Morgunblaðið - 12.09.1997, Side 1

72 SÍÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
206. TBL. 85. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 12. SEPTEMBER 1997 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Madeleine Albright segir gremju Palestínumanna skiljanlega
Hvetur Israelsstjórn til að
stöðva landnám gyðinga
MADELEINE Albright, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, hvatti í
gær ísraelsstjórn opinberlega til að
stöðva landnám gyðinga á hersetnu
svæðunum. Hún sagði að stöðvun
aðgerða sem Palestínumenn teldu
ögrun gegn sér gæti verið mikil-
vægt skref í þágu friðarferlisins.
Israelsstjórn, sem var allsendis
óviðbúin yfirlýsingu af þessu tagi
frá Albright, hafnaði hugmyndinni
algerlega og sagði ekki frekar hægt
að skrúfa fyrir nýbyggingar land-
nema en að „stöðva lífið,“ eins og
David Bar-Illan, talsmaður Benja-
mins Netanyahus forsætisráðherra,
orðaði svar stjórnarinnar.
Utanríkisráðherra Frakklands,
Paul Vedrine, tók enn dýpra í ár-
inni í gagnrýni á stefnu hægri-
stjórnar Netanyahus. I ræðu sem
hann hélt fyrir
sósíalískum
flokksbræðrum
sínum í Mont-
pellier í gær lýsti
hann stefnu ísra-
elsstjórnar sem
stefnu, sem
„leiddi hörmung-
ar“ yfir Mið-
Austurlönd.
Albright lét
orð sín falla að Netanyahu við-
stöddum, er hún flutti ræðu sem
innihélt hörðustu gagnrýnina á
stefnu hans frá því hún tók við
embætti í janúar síðastliðnum.
í ræðunni, sem Albright hélt yfir
nemendum úrvalsskóla í Jerúsalem
og var sjónvarpað beint, vísaði hún
ábyrgðinni á hinu alvarlega ástandi
sem friðarferlið væri komið í til
leiðtoga beggja aðila, ísraelsmanna
og Palestínumanna. Bæði ísraels-
stjórn og heimastjórn Palestínu-
manna, undir forystu Yassers
Arafats, hefðu ekki staðið við
skuldbindingar þær sem kveðið
væri á um í Óslóar-friðarsamkomu-
laginu.
Albright sagðist vonlítil um að
fyrsta ferð hennar til Mið-Austur-
landa, sem farin var í þeim tilgangi
að reyna að endurreisa traust milli
deiluaðila, myndi skila nokkrum ár-
angri nema að báðir leiðtogar, Net-
anyahu og Arafat, væru tilbúnir að
taka „erfiðar ákvarðanir".
Land fyrir frið
Albright átti fund með Arafat,
forseta heimastjórnar Palestínu-
manna, á heimastjórnarsvæðinu í
Ramallah á Vesturbakkanum.
Itrekaði Albright stuðning Banda-
ríkjastjórnar við ályktun
Sameinuðu þjóðanna þar sem hvatt
er til að deiluaðilar standi við þá
grundvallarhugmynd að skipta á
landi fyrir frið.
Albright sagðist hafa rætt við
Arafat um það sem Palestínumenn
hefðu orðið að þola á undanfórnum
árum, m.a. vegna lokana heima-
stjórnarsvæðanna og ferðabanns,
niðurrifs húsa og upptöku lands.
En hún lagði áherzlu á að það væri
fyrsta skylda Arafats að gera sitt
ýtrasta til að halda öfgasinnuðum
múslimum, sem stæðu að baki
árásum á ísraelsmenn, í skefjum.
Mestu máli skipti að ráða niðurlög-
um hryðjuverkastarfsemi.
I reykjar-
kófi til
Norðurlanda
Stokkhólmi. Reuter.
ÓÁNÆGÐIR reykingamenn
hafa komið upp heimasíðu á al-
netinu þar sem systkinum
þeirra í syndinni er bent á
þægilegustu leiðina til Norður-
landa. Er ástæðan sú að nor-
ræna flugfélagið SAS er búið
að úthýsa tóbakinu á öllum
flugleiðum sínum.
Upplýst er hvaða flugfélög
leyfa reykingar en til að kom-
ast frá Norður-Ameríku til
Norðurlanda verða menn að
taka á sig nokkurn krók, koma
kannski fyrst við í Madríd eða
Moskvu.
„I stað þess að sætta okkur
við yfirganginn í SAS og öðrum
reyklausum flugfélögum getum
við valið önnur félög sem virða
rétt okkar sem einstaklinga,"
segir á heimasíðunni.
SAS hafði áður bannað reyk-
ingar á stuttum flugleiðum en
um siðustu mánaðamót voru
þær einnig bannaðar á lengri
flugleiðum.
