Morgunblaðið - 27.02.1997, Qupperneq 31

Morgunblaðið - 27.02.1997, Qupperneq 31
30 FIMMTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1997 MORGUNBLAÐIÐ MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1997 31 JHwgmililafetfe STOFNAÐ 1913 ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík. FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson. RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. MESTI UMHYERFISVANDINN AUGLJÓST er af nýrri skýrslu um jarðvegsrof á ís- landi, að landið er mun verr farið en menn hafa al- mennt gert sér grein fyrir. Gróðureyðingin og jarðvegsrof- ið er slíkt, að enginn vafi er á því, að um er að ræða einn mesta umhverfisvanda þjóðarinnar. Kortlagning jarðvegs- rofsins hófst árið 1990 og lauk 1996 og voru notaðar gervihnattamyndir við það verk og vettvangskönnun fór fram um land allt. Heildarniðurstöður þessarar vinnu, sem stýrt var af dr. Ólafi Arnalds, eru þær, að 22% af flatarmáli landsins, utan jökla, vatna og fjalllendis, er mikið eða mjög mikið rofið og helmingur landsins er talinn með alvarlegt jarð- vegsrof. Þetta þýðir að ríflega fimmtungur lands þolir alls enga beit og á þriðjungi lands til viðbótar þarf að takmarka eða stjórna beit. Þetta lýsir vel landhnignun- inni, sem talin er hafa dregið úr framleiðslugetu vistkerfa og rýrt afkomu þjóðarinnar. Skýrsluhöfundarnir segja, að niðurstaðan sé slæmur dómur um ástand landsins og hvergi í heiminum sé jarð- vegsrof meira utan eyðimarka og annarra þurrkasvæða. Athuglisvert er, að í skýrslunni kemur fram, að opin jarðvegssár eru algeng í grónu landi, en þau stafa fyrst og fremst af beit. Svo og eru hlíðar víða í hættu og jarð- vegur að fljóta í burtu vegna hrossabeitar. Ólafur Arnalds leggur til, að hrossabeit verði bönnuð í hlíðum vegna þessa. Þá kemur fram, að alvarlegt rof er á 32 ferkílómetra land- svæðum á auðnum og að einna alvarlegasta rofið sé á söndum landsins, alls um 22 þúsund ferkílómetrum. Þolanlegt ástand er á nokkrum landsvæðum, Vestur- landi, vesturhluta Norðurlands og á Suðurlandsundir- lendi. Ástandið er hvað bezt í Vestur-Húnavatnssýslu, þar sem lítð rof er á 93% lands. Stór hluti miðhálendisins þolir ekki beit, þ.á m. afréttir Sunnlendinga og afréttir á Norðausturlandi. Beit á auðnum er hins vegar alltaf of- beit að mati Ólafs Arnalds. Skýrsluna má nota til að skipuleggja landnýtingu og er þá eðlilegt, að t.d. sauðfjárbeit verði ekki á stöðum, þar sem ástandið er verst. Ólafur furðar sig t.d. á, að flatur niðurskurður sauðfjárframleiðslu sé látinn ná til Vestur-Húnavatnssýslu, þar sem jarðvegsrof er lítið. Hann bendir á, að takmarkið hljóti að vera að laga nýtingu lands- ins að landgæðum. Það er að sjálfsögðu eðlileg ályktun. Segja má að jarðrofsskýrslan sé eins konar hrollvekja og hlýtur hún að vekja stjórnvöld og landsmenn alla til umhugsunar um það mikla verkefni sem framundan er til að stöðva jarðrofið, stöðva fok fósturjarðarinnar á haf út, og græða landið upp að nýju. Til þess þarf sameigin- legt átak íslendinga í nútíð og framtíð. ÁFANGASIGUR GEGN ALNÆMI LÆKNAVÍSINDIN eru stöðugt að vinna sigra í barátt- unni við hina ýmsu vágesti, sem herja á mannkyn. Nú virðist hafa unnizt áfangasigur í baráttunni gegn al- næmi, sjúkdómi, sem hefur breiðzt út meðal þjóða með ógnarhraða. Til þessa hafa vísindamenn ekki fundið lækn- ingu, en tilraunir með markhópa undanfarið og lyfjagjöf benda til að unnt sé að halda veirunni í skefjum. Með því að gefa lyfin hverfur veiran