að gera
daga líkari því, sem við vitum að er
í samræmi við vilja Guðs. í þessari
viðleitni sinni má kirkjan aldrei
hika, hvað svo sem sagt kann að
vera og hvernig svo sem snúið kann
að vera út úr verkum sem orðum
eða stöðu einstaklinga. Hún er
meiri en hvert okkar, en saman
gerum við hana að því, sem Guð
væntir, þá einn biður fyrir öðrum
og í verkum sínum kallar fram sam-
stöðu.
Að þessu beinast bænir. Ekki
aðeins við upphaf nýs árs, heldur
skal svo vera. Og verði svo, þá mun
ekki látið staðar numið, þótt upp-
hafsstafur nýrrar aldar ryðji þess-
um gamalkunna fra. Kann sumum
að þykja, sem ég reifi frekar ósk
eða óraunveruleika fjarstæðunnar í
tölvuleikjum, en því fer þó víðs
fjarri. Ég beini sjónum að honum,
sem í upphafi skóp og í syni sínum
gekk til móts við örlög okkar og
tók þau á sig. Hið eina andsvar,
sem verðugt er, felst þess vegna í
hollustunni við hann og fúsleikan-
um til þess að gera sköpun hans
enn betri fyrir framlag okkar. Þessi
er bæn við áramót. Og þetta er bæn
hverrar stundar.
Líti Guð til þjóðar sinnar á ís-
landi og veiti henni þá blessun, að
hærra sé skyggnst en fótmáli nem-
ur og lengra sé horft en til næsta
tækis. Lítum Guð, sjáum Guð að
verki í veröldinni og göngum fram
í fylkingu hans.
Gleðilegt nýtt ár. Sé nú hafið
náðarár Drottins og leiði til hátíðar
þakklætis.
En við skulum einnig vera raunsæ.
Það stendur enn í fullu gildi, sem
sagt var, að það sé yfirleitt dýrt
að vera íslendingur. Fjarlægð og
fámenni munu ætíð verða okkur til
kostnaðarauka. Þar getur skakkað
5-10% og í sumum tilvikum jafnvel
meiru. Okkur þykir víst fæstum að
sá munur þýði að það sé of háu
verði keypt að vera íslendingur.
Við metum fegurð og friðsæld
landsins, og viljum ekki vera án
þess innra öryggis, sem við njótum.
Við metum mikils að hér eru lífs-
kjör jafnari en annars staðar þekk-
ist. Sagan, tungan og samfélagið
undirstrika þá staðreynd að hér býr
náskylt fólk í notalegu landi.
En þar sem það kostar okkur
nokkuð að njóta þess, sem fámenn-
ið og fjarlægðin veita, hljótum við
að setja okkur það lokatakmark að
gera 5-10% betur, en þeir sem
best gera. Það má vel vera að það
sé fjarlægt markmið, en það er þó
eina markmiðið sem er ásættanlegt.
„Við erum þjóð, sem hlaut ísland í arf
og útsæ í vöggugjöf.
Við horfðum lengi yfir sólbjört sund
og signdum feðranna gröf.
En loksins heyrðum við lífíð hrópa
og lögðum á brimhvít höf.
í hugum okkar er vaxandi vor,
þó vetri og blási kalt.
Við sáðum fræjum í íslenzka auðn
og uppskárum hundraðfalt.
Við erum þjóð, sem er vöknuð til starfa
og veit, að hún sigrar allt.
A síðustu árum vann hún verk,
sem vitna um nýjan þrótt.
Aldrei var meira af gáfum glætt
né gulli í djúpin sótt.
Framtíðin er eins og fagur dagur,
en fortíðin draumanótt."
íslendingar nær og fjær, ég óska
ykkur öllum gleðilegs nýs árs.
Túkum flugið
með hækkandi
í/a/irS' (hj fei^L
klist
Músíkleikfitni - Hafdís, E|
BakleikfimiA
Karlath
sabet og Agnes
Harpa
r - Harpa
Afró - Orville
Tangó - Hany og Bryndís
Salsa - Carlos
Leiklist 18 ára og eldri - Anna og Ánni Pétur
£njHiÁÁai*nt/^
í tfuHunfiiísinw
Tónmennt 3-6 ára - Elfa Lilja
Leiklist 4-5 ára - ÁSta
Myndlist og leiklist 7-9 ára - Bjöng og Þórey
Leiklist 10-15 ára - ÞÓrey
VERKSTÆÐIÐ
dansstúdíó Sveinbjargar
Boðið verður upp á:
Jassdans/9-12 ára
Jassdans/13-16 ára
Jassdans frambald/16 ára og eldri
Módem dans með lifandi tónlist, framhald
Námskeiðin hefjast 7. janúar
KennaruSveinbjörg Þórhallsdóttir,
DANSARAPRÓF FRÁ AlVIN AlLEY AmERICAN
D.C., New York.
V7]v E RKSTÆÐIÐ
\—/ 1______ DANSSTÚDÍÓ \
Innritun í síma 5515103