Morgunblaðið - 26.06.1997, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ 1997 39
AÐSENDAR GREINAR
Þjóð án sinfóníu-
hljómsveitar er ekki
menningarþj óð
ÞAÐ var fyrir u.þ.b.
einu ári, sem ákveðið
var að ég myndi,
ásamt Sinfóníuhljóm-
sveit íslands og Arn-
old Östman hljóm-
sveitarstjóra hljóðrita
nokkrar óperuaríur á
geisladisk. Jafnframt
var ákveðið að halda
tónleika þar sem
nokkrar af aríunum
yrðu fluttar, ásamt
hljómsveitartónlist úr
óperum. Þetta er nú
allt um garð gengið.
Af því tilefni langar
mig að koma á fram-
færi þökkum til Sinfó-
níuhljómsveitar íslands fyrir frá-
bæran leik og ánægjulegt sam-
starf.
Ég hef sungið með mörgum
hljómsveitum erlendis, svo sem
óperuhljómsveitunum í Parísaró-
perunni, Scala, Munchen, Dresd-
en, Hamborg, Berlín, svo nokkuð
sé nefnt og get því sennilega bet-
Okkur ber að hlúa að
Sinfóníuhljómsveit ís-
lands, segir Kristinn
Sigmundsson, og
tryggja í hvívetna fram-
gang hennar og vöxt.
ur dæmt um gæði hljómsveitar-
innar okkar, en flestir íslending-
ar. Þess vegna er mér það bæði
ljúft og skylt að láta í ljósi ein-
læga aðdáun mína á Sinfóníu-
hljómsveit íslands. Það er erfitt
að lýsa þeirri tilfinningu sem hellt-
ist yfir mig á fyrstu æfingunni
með þeim, án þess að það hljómi
hjákátlega eða væmið. Þegar þau
voru að æfa milliþáttamúsíkina
úr Rósamundu eftir Schubert, sat
ég úti í sal og vatnaði músum.
Það voru u.þ.b. tíu manns að
hlusta á æfinguna. Ég var hálf-
skömmustulegur og leit í kringum
mig til að athuga hvort nokkur
tæki eftir þessari viðkvæmni
minni. Þá sá ég að ég var ekki
sá eini sem þannig var ástatt um.
Ég man ekki eftir að hafa orðið
fyrir jafn sterkum tilfinningaleg-
um áhrifum á hljómsveitaræfingu
og þennan morgun.
Þarna var hljómsveit-
in okkar að spila und-
ir stjórn fyrsta flokks
hljómsveitarstjóra og
náði þessum frábæru
áhrifum. Ég var
geysilega stoltur yfir
því að við íslendingar
skulum eiga svona
góða hljómsveit.
Hljómsveit sem ekki
þarf að skammast sín
fyrir neitt, vegna þess
að hún stenst sam-
jöfnuð við bestu
hljómsveitir milljóna-
þjóðfélaga.
Ég er ekki viss um
að hljómsveitarmeðlimir átti sig á
því hversu góð hljómsveitin er. Það
er erfitt fyrir listafólk að gera sér
grein fyrir stöðu sinni án þess að
bera sig saman við erlenda starfs-
bræður og -systur. Slíkt er að sjálf-
sögðu ekki hægt hér vegna land-
fræðilegrar einangrunar okkar.
Um hitt er ég samt viss að ís-
lenska þjóðin gerir sér enga grein
fyrir því, hvílíka gersemi hún á í
Sinfóníuhljómsveit íslands. Þjóð án
sinfóníuhljómsveitar er ekki menn-
ingarþjóð. Þess vegna ber okkur
að hlúa að hljómsveitinni og
tryggja í hvívetna framgang og
vöxt hennar. Mér er sagt að fram-
lög til hljómsveitarinnar séu skorin
niður ár frá ári. Þetta eru slæm
tíðindi. Slíkt leiðir aðeins til lakari
árangurs sveitarinnar. Ein afleið-
ingin af þessu fjársvelti er sú, að
ekki er hægt að greiða erlendum
stjórnendum og einleikur-
um/söngvurum nema brot af því
sem þeir fengju erlendis. Þess
vegna er erfitt að fá til liðs við
hljómsveitina þá sem bestir eru.