og kemur ekki aftur, nema lyfjagjöf sé hætt. Á blaðamannafundi, sem haldinn var í fyrradag hjá landlækni sagði Sigurður Guðmundsson smitsjúkdóma- læknir: „Dæmi eru um það hér á landi, að menn sem lágu mjög veikir á sjúkrahúsi hafi orðið einkennalausir, hress- ir og vinnufærir eftir að þeir fóru að taka inn þessa nýju lyfjablöndu,“ en um þrjátíu til fjörutíu alnæmissjúklingar á Islandi hafa verið í þessari meðferð undanfarna 13 til 14 mánuði. Sigurður benti hins vegar á að hætti sjúkling- ar að taka inn lyfin í einhvern tíma komi alnæmisveiran venjulega í ljós aftur. Það gefi til kynna að veiran liggi í láginni í öðrum vefjum líkamans þó ekki hafi tekist að finna hana. Þessar fréttir eru ákaflega uppörvandi og gleðilegar, því að margir sjúklingar, sem áður eygðu enga von, geta nú vonandi lifað eðlilegu lífi á ný. Með lyfjagjöf er unnt að fresta framgangi sjúkdómsins og áfram leita vísinda- menn að endanlegri lækningu. Saga norrænna manna og inúíta samtvinnuð í um 500 ár Morgunblaðið/RAX FYRSTU skipulögðu dagsferðirnar flugieiðis með íslendinga til austurstrandar Grænlands voru farnar um miðjan sjötta áratuginn. Opinber heimsókn formanns landstjórnar Grænlands hefst í dag FORMAÐUR landstjómar Grænlands, herra Lars Emil Johansen, kemur ásamt eiginkonu sinni, frú Ivalo Egede, og fylgdarliði í opinbera heimsókn til Reykjavíkur í dag. í heimsókninni mun formaðurinn með- al annars eiga viðræður við Davíð Oddsson forsætisráðherra og Halldór Ásgrímsson utanríkisráðherra og hitta formann og varaformann utan- ríkismálanefndar Alþingis, íslands- deilda Norðurlandaráðs og vestnor- ræna þingmannaráðsins, auk Ingi- bjargar Sólrúnar Gísladóttur borgar- stjóra. Saga norrænna manna og inúíta af Thule-ættflokki er samtvinnuð um 500 ára skeið en búseta hinna fyrr- nefndu í Eystribyggð Grænlands hófst þegar Eiríkur rauði flutti frá Eiríksstöðum í Haukadal við Breiða- fjörð til Brattahlíðar árið 985, þegar Leifur heppni var 16 ára, að því er talið er. Eiríkur rauði sigldi frá Islandi til Suðvestur-Grænlands í kringum 982 og gaf landinu þá nafn sitt. Þremur árum síðar fór hann fyrir stórum hópi íslendinga með allt sitt hafur- task til Grænlands á 25 skipum. Fyrstu innflytjendurnir settust að á svæðum þar sem nú eru byggðirnar Narssaq, Julianeháb og Nanortalik. Um 1500 hurfu norrænir menn hins vegar úr sögu Grænlands án þess að nokkuð sé víst um afdrif þeirra en ýmsar getgátur hafa verið á lofti þar að lútandi. Gleggstu merkin um búsetu þess fólks sem inúítar Grænlands í dag eiga ættir að rekja til er að finna norður í Thule og því er talað um Thule-menningu. Thule-ættflokk- urinn settist að á Norður-Grænlandi um svipað leyti og norrænir menn í Eystribyggð. Fyrstu íbúar Græn- lands komu hins vegar þangað fyrir um 4.000 árum. Kaupstefna og samstarf í ferðaþjónustu Birgir Þorgilsson formaður Ferða- málaráðs segir að fyrstu skipulögðu dagsferðir Islendinga flugleiðis til austurhluta Grænlands hafí verið farnar um miðjan sjötta áratuginn og þá verið lent á gömlum hervelli Bandaríkjamanna frá stríðsárunum skammt frá Kulusuk, þar sem nú er opinber flugvöllur. Einnig var um svipað leyti farið að fljúga með ferða- menn frá Islandi til Nassarsuaq á Suður-Grænlandi í 3-4 daga ferðir. Sambúð noirænna manna og inúíta hófst fyr- ir tilstilli Eiríks rauða árið 985 og ------------------------------------------------ lauk um 1500. Islendingar hófu skipulegar dagsferðir til austurhluta landsins á miðjum sjötta áratugnum, eða