Morgunblaðið - 11.09.1997, Blaðsíða 4

MORGÚNBLAÐlÐ
4 FIMMTUDAGUR 11. SEPTEMBER 1997
FRÉTTIR
Jón Baldvin Hannibalsson skipaður sendiherra í Washington
Segist vera hættur
stíómmálaafskiptum
JÓN Baldvin Hannibalsson, al-
þingismaður og fyrrverandi utan-
ríkisráðherra, hefur verið skipaður
sendiherra íslands í Was-
hington frá og með næstu
áramótum. Jón Baldvin
segist nú hættur afskipt-
um af stjórnmálum, en
hann hlakki til að fylgjast
með gangi mála í „höfuð-
borg heimsstjómmála".
Utanríkisráðuneytið
skýrði frá skipun Jóns
Baldvins í embættið í gær-
morgun. Síðdegis gekk
hann á fund Ólafs G. Einarssonar,
forseta Alþingis. Jón Baldvin segist
hafa viljað ráðgast við þingforseta
um starfslok sín á þingi. „Eftir að
hafa hlustað á röksemdir hans varð
niðurstaðan sú að ég mun gegna
starfi þingmanns áfram þar til ég
tek við nýju starfí,“ segir Jón Bald-
vin. „Þetta gat verið álitamál, en
sjónarmið forseta er að þingmenn
séu kosnir til að gegna þingmanns-
starfi og gegni því þar til annað
er ákveðið. Eg ber hins vegar einn
ábyrgð á þeirri ákvörðun að sitja á
þingi til áramóta.“
Jón Baldvin segist hættur af-
skiptum af stjórnmálum
frá og með áramótum.
„Það fer ekki saman að
gegna sendiherraembætti
og vera í stjórnmálum,"
segir hann. Aðspurður
hvort hann geri ráð fýrir
að helga mörg næstu árin
utanríkisþjónustunni, segir
Jón Baldvin: „Ég geng í
þetta starf samkvæmt
sömu lögum og reglum og
aðrir. Meginreglan er sú að menn
sitji helzt ekki mikið lengur en fjög-
ur ár á hveijum pósti, það er regla,
sem ég setti sjálfur á sínum tíma,
og ekki lengur en átta ár samfellt
erlendis. Þessar reglur gilda um
mig eins og aðra og annað veit ég
ekki um framtíðina."
Bandaríkin höfuðborg
heimsstj órnmála
Jón Baldvin segist ekki kviða því
að vinna með fyrrverandi undirmönn-
um sínum í utanríkisþjónustunni.
„Það er rétt að segja frá því að þeg-
ar þetta kom til tals var það að minni
ósk að Washington varð fýrir valinu.
Það vefst ekki fýrir mér að fram-
fýlgja ríkjandi stefnu stjómvalda í
samskiptum við Bandaríkin, sem
íjallar fýrst og fremst um vamarmál
og viðskiptamálefni. Þar fýlgir núver-
andi ríkisstjóm sömu stefriu og fylgt
var í tíð fýrri stjóma og ég átti þátt
í að móta og fylgja fram.“
Jón Baldvin segist hlakka til að
takast á við nýtt starf. „Bandaríkin
eru ótvírætt höfuðborg heimsstjórn-
mála. Öll ríki heims eiga mikið
undir því að hafa samskiptin við
Bandaríkin í lagi, ekki sízt hinar
smærri þjóðir. Þótt það sé kannski
svolítið eigingjarnt, hlýtur það um
leið að vera lærdómsríkt að fylgjast
með gangi mála þar sem helztu
ákvarðanir, sem varða heimsbyggð-
ina, em teknar,“ segir hann.
Aðspurður hvenær það hafi fyrst
komið til tals að hann yrði sendi-
herra, segir Jón Baldvin „alllangt"
síðan.
Jón Baldvin
Hannibalsson
Allar barnabætur verða tekjutengdar á næsta ári
Aíiiám tekjutengingar
kostar 4,3 milljarða
Afnám tekjutengíngar bamabóta myndi
hafa í för með sér um 4,3 milljarða króna
útgjaldaauka ríkissjóðs ef tekjutengingin
yrði afnumin að fullu, og er þá miðað við
að bamabætur hinna tekjulægstu héldust
óbreyttar. Kæmi hins vegar skattlagning
bamabóta á móti útgjaldaaukanum myndu
bætumar til þeirra tekjulægstu lækka
vemlega frá því sem nú er.
MARGRÉT Frímannsdóttir, for-
maður Alþýðubandalagsins, lýsti
því yfir á miðstjómarfundi flokksins
um síðustu helgi að hún teldi að
afnema ætti tekjutengingu barna-
bóta og það væri ranglátt að bama-
fólk byggi við verri kjör en bam-
laust fólk sem er í sömu tekjuhóp-
um.
Að sögn Bolla Þórs Bollasonar,
skrifstofustjóra efnahagsskrifstofu
fjármálaráðuneytisins, var þessi leið
sú fyrsta sem skoðuð var í jaðar-
skattanefnd, en hún leiddi ætíð til
hækkunar hjá þeim tekjuhærri en
óbreyttra bóta eða lægri hjá þeim
tekjuminni. Hann sagði í samtali
við Morgunblaðið að með því að
fella allar bamabætur undir eitt
tekjutengt kerfí væri dregið úr
þeirri tekjuskerðingu sem væri í
núgildandi kerfi.
„Það má segja að sú leið hafi
verið valin að láta þá tekjuhærri
borga minni tekjuskerðingu hjá hin-
um tekjulægri," sagði Bolli.
