Morgunblaðið - 26.06.1997, Blaðsíða 24

24 FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ 1997
URVERINU
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/JIM
EMBÆTTISMENN funda. Fulltrúar utanríkisráðuneyta og sjávarútvegsráðuneyta íslands og Nor-
egs funduðu um samskipti íslands og Noregs á sviði sjávarútvegs í Reykjavík í gær. Á myndinni
eru Jóhann Sigurjónsson, sendiherra, Helgi Ágústsson, ráðuneytisstjóri i utanrikisráðuneytinu,
Árni Kolbeinsson, starfsbróðir Helga í sjávarútvegsráðuneytinu, og Snorri Rúnar Pálmason, deildar-
stjóri i sjávarútvegsráðuneytinu. Næst á myndinni eru Johan Williams og Erik Glenne, en þeir eru
aðstoðarráðuneytissljórar sjávarútvegs- og utanríkismála í Noregi.
Opinber rannsókn á mis-
vísandi tölum Norðmanna
um loðnuafla ákveðin
Norskir og íslenzkir embættismenn vinna að
bættum samskiptum þjóðanna á sviði sjávarútvegs
ÁKVEÐIÐ hefur verið að fram fari
opinber rannsókn á þeim mismun,
sem fram hefur komið á aflamagni
í tilkynntum tölum og lönduðum
tölum hjá norskum loðnuskipum á
síðustu vertíð. Um er að ræpa mis-
mun upp á um 25.000 tonn. Ákvörð-
un þessi var tekin á fundi norskra
og íslenzkra embættismanna í
Reykjavík í gær, en tímasetning
rannsóknarinnar hefur ekki verið
ákveðin. Á fundinum ríkti gott and-
rúmsloft og töldu fulltrúar beggja
landanna fundinn hafa verið góðan
þátt í því að bæta á ný samskipti
þjóðanna á sviði sjávarútvegs.
„Við höfum farið yfir velflest eða
öll ágreiningsatriði okkar á sviði
sjávarútvegs," segir Helgi Ágústs-
son, ráðuneytisstjóri utanríkisráðu-
neytisins, í samtali við Morgunblað-
ið. „Eiður Guðnason, sendiherra
íslands í Ósló, afhenti norska utan-
ríkisráðuneytinu í gær orðsendingu
frá íslenzkum stjórnvöldum. Þar
voru sett fram þau sjónarmið, sem
við viljum helzt koma að. Þau varða
töku nótaskipsins Sigurðar, þau
varða orð og anda Jan Mayen-sam-
komulagsins og síðustu loðnuvertíð
og veiðar norskra skipa innan lög-
sögu íslands í fyrra.
Vonbrigði með ósveigjanleika
Að auki ræddum við um stöðuna
í Smugunni og tilraunir fslendinga
til að ná samningum við Norðmenn
á undanfömum mánuðum og reynd-
ar árum. Þar var lýst vonbrigðum
okkar með þann óveigjanleika Norð-
manna, sem hefur komið fram í
samskiptum landanna á þessu sviði.
Þerney fær
viðurkenningu
PÁLL Pétursson, framkvæmda-
stjóri gæðamála Coldwater, af-
henti fyrir skömmu áhöfn Þern-
eyjar RE, eins af frystitogurum
Granda hf., viðurkenningarskjöld
Coldwater, fyrir framúrskarandi
framleiðslu fyrir Bandarikja-
markað á síðasta ári. Athöfnin fór
fram í matsal Norðurgarðs. Á
myndinni má sjá Þórð Magnússon,
skipsljóra á Þerney, taka við
skildinum fyrir hönd áhafnarinn-
ar úr hendi Páls Péturssonar.
Þessi fundur var góður til að
skýra málin. Ég er ekki í nokkrum
vafa um að norsk stjómvöld skilja
nú mun betur þau sjónarmið, sem
íslenzkir ráðherrar og stjórnvöld
hafa sett fram á undanförnum dög-
um og mánuðum. Þetta var að því
leyti til góður fundur til að skýra
málin af fullri hreinskilni og til
hvers við ætlumst af Norðmönnum
í samskiptum okkar á þessu sviði."