rúmlega 450 árum síð- ar, og á liðnu ári voru undirritaðir tveir samningar milli landanna á sviði mennta-, menningar- og ferðamála. Loks var farið í leigu- flugi til Nassarsuaq í suðri og Thule í norðri með verkamenn fyrir dönsk stjórnvöld og ýmsa verktaka, segir Birgir. Samstarf íslendinga og Grænlendinga eykst sífellt. Um síðustu ára- mót undirrituðu Halldór Blöndal samgönguráð- herra og Ove Rosing Olsen ferðamálaráð- herra Grænlendinga samning um aukin sam- skipti landanna á sviði ferðaþjónustu. Samningurinn, sem kallast SAMIK, tók fyrst gildi hinn 1. janúar árið 1994 og var því fram- lengdur um þrjú ár, eða til ársloka 1999. Fyrir tilstilli SAMIK hefur verið úthlutað styrkjum til ýmissa í báðum löndum og ber mest á íþrótta- hópum, skólabörnum, vinabæjaheim- sóknum, kynnisferðum starfsfólks í ferðaþjónustu og ferðum einstakl- inga til fyrirlestrahalds, segir Birgir sem er fulltrúi fyrir Islands hönd í stjórn SAMIK. Hefur verkefnið orðið til þess að fjölga ferðamönnum milli landanna mikið að hans sögn ogjafn- framt hefur ráðgjöf íslenskra sér- fræðinga skilað sér vel til græn- lenskrar ferðaþjónustu. Er talið að um 2.000 íslendingar hafi heimsótt Grænlendinga í fyrra. SAMIK hefur til dæmis styrkt framkvæmdir við endurbyggingu bæjar Eiríks rauða í Brattahlíð og vörusýninguna NUUREK ’97. Þá hafa Island, Grænland og Færeyjar átt samstarf um ferðaþjónustu frá 1985 og skipulagt árlega ferðakaup- stefnu sem haldin er annað hvert ár á íslandi en hitt árið til skiptis í Færeyjum og á Grænlandi, segir Birgir loks. Er talið að um 500 einstaklingar frá 350 fyrirtækjum í ýmsum löndum sæki kaupstefn- una ár hvert. Menning og menntun í september á liðnu ári undirrituðu Björn Bjarnason menntamála- ráðherra, færeyski ráð- herrann Sámal Pétur í Grund og Konrad Steen- holdt fyrir hönd land- stjórnar Grænlands, samning þess efnis að auka og efla samstarf milli þjóðanna þriggja um menningu, menntun og rannsóknir, hinn fyrsta sinnar tegundar milli þjóðanna. Samstarfið hófst formlega hinn 1. janúar síðast- liðinn og er kveðið á um þriggja ára reynslutíma. Yfirstjórn þess er í höndum Akureyrarbæjar og er Fær- eyjum ætlað að hafa frumkvæði á þessu ári hvað varðar listiðnað, menntun og afstöðu til ferðaþjón- ustu. Á næsta ári er gert ráð fyrir að Grænlendingar leggi áherslu á tónmennt í grunnskólum og skipu- lagningu tónlistarskóla og loks á Háskólinn á Akureyri að skipuleggja ráðstefnu árið 1998 um samfélögin á Vestur-Norðurlöndum í samvinnu við háskólana í Nuuk og Þórshöfn, samkvæmt samningnum. Grænlendingar hafa jafnframt lengi verið aðilar að norrænu menn- ingarsamstarfí innan vébanda Norð- urlandaráðs og Norrænu ráðherra- nefndarinnar, að sögn Árna Gunnars- sonar skrifstofustjóra í menntamála- ráðuneyti, einkum eftir að þeir fengu LARS Emil Johans- en hefur verið for- maður landstjórnar Grænlands frá 1991. heimastjóm árið 1979. Þá hefur menntamálaráðuneytið boðið Græn- lendingum styrki til náms við íslensk- ar menntastofnanir um áratugaskeið, að Áma sögn, og var þeim fjölgað árið 1989 þegar heimastjórnin vartíu ára. Er um að ræða nám í íslensku, búfræðum og sjávarútvegi. Árið 1989 gerðust Grænlendingar aðilar að samningi milli Noregs og íslands frá 1980 um nýtingu og vemd loðnustofnsins. Var óumdeilt að loðn- an héldi sig innan lögsögu þeirra, að sögn Jóns B. Jónassonar skrifstofu- stjóra í sjávarútvegsráðuneyti, og því ekki hægt að ná fullri stjóm á veiðum nema með þeirra aðild. Samkvæmt samningnum, sem rennur út eftir næstu loðnuvertíð, í maí 1998, fá Grænlendingar 11% kvótans. Fundir um nýtingu sameiginlegra stofna Haldinn hefur verið fjöldi funda um nýtingu annarra sameiginlegra stofna, einkum karfa, grálúðu og rækju, við miðlínuna, án þess að samkomulag hafi tekist en Græn- lendingar eru meðal annars bundnir af samningi við Evrópusambandið til ársins 2000 um nýtingu fyrr- greindra stofna í þeirra lögsögu. Samkvæmt upplýsingum frá við- skiptaskrifstofu utanríkisráðuneytis em Grænlendingar aðilar að tveimur viðskiptasamningum milli íslands og Danmerkur, annars vegar um flug- umferðarþjónustu í hluta loftrýmis Grænlands frá 1975 og hins vegar um viðskipti frá 1985, eftir að Græn- land gekk úr Evrópubandalögum ýmsum árið 1982, bæði innan ramma EFTA og á grundvelli fríverslunar- samninga milli íslands og Efnahags- bandalags Evrópu og milli Islands og aðildarríkja Kol- og stálbandalags Evrópu. Um síðustu helgi lauk NUUREK ’97 kaupstefnunni í Nuuk á Græn- landi og kemur fram í úttekt Þorgeirs Pálssonar hjá Útflutningsráði, sem skipulagði kaupstefnuna í kjölfar auk- inna siglinga milli íslands og Græn- lands, að 50 fulltrúar frá 40 íslenskum fyrirtækjum hafí tekið þátt í henni og færri komist að en vildu. íbúar á Grænlandi voru 55.863 hinn 1. janúar 1996 og segir í úttekt Þorgeirs að Grænland sé fyllilega raunhæfur markaður fyrir íslensk fyrirtæki, þrátt fyrir smæð. Fjölmiðlar, hagsmunaaðil- ar, fyrirtæki og einstaklingar hafí lýst miklum áhuga á kaupstefnunni og möguleikum hennar. NATO í breyttri mynd á skilið að lifa af og stækka Fátt er nú meira rætt í alþjóðastjórnmálum en stækkun NATO. Strobe Talbott, aðstoðarutan- ríkisráðherra Bandaríkj- anna, skrifaði þessa grein stækkuninni til varnar í liðinni viku. MADELEINE Albright, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, og Jevgení Prímakov, ut- anríkisráðherra Rússlands, hittust í Moskvu í liðinni viku til að ræða leiðir til að styrkja samskipti NATO og Rússlands þrátt fyrir andmæli Rússa við því að veita nýjum ríkjum aðild að bandalaginu. Líkur á ár- angri verða meiri ef Rússar gera sér ekki aðeins grein fyrir því að stækkun er óhjákvæmileg heldur einnig hvers vegna. Mr - ^ fÆ Lykilspurning kveikja að stækkun Það var ein spurning, sem var kveikjan að ákvörðuninni um að stækka bandalagið. Hún var sú hvort áfram ætti að vera hernaðar- bandalag í Evrópu eftir að Sovétrík- in liðuðust í sundur og Varsjár- bandalagið leystist upp eða flytja ætti NATO á öskuhauga sögunnar af fúsum og frjálsum vilja. Þegar Bill Clinton Bandaríkjafor- seti hóf sitt fyrra kjörtímabil árið 1993 komst hann að þeirri niður- stöðu að slíkt bandalag væri enn nauðsynlegt vegna þess að öryggi aðildarríkjanna og Evrópu allrar væri áfram ógnað. Hann hafði áhyggjur af nokkrum atriðum. Eitt var svæðisbundinn ágreiningur eða óstöðugleiki vegna spennu milli þjóðarbrota eða af öðrum sökum, sem gæti átt sér stað innan ríkis eða milli ríkja. Annað var utanaðkomandi ógnun frá suðri eða austri. Slíkt kann að virðast fjarlægt, en ekki er óhugs- andi að þessi staða komi upp, sér- staklega á okkar tímum þegar stöð- ugt verður auðveldara að komast yfir tækni til að framleiða flug- skeyti og gereyðingarvopn. Önnur spurning vaknaði: er NATO of tengt kalda stríðinu til að geta ráðið við ný verkefni og nýtt ný tækifæri? Ætti að stofna nýtt bandalag? Ákvað að laga NATO að nýjum aðstæðum Forsetinn ákvað að laga það bandalag, sem fyrir hendi var, að nýjum aðstæðum af þremur ástæð- um. í