Arnold Östman kom hingað vegna
vináttutengsla okkar. Það voru
ekki peningarnir sem drógu hann
hingað. Arangur hljómsveitar
stendur og fellur með gæðum
hljómsveitarstjórans. Þetta vita all-
ir sem sótt hafa sinfóníutónleika
og hafa átt þess kost að bera sam-
an leik hljómsveitarinnar undir
stjórn ólíkra stjórnenda.
Sinfóníuhljómsveit íslands er
úrvalshljómsveit og ætti aðeins að
leika undir stjórn hljómsveitar-
stjóra sem henni eru samboðnir.
Höfundur er óperusöngvari.
Kristinn
Sigmundsson
Hnífapör
6 manria kassí.
Verð frá 6.200,-
Cý€eimljós
Faxafeni (blátt hús),
simi 568 9511.
Birni Bjarnasyni
svarað
SJÁLFSTÆÐIS-
FLOKKURINN hefur
átt menntamálaráð-
herra í 12 af síðustu
14 árum. Það hefur
verið þjóðinni til
ógæfu. Björn Bjarna-
son hefur sem
menntamálaráðherra
fylgt þeirri stefnu
Sjálfstæðisfiokksins
af kostgæfni að hafa
menntamálin annars
flokks.
Hann vill bera
ábyrgð á því eins og
fram kom í grein hans
í Mbl. 21. júní sl. sem
er svar hans við grein
minni í Mbl. 19. júní. Björn og
Sjálfstæðisflokkurinn verða einnig
dregnir til ábyrgðar á ástandi
menntamála í næstu kosningum.
Langt á eftir í menntamálum
Við erum alls staðar á eftir í
alþjóðlegum samanburði. Björn
viðurkennir það einnig í grein sinni
og segir að því miður sé staða
okkar oft slæm í slíkum saman-
burði!
Björn telur Sjálfstæðisflokknum
helst til framdráttar í menntamál-
um undanfarin ár að hafa skorið
niður fjárveitingar til Lánasjóðs
íslenskra námsmanna. Ég vænti
þess að námsmenn muni vel stefnu
Sjálfstæðisflokksins gagnvart LÍN
þegar kemur að næstu kosningum,
alveg eins og aðrir sem vilja
menntamálum vel.
Við erum langt á eftir í rann-
sóknum og þróun. Við verjum um
1,6% af landsframleiðslu til þess-
ara mála en nágrannalöndin um
2,3%. Til að standa hlutfallslega
jafnfætis þeim ættu framlög í
þennan málaflokk að aukast um
3,5 milljarða á ári. Hérlendis er
hlutur fyrirtækja einkum lítill.
Rannsóknir og þróun eru lífs-
nauðsyn fyrir atvinnulífið, for-
senda fyrir frekari uppbyggingu
atvinnuvega og bæta úr þörf fyrir
menntað starfsfólk. Þær standa
undir lífskjörum framtíðarinnar.
Það vantar 10 millj-
arða árlega S mennta-
málin til að standa
jafnfætis hinum Norð-
urlöndunum, reyndar
að Noregi undanskild-
um. Þessi samanburð-
ur byggist á gögnum
frá OECD. Ef við vilj-
um veija jafnmiklu og
Norðmenn til mennta-
mála ættum við að
auka framlög okkar
um 15 milljarða á ári!
Við veijum nú tæplega
20 milljörðum árlega
til menntamála þannig
að það sést vel hversu
langt við höfum dreg-
ist aftur úr á stjómartíma Sjálf-
stæðisflokksins.
Menntamál, byggðastefna og
laun kennara
Lélega stöðu í byggðamálum
má að hluta rekja til menntamála.
Allir á landsbyggðinni þekkja
hvernig fólk flyst í burtu þegar
Það mun taka langan
tíma, segir Agúst
Einarsson, að bæta
fyrír óstjórn og sinnu-
leysi Sjálfstæðisflokks-
ins í menntamálum.
börn komast á skólaaldur, þar sem
mjög erfitt er að fá kennara, m.a.
vegna launamála.