Vonandi upphaf
betri samskipta
Má búast við betri samskiptum
á milli landanna í framtíðinni?
„Það er ljóst að hagsmunir ís-
lendinga og Norðmanna og reyndar
fleiri þjóða við Norður-Atlantshaf
fara mjög saman, þegar kemur að
sjávarútvegi. Ég held að þessi fund-
ur sé byijunin á frekari viðræðum
okkar á milli til að bæta þessi sam-
skipti frá því sem verið hefur. Þau
hafa farið versnandi og vonandi er
fundurinn upphaf nýrri og betri
samskipta milli íslands og Noregs."
Ekki fyrirsjáanlegt að
reglugerð verði breytt
Verður reglugerðinni um loðnu-
veiðar í sumar eitthvað breytt í kjöl-
far fundarins?
„Það var rætt um reglugerðina.
Ákveðnar óskir komu frá Norð-
mönnum um betri aðgang norskra
skipa að veiðunum en verið hefur.
Norðmönnum voru engin loforð
gefin um breytingar. Að mínu mati
er ekki fyrirsjáanlegt að reglugerð-
inni verði breytt, en það er ís-
lenzkra stjórnvalda að taka ákvörð-
un um,“ segir Helgi Ágústsson.
Góður fundurog
gagnlegar viðræður
„Þetta var mjög góður fundur,
haldinn í góðu andrúmslofti. Auk
þess höfum við skipzt á upplýsing-
um og skoðunum, sem er nauðsyn-
legt fyrir báða málsaðila," sagði
Eril Glenne, aðstoðarráðuneytis-
stjóri í norska utanríkisráðuneytinu.
„Við höfum átt mjög gagnlegar við-
ræður um samskipti Islands og
Noregs á sviði sjávarútvegs og ætl-
unin er að halda áfram á þeirri leið.
Markmiðið er að ná sem beztri sam-
vinnu við íslendinga á sviði fisk-
veiða í Norður-Atlantshafí og við
erum að reyna að yfirstíga þá erfið-
leika, sem nú hafa komið upp.“
Reglugerðin sambærileg
þeirri norsku
Hvaða athugasemdir hafa norsk
stjórnvöld að gera við reglugerð um
loðnuveiðar erlendra skipa innan
lögsögu fslands?
„í öllum aðalatriðum er íslenzka
reglugerðin sambærileg þeirri, sem
gildir um sams konar veiðar innan
lögsögu Noregs. Við höfum því
ekki deilt um þessa reglugerð í
dag. Markmiðið með fundinum var
að þjóðimar hvor um sig skýrðu
afstöðu sína og það höfum við gert.“
Áttu von á samkomulagi um veiðar
íslendinga í Smugunni í ár?
„Við ræddum veiðamar í Smug-
unni ekki á þessum fundi og vegna
takmarkaðs kunnugleika á því máli,
vil ég ekkert um það segja,“ segir
Erik Glenne.
Bossi fyrir rétt
vegna meiðyrða
Mílanó. Reuter.
DÓMARI í Mflanó úrkurð-
aði í gær að Umberto Bossi,
leiðtogi hins aðskilnaðar-
sinnaða Norðursambands,
bæri að mæta fyrir rétti
fyrir að hafa borið Oscar
Luigi Scalfaro, forseta
landsins, saman við Raspút-
ín.
Dómarinn ákvað að rétt-
arhöldin skyldu hefjast 17
Umberto Bossi
marz á næsta ári, þar sem Bossi ber
að svara fyrir ákæm um
að hafa móðgað þjóðhöfð-
ingjann.
Bossi lét hin móðgandi
ummæli falla í viðtali í dag-
blaðinu Corriere della Sera
fyrir fjórum ámm. Þar bar
hann hinn strangtrúaða
Scalfaro saman við munkinn
dularfulla, sem hafði mikil
áhrif á síðustu rússnesku
keisaraynjuna, eiginkonu Nikulásar II.