Jaðarskattanefnd skoðaði þrjár
msimunandi leiðir til þess að draga
úr tekjutengingu barnabóta. í
fyrsta lagi að afnema tekjutenging-
una að fullu, að afnema tekjuteng-
ingu og skattleggja jafnframt bæt-
urnar og loks þá leið sem endanlega
var lögfest, þ.e. að tekjutengja allar
bamabætur en lækka skerðingar-
hlutföllin. í skýrslu nefndarinnar
kemur fram að ef barnabætur yrðu
almennt ótekjutengdar með svipuðu
sniði og í nágrannalöndunum kæmi
fastur framfærslustyrkur með
hveiju bami í staðinn fyrir tekju-
jafnandi bamabætur.
Munur á hæstu og lægstu
bótum 200 þúsund krónur
Á árinu 1996 námu heildar-
greiðslur barnabóta tæplega fímm
milljörðum króna og þar af vom
tekjutengdar barnabætur nálægt
2,2 milljörðum króna, en munur á
hæstu og lægstu bótum með einu
barni getur numið nær 200 þúsund.
krónum á ári eftir aðstæðum. í
skýrslunni er bent á að verði tekju-
og eignatenging bamabótaaukans
afnumin og þeim fjármunum sem
nú fara til greiðslu barnabóta, sam-
tals tæplega fímm milljörðum
krónaýdeilt jafnt niður á hvert barn,
þó að teknu tilliti til hjúskaparstétt-
ar, myndi það leiða til verulegrar
tilfærslu frá þeim tekjulægri til
hinna tekjuhærri. þannig myndu
t.d. barnabætur hjóna með tvö börn
sem hafa 100 þúsund kr. í mánaðar-
laun lækka um tíu þúsund krónur,
eða 10%, en barnabætur hjóna með
400 þúsund krónur í mánaðartekjur
hækka um sex þúsund krónur.
Verði hins vegar farin s'ú leið að
tryggja þeim tekjulægstu sömu
barnabætur og greiddar eru í dag
með því að viðhalda hámarksbótum
myndi það kosta ríkissjóð 4,3 millj-
arða króna á ári. Þannig yrðu tekju-
jöfnunaráhrifin af þessari leið svip-
uð og af hinni fyrri, þ.e. þeir tekju-
hærri njóta fyrst og fremst góðs
af slíkri breytingu. Miðað við sama
dæmi myndu hjón með tvö börn og
H O N D A

5 - D Y R A
með 115
hestafla VTEC
vél og tveimur
\ loftpúðum
• 1.480.000,-
t r^rrö
/ 9<)S
, HONDA
Morgunblaðið/Þorkell
Sálumessa fyrir
móður Teresu
SÉRA Jakob Roland, prestur
kaþólska safnaðarins, sagði við
sálumessu fyrir móður Teresu
í Kristskirkju, Landakoti, í gær,
að móðir Teresa hefði haft í
hyggju að heimsækja ísland
næsta sumar. í máli hans kom
jafnframt fram að það hafi ver-
ið móðir Teresa sem ákvað fyrr
á þessu ári að fjórar nunnur úr
reglu hennar kæmu hingað til
lands, en þá hafi yfir 170 kaþ-
ólskir biskupar víðs vegar um
heiminn verið búnir að setja
fram þá ósk að regla móður
Teresu sendi nunnur til starfa
í þeim löndum þar sem þeir
störfuðu.
Breytingarnar á barnabótakerfinu
100 þúsund króna mánaðartekjur
fá sömu barnabætur og áður, eða
tæplega 19 þúsund krónur mánað-
arlega, en barnabætur hjóna með
400 þúsund krónur í mánaðarlaun
myndu sexfaldast, þ.e. úr þijú þús-
und krónum á mánuði í 19 þúsund
krónur.
Einnig ræddi jaðarskattanefnd
þá hugmynd að skattleggja bama-
bætur til að vega á móti þeim kostn-
aði sem af afnámi tekjuskerðingar-
innar hlytist. Með því að skatt-
leggja barnabæturnar með 42%
myndu þannig fást 3,5 milljarðar
króna sem myndu fjármagna tölu-
verðan hluta af hækkun barnabót-
anna. Miðað við að bótafjárhæðum
yrði haldið óbreyttum myndi þessi
aðferð hins vegar helst bitna á þeim
sem em með tekjur undir meðallagi.
Tekjutenging og lækkað
skerðingarhlutfall
Sú leið sem jaðarskattanefnd
taldi vænlegasta var lögfest á Al-
þingi síðastliðið vor og tekur hún
gildi á næsta ári. Hún felur í sér
að allar bamabætur verða tekju-
tengdar en hins vegar lækka skerð-
ingarhlutföllin. Þannig lækkar
skerðingarhlutfallið með einu barni
úr 6% í 5%, með tveimur bömum
úr 11% í 9% og með þremur börnum
og fleiri úr 15% í 11%. Almennu
barnabæturnar sem ekki em tekju-
tengdar í dag falla samkvæmt þess-
ari leið inn í tekjutengdu bæturnar
um leið og dregið verður úr tekju-
skerðingunni. Þessi breyting veldur
því að barnabætur til hinna tekju-
hærri lækka og falla jafnvel alveg
niður, en barnabætur annarra
hækka vegna minni tekjuskerðing-
ar eða standa í stað. Þannig er tal-
ið að bamabætur hjóna með meðal-
tekjur og þijú börn geti hækkað
um allt að sex þúsund krónur á
mánuði við breytinguna, eða sem
svarar til 2,5% af tekjum. Kostnað-
ur við þetta fyrirkomulag verður
sá sami og við gildandi kerfí.