Stofnun
skozks
þings sam-
þykkt
SKOTAR gengu í gær að kjörborð-
inu til að greiða atkvæði um tillögu
ríkisstjórnar brezka Verkamanna-
flokksins um að setja skuli á fót
skozkt þing, eftir að þjóðin hefur
unað því í næiri þrjár aldir að vera
stjórnað sunnan frá Lundúnum.
Niðurstöður atkvæðagreiðslunn-
ar í fyrstu kjördæmunum, sem taln-
ingu atkvæða lauk í, urðu þær að 80
af hundraði kjósenda studdu stofn-
un skozks þings í Edinborg og 68%
voru því fylgjandi að þetta þing færi
með völd til að taka sjálfstæðar
ákvarðanir um skattheimtu. Kjör-
sókn var um 66% sem er öllu minna
en í þingkosningunum í vor.
Skotar hafa einu sinni áður geng-
ið til atkvæða um hvort stofna beri
þing í Edinborg, en það var árið
1979. Þá var tillagan felld og stuðn-
ingur við hana var ekki í neinu kjör-
dæmi meiri en 53%. Það þótti því
ljóst strax af þessum fyrstu tölum
að þingstofnunin yrði samþykkt
með öruggum meirihluta atkvæða.
■ Tony Blair vill/19
-------------
Þyrluflakið
fundið?
HLJÓÐMERKI, sem talin eru vera
frá neyðarsendi í braki norsku
þyrlunnar, sem fórst undan
Hálogalandi síðastliðinn mánudag,
heyrðust í leitartækjum í gær.
Vonast var til að takast mætti að
staðsetja llakið og senda fjarstýrða
neðansjávarmyndavél að því í dag.
■ Ólíklegt talið/30-31
Grindhvalir
á Sand-
Ljósmynd/Óskar Óskarsson
V erkamannaflokkurinn
hefur náð markinu
eyjarfjöru
GRINDHVALADRÁP er árviss
viðburður í Færeyjum um þetta
leyti árs. Hér takast Sandeyingar
á við væna torfu, sem 20 bátar eyj-
arskeggja tóku þátt í að reka upp í
fjöru. Þar tóku um eitt hundrað
manns -karlar, konur og börn -á
móti dýrunum og kræktu á land,
og tryggðu sér þar með hlutdeild í
veiðinni.
Alls náðust 39 skepnur á land að
þessu sinni, sem að sögn Óskars
Óskarssonar bónda og ljósmynd-
ara í Sandey er niinni afli en mörg
undanfarin ár. Ástæðu þess að
færri grindhvalir synda nú nærri
landi en oft áður segir Óskar vera
þá, að æti hvalanna sé mest megn-
is að finna fjær landi en tiðkazt
hefur.
Tromsö. Morgunblaðið.
THORBJÓRN Jagland, forsætis-
ráðherra Noregs, hefur náð tak-
marki sínu í kosningabaráttunni, ef
marka má tvær af þremur nýjustu
skoðanakönnununum, sem birtar
voru í gær. Þær sýna að stuðning-
ur norskra kjósenda við stjórn
Verkamannaflokksins er kominn
yfir 36,9% markið sem Jagland
setti sér í síðasta mánuði, en þriðja
könnunin, sem birt var í norska
sjónvarpinu, NRK, í gærkvöldi
benti til að nokkuð væri enn í land
að þetta takmark næðist.
Könnun, sem Scan-Fact hefur
gert daglega fýrir VG og NRK,
sýnir 37,5% stuðning við Verka-
mannaflokkinn og könnun MMI
fyrir Dagbladet um 40% fylgi.
Samkvæmt könnun Scan-Fact sem
vitnað var til í fréttum NRK í gær-
kvöldi hafði fylgið þó ekki náð upp
fyrir 35%.
í fyrrgreindu könnununum dreg-
ur lítillega úr fylgi Framfaraflokks-
ins, um hálft prósent, og er stuðn-
ingur við hann 17,5% og 16,7%.
Hægriflokkurinn fær 14,5% og
13,9%. Samkvæmt könnun Scan-
Fact nær Verkamannaflokkurinn
fylgi frá Hægriflokknum og Ven-
stre en könnun MMI bendir þvert á
móti til þess að fylgisaukningin
komi frá mið- og vinstriflokkum.
Jagland var bjartsýnn í gær,
sagði horfumar vissulega góðar en
var þó varkár í yfirlýsingum.
í annarri könnun, sem gerð var
fyrir VG í gær, kemur fram að
kjósendur borgaraflokkanna hafa
litla trú á stjórn miðjuflokka og
vilja að Hægriflokkurinn verði með
í slíkri stjórn. Unnið hefur verið á
bak við tjöldin við að koma slíku
samstarfi á, fari Verkamannaflokk-
urinn frá, og staðfesti Carl I.
Hagen, formaður Framfaraflokks-
ins, að hann hefði setið slíka fundi.
■ Einkennileg barátta/20