Leiðtogafundur
JapansogESB
RYUTARO Hashimoto, forsætis-
ráðherra Japans, hlýðir á þjóð-
söng lands síns ásamt Wim Kok,
forsætisráðherra Hollands, fyrir
utan hollenzka þinghúsið í Haag
í gær. Ráðherramir sátu í gær
sameiginlegan samráðs- og leið-
togafund Evrópusambandsins,
ESB, og Japans, en þetta var
sjötta árið í röð sem slíkur fund-
ur var haldinn.
Að fundinum loknum lýsti
Jacques Santer, forseti fram-
kvæmdastjórnar ESB, yfir mik-
illi ánægju með hvernig til tókst.
„Við emm í sterku pólitísku
bandaiagi, sem er sífellt að efl-
ast,“ sagði hann.
Umræðuefni fundarins snerust
um hið verðandi Efnahags- og
myntbandalag Evrópu, EMU, um
viðskiptaafgang Japana í við-
skiptum við Evrópu, og allt til
þróunarmála í Afríku og ástands-
Reuter ins í Kambódíu.
Spá Eurostat um mannfjöldaþróun
Þverrandi
vægi Evrópu
Brussel. Reuter.
EVRÓPUSAMBANDIÐ, ESB, er
með hinum 15 aðildarþjóðum sín-
um og 373 millj-
ónum íbúa ekki
þungamiðja al-
heimsins. Þetta
staðfesti fram-
kvæmdasljóm
sambandsins í
gær með útgáfu
nýrrar skýrslu
undir titlinum „Handan hins fyrir-
sjáanlega: Lýðfræðilegar breyting-
ar í ESB til 2050.“
„Árið 1950 voru íbúar ESB um
12% af íbúafjölda heimsins. Um
þessar mundir er þetta hlutfall um
7% og (...) árið 2050 er útlit fyrir
að það verði komið niður í um
3%,“. sagði talsmaður fram-
kvæmdastjórnarinnar, Joao Vale
de Almeida, á blaðamannafundi í
Brussel í gær, þar sem fram fór
kynning á nýju riti Eurostat, hag-
stofu ESB, með upplýsingum og
spám um þróun mannfjölda í Evr-
ópusambandinu, aldursskiptingu
íbúanna og fleira þessu tengdu
fram til ársins 2050.
Hlutfall Evrópubúa af jarðarbú-
um fer síminnkandi. Við upphaf
ársins 1996 voru sex Kínveijar og
fímm Indveijar á hveija tvo íbúa
ESB. Útlit er fyrir að þessi þróun
haldi áfram á næstu áratugum.
Fæðingarhlutfall hefur aldrei verið
lægra en nú í sögu Evrópu -
meðaltalið í ESB-löndunum 15 er
1,45 börn á konu. Ef ekki verður
róttæk breyting á þessu og fjöldi
innflytjenda eykst ekki þeim mun
meira frá því sem búizt er við (það
er reiknað með
a.m.k. 400.000
nýjum innflytj-
endum á ári) er
útlit fyrir að
íbúafjöldinn í
löndum ESB
verði árið 2050
kominn niður í
sömu tölu og árið 1950, eða 303
milljónir.
40% íbúa yfir ellimörkum
Eurostat spáir því ennfremur í
skýrslunni að árið 2050 verði hlut-
fall íbúa yfír ellimörkum verða
kominn upp í 40% af heildaríbúa-
fjölda Evrópu, og að þriðjungur
þessa hóps verði yfir áttrætt. Á
sama tíma mun fjöldi fólks undir
tvítugu minnka úr 90 milljónum
samtals í um 52 milljónir. Utlit er
fyrir að hlutfall vinnandi fólks
muni minnka að sama skapi
snemma á næstu öld.
En fyrir þá Evrópumenn sem
eru áhyggjufullir yfir þverrandi
vægi Evrópu í heiminum, ef svo
heldur fram sem horfir, býður
skýrsla Eurostat upp á lítils háttar
sárabætur. Evrópsk börn sem fæð-
ast árið 2050 gætu átt von á því
að eiga um 20 ára lengri ævi en
þau sem fæddust snemma á tutt-
ugustu öld. Og þrátt fyrir allt eru
Evrópubúar enn fyölmennari en
Norður-Ameríkumenn.
EVROPA^