fyrsta lagi er auðveldara og ódýrara að nota það, sem fyrir er, en að byija frá grunni. í öðru lagi verður NATO áfram að vera akkeri skuldbindingar Bandaríkjamanna til varna Evrópu. í þriðja " lagi er sannað mál að NATO er aflvaki friðsamlegs samruna og þróunar í lýðræðisátt á meginland- inu. NATO hefur aldrei verið hernað- arstofnun eingöngu. Bandalagið hefur alltaf gegnt pólitísku hlut- verki að auki. Eftir seinni heims- styijöldina hjálpaði bandalagið ítölum og Þjóðveijum að verða hluti af því samfélagi, sem náði yfir Atl- antshafíð. Það var málsvari þess að borgaralegt lýðræði festi sig í sessi á Spáni. Það hvatti til sátta milli Frakka og Þjóðveija og lagði Hagur Rússa liggur í stöð- ugleika í Mið- Evrópu þar með grunninn að Evrópusam- bandinu. Sameinuð stjórn þess sóp- aði til hliðar allri hvatningu til hern- aðarkapphlaups milli ríkja Vestur- Evrópu. Það stuðlaði að því að Grikkir og Tyrkir héldu friðinn. Áður fyrr og þá sérstaklega á 19. öldinni var það ekki aðeins hlut- verk bandalaga að ýta undir eða koma í veg fyrir stríð heldur einnig að stýra samskiptum aðildarríkja. Að svo miklu leyti sem NATO fylg- ir þeirri hefð hafa lok kalda stríðs- ins í raun styrkt hana og ætti það að gera þeim, sem áður litu á bandalagið sem nauðsynlegt en tímabundið böl, auðveldara að líta svo á að það verði til varanlegs góðs. NATO þarf hvorki að fórna hern- aðargetu né því að varnarsáttmáli liggi því til grundvallar þótt aukin áhersla verði lögð á pólitíska þátt- inn. Raunar er hægt að láta það verkefni ná til fyrrverandi Varsjár- bandalagsríkja. Þessi atriði voru í huga forsetans þegar hann tók afstöðu til erfiðustu spurningarinnar; hvort stækka ætti bandalagið. Aðeins var um tvö svör að ræða, já eða nei. „Ef til vill“ eða „seinna en ekki núna“ hefði jafn- gilt neitun, eða þannig hefði því að minnsta kosti verið tekið í Mið- Evrópu. Það voru nokkrar ástæður fyrir því að svarið varð að vera ,já“. Hluti af verkefni NATO eftir kalda stríðið var að opna dyrnar fyrir hinum nýju lýðræðisríkjum, sem höfðu endurheimt fullveldi sitt. Þau hafa löngun til og eiga skilið að verða hluti af Atlantshafssamfélag- ________ inu. Öll Evrópa verður öruggari og velmegun meiri ef þessi ríki halda áfram eftir lok kommún- ismans að þróast í átt til hins siðmenntaða samfé- lags, markaðsbúskapar og farsælla samskipta við ná- grannaríkin. Það að eiga kost á aðild að NATO ýtir undir þessa þróun. Nokkur ríki Mið-Evrópu hafa þegar hraðað umbótum innanlands og bætt samskiptin sín á milli til þess að ná því markmiði. Ákvörðun um að stækka ekki NATO og frysta bandalagið þannig í kaldastríðsmynd sinni mundi senda Mið-Evrópubúum skilaboð, sem þeim væri hvorki fagnaðarefni né hjálpaði þeim. Það mundi gefa í skyn að þeir væru dæmdir til að vera stuðpúði milli austurs og vest- urs til eilífðar. Það væri hámark óréttlætisins og kaldhæðninnar ef í raun ætti að refsa þessum ríkjum næstu 50 árin vegna þess að þau voru þvert gegn vilja íbúanna hluti af Varsjár- bandalaginu síðustu 50 árin. íbúum viðkomandi ríkja mundi líða sem þeir hefðu verið einangraðir og stæðu berskjaldaðir og það mundi bæði draga úr mönnum kjark og gæti ýtt undir óstöðugleika. Við verðum að sjálfsögðu að taka á andstöðu Rússa við stækkun NATO. En við verðum einnig að gera okkur grein fyrir því hvað þar er á ferðinni, að málið snýst fyrst og fremst um það hvernig þeir skynja stöðuna, um viðkvæm póli- tísk atriði, en ekki hinn hernaðar- lega veruleika. Hið nýja