Þó tekur steininn úr hjá Birni
þegar hann telur að með síðustu
kjarasamningum séu launamál
kennara á beinu brautinni. Kennar-
ar hrökklast frá störfum vegna
launa og nær útilokað er að fá
unga, upprennandi vísindamenn til
kennslustarfa í Háskólanum.
Nú er svo komið að ekki fást
kennarar til að kenna tölvunar-
fræði á háskólastigi eins og rektor
Háskólans og aðrir bentu nýlega
á. Hvernig ætlar þessi þjóð að
Ágúst Einarsson
standast tæknivædda samkeppni
hins alþjóðalega upplýsingasamfé-
lags ef hún getur ekki menntað
tölvufólk? Niðurlæging kennara-
starfsins er algerlega á ábyrgð
Sjálfstæðisflokksins.
Nýtt menningarráðuneyti og
nýja forystu
Það þarf margt fleira í nýja
menntastefnu en peninga, m.a. trú
stjórnmálamanna á gildi menntun-
ar. Það væri vafalítið til bóta, eins
og jafnaðarmenn hafa lagt til, að
skilja menningarmálin frá mennta-
málaráðuneytinu. Þá yrði mennta-
málaráðuneytið mun markvissara.
Nýtt menningarráðuneyti veitir
menningu þá athygli og umgjörð
sem hún á skilið. Þessi skipan *
þekkist víða. Hjá Sjálfstæðis-
flokknum í menntamálaráðuneyt-
inu hafa bæði menntun og menn-
ing setið á hakanum.
Niðurlæging háskóla hérlendis
birtist vel í skýrslu menntamála-
ráðuneytisins og ætti að leiða til
breytinga. Einhæfni íslensks há-
skólanáms verður Birni hins vegar
tilefni til að gagnrýna samanburð
OECD í stað þess að leggja til
aukningu á sérskólanámi á há-
skólastigi.
Skilaboð Bjöms með svargrein
sinni eru skýr. Það er engra stefnu-
breytinga að vænta hjá Sjálf-
stæðisflokknum. í svari Björns við s
gagnrýni minni kemur fram að
hann er ófær að viðurkenna fram-
taksleysi flokks síns og kunngera
vilja til nýrrar sóknar. Þetta er
athyglisvert í ljósi nýrra strauma
erlendis, þar sem alls staðar er lit-
ið á menntun sem uppsprettu hag-
vaxtar og mikilvægustu auðlind
hverrar þjóðar.
Erlendis er hlúð að menntamál-
um. Björn Bjarnason og Sjálfstæð-
isflokkurinn opinbera sig hins veg-
ar sem gamaldags flokkur stað-.
naðrar hugmyndafræði sem er
ófær um að lifa í öðru umhverfi en
í fortíðinni.
Það mun taka langan tíma að
bæta fyrir óstjórn og sinnuleysi
Sjálfstæðisflokksins í menntamál-
um. Ef gera á úrbætur í mennta-
málum þarf nýja pólitíska forystu
í landsmálum, forystu jafnaðar-
manna.
Höfundur er alþingismaður í
þingflokki jafnaðarmanna.
Blomberg Excellent
yrir þá sem vilja
jðeins það besta!
OFNAR:
15 gerðin í hvítu, svöntu,
stáli eða spegilélfenð, fjölkerfa
eða Al-kenfa með Pynoíyse
eða Katalyse hneinsikenfum.
HELLUBORÐ
16 gerðir, með háhitahellum
eða hinum byltingarkenndu,
nýju Spansuðuhellum, sem
nota segulonku til eldunan.
Ný frábær hönnun á ótrúlega góðu verði.
Blomberri
Hefun néttu lausnina fynin þig!
Einar Farestveit & Co. hf.
Borgartúni 28-Simi 562 2901 og 562 2900
Tbppuninn
í eldunartækjum
Blomberg