NATO er ekki ógnun við Rússland fremur en rússneskt lýðræðisríki er ógnun við bandalag- ið. Stækkunin er orðin hentugt skotmark þegar vekja á máls á þeim ótta og gremju, sem eiga rætur í óvissunni um sjálfsvitund Rússa og hlutverk þeirra í heimin- um eftir fall Sovétríkjanna. Margir rússneskir umbóta- og lýðræðissinnar hafa ásamt máls- metandi vestrænum sérfræðingum varað við því að stækkunin muni vera sem olía á elda þjóðemis- hyggju, andúðar í garð Vesturlanda og hernaðarhyggju í Rússlandi. Þessi hætta er raunveruleg, en hún er ýkt og hægt að hafa stjórn á henni. Hræðsla vegna NATO á sér meiri hljómgrunn í hinni pólitísku yfírstétt Rússlands, en meðal al- mennings. Skoðanakann- anir benda til þess að meðal-Rússinn hafi sýnu meiri áhyggjur af innlend- um málum á borð við laun, eftirlaun og glæpi. Með þessu er ekki verið að gera lítið úr mikilvægi þess hvaða hlutverki það gegnir hvernig menn skynja hlutina í pólitík og alþjóðastjórnmálum. En þeir Rúss- ar, sem hamast á hinni úreltu ímynd af NATO, ættu að vera þess megn- ugir að laga skynjun sína að veru- leikanum. í stað þess að taka þann pól í hæðina að með stækkuninni sé veg- ið að rússnesku stolti og Vesturlönd séu að lýsa yfir vantrausti á að Rússar eigi framtíð fyrir sér ættu þeir að líta svo á að hér sé um að ræða hluti af stærra þróunarferli, sem Rússar geti og eigi að hagnýta sér. Það er nú einu sinni svo að hagur Rússa liggur í stöðugleika í Mið-Evr- ópu. Rússar hafa fengið tvær hol- skeflur hörmunga yfír sig á þessari öld og báðar áttu þær einmitt upp- tök sín á þessum slóðum. K Snar þáttur í því að NATO skuli opnað til austurs er að tekið er tillit til lögmætra pólitískra hagsmuna og öryggishagsmuna Rússa. Það var ekki aðeins markmið heimsóknar Albright til Moskvu í liðinni viku, heldur einnig ráðgerðs leiðtogafund- ar Clintons og Borís Jeltsíns Rúss- landsforseta í Helsinki í næsta mán- uði að draga fram sameiginlega hagsmuni, sameiginleg verkefni og leita leiða til að auka og efla traust milli bandalagsins og Rússa. Samvinna milli NATO og Rússa eins og sú, sem nú á sér stað í gömlu Júgóslavíu, veitir hugmynd um það hvemig brugðist skuli við þegar næsta Bosnía kemur upp á borð. Bandarískar hersveitir í Evrópu em ekki að búa sig undir að beijast við sveitir Rússa í Mið-Evrópu. Æfíng- amar miða öllu heldur að því að undirbúa friðargæslu með banda- mönnum í NATO og öðmm félögum, þar á meðal stundum með Rússum. Nú er rússneskur tengiliður í höf- uðstöðvum NATO í Brussel. Við höfum lagt til að þessi samskipti verði aukin og það verði yfirmenn úr rússneska hemum á öllum efstu þrepum herstjómar bandalagsins. Slíkt samstarf við NATO gæti hjálp- að rússneska hemum að leysa úr þeim vanda, sem fylgir aðlögun ay nútímanum. Sumir hafa spáð því að stækkunin muni gera meira úr þætti kjamorku- vopna í evrópskum örygg- ismálum. Hið gagnstæða væri nær lagi. í kjölfar endaloka kalda stríðsins hefur bandalagið þegar fækkað kjarnorkuvopnum sínum um 90 af hundraði. Þess utan er sú hætta fyrir hendi að þjóðemishyggja og vigbúnaðarkapphlaup blossi upp að nýju verði bandalagið ekki stækk- að og því gæti fylgt fjölgun kjarn- orkuvopna. NATO hefur þegar breyst í gmndvallaratriðum, til hins betra og til frambúðar. Það er mikilvæg- ur þáttur í hlutverki hins nýja NATO að vinna með hinu nýja Rússlandi að því að greiða fyrir umbreytingu allrar Evrópu. * Öll Evrópa verður örugg- ari og velmeg- un